NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 207. 1906.
Woensdag 6 Juni
20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Buitenlandsch Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
H e c li ts z a k e 11.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
/(j, die zich (act 1 Juli ïi. s.
op ons lilnd abonhcercn, ont
vangen het tot dien datum
gratis.
F r a n k r ij k.
De nieuwe Kamer van Afgevaardigden
is Vrijdag geopend. Nagenoeg de gansche
Kamer was voltallig. Wegens de groote
uitbreiding van het getal radicaal-socia
listische afgevaardigden, moesten velen
hunner plaats nemen aan de voorzijde bij
de „clericale" leden. Het oudste lid in
jaren, de doyen d'age, die de zitting in
genoemde qualiteit openen moest het
„clericale" lid Parfy, sprak een rede uit,
die herhaaldelijk door leden der linker
zijde met gejouw werd onderbroken. Hij
gispte sterk den hedendaagschen staat
kundigen toestandde onbetrouwbaarheid
der constitutie (grondwet) die geen waar
borg tegen machtmisbruik meer biedt
de tyrannie der meerderheid over de
andersdenkende minderheid in steeds be
denkelijker mate uitgeoefend het al meer
in zwang komend machtsmisbruik der
Kamermeerderheid, om verkiezingen nietig
te verklaren, wanneer het leden der min
derheid geldt.
Hij eindigde met een betuiging van ge
noegen dat de aanslag op het Spaansche
Koningspaar was mislukt, een uiting die
instemming vond bij alle partijen, uitge
zonderd de socialisten, en waarmee de
regeering instemde.
Met overgroote meerderheid 398 van
de 436 stemmen en 64 blanco's werd de
radicale oud-minister Brisson tot president
der Kamer verkozen. De 75jarige waar
nemende voorzitter ruimde terstond zijn
zetel voor hem in, waarbij hij hem de
hand gaf. Vier jaar geleden hadden de
toen waarnemende voorzitter en de voor
zitter (Bourgeois en Rouline) elkander in
vervoering omarmd.
Men gaat nu afwachten hoe groot het
wettenmakend vermogen dezer radicaal-
socialistische Kamer zal wezen.
Spanje.
De Engelsche onderdaan, Hamilton, van
wien wij in ons vorig nummer vertelden
dat de justitie hem als medeplichtige in
den bekenden moordaanslag had gevangen
genomen, is reeds weer in vrijheid gesteld,
op aandrang van den Engelschen gezant,
die er voor in stond dat deze beambte eener
levensverzekeringmaatschappij te Londen
voor zyn genoegen naar Madrid was ge
reisd, en geheel onschuldig was aan de
moordplannen.
Volgens een later bericht is de vermoe
delijke moordenaar thans gepakt. Hij heet
Aleteo Moral. Hij werd aangehouden ter
wijl hij in een klein restaurant in een dorpje
naby Madrid (Torrejo) op den trein naar
Barcelona wachtte. De veldwachter, die
hem aanhield, werd echter door hem dood
geschoten, waarna hij ook zich zelf dood
schoot.
In afwachting dat de politie zich weer
niet vergist heeft, zullen wij de bijzonder
heden tot een volgend no. bewaren.
Toch blijft men denken aan 'n Londensch
complot.
Een Fransch blad verhaalt er het vol
gende van
oor omstreeks 3 weken begaven zich 5
leden van den Fraternité-club 7 Itali
anen, een Franschtaan, een Zwitser en een
Zuid-Amerikaan van Spaansche afkomst--
naar Parijs om deel te nemen aan een inter
nationale anarchisten-conferentie. Na hun
terugkeer te Londen werden tal van ver
gaderingengehouden de anarchisten waren
druk in de weer. Dinsdag 1.1. vertrokken
twee der genoemde anarchisten uit Londen
naar Madrid. Een voormalig lid der Lon-
densche politie zeide, dat na dit vertrek
van den Zuid-Amerikaanschen anarchist en
zijn collega een ander anarchist, zekere C.
verklaard zou hebben „Koning Alfonsus
en zyn jonge gemalin zullen niet levend
komen uit de kerk, waar zij getrouwd wor
den. Daar kunt gij op aani"
Een hartroerende ontmoeting moet na
den aanslag hebben plaats gevonden tus-
schen Koning Alfonsus en zijn moeder, die,
in tranen badende, haar zoon en Koningin
Victoria kwam omhelzen.
