De Weilanden,
Superphosphaat
KOLOSSAAL PAK.
Advertentien.
Ds. BODHA, van Mleltori,
VRUCHTBOOMEN
Firma K. MEERTEHS Jr. - - MIDDELBURG.
ZBEDVsche Toeitr- en KonslBHel
Een Sprlngbeer le bekomen
firma JAC. KRIJGER,
de MestputtenKafput en
Boomingen in de Schuur.
een Eandknecht en een kleine Knecht
Zondagavond 4 Maart
ScIk- ei Zaletaierszaat
Bijenkorven te koop.
kunstmeststoffen
voor HOENDERS, KUIKENS, EENDEN, enz.
Bordeauxsche Pap.
000000000 Het beste adres voor Manufacturen is dat van L. E. RIVIERE Groote Markt hoek Gravenstraat
M i d de'l burg. 000000000
Schoenwerk en Paardenwant
„Het ideaal van een Chr. Jongelings-
vereeniging".
Snippers uit de oude doos.
S. HEEMSKERK
Voorhanden alle soorten
PALINGBIIOOD
Watchersch @chtendaoeder
Donderdag 8 Maart 1906,
Prijsopgaaf gevraagd
TE KOOP
TE KOOP
TE KOOP
Te koop een Kalfkoe,
TE KOOP
TE KOOP
TE KOOP
TE KOOP
een Knecht gevraagd,
2 Timmermansknechts
en sonde noijt de gedachte hebben van
noch helpen te breken, als de vader be
lieft soo goed te sijn van mij aan te nemen,
soo salck in stilte medegaan, mynen seer
lieven vader en sent de dienders om mij
niet, ick wensehte dat ick de vader eens
mocht spreeken, want bij mijn vrienden
oft bij mijn ouders en kan ik niet blijven;
sieck sijn ende niet weten waar blijven
als gaen schoijen ende in de boerenschu
ren te bevriesen, ick ben liever bij vader
ende moeder, als de vader belieft mij weder
aan te nemen, soo bidde ick, als dat de
gevangenen niet en weten als dat ick van
selft' ben weerom gekomen, ick sal een
goede gevangene sijn vor den vader, ick
en sal noijt breken vor dat de heeren van
Middelburg mij met vreden ontslaen, ick
bit de vader ende. moeder als dat ick de
vader eens mog spreken, off dat de vader
belieft soo goed te wesen van mij ant-
\v<jrt te senden wat ick doen otï laten
moet."
De requestant had voldoening over zijn
deemoedig schrijven. Hij werd weer op
genomen en het kooitje ging achter hem
dicht. Zoo was hij weer bij „tader en
moeder". Naar zijn meening kon hij ner
gens beter zijn.
Onzen hartelijken dank aan allen
die ons op '27 Februari van hunne be
langstelling hebben doen blijken.
W. G1DEONSE
en Echtgenoote.
Voor de zeer vele blijken van vriend
schap en belangstelling, op 18 Februari 1.1.
ontvangen, betuigen wij onzen hartelijken
dank.
W. VAN SIGHEM.
M. VAN SIGHEM-
df.n Hollander.
Zoutelande, 1 Maart 1906.
Voor de vele bewijzen van belang
stelling, op 22 Febr. ontvangen, betuigen
ondergeteekenden hunnen hartelij ken dank.
J. MARIJS.
M. J. MARIJS-Besulten.
Biggekerke, Maart '06.
De ondergeteekende be
veelt zich minzaam bij
deze minzaam aan tot het repareeren
van alle soort
Spoedig en Net.
Ook nieuw Schoenwerk op maat.
P. WIELEMAKEE,
Koudekerke naast Café Botting.
ten half zeven uur
hoopt in de Ger. Kerk te Brigdamme
voor de Jongelingsvereenig. alhier
op te treden
met het onderwerp
HET BESTUUR.
83
riüILLITOÏ.
DOOK
SCALDIS.
Oostburg.
II.
Door hot indijken der vorengenoemde
polders werd Oostbun] alzoo in een een
voudig landstadje herschapen, aan hetwelk
bij Kon. besluit van 5 Dec. 1816 de naam
van stad weder is toegekend, ofschoon het
toen geen lid ter Staten-vergadering mocht
zenden.
Van de weinige straten en openbare
gebouwen valt niet veel te zeggen. In een
der straten, die tot een lang marktplein is
verbreed, zien we nog een onbeduidend,
min of meer antiek raadhuis, dat een klein
torentje draagt.
