NIEUWSBLAD
TOOR ZEELAND.
No. 208. 1906.
Donderdag 7 Juni
20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Buitenlandse!! Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers 0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zij, die zich met 1 Juli a. s.
op «iiN blad atxmneeren, ont-
vaugen liet tot dieu datum
gratia
6 Juni 1906.
Verbetering Rijksfoezioht op de scholen
is noodig. Daaromtrent zijn alle partijen
het eens.
Daarom steunen wij den wensch van
De school met den Bijbel:
Minister Goeman Borgesius gaf: Leer
plicht, Herhalingsonderwijs, en eenige
totaal onvoldoende wijzigingen in het
Rijkssohooltoezicht (Kon. Besl. 18 Deo.
1900).
Minister Kuyper: Hoogere Rijksbijdra
gen aan de bijzondere scholen; Wacht
gelden; Pensioen. Het Rijkssohooltoezicht
ongewijzigd. Minister Rink plaatse nu
dezen slotsteenReorganisatie van het
Rijkssohooltoezicht.
H Kortste eind.
We lezen in een Duitsche correspon
dentie in een onzer hoofdbladen
„Een aantal Nederlandsche warmoe-
zeniers hebben hun bedrijf reeds naar
Duitsch gebied overgebracht. Men hoopt,
dat nog meer zullen volgen, opdat deze
meesters in het tuinieren den Duitschers
nieuwe en betere methoden zullen leeren
en hunne vestiging in voor groententeelt
geschikte streken voor de Duitsche
agrariërs een prikkel moge zijn de
inheemsche markt beter van het noodige
te voorzien dan tot heden het geval was".
Dat lijkt wel erg eervol voor onze natie.
Maar de geschiedenis leert ons, dat wij
zélf, waar we deze onderwijzende en op
voedende rol speelden, ten slotte het gelag
betaalden.
Er zijn in onzen bloeitijd Hollanders bij
menigte gegaan naar Engeland, Duitsch-
land, Denemarken, Rusland, enz. Precies
met het boven omschreven doel, om de
achterlijke buitenlanders „bij" te werken.
Schoone aanbiedingen kregen ze vaak.
Peter de Groote b.v. had voor zulke Hol-
landsche instructeurs sommen gouds over I
Maarals het buitenland dan „bij"
was, zoo kon het ons missen en onze
vaderlandsche land- en tuinbouw en indu
strie kregen alweer 'n klap.
De nieuwe, hooge invoerrechten maken
het onzen tuiniers schier onmogelijk hun
waren over de Duitsche grenzen te brengen.
Als ook wij met invoerrechten hadden
kunnen werken, zou dan Duitschland, dat
in ons land millioenen verdient, niet wat
plooibaarder voor ons zijn geweest?
Nu sloeg het gerust raak.
Het wist, dat wij tóch niet terugslaan.
En nu lokt het onze beste tuiniers over
zijn grenzen.
Wie trekt dus aan 't kortste eind (O. C.)
Een der mooiste plaatsen van ons land
is ongetwijfeld Arnhem met hare heerlijke
omstreken. Duizenden gaan des zomers
naar deze mooie stad, om dan meteen te
genisten van Gelre's bosschen en beemden.
De "Vereeniging van Vreemdelingenver
keer in de „Rijnstad" deed een goed werk
door een gids uit te geven, welke zoo
uitnemend dienst kan doen als handleiding
voor vreemdelingen, maar meer nog voor
hen, die zich metterwoon te Arnhem
wenschen te vestigen. Wij hebben dezen
gids voor ons. De uitvoering van deze
handleiding is uitnemend en met behulp
van de plattegrond-teekening en met een
aantal afbeeldingen van voorname gebou
wen en buitenplaatsen, welke in dezen
gids opgenomen zijn, is men spoedig- in
.Arnhem thuis."
Het lot der Vorsten
„De koning van Italië wordt den 24en
te Ancona verwacht. In een kappers
winkel aldaar zijn drie bommen en inde
woning van den kapper zyn stoffen om
bommen te vullen gevonden. Twaalf men-
gohen zijn er gevangen genomen."