Nog dienzelfden avond deden de Koning
en de Koningin een automobieltocht, een
stoutmoedigheid die algemeen bewondering
wekte. Het koninklijk paar reed door bijna
al de vlaggende straten zeer langzaam
passeerde het de plaats der ontploffing en
de Koning wees aan zijn vrouw het venster
waaruit de bom geworpen wa#4
Het verschijnen van de jonggetrouwden
wekte een ontzaglijke geestdrift. De me
nigte drong dicht om het rijtuig heen. Dit
hoffelijk blijk van vertrouwen in haar volk
heeft der Koningin een ontzaglijke popu
lariteit verschaft.
Duizenden telegrammen zijn ingekomen.
De koning gelaste dat de feestelijkhe
den niet zouden doorgaan. Alleen het
bal werd afgelast. Maar de stierengevechten
gingen door, hetwelk wel wat stuitend
klinkt, na de ernstige uren van dood en
verderf die het Echtpaar doorleefd had.
Een twaalftal slachtoffers vielen, onder
welke de 30jarige Markiezin van Tolosa,
moeder van 8 kindertjes; haar man is een
Spaansche grande.
Vrijdag werden de slachtoffers van den
bommenaanslag begraven. In den enor-
men begrafenisstoet gingen de koning, Don
Carlos, de prinses van Battenburg en prins
Ferdinand van Beieren te voet. Een groot
aantal militairen was tegenwoordig. De
dood was bij den aanslag zoo dicht bij
het Koninklijk Echtpaar geweest dat o a.
het lint van het Grootkruis van de orde
Santiago de Portugal dat de Koning droeg
door een glasscherf verscheurd, en het
bruidskleed van koningin Ena met bloed
bevlekt werd.
De straat was bedekt met dooden en
gewonden. De kolonel der garde was
gedood.
Langs deze bloedige overblijfselen moest
men gaan om in een ander hofrijtuig over te
stappen. Op de balcons ontstond een
ware paniek. De bom was onder het val
len gesprongen. Het bloed van hen, die
door de scherven waren getroffen, drup
pelde van het eene balcon op het andere.
Het met bloed bespatte bruidskleed
van de Koningin zal waarschijnlijk in de
Almudenakerk, die vlak tegenover de
plaats ligt, waar de bom ontplofte, be
waard blijven.
Een ooggetuige die schrijft in het Parijs-
sche blad Le Temps (De Tijd) schat het
aantal dooden op vrijwat meer dan de
officiëele opgaaf. Hij spreekt van 25
dooden en 60 gewonden.
Nummer 88 van de calle Mayor is vlak
bij het hoofdbureau van politie. Vóór het
rytuig van het koninklijk paar kwam het
rijtuig van de koningin-moeder. De stoet
ging heel langzaam, stapvoets, zooals dat
by belangrijke plechtigheden behoort. De
koets van de koningin-moeder ging even
iets langzamer, en om den afstand te be
waren, hield de koetsier van de bruidkoets
juist de teugels in toen de bom geworpen
werd. Daardoor viel de bom niet op de
koets, maar vóór de koets, op één van
de paarden.
Tegenover nummer 88 was een tribune
die vol menschen stond. Van die
menschen is geen getroffen. Van de toe
schouwers op deze tribune zijn er, die
getuigen dat zij twee knallen hebben ge
hoord, bijna tegelijkertijd, en een of twee
personen zeggen, dat er tegelijkertijd een
ruiker naar beneden viel uit een van de
bovenramen van nummer 88. De uitwer
king van de ontploffing was vreeselijk
een slachting op straat om het rijtuig des
Konings, en een slachting in de boven
verdiepingen van het huis. Op het balkon
en in de salon der bovenverdieping zijn
vier menschen gedood, o. a. de markiezin
straks genoemd, terwijl haar gouvernante
een arm werd afgescheurd.
Op straat stroomde het bloed aan alle
kanten. Een der jongemannen op een van
de acht paarden van het koninklijk rijtuig
nog bijna een kind, werd het hoofd afge
slagen en de buik open gereten. Een
kapitein en twee luitenants lagen dood,
twee of drie soldaten lagen dood, een kind
lag op den grond met tot pap geslagen
hersenpan, tal van soldaten gekwetst. Van
de paarden van het koninklijk rijtuig was
er één dadelijk dood, een paar andere
waren zwaar getroffen en alle hadden
wonden. Het waren schimmels en die
zagen er weldra uit als na afloop van een
stierengevecht. Het bloed plaste langs de
witte lijnen. Een afgrijselijk gezicht.