Een Woensdagsche weekmarkt werd in
1812 ingesteld. Kreeg het plaatsje daardoor
als marktplaats eenige bekendheid, als mid
delpunt eener rijke landstreek geniet het
tegenwoordig een niet onbeduidenden voor
spoed. Bij een verleden als het zijne hadden
wij geen recht, er gedenkteekens, ouder
dan de 17e eeuw te verwachten, en is het
afgedaald van de hooge plaats, die 't voor
eeuwen innam, „een ellendigst nest" zal
niemand het meer noemen, als hij zijn flinke
heerenhuizen, nette winkels en burger
woningen ziet. Van de wallen en vesting
werken is geen spoor meer te vinden.
Vaerneu-ijck noemde het Oostburger-
Ambacht niet ten onrechte „dat schoon
prieel van Vlaanderenwant nog zijnde
omstreken van Oostburg eenig mooi en
hebben deze door hun kwistig groen
een schilderachtig voorkomen. Als een
aangename wandeling mag in de eerste
plaats wel genoemd worden de Zuidzand-
sche straatweg, die U, vooral in den zomer
met zijn schaduwrijke boomen, tot een
Binken tocht uitnoodigd.
Dankbaar voor het vertrouwen mij
34 jaren geschonken, maakt onderge
teekende door deze aan het geachte
publiek van Wolphaartsdijk en Om
streken bekend, dat hij zijn
heeft overgedaan aan zijn zoon.
1 Maart 1906. J. P. VAN WEL.
In aansluiting aan bovenstaande, be
veelt ondergeteekende zich minzaam
aan, belovende door een accurate en
civiele bediening het vertrouwen dat
zijn vader zoo ruimschoots mocht onder
vinden, zich waardig te maken.
Achtend, UEd. dw. dn.,
JACs. F. VAN WEL.
Wolphaartsdijk, 1 Maart 1906.
- Om uit te knippen en te bewaren -
Ouderwetsche ronde
en Gravenhorster Boogkorven
compleet, zeer sterk, met Spaansch riet
gevlochten; ook Bijenkasten, 15 jaar
in Nederland beproeft. Zeer bill, prijs.
Aanbevelend,
te Leersuin (Utr.)
als:
Superphosphaat 14 pCt., Ammoniak,
Superphosphaat 7x9, echte Peru
Guano 7 x 10 x 2 enz.,
alles extra droog en f ij n en onder
openbare controle Proefstation tegen
sterk concurreer ende prijzen.
Aanbevelend,
P. DE KOSTER, 's-Gravenpolder.
TE KOOP AANGEBODEN,
waaronder Appel- en Pereboomen,
Morel-, Kerse-, Mispel- en Pruimeboo-
men, zeer zwaar en gezond gewas.
In goede soorten eene partij
2-jarige Goudreinet en
3-jarige Gieser Wildeman,
alles zeer goedkoop, bij
J. VAN SOELEN,
West Souburg.
Aan hetzelfde adres iemand ge
vraagd om eene groote hoeveelheid
te enten.
5 en 10 ccut.
LANGEJAN, Gortstraat,
Middelburg.
In de Roomsche tijden vond men te
dezer plaatse twee parochiekerken, aan de
hervormers dezer streken in de 7e eeuw
Bavo en Eligins toegewijd. De St.Elogskerk,
in 1682 ingestort, droeg in hare bouw
materialen blijken van oude herkomst, als
zijnde grootendeels opgetrokken van kei-
steenen, door gegoten kalk vereenigd.
De St. Bavokerk stond op de torenweide.
Haar toren, die het midden van het kruis
uitgemaakt had, werd eerst in 1805, uit
hoofde haar bouwvalligheid, afgebroken.
Bij die gelegenheid vond men eenige zon
derlinge grafkelders, in de gedaante van
lange ovens, slechts zóóveel opening heb
bende als noodig was, om een lijk door te
schuiven.
Behalve deze godsdienstgebouwen be
stond er sedert 1201 eene abdij van Bene-
diktijner monniken en een paar kloosters.
De tegenwoordige Herv. Kerk werd in
1674 gebouwd ter zelf der plaatse, waar de
St. Elogskerk had gestaan en gedeeltelijk
van de overblijfsels van deze. Blijkens de
zware steenbeeren, werd zij opgetrokken
in Gothischen bouwstijl. Den 18 Augustus
1714 sloeg er de bliksem in, en werd daar
door zoodanig verwoest, dat alleen de
muren van kerk en toren, en dat nog zeer
beschadigd, overbleven.
