1906
looi:
elen
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
No. 195. 1906.
Maandag 21 Mei
20e Jaargang.
mpleet.
GHRISTELIJK-
HISTORISeH
lines,
iedploegjes,
R 2
a c h i n e s.
VAN WEEL,
s bruine Boonen
nidsknecht
e Dienstbode.
id gevraagd,
MIDDELBURG.
iderskneclit,
BuitenlandsGh Overzieht.
Gemengde Berichten.
8. 000000000
'beteringen, zijn
Lr. f 75,-
125,
160,—
200,
245,-
op ijzeren Stander.
GOBS.
KOOP
■rlepaard, oud 8
KOOP
irrieveulen, een Karn-
olen, bij
KOOP
KOOP
ïeng-stveulen,
KOOP
ippen, Kippen met
een Melkschaap,
KOOP
KOOP
an goed werken.
tge afwerking.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Wed. S.
J.
DE JONGE-VERWEST, te Goes
F.
P.
D'HUIJ, te Middelburg.
n n 90,
ak, geschikt voor trek
WILLEMSE,
Vrouw epolder.
)OLSE, Biggekerke.
een Menwagen met
toebehooren (zoo goed
wielskar, 3 Eggen in
ksploeg, bij
rOBSE, Zoutelande.
Oranjezon.
E, Jachthuis, Kloetingi
de zaai,
5EJAN te Zoutelande.
rd, oud 14 jaar, 2
Koe pas gekalfd, bij
Westkapelle.
aan of tegen October
andkneeïit
WIJKHUIJS Pz.,
Biggekerke.
'erstond
AKKERDAAS, D o m-
nd gevraagd
broodbakkerij,
K1 o e t i n g e.
of tegen October
AAR, Domburg.
[IDDELBUBG.
nd gevraagd
erk. Adres A. H. DE
w e e r d.
ie Jonge-Verwest Goes.
UITGAVE DER FIRMA
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
EN VAN
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
19 Mei 1906.
Het moet wel een weemoedige verga
dering geweest zijn, die dezer dagen samen
kwam in de Doelenzaal te Rotterdam.
Weemoedig voor de ziende wereld altijd,
want we bedoelen de jaarvergadering van
den Nederlandschen Blindenbond, ruim
700 leden tellende.
Voor de blinden zelf moet het meer
opwekkend geweest zijn als men zoovele
lotgenooten, deelgenooten in leed en lijden
ontmoet.
Dwaasheid.
Een der Noord-Brabantsehe bladen deelt
mede, dat door den Minister van Justitie,
mr. Van Raalte, een „staat van inlichtin
gen" is vastgesteld omtrent jeugdige per
sonen, wier plaatsing is bevolen in een
tuchtschool.
De burgemeesters worden met de be
antwoording van de vragen belast.
Dezer dagen ontving de burgemeester
eener gemeente een dergelijken staat ter
beantwoording.
Inlichtingen werden gevraagd omtrent:
1. Den vader,
2. De moeder,
3. Zijn de vader en de moeder gehuwd
Datum van het huwelijk,
4. Verwantschap van vader en moeder,
5. Hoeveel kinderen hebben zij gehad
6. Hoeveel kinderen zijn daarvan gestorven
Waaraan?
7/14. Is iets bekend van zenuwziekte, krank
zinnigheid, tuberculose, syphilis, andere ziekten
voor het kind van belang, dronkenschap, zelf
moord, misdrijven, bij de ouders, de groot
ouders, ooms, tantes, broeders of zusters?
15. Zijn de ouders beide of een van beide
ontheven of ontzet van de ouderlijke macht of
van de voogdijzoo ja, bij welke uitspraak en
op grond waarvan en hoe is daarna in de
verzorging van het kind voorzien?
16. Het hoeveelste kind is de verpleegde
17. Hadden zwangerschap en geboorte nor
maal verloop
18. Was het een borstkind?
19. Leed het aan stuipen in de eerste levens
jaren
20. Hoe oud kreeg het tanden?
21. Hoe oud leerde het spreken?
22. Hoe oud leerde het loopen?
23. Leed het aan Engelsche ziekte?
24. Heelt het aan eenige ziekte geleden,
zoo ja en aan welke?
25. Leed het aan toevallen?
26. Bestonden er andere afwijkingen in het
zenuwleven
27. Hoe oud was het zindelijk
28. Was het achterlijk? (lichamelijk, gees
telijk).
29. Hoe is het karakter (valsch of eerlijk, on
deugend of gehoorzaam,plaagziek of vriendelijk),
30. Hoe is het temperament? (driftig of kalm),
31. Had het liefhebberijen, welke?
En zoo kwamen er op het formulier nog een
60tal andere vragen voor.