Het rijtuig bleef overeind staan maar
het helde over, want er was van onder
wel iets aan gebroken, de glazen van het
rijtuig waren vergruisd. Het koninklijk
paar was als door een wonder ongedeerd.
De koning werd bleek, maar behield
zijn tegenwoordigheid van geest. Hij
sprong uit het rijtuig en riep luide Niets,
wij hebben nietsToen hielp hij zijn
vrouw uitstappen. Hij trok haar sluier
neer, dat zij het afgrijselijke tooneelniet
zou zien. De treeplank was met bloed
bespat en de rokken van de koningin
sleepten door het bloed. Achter de konink
lijke koets kwam, leeg, de koets, waarin
Ena 's morgens als bruid naar de kerk was
gebracht. Daar stapte het echtpaar in.
Eenige oogenblikken later zei de koning
In Parijs was het ook 31 Mei.
Het bevestigt zich dat de Koning op
de borst werd getroffen door een bomscherf
die op de keten van de straks genoemde
ridderorde stootte. De keten brak maar
zij beschutte 's Konings borst en weerde
den doodelijken tref af.
Nog verhaalt men van Engelsch anar
chistische zijde dat de talrijke vreemde
anarchisten in Londen er gemakkelijk in
geslaagd zijn de geheime politie te ver
schalken. Een twintig^of dertigtal is plot
seling op geheimzinnige wijze uit Londen
verdwenen en het lijdt geen twijfel of den
meesten hunner is het gelukt Madrid onge
merkt binnen te sluipen. Zij zouden, vol
gens dien schrijver, alleen in opdracht
hebben gehad den ter dood veroordeelden
koniDg Alfonsus om te brengen, en geens
zins ook de Engelsche prinses Ena. Daarom
zouden de anarchisten eerst beproefd heb
ben Alfonsus te dooden, toen hij de prinses
aan de Fransche grens tegemoet ging. Dit
plan is echter mislukt, waarna alleen een
gewelddaad als te Madrid is gepleegd,
overbleef.
De haat der Spaansche anarchisten jegens
Alfonsus en ten slotte hun besluit om Alfon
sus te vermoorden, zouden het gevolg zijn
van de gruwelen te Monjuich, vele jaren
geleden, toen een groot aantal onschul-
digen moest lijden wegens onderstelde
medeplichtigheid aan de anarchistische
woelingen in Katalonië.
Laatste bericht. Mateo Moran, de pleger
van den aanslag, is gevangen genomen
en heeft zelfmoord gepleegd. Het was te
Torreon de Ardoz, een dorp aan den
spoorweg op 20 K. M. afstand van Madrid.
In een muilendrijverskroegje vlak bij
het station kwam Zaterdagnamiddag een
vreemdeling binnen en vroeg er wat te
eten en te drinken. Maar verlegen gewor
den onder de nieuwsgierigheid van de
bezoekers der herberg, stond hij op en
betaalde. Toen waarschuwde de herbergier
een gendarme, die Moran buiten het dorp
inhaalde en hem om zijn papieren vroeg.
Moran antwoordde, geen papieren bij zich
te hebben, doch zich gemakkelijk te kun
nen legimiteeren, Hij zou seinen naar
Madrid. Hiertoe ging de gendarme met
hem naar het station. Even waren zij op
weg, toen Moran een revolver te voorschijn
haalde en den gendarme door het hoofd
schoot. De toegeloopen dorpelingen vonden
twee lijken een schot in het hart had
den anarchist gedood. Op het wapen zaten
nog vijf kogels. De gendarme had ver
zuimd zijn gevangene, die voorkomend
had geantwoord, te fouilleeren. Men ver-
lelt, dat Moran aan het station over den
aanslag gesproken en zijn afschuw van
den dader geuit heeft.
De verhuurder der kamer, vanwaar de
aanslag is gepleegd, is met den hoofdcom
missaris der politie te Madrid naar Torrejon
gekomen en heeft in het lijk zijn cliënt
herkend. Het lijk is naar Madrid over
gebracht.
Een lid van het parlement had 25,000
peseta's beschikbaar gesteld voordengeen,
die den misdadiger zou gevangen nemen.
Het heet, dat de regeering deze som zal
geven aan de weduwe van den gedooden
gendarme.