Lang duurde het eer men aan den her
bouw begon en intusschen moest de ge
meente zich behelpen met de kerk der
Waalschgezinden, in welke zij, tusschen
de voor- en namiddagdiensten samenkwam
op het geluid der stadhuisklok. In het
begin van 1726 werd eindelijk do herbouw
aanbesteed, en werd de kerk ingewijd
1 Juni 1727. De toren werd gedeeltelijk
in 1732 hersteld, maar men had klok noch
uurwerk en, toen op den 23 Augs. 1739
ook het stadhuisklokje naar beneden
stortte, moest de christelijke gemeente
door trommelslag tot de godsdienstoefe
ningen worden opgeroepen. De spotter
nijen, welke dit bij de naburige Vlamingen
wordt geleverd onder contróle der Vereeniging WALCHEREN
Onderafd. der afdeej^ig Zeeland der P. N.
Samengesteld met eene kleine wijziging volgens het recept van Dr. NUIJENS,
bevatLiebig Yleeschmeel, Grondnoten-, Lijnzaad-, Gerste-, Rijste- en Beenderen-
meel, Tarwegrend, gemalen Krijtwit, Ijzervitriool, Phosfoorzure Calicus en Zout.
Voor de leden der
Vereeniging Walcheren
bij 5 kilo a f 0.65
10 a 1.25
50 a 6.00
100 a 11.50
Contant zonder korting.
Voor niet-Ieden
f
bij 5 kilo a
10 a
50 a
100 a
Buiten de stad
0.80
1.50
6.75
13.00
niet franco.
IN DEN HANDEL GEBRACHT DOOR
Op Walcheren te bekomen bij NOACH MINDERHOUD, graanhandelaar, en
A. H. TEUNE, molenaar, beide te Westkapelle; W. JOZIASSE, winkelier, te
SerooskerkeJ. W. MARKUSSE, molenaar, te Yeere; J. VERSCIIIERE, winke
lier, te Nieuw- en St. Joosland; en W. MAAS Pz., meelhandel, te Koudekerke.
f2.
f2.
De Aarde en haar Volken, het mooiste
groote mengelwerk van de huiskamer, met
ruim 200 prachtplaten, naar teekeningen
van de beroemdste meesters. Prijs ƒ5.20,
voor den spotprijs van ƒ2.
Dllldnf ongekend verrassend zal
VUImlL zjjDj voeg jk er bovendien
bij, naar keuze
Twee fraaie werken van Marlitt,
elk met ÏOO Platen.
1. Rijks Gravin Gisela.
2. Op den Huize Schilling.
3. In het Huis van de Handeisraad.
4. De Vrouw met de Robijnen.
5. Het Uilenhuis
6. De Meid van den Schout.
ilfllK De Aarde en haar Volken
tsHlUn en twee groote werken
van Marlitt, 9amen wel 8.waard,
voor den spotprijs van ƒ2.
Zoo'n aanbod komt nooit weer.
Verkrijgbaar bij D. BOLLE, Bazaar
van Goedkoope Boeken, te Rotterdam.
Franco na ontvangst Postw. r. slechts
ƒ2.waarop vermeld: Kolossaal Pak,
met de 2 verlangde No.'s van Marlitt.
Het BURGERLIJK ARM
BESTUUR te Oost- en West-Souburg
maakt bekend, dat op 5 en 6 Maart
a.s., ten behoeve van dat Armbestuur
eene COLLECTE langs de huizen
zal worden gehouden, welke collecte den
ingezetenen dringend wordt aanbevolen.
Het middel tegen de zoo gevreesde
aardappelziekte is bij vooruitbestelling
te bekomsn bij den
v/h S. M. BOOGERD, Middelburg.
Oewone en Fijne Naamkaaitjes
Firma D8 JONGE-VERWEST, Goes
veroor zaakte, brachten eindelijk te weeg,
dat de Staten van Zeeland den Magistraat
tot het aankoopen eener klok machtigden,
die dan ook weldra de klok, afkomstig
uit de in 1802 afgebroken kerk te Vlake
aankochten bij gewicht voor 526,50 gld.,
zonder den klepel, welke werd toegegeven.