Wie nog niet goed weet, wat een bur
gemeester inzonderheid in eene kleinere
gemeente alzoo te doen heeft, kan zijn
kennis vervolledigen.
Is er een adspirant voor een tuchtschool,
dan moet de burgemeester o. m. vragen
heeft het jongske ook soms een dronken
tante gehad
Is hij gezoogd, of kreeg hij een ileschje?
Wanneer kwam zijn eerste tandje?
Ja zelfs, hoe oud is de lieveling zindelijk
geworden
Nu willen wij het nut van verschillende
onderzoekingen niet in twijfel trekken,
maar er is een wijsgeerigheid, die overslaat
tot dwaasheid. Rotterdammer
Prof. Dosker over de ramp van San
Francisco.
Wij kunnen niet nalaten, dalgene wat
Prof. Dosker in De Hope schreef omtrent
de ramp die Francisco trof, hier mede te
deelen. Het luidt o.a.„Heel de wereld
heeft thans de oogen gericht naar San
Franeisoo. De plotselinge en bijna totale
verwoesting van deze groote en weelderige
en zondige stad, doet ons denken aan den
val der groote steden waarvan de Bijbel
spreekt, aan de verwoesting van het Baby-
jon der Openbaring enz. Wal ook de wereld
en het ongeloof zeggen moge, ik zag in
deze noodlottige ramp de vei zekering dei-
Bij belsche voorzegging aangaande den
ondergang der dingen die nu bestaan, op
dat daargesteld worde wat nu nog niet is.
Menschen, dieSan Francisco bezocht hebben
roemden steeds de schoonheid van haar
ligging. Van uit de baai was het nagenoeg
alsof men Napels zag. Millioenen van dol
lars werden in de laatste jaren besteed
om de stad te verfraaien. Trotsche pa
leizen verrezen alom. Juist omdat California
bloot stond aan aardbevingen vreesde men
er voor de z.g. „skyscrapers'', de machtige
gebouwen van staal en concreet, en ziet,
juist deze gebouwen waren het, die de
geweldige schokken van den 18 April
weerstaan hebben en waarvan de meesten,
ook na door den brand geteisterd te zijn,
daar staan als de bewijzen van de kracht
van den menseh in zijne worsteling met
de krachten der natuur.
Deze groote ramp heeft kennelijk de
diepste gronden van het menschelijk leven
geraakt. De hebzucht werd er door stom
geslagen en de trotschheid van den rijkdom
er door vernederd. Rangen ett standen
werden uitgewischt en de millionair droeg
zijn deel van den zwaren last even gewil
lig als de armste daglooner. Inderdaad,
vele schatrijke menschen werden hopeloos
verarmd en de saamvergaderde schatten
van jaren maakten zich in weinige uren
vleugelen. Een schatrijke dame zeide tot
een vrouw uit de lagere standen, die naast
haar op een hoop stroo lag„nu zijn
wij beiden even arm, want ik heb letter
lijk alles verloren wat ik in de wereld had".
En het vreemdste van alles is, dat, voor
het oogenblik althans, deze zware ver
liezen van weinig of geen beleekenis
schijnen te zijn. Men redde het leven is
dat niet genoeg Het is alsof nog eens weer
de woorden van Satan herhaald werden
„Huid om huid, en alles wat iemand
heeft zal hij geven voor zijn leven".
Yan den schrik van dien dag der wrake
echter zullen de meesten, die hem door
leefden, de litteekens hun leven lang be
waren. En toch zijn nu reeds de handen
uitgestoken naar het werk der herbouwing;
nu reeds worden de plannen beraamd om
het herstelde werk beter te maken dan
liet gweest is. Hier steekt de moed in
van het doortastende Amerikanisme. Men
noeme het met geen ander woord, men
spreke niet van verblindheid voor de
slaande hand Gods.
Voor California, voor de andere geraakte
steden, maar vooral voor het geteisterde
San Francisco is er thans maar éen woord
moed, moed, moed. Voor ons andere
Amerikanen is Jer een ander woord oot
moed. Als volk moesten wij verootmoe
digd worden en ons buigen leeren onder
de hand Gods, tegen Wien wij als natie
zoo roekeloos gerebelleerd hebben, en
Wieas wetten wij zoo stout hebben ge
schonden.