Over de indentiteit van den anarchist
vinden wij verschillende berichten. In de
Temps heet hij niet Moran, doch Moralès
en wordt hij aangeduid als de zoon van
een fabrikant uit Sabadell. Hij zou in
Duitschland gestudeerd hebben en daar
anarchist zijn geworden.
Onder de gearresteerden moet iemand
zijn, bij wien men een flesch ontplofbare
stof en een vergiftigden dolk gevonden
heeft.
Bij de godsdienstoefening, gisterochtend
ten paleize, zijn enkele personen onwel
geworden van de hitte zoo vol was
het er. Men zegt, dat de Koning en de
Koningin Woensdag niet naar de bataille
de ileurs zullen gaan.
In de Sixtijnsche kapel te Rome is
gisteren een Te Deum gezongen tot dank
voor het behoud van het koninklijk paar.
De Paus was tegenwoordig.
Noorwegen.
De Noorsche dichter Ibsen is Vrijdag
begraven. Heel Christiania vlagde half
stok. Op de straten in de buurt van de
Drieëenigheidskerk bewoog zich niettegen
staande het regenachtige weder een groote
menigte menschen. De kerkelijke plechtig
heid begon te VU uur. Koning Haakon
was daarbij aanwezig met zijn gevolg.
Nog nooit was te Christiania zoo'n schit
terende verzameling van hooggeplaatste
personen bijeen.
De lijkrede werd gehouden door ds.
Bruun. Hij vierde Ibsen als den drager
van Noorwegen's grootsten naam, als den
man, „die aan een wereld van denkende
wezens het aanzijn had gegeven" en „het
als zijn taak beschouwde" zijn volk groot
te maken en te leeren denken".
Hierop werden vijftig kransen op de
kist gelegd.
Vertegenwoordigers van den Duitsehen
Rijkskanselier Von Bulow, van enkele
steden, en van lbsens geboorteplaats Skiën
voerden vervolgens het woord. Theaters
en tooneelspelersvereenigingen, universi
teiten, arbeiderspartijen, enz. hadden hun
vertegenwoordigers gezonden en huldig
den den gestorvene.
Natuurlijk zal een groot deel van het
Noorsche volk Ibsen niet zoozeer als den
//Vormer van denkende schepselen" dan
wel als den dichterlijken geest van het
Noorden gehuldigd hebben. Toch mag
Noorwegen hier ten voorbeeld gesteld
worden als een volk dat zyn groote man
nen weet in gedachtenis te houden.
Oostenrijk.
Het nieuwe kabinet is gevormd. De
Tsjechen hebben hun verzet opgegeven
zulks op aandrang van de Polen, en ook
uit eigen overweging dat hun verzet niet
verschoonbaar was, wijl de meest popu
laire voorstellen op het program der re
geering staan. Onder deze is de invoering
van algemeen kiesrecht en de Gewerbe-
ordnung.
Wij zullen de namen der nieuwe mi
nisters maar niet overdrukken. Genoeg
zij het te weten dat Von Beek president
minister zonder portefeuille isen de mi
nisters deels Duitschers, deels Polen en
Tsjechen zijn. Wel een waarborg voor
saamwerking. Onder hen zijn verscheidene
ambtenaren. Men noemt het dan ook het
ambtenaren-ministerie.
Rusland.
Zal het tusschen Regeering en Doema
nog jn het reise komen. Tn ieder geval
heeft de regeering den tijd, want de doema
beraadslaagt langzaam. Meer dan 120
sprekers zijn nog ingeschreven. In dien
tijd kan de regeeriDg zich derhalve spit
sen op dubbelzinnige of afdoende ant
woorden.
Na het met algemeene stemmen aan
nemen der motie van wantrouwen tegen
het ministerie-Goremykin mag zij trouwens
op elke gebeurlijkheid voorbereid zijn.
Trouwens dat gevoelen is wederkeerig.
Want ook de Doema begrijpt dat het wel
eens op ontbinding dezer jeugdige volks
vertegenwoordiging kon uitloopen. Im
mers reeds voor zij op haar zetel had
plaats genomen, had zij bij de regeering
de plank reeds doorgezeten.
Toch is de positie der regeering de
zwakste, hetgeen te begrijpen is. Tegen
over de eischen van de Doeina zou iedere
regeering zich machteloos gevoelen. Deze
toch vraagt onverwijlde opheffing van al
wat den bloei van den landbouw in den
weg staat. Verdeeling van het landbezit
van rijk en particulieren, en dergelijke.