De heer Van der Hooplid van de Staten
van Zeeland, liet daarbij voor eigen reke
ning een uurwerk met vier wijzerborden
op den toren plaatsen. In het begin der
vorige eeuw werd het torentje veel ver
fraaid, ook heeft de kerk sedert veel van
hare vroegere somberheid verloren, door
dien de heer Karei Serlé haar in 1806 een
orgel schonk en er in 1826 een net plafond
werd aangebracht.
Omtrent de Hervorming te dezer plaatse
vinden wij het volgende vermeld
Reeds vroeg zal te Oostburg, evenals
te Aardenburg en te Sluis, de Herv. leer
zijn verkondigd geworden. In de acten
der Vlaamsche classen lezen wij dat op
1 Oct. 1578 de beelden uit de Oostburgsche
Eligius-kerk geweerd werden „gemerkt
dat die van Sluis, Aardenburg en in 't Vrije.
desgelijks deden". In de rekening der Oost-
burgsche St. Bavokerk over 1578 (er worden
ook posten in verantwoord over 1579)
gedaan op Vincentsdag (22 Jan.) 1580
komen onderscheidene bijzonderheden
voor, die op de Reformatie betrekking
hebben.
Op Palm ZondagWitten Donderdag en
al de Faaschdagen was te zatnen in de
kerk niet meer gecollecteerd dan ruim
1,20 gld.waarlijk een onbeduidende som,
die- ons doet zien, dat de Roomsche kerk
bezoekers zeer sterk verminderd en tol
op zeer weinigen gedaald wareD.
Doch op „al de andere petitie-dageD,
„die er binnen het jaar, in oude tijdeD,
„als ordinaire dagen plachten te wezen,
„was er geen bate ingekom.en".
Denkelijk waren de heilige dagen niet
gevierd geworden. De ontvangsten voor
De Notaris J. HOSANG zal op
des namiddags te twee uur, op de
bovenzaal der Sociëteit „De Vergenoe
ging", aan de Groote Markt te MID
DELBURG, ten verzoeke van het Ge
meentebestuur van Middelburg, in het
OPENBAAR VERPACHTEN:
bestemd voor oefeningsteirein, ten dienste
van het garnizoen, liggende bij West-
Souburg, samen groot 17 Hectaren 6
Aren 34 Centiaren.
De verpachting geschiedt voor den tijd
van één jaar in 15 perceelen en in
massa.
De voorwaarden van verpachting lig
gen ter lezing ten kantore van voor
noemden Notaris.
en tevens
Zetaardappelen te koop.
M. KERKHOVE, Serooskerke (W.)
van een aanzienlijke partij Stuka
doorwerk, aan te brengen in twee
nieuw gebouwde Heeren-huizen.
Opgaven worden iDgewacht bij
W. F. VAN RIET Jr.,
Lange Yorststraat C 247, Goes.
8 a 10 mud vroege witte Zetaard-
appels en een Koe, keur uit 10.
En wegens dienstplicht
een HanUltneclit gevraagd
bij ADR. WIELEMAKER, Koudekerke.
de jaargetijden worden verantwoord, zon
der dat wij daaruit kunnen opmaken, dat
zij gevierd werden. „Betaald" zoo lezen
wij „den pastoor van de kerk, van een
„geheel jaar onzer Vrouwe lof te zingen
„niet. „Betaald den pastoor en den koster
„van de misse te doen ten ominegange van
Si. Baaf niet". Aan „heer Adriaen
Poinlhoeii1'zeker een Oostburger pastoor,
werd betaald 1,50 gld., wegens levering
van brood en wijn, bij laste van Kerk
meesters „mils bedienen van den dienste"
voor een vierendeeljaars, ingegaan St.
Vincentsdag en geëindigd Mei 1579.
Aan de coristen van St. Elooi, als zij
plachten te zingen, ten ommegange van
St. Baaf en ter wijding van de kerke,
naar ouder costume werd „niet" betaald,
zeker omdat bedoelde processie en kerk
wijding geen plaats hadden gehad. Zoo
is ook de geldsom gervijeerd, bestemd
voor den deken, wegens het visiteeren
der kerk. Evenzoo die voor den pastoor
van St. Elooi, wegens het halen van het
Chrisma op Paschen 1579.
De oude posten evenwel voor krake
lingen op Witten Donderdag 1579 en voor
wijn op PalmzondagWitten Donderdag en
Paschen werden in uitgaaf gebracht. oorts
worden er uitgaven verantwoord voor het
verkoopen van het zilverwerk te Aarden
burg.