Als God ons iets geleerd heeft in deze
ramp, is het dat Hij het is, die met de
inwoners der wereld doet naar zijn wel
behagen, en die de eilanden daarheen
werpt als dun stof, en voor Wiens woord
de wereld beeft.Wij hebben als volk gezien
hoe God ons, in éen oogenblik, wakker
kan schudden uit den zoeten droom hoe
al ons goud,J waarnaar wij als volk zoo
gretig de handen uitstrekken, niets is en
ons geenszins helpen kan in de ure van
zijne oordeelen hoe al het menschelijk-
groote klein wordt en wegzinkt in het
niet als God spreekt en Zijne handen ten
oordeel uitstrekt. Bij het lezen van de
berichten der ooggetuigen van de ramp,
werd het ons duidelijk hoe diep het be
wustzijn van het komend oordeel de harten
doordringt, ook van de diepst gevallenen
en verst afgedwaalden. Telkens weêr lazen
wij hoe menschen zeiden „Ik dacht dat
de oordeelsdag gekomen was". En zoo
zal hij komen
De wereld zal slapen of waken, lachen
of weenen, rusten of werken, of liever,
zij zal dat alles op eens doen, zooals dat
al de dagen van ons leven geschiedt, en
plotseling, in één oogenblik, zal Hij komen,
die beloofd heeft aan Zijn volk en gedreigd
heeft aan Zijne vijanden dat Hij komen
zou. En zooals het ging te San Francisco
zal het heel de wereld over gaan, huizen
en kasteelen en winkels en banken, al
ons goud en juweelen, alles waar wij
het hart op gezet hebben, zal ons op een
maal ontzinken en arm en naakt zullen
wij voor den Rechter staan.
Nooit in heel mijn leven, zoover mij
bewust is, scheen mij de waarheid der
Schrift van de wederkomst des Heeren
ten oordeel, zóo reeel, zóo zuiver men
schelijk mogelijk toe als thans. Als God
de wereld aanraakt en de vijandige na-
tuur-elementen tegen den menseh loslaat,
is het op eenmaal uit met alle verzet.
Een kleinen brand kan de menseh
blusschen, een grooten niet. Chicago, Ro
chester, Philadelphia, Baltimore en zooveel
andere groote branden uit vroegere dagen,
hebben het ons geleerd. En als God luid
genoeg spreekt, versaagt ook het stoutste
hart en wordt de grootste menseh klein".
Rusland.
De Doema heeft gisteren het adres-debat
ten einde gebracht en het ontwerp bijna
onveranderd aangenomen. Vóór de eind
stemming verklaarde de reactionaire afge-
vaardigde, graaf Heyden, dat hij het adres
niet zou kunnen goedkeuren. Metzijnpartij-
genooten, zes in aantal, verliet hij de zitting.
I)e overblijvende 423 leden stemden allen
vóór het adres.
Nadat onder de juichkreten die eenstem
migheid door den president der Doema was
geconstateerd, werd een voorstel gedaan en
aangenomen, dat voor een deputatie, be
staande uit den president, de beide vice-
presidenten en den secretaris, een audiëntie
zou worden gevraagd, om het adres aan den
Tsaar te overhandigen.
De regeering schijnt van de noodzake
lijkheid om amnestie te verleen en, overtuigd
te zijn de minister van justitie legde een
ontwerp-besluit aan den Tsaar voor, waarin
amnestie wordt verleend aan politieke ge
vangenen, die geen werkzaam aandeel aan
revolutionaire handelingen hebben gehad.
Voor deze laatsten wordt bepaald, dat zij,
wanneer zij zonder rechterlijk onderzoek
gevangen gezet zijn, voor de gewone recht
banken zullen terecht staan. Aan personen,
die wegens moord of moordaanslag gestraft
zijn, zal de helft der opgelegde straf wor
den kwijtgescholden. Roovers en brand
stichters zijn van de amnestie geheel uit
gesloten.
Het is niet bekend of de Tsaar dit ont
werp heeft goedgekeurd.
België.
De natie verlangt naar 27 Mei, den
stemdag voor Senaat en Kamer, op welken
dag over het lot van het clerieale kabinet
zal worden beslist. De liberalen staan er,
gelijk wij vroeger reeds zeiden, goed voor.
Zij zijn met alle andere vrijzinnigen over
de heele linie, van oud liberaal tot socialist,
tot overeenstemming gekomen, en zoo zal
het anti-clericale „bloe" of „kartel" of
bondgenootschap, al naar men 't noemen
wil, met hoop op succes den frontaanval
wagen.
Gelijk wij reeds meldden bestaat op dit
oogenblik de Kamer uit 166 leden. Daar
van moeten er thans 85 aftreden, namelijk
in de provinciën Brabant, Antwerpen,
West-Vlaanderen, Namen en Luxemburg.