De minister heeft hulp voor de arme
boeren toegezegd in den vorm van land-
bouwbanken, en er bijgezegd dat aan den
eisch van de Doema onmogelijk kon vol
daan worden, daar alleen voor de ont
eigening der particuliere landerijen een
som van 4 millioen roebel noodig zou zijn.
En de adjunct van den minister betoogde
dal het evengenoemde voorstel de boeren
zou verarmen. Zij vonden weinig instem
ming; en de spreker die hun vertoogen
toejuichte, werd luide toegejuicht
Kantongerecht te Middelburg.
Zaterdag zijn veroordeeld wegens
geen voldoende zorg dragen voor het onscha
delijk houden van een onder zijn hoede slaand
gevaarlijk dierM. P. T., Middelburg, tot f 1
b. s.f 1 d. h.loopen oyer eens anders grond
waarvan de toegang is verboden C. S., Vlis-
singen, tot f I b. s. l d. h., W. G., A. G., J.
d. V., Domburg, tot 1 2 b. s. 2 d. h.zoeken
van eieren van waterwild in de maand April
A. W., Serooskerke, J. v. B., Arnemuiden, tot
£2 b. s. I d. h.overtreding arbeidswet: J.
C. Vlissingen, tot f5 b. s. 2 d. h. en 2 X f2
b. s. I d. h. iedere b., I. B., Vlissingen, tot
f 10 b. s. 5 d. h.als bestuurder rijden met een
motorrijtuig niet voorzien van een nummer en
letterC. R., Apeldoorn, tot f 5 b. s. 2 d. h.
en 2 X f 2 b. s. I d. h. iedere b.rijden met
een rijwiel niet voorzien van een bel: J. H.
F. V., Vlissingen, tot f I b. s. tuchtschoolstraf
voor i weekrijden met eene vélocipède zon
der licht: J. d. V., Veere, C. M., Arnemuiden,
S. d. K., Grijpskerke,. tot f 1 b. s. I d. h.zijn
aangespannen hond niet voorzien van een
muilkorf: W. V., Arnemuiden, tot f i b. s. i
d. h., plaats nemen op een met een hond be
spannen voertuigJ. S., Vlissingen, P. R.,
Oost- en West-Souburg, M. d. J., Nieuw- en
Sint Joosland, J. J. B., Sint Laurens, tot eene
berispingJ. S., Middelburg, M. K., Serooskerke,
C. L., Oost- en West-Souburg, tot f t b. s. i
d. h.laten losloopen van zijn trekhond op de
straatL. G., Middelburg, tot f i b. s. i d. h.
zijn trekhond niet voorzien van een aan den
halsband bevestigd metalen kenteekenJ. V.,
Arnemuiden, tot f i b. s. i Ah.; geven van
eene openbare vermakelijkheidG. d. K.,
Middelburg, tot f30 b. s. 6 d. h.zijn regenbak
aan den openbaren weg niet. afsluiten met een
slot: A. E. E., Vlissingen, tot f i b. s. i d. h.;
wasschen van de glazen en den gevel van een
huis: M. v. G. hsvr. v. J..B., Vlissingen, tot
£0.5o b. s. I d. h.werpen van vuilnis in een
rioolG. F. B., Vilssingen, tot f l b. s. 1 d.
h.als bij de brandweer ingelijfde niet zoo
spoedig mogelijk bij brand tegenwoordig zijn:
A. B., Vlissingen, tot f6 b. s. 3 d. h.eïi we
gens dronkenschap: C. d. R., Vlissingen, J.
M., K. M., Arnemuiden, tot f 2 b. s. 2 d. h.,
M. J. M., Vlissingen, G. K., A. S., Domburg,
J. d. P., Westkapelle, tot f3 b. 's. 3 d. h.M.
B., Westkapelle, tot 3 dagen h., C. B., Vlis
singen, tot 3 weken h. en f 15 b. s. 3 d. h.
De verzetten aangeteekend door L. G.,C. d.
K., Middelburg, P. D., M. W., Arnemuiden,
tegen vonnissen gewezen den 20 Januari, 3
Maart, 27 Januari en 3 Februari- I9o6 zijn
vervallen. (M. C.)
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van 2 Juni 1906 zijn veroordeeld
wegens overtreding leerplichtwetM. S. van do
P, te Goes, tot 2 X 1' 0.50 b. s. X 1 d. h,