De pastoor van St. Elooi ontving 2.1ü
gld. op last van kerkmeesters, omdat hij
op Palmzondag 1579, in de St. Bavokerk
de passie predikte. Maar op last van bur
gemeesters en schepenen werd ook 24 gld.
uitbetaald aan „den predicant van de Ge
reformeerden". Dit is zeker geschied, zoo
niet reeds in 1578 dan stellig in 1579.(*)
Do rekening is gesloten ter presentie
van »heer Victor deSlinghcre, deken
en pastoor" waarschijnlijk van de St. Bavo
kerk, van beide de burgemeesters van Oosl-
burg, baljuw enz,
't Verwondert ons wel «enigszins nog den
NOG DAGELIJKS
te bekomen bij de
KRABBENDIJKE.
een zwart Ruinpaard, oud 13 jaar, bij
J. BOONE, Serooskerke
bij Vrouwepolder.
een Koe van zijn 4e kalf rek. 14 Mrt.,
bij P. OVAA, te Zoutelande.
keur uit vijf, gekalfd of op rekening,
bij J. VADER, Serooskerke (W.)
op de hofstede „VREDENHOEF", te
's-Heer Arendskerke
Ook in gedeelten te koop.
Te bevragen bij ELENBAAS, 's-Heer
Arendskerke.
een drachtige Geit, keur uit vier,
bij J. STURM, Burchtweg,
Oost-Souburg.
een K06, rekening 28 Februari, bij
Gebroeders VAN SPARRENTAK,
KoudekerkeWesthoek.
twee Loopvarkens (zeugen), bij
Js. KOPPEJAN, te Meliskerke.
Wegens ongesteldheid der vrouw wordt
terstond gevraagd een bejaarde Vrouw of
jonge Weduwe, liefst uit den boerenstand
in een gezin zonder kinderen om de huis
houding waar te nemen.
Adres J. N. FEU, Hobeinstraat,
V 11 s s i n g e n.
Wegens dienstplicht met Mei
gevraagd, bij W. DE KLERK, N.Vliss.
weg, Koudekerke.
Van stonden aan, door onwil,
bij C. RETJNIERSE Pz., Bieedeweg,
Koudekerke.
Terstond benoodigd
bij C. VAN MARIS, te Nis se.
Uit alles zien wij, dat ongetwijfeld in
't begin van 1579 de Hervorming te Oost
burg veel terrein gewonnen had.
Alzoo was er te dezer plaatse, wellicht
reeds in 1578, maar zonder twijfel in 1579
een predikant gevestigd. Wij vinden dan
ook Oostburg verschenen op de Synode te
Brugge van 4 Nov. 1579, waar besloten
werd, dat Brugge, Sluis, Aardenburg, Oost
burg, Ihorout en de omliggende plaatsen
ééne klasse zouden uitmaken. Voorts ont
moeten wij Oostburg in de handelingen
der Brugsche Classe van 19 Jan. 1580, als
wanneer de broederen van Brugge op zieh
namen, de Oostburgsche kerk bevorderlijk
te zullen zijn, door bij de Commissarissen
te verkoopen wat haar noodig was.
Ter volgender bijeenkomst te Brugge
op 8 Maart komt als predikant te Oostburg
voor Jacobus Noortman. Wij weten even
wel, dat in de predikantenlijst aldaar ver
meld, vele feiten zijn ingeslopen of liever,
dat zij ons wijst op den toestand, die eerst
later is tot stand gekomen. Zoo wordt
in diezelfde lijst Daniel Wanle, predikant
te St. Kruis genoemd, terwijl liet toch
zeker is, dat hij thans te Oostburg het
Evangelie predikte.
Derhalve kunnen wij aannemen, dat
deze de eerste predikant na de Reforma
tie was, die de gemeente ordende en be
diende.
Wij behoeven ds. Wante evenwel niet
meer te bespreken, wijl we hem, bij ons
bezoek aan Groede reeds ontmoet hebben,
als aldaar van SI. Kruis gekomen en bij
ruiling met ds. JJsennan naar deze ge
meente vertrokken.
Een volgende maal hopen we een blad
zijde uit het levensboek van ds. Noortman
op te slaan.
Slot volgt.
22 Jan. 1580, een pastoor te Oostbu re aan
te treffen. Hij zal er vooralsnog verblijf ge'
houden hebben, zonder er echter meer dienst
te doen.