Aldus een bericht, dat in de bladen
circuleert.
Nauwelijks is de koning van Spanje
ontsnapt aan een bommen-aanslag, of de
Italiaansche souverein ziet zijn le ren door
eenzelfden misdadigen toeleg bedreigd.
Zooals men weet viel ook koning Hum-
bert ten offer van een anarchistischen
moordenaar.
Werkelijk, het lot der vorsten is niet
te benjjden.
Zij moeten voortdurend op verdediging
van hun leven bedacht zijn en verkeeren
daarenboven in duizend moeilijkheden.
De Czaar kan dag aan dag het histo
rische woord herhalen, dat gewaagde van
een dansen op de vulkaan.
De keizer van Oostenrijk heeft ter
nauwernood de eene politieke partij, de
eene nationaliteit tot kalmte gebracht, of
de andere staat tegen hem op.
Keizer Wilhelm, zegt men, lijdt aan
melancholie.
En de Sultan
Maar genoeg. Een leven van angst en
zorg is het lot der .meeste souvereinen,
wier macht en invloed men gaandeweg
beperkt, zonder dat hun leven er veiliger
door wordt.
Aan bovenstaande zeer juiste opmer
kingen van Het Centrum kunnen wij toe
voegen dat ook de presidenten, hetzij hun
macht beperkt wordt als in Frankrijk, of
niet beperkt, als in Amerika, al evenmin
vrijloopen.
De Fransche presidenten hebben dat
meermalen ondervonden. Sadi Carnot viel
zelfs door de hand van den sluipmoordenaar.
En in Amerika loopt het gerucht, dat
er ook een anarchistisch complot is ont
dekt, dat het doel had president Roosevelt
te vermoorden en dat 12 leden van een
60 personen talrijke anarchistenbende te
Baltimore, wier gangen nauwlettend door
de politie aldaar werden nagegaan, plot
seling zijn verdwenen.
Volgens sommige bladen moet zelfs de
aanslag tegen Alfonsus XIII slechts een
onderdeel zijn van een door de anarchisten
wel overwogen plan om de staatshoofden
van de voornaamste Staten der wereld
van het leven te berooven.
Op de lqst zouden staan president Roo
sevelt, keizer Wilhelm II, koning Eduard
en Tsaar Nicolaas.
Hun leven is ten allen tijde in gevaar.
En het woord: „door Mij regeeren de Ko
ningen", eerst door vrijzinnige denkers en
schrijvers bespot,wordt thans, consekwent,
in Vorstenbloed vertreden, smadelijk weg
geworpen, door anarchist en nihilist, in
welker leer van „Geen vorsten, het zijn
dwingelanden geen God, ook hij is een
tyran" de gerijpte vrucht van de oud-libe
rale leer, dat „het Koningschap slechts is
ornament en niet fundament van het staats
gebouw" hun in den schoot valt.
De Keizer van Duitschland is op het
oogenblik de gast te Weenen van den
Keizer van Oostenrijk. De Shah van Perzië
is ernstig ziek.
De vervolging der Spaansche anarchis
ten houdt aan, gelijk te begrijpen is. Te
Barcelona zijn eenige voorname mannen,
onder welke de directeur eener moderne
schilderschool, verdacht van medeplichtig
heid aan den aanslag gevangengenomen.
Heden zijn de feesten aan het Spaansche
hof geëindigd. De gasten gaan spoedig
weg. Een fakkeloptocht besloot gisteren
avond de bruiloft.
De Russische ministerraad heeft zich
op voorstel van den minister van justitie
verklaard voor afschaffing der doodstraf.
President Roosevelt heeft aan het Ame-
rikaansehe Congres doen weten dat wet
telijke maatregelen noodig zijn tot con
troleering van de vleeschfabricage in al
haar onderdeelen. Zijn mededeeling ging
vergezeld van het rapport der door hem
ingestelde commissie van onderzoek, in
welk rapport de mededeelingen over de
met alle hygiënische begrippen in strijd
zijnde toestanden op de groote slagerijen
en pakkerijen bevestigd worden, terwijl
daar gewerkt wordt onder omstandigheden,
die spotten met de allereerste eischen van
gezondheid en zindelijkheid.