Deze helft bestaat uit 54 cleriealen, 20
liberalen, 10 socialisten en 1 christen-de
moeraat of Daensist.
De regeering beschikt over een meer
derheid van 20 stemmen, d. w. z. dat de
oppositie 10 zetels behoeft te winnen, om
het ministerie omver te werpen. Op tal
van plaatsen is het kartel tot stand geko
men, meestal tusschen liberalen en socia
listen, en daardoor wordt dan ook de
positie der cleriealen ernstig bedreigd.
De districten Turnhout, Mechelen en Leu
ven kiezen daardoor zeer waarschijnlijk
elk één oppositielid meer dan vroeger
iets minder hoop op een liberale zegepraal
bestaat er in West-Vlaanderen, nl. te
Oostende, te Kortrijk en te Rhielt. Ook
te Brugge doet zich de toestand voor de
liberalen gunstig voor, evenals te Brussel,
waar de clerieale lijst sleehts met veel
moeite kon worden opgemaakt, daar het
baantje van Kamerlid tegenwoordig vrij
gewild blijkt. Er staan thans in de hoofd
stad niet minder dan acht lijsten tegenover
elkaarbehalve die der liberalen, cleri
ealen, socialisten, Daensisten, Independen-
ten cleriealen die toch leerplicht aan
nemen en Vlaainsche Volkspartij, zijn
er nog die van de herbergiers en die van
de vereenigde handelaren en landbouwers.
Drie zetels wint de oppositie zeer zeker te
Namen, te Dinant en te Nijvel. Van een
anderen kant schijnt de liberale afge
vaardigde Nolfs voor Ieperen bedreigd,
en de Tegeering heeft geen middelen on
gebruikt gelaten om haar positie in West-
Vlaanderen te handhaven. Gebeurt dit,
zoo blijft zij toch aan 't bewind.
Middelburg. Moderne Borduurkunst.
Aangezien het reeds als bewezen mag
worden aangenomen, dat door het borduren
op de Singer-naaimachine als het ware een
nieuw veld voor vrouwelijke bezigheid
geopénd is, zullen voorzeker velen onder
onze lezeressen met groote belangstelling
hooren, dat de Singer-Maatschappij op
Maandag 11 Juni a. s. in onze stad weder
'n volledige cursus in het moderne bor
duren zal doen houden.
In dezen cursus zullen geheel gratis de
meest verschillende soorten van borduur
werken onderwezen worden, zooals b.v.
platsteek, puntsteek, koordborduren, mo
nogram-borduren, Smyrna-borduren enz.,
enz. en vestigen wij daarom de attentie
van bezitsters van Singer-naaimachines op
deze uitstekende gelegenheid om zich in
het moderne borduren en stoppen te be
kwamen en zoodoende nog veel meer nul
dan tot nog toe uit de Singer-machine te
trekken.
Zij, die van dezen eursns wenschen te
profiteeren, dienen zich aan te melden aan
het kantoor van de Singer-Maatschappij,
Korte Delft no. 21 te Middelburg.
Middelburg1» In de gemeenteraads
vergadering van Woensdag 23 Mei a. s. te 2
uur, worden behandeld onderstaande zaken:
1. Notulen. 2. Stukken. 3. Opmaking van
een dubbeltal van een lid van het Bestuur van
de Ambachtschool. 4. Vaststelliing primitief
kohier van de belasting naar het geschatte in
komen over 1906. 5. Id. primitief kohier van
de belasting op de Honden over 19o6. 6, 7.
Ontwerp-besluiten wijziging Gemeentebegroo-
tingen voor 1905 en 1906. 8. Voorstel B. en W.
tot wijziging van de Verordening op het Gym
nasium. 9. Begrooting van het bestuur der
Godshuizen voor 1906. 10,11,12. Voorstellen
B, en W. naar aanleiding van het verzoek van
J. F. de Paauw om een stuk grond aan de
Werfstraat in erfpacht te verkrijgen, en van
adressen der Vereenigingen »Zeeland" en »Ver-
eeniging tot steun" houdende verzoek om sub-
sudie.
Middelburg. Aan de stukken van den
gemeenteraad ontleenen wij het volgende
Inzake het verzoek van Juffr. Hattink
om een afscheiding tusschen haar perceel
en school K en 't voorstel van B. en W. tot
inwilliging, meldt de Commissie van Fabri
cage dat haar bij opneming van 't terrein is
gebleken dat langs de oostzijde nog een
afsluiting is, welke ook heeft bestaan tot
aan den noordgrens van den gemeente
grond, doch is afgebroken. Dat die afslui
ting was gemaakt door middel van paaltjes
met prikkeldraad, en voorheen moet hebben
bestaan tot beplanting, deels opgerond
hout. De Commissie acht voorziening nood
zakelijk, doch wil eerst getracht hebben
een ruiling met adressante aan te gaan,
waardoor zou verzekerd worden dat de
school aan de westzijde ten allen tijde het
noodige licht verzekerd blyft. Slaagt die
voorslag dan heeft de commissie geen be
zwaar tegen die afsluiting. (Juffr. Hattink
blijkt echter niet gezind tot die ruiling).