Uit Guatemala komt bericht, dat weder
een troep opstandelingen de grens van
Salvador hebben overschreden en dat de
toestand zeer ernstig is.
In den strijd tusschen Engelschen en
Zoeloes in Zuid-Afrika blijven eerstge-
noemden overwinnaars. Maandag geraakte
kolonel Mackenzie bij Nkhandla in gevecht
met Zoeloe's. Zestig opstandelingen en
vier soldaten sneuvelden en 7 soldaten
werden gewond.
Ten slotte nog wat over den moord
aanslag te Madrid. De pleger van den
aanslag Morales bezocht de „moderne
school", waarvan wij hierboven spraken;
doch plotseling onttrok hij zich aan de
samenleving en werd een menschenhater.
Hij is van gegoede familie, heeft een uit
stekende opvoeding genoten en had te
beschikken over ruime geldmiddelen. Dit
stelde hem o a. in staat eenige maanden
geleden, een anti-militaristische brochure
op groote schaal in verschillende garni-
zoens te doen verspreiden.
In zijn woning zijn zeer compromittee-
rende papieren gevonden, o. a. een brief
uit Lissabon, die geheimzinnige aandui
dingen bevat, waaruit het bestaan van een
internationaal eomplot zou blijken.
De bovengenoemde „moderne school"
schijnt een broeinest van anarchisme. In
een der kamers van deze inrichting althans
zijn anarchistische documenten in groote
hoeveelheden gevonden, benevens een
koffer met kleederen, met de letters van
Morales en het schijnt tevens gebleken
te zijn, dat deze laatste daar vergaderingen
hield en dat de concierge mede in het
complot was.
Grootvorst Wladimir en andere gasten
van het Hof hebben een bezoek gebracht
aan de gewonde officieren en soldaten van
het regiment, dat in de Calle Mayor, bij
't voorbijkomen van den stoet, langs den
weg geschaard stond. Het totaal aantal
dooden en gewonden bedraagt 108. Nog
voortdurend sterven er gekwetsten.
De intens vernielende werking van Morals
bom valt, achteraf, best te verklarende
man heeft eenigen tijd te Frankfort in de
scheikunde gestudeerd.
In het plaatsje Torrejon nabij Madrid,
waar arrestatie en zelfmoord van Moral
plaats vonden, was de woede der inwo
ners zoo groot, dat eenvoudig geweigerd
werd een kist beschikbaar te stellen voor
de overbrenging van het lichaam van den
doode naar de hoofdstad.
De man is gisteren begraven en zal wel
heel wat geheimen in het graf hebben
meegenomen.
Middelburg. Vrijdag 8 Juni te 7'/a uur
Muziekuitvoering op het Molenwater door
het Stedelijk Muziekkorps der d.d. Schut
terij, onder leiding van de Luitenant-
Directeur dhr. Jan Morks. Programma
1. Herkules, Marsch, Sousa2. Ouverture,
Die Zigeunerin, Balfe8. Ein Sommeridyll,
Moret. 4. In Lauschiger Nacht, Walzer,
Ziehrer.
5. Marcia Sinfonico, Morks 6. Inleiding
II Acte uit de opera Tannhüser, Wagner;
7. a La Mattchiche, Clerc; b Pas de Quatre,
Lütz; 8. Suite Egyptienne, Liguini, 1. Alle
gro non troppo, 2. Allegretto, 3. Andante
Sostenuto, 4. a Andante espressivo, b Alle
gro non troppo. De nos. 5, 6 en 8 voor
harmonie bewerkt door J. Morks.
Heden morgen is de justitie uit
Middelburg naar Breskens vertrokken tot
het doen eener huiszoeking in zake de
plaats gehad hebbende malversatiën door
den vroegeren secretaris-ontvanger dier
gemeente, thans te Middelburg in hechtenis.
Vlissingen. Door een defect aan de
kraan is hedenmorgen aan de binnenhaven
een met cokes geladen spoorwegwagen naar
beneden gestort, gelukkig zonder ongeluk
ken te veroorzaken.
Het is nu de derde maal reeds dat in
een week tijds een kind te water viel.