Mevrouw de wed. De Zeeuw adresseert
aan den Raad naar aanleiding van het ver
zoek van J. F. de Paauw om erfpacht?grond
op de Loskade naast haar heerenhuis op
grond indertijd door de gemeente aan haar
lastgever verkocht op voorwaarde dat
daarop een huis zou komen te staan meteen
gevelhoogte van minstens 10 M., waaraan
zij heeft voldaan, verwachtende dat deze
voorwaarde ook zou bedongen worden bij
verkoop of erfpachtsverleening van de
naast gelegen grondenterwijl nu naast
haar heerenhuis een houten hooi- en stroo-
perserjj zal verrijzen, wat zij gevaarlijk
acht met het oog op brandgevaar, en
schadelijk dewijl haar huis nu in waarde
aanmerkelijk daalt. Waarom zij verzoekt
het verzoek van De Paauw af te wijzen.
De Commissie van Fabricage acht de
bezwaren van mevr. De Zeeuw niet ge
noeg wegend, daar het hier geldt geen
terrein speciaal voor den bouw van heeren-
huizen aangewezen. Integendeel de bedoe
ling van den Raad was om het terrein
beschikbaar te houden voor handels- en
nijverheidsinrichtsngen. De verkoop van
een klein stuk voor een woonhuis moet
als een uitzondering op den regel worden
beschouwd, en de voorwaarden, die de
Gemeente voor den bouw van dat huis
stelde, legden slechts verplichtingen op,
geven geen rechten, zelfs niet in moreelen
zin. Ook het brandgevaarbezwaar acht de
Commissie overdreven. Toch zag de comm.
het voorstel van B. en W. gaarne in dezen
zin aangevuld, dat aan den erfpachter de
verplichting wordt opgelegd een strook
grond, ter breedte van een meter, nevens
het huis van adressante, onbebouwd te
laten en die straat over haar volle breedte
en lengte ten genoegen van B. en W. als
open ruimte te onderhouden en in stand
te houden.
De Commissie van Financiën heeft in
zake het verzoek der vereeniging „Zee
land" om subsidie bezwaar. Immers er
bestaat nu zekerheid dat ook andere ver-
eenigingen binnen de Gemeente zijn op
gericht, die meer of min in dergelijken
zin als gen. vereeniging werkzaam willen
zijn. Intusschen zou het wellicht over
weging verdienen op de begrooting voor
1907 f 50 uit te trekken en aan B. enW.
de bevoegdheid toe te kennen die aan te
wenden ten bate van kinderen uit de ge
meente Middelburg, wier opvoeding door
den voogdijraad aan inrichtingen of ver-
eenigingen als waarvan boven sprake is,
is toevertrouwd. (Het lid der commissie,
dhr. Tak ging destijds mee met het voor
stel van B. en W., doch toen was er nog
niets bekend van 't ontstaan van andere
vereenigingen. Hij was bij de samenstel
ling van het onderhavig rapport afwezig).
Ook in zake subsidie der vereeniging
„Vereeniging tot steun" heeft de com
missie bezwaar en adviseert zij op dezelfde
gronden als hierboven.
Bij de Donderdagavond gehouden
aangifte roor de Volkszangschool der
Vereeniging „Uit het Volk-Voor het Volk"
alhier, hebben zich een 65-tal kinderen
aangemeld.
Wij ontvingen het Jaarverslag over
1905 van de PI. Commissie voor Toezicht
alhier op het L. O. Uit de opgaven
omtrent de schoolspaarbanken blijkt dat
het saldo op de scholen B, I en K (on-
vermogenden) te zamen bedroeg f 1566,48s
en dat der scholen A en C (minvermogenden)
f3329,425. Het vorige jaar iets minder.
Het aantal leerlingen bedroeg op de open
bare scholen totaal 1159 jongens en 957
meisjes, en op de bijzondere scholen 377
jongens en 518 meisjes iets minder dan
het vorig jaar.
Op de openbare scholen nam 't aantal
leerlingen sedert 1896 met 224 toe. Op
de bewaarscholen gaan op de Gemeente
bewaarschool 97 jongens en 63 meisjes