Gisterenavond overkwam dit weer aan een
vierjarig knaapje, dat al spelende in de
Marnixhaven viel. Twee leerlingen van het
Belgisch loodswezen sprongen gekleed te
water en mochten er in slagen het kind te
redden.
Koudekerke. Hedennacht is de zoon
van den landbouwer F. W. door den land
bouwersknecht C. J. met een mes zoodanig
toegetakeld, dat twee vingers van zijn
rechterhand als 't ware werden afgesneden.
Dr. v. d. Harst verleende de eerste hulp.
's-Gravenpolder. A. Kousemaker alhier
sedert 1 November 1904 klerk bij Van
Gend Loos te Goes is met ingang van
15 Juni benoemd tot klerk bij genoemde
firma te Helmond (N.-Br.)
Kruiningen. Hedenmorgen brandden
bij Polderman twee mijlen af; te 12 uur
was men den brand meester. Oorzaak
onbekend.
's-Heerenhoek. Naar men ons mede-
deeld zal de ZeerEerwaarde pater Cyrillus
uit Tilburg in het begin van Juli in de
R.-K. Par. Kiesvereeniging alhier, als
spreker optreden.
Vergadering van ingelanden van den
Catspolder op Dinsdag j.l. Rekening
1905/1.6: Ontvangsten f440,96. Uitgaven
f401,20. Saldo f39,76. Begrooting over
het dienstjaar 1906/07 vastgesteld in ont
vang en uitgaaf op f 554,93, met een post
voor onvoorzien van f 64,55. Het dijkge-
schot is met f 1 verhoogd per H.A. en
gebracht op f 7.
Wissenkerke. Krachtens een dezer
dagen genomen beslissing van eigenaren
der meestoof „de Vrijheid" te Kamperland
zal die fabriek met aanhoorigheden in het
begin van 't volgend jaar onder den hamer
worden gebracht. Daardoor zal de laatste
der 4 fabrieken, welke onze herinnering
aan de bloeiperiode der meekrapcultuur
ook op dit eiland, levendig hield, verdwij
nen. De oorzaak waarom deze fabriek
nog zoo lang in wezen is gebleven was
v.n.l. dat de daarbij behoorende woning
nog steeds den oud-droger en vrouw huis
vestte. Nu dezen echter, wegens hoogen
ouderdom elders bij hunne kinderen zijn
gaan inwonen verviel die rede van be
staan. Jammer dat zulk een flink steenen
gebouw niet voor eene of andere nieuwe
cultuur aan zijne bestemming kan blijven
beantwoorden maar te vreezen is het, dat
zij ook even als hare collegas onder sloo-
pers handen zal vallen.
Gisteravond werd door Apollo^ de
tent op de Voorstraat weder voor het
zomerseizoen ingewijd en een negental
muzieknummers ten beste gegeven. Jammer
dat het nog zoo weinig zomerachtig was,
dat de muziekanten gedwongen waren
hunne jaskragen voor de koude op te
zetten. Toch was nog al eenig publiek
aanwezig.
Binnenkort zal te Goes een wedstrijd
gehouden worden zooals er in deze gemeente
nog geen uitgeschreven is, n.l. een wedstrijd
op de lange baan van 150 M. en waartoe
zullen worden uitgenoodigd alle schietver-
eenigingen in Zeeland en Westelijk Noord-
Brabant. Als data zijn 29 en 30 Juni, 4, 6
en 7 Juli vastgesteld.
Het bestuur der koninklijk erkende Weer
baarheids-vereen. „Koningin Wilhelmina",
van wie deze wedstrijd uitgaat, zal al het
mogelijke doen om hem te doen slagen. Het
durft op zeer groote deelname hopen, wijl
Goes als verkeerscentrum voor geheel Zee
land en ook voor W estelijk Noord-Brabant
gemakkelijk te bereiken is.
Hare Majesteit de Koningin stelde reeds
eene fraaie medaille beschikbaar, terwijl
meerdere toezeggingen zijn gedaan.
Behalve op de baan van 150 M. zal er nog
gelegenheid zijn te schieten op een baan
van 12 M. met cylinder-geweer. De baan,
die in uitstekenden staat verkeert, is
gelegen op 10 minuten afstand van de Groote
Markt en is geheel door dijken ingesloten,
zoodat de schutter nooit eenigen hinder
behoeft te hebben van den wind.
Krabbendijke. Het dijkgeschot van den
Emanuelpolder werd gesteld op f 7,50 en
dat van den Valckenissepolder op f 5,50
per hectare.
Borssele. Vergadering van den gem.
raad op 2 Juni 1906. De grind is gegund
aan de grindmaatschappij te Rotterdam
voor fl.70 per M3. Besloten is dat de
Westendsche Dijk verder bezand zal
worden, en dat tot verbetering van een
riool in de Dorpstraat zal worden over
gegaan, en om palen langs het voetpad
te Koningsdorp te zetten.
Bij het terugkeeren van de oefe
ningen der Landweer had een der militai
ren, een gehuwd persoon uit Haamstede,
het ongeluk van op de boot, die de
passagiers overbrengt van Anna Jacoba-
polder naar Zijpe, bij het uitwijken voor
een postbeambte achterover te vallen door
het openstaande luik in de machinekamer.
Zwaar gewond werd hij, na verbonden
te zijn, naar huis vervoerd.
Te Renesse ging Vrijdag na school
tijd een negenjarig knaapje nestjes uit
halen op het dak van de kapschuur eener
dicht bij het dorp gelegen boerderij. Hij
had het ongeluk uit te glijden en op den
grond neer te komen. Bewusteloos naar
huis gedragen, is hij spoedig bijgekomen,
doch een geneesheer constateerde hersen
schudding.
Een grap. Men schrijft uit Gouda
aan De Nederlander: Verleden Zaterdag
middag om 4 uur zouden de landweer
mannen, die voor 8 dagen opgeroepen
waren, terugkomen. Vrijdagavond hadden
enkelen dier militairen de aardigheid den
stadsomroeper te Gouda van uit Utrecht
eene briefkaart te zenden, met verzoek te
willen omroepen, dat om 4 uur de land
weer zou arriveeren met „de muziek van
de landweer". Honderden waren op de
been om de festiviteit langs de straten
bij te wonenpolitie aan het station en
in de straten. Om 4 uur ongeveer stoomde
de trein uit Utrecht binnen en een dertig
of veertigtal landweermannen stapten dood
bedaard uit den trein en begaven zich,
met het geweer over den schouder, ieder
naar zijne woning. Groote verbazing en
teleurstelling der aanschouwers, die niets
van muziek hoorden of zagen.
De toestand van den oud-minister
Bergansius is vooruitgaande. Prof. v. d.
Vlugt, die aan slapeloosheid lijdt is van
zyn Zwitsersche kuur te Leiden terug
gekeerd en is veel beter.
Oud-minisler Kuyper. In de Lissa-
bonsche Seculo komt eene levensbeschrij
ving voor van den oud-minister dr. Kuyper
met diens portret. Het blad meldt, dat
dr. Kuyper verleden week door den Por-
tugeeschen koning in audiëntie is ont
vangen. Dr. Kuyper woonde ook de ope
ning der Cortes bij.
De politie te Leeuwarden heeft
procesverbaal opgemaakt tegen een timmer
man wegens het onbevoegd uitoefenen der
geneeskunde. Hij deelde zijn patiënten
mede dat hij met X-stralen werkte en
gebruikte daarvoor een doos met
steentjes, voor welke behandeling hij zich
door de lichtgeloovigen goed liet betalen.
Dr. Rupert te Gendringen, die on
langs door een patiënt vreeselijk is mis
handeld, heeft nog altijd de practijk niet
hervat. Zijn rechterhand is tengevolge van
de toegebrachte verwondingen nog steeds
stijf en men vreest dat dit waarschijnlijk
van blijvenden aard zal zijn, zoodat de
heer R. wellicht voor goed ongeschikt voor
het geneeskundig beroep zal zijn.
In den nacht van Zondag op Maan
dag zijn een 30tal opgeschoten jongens,
s. g. dauwtrappers aan 's-Grav§»weg onder
