NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 98. 1906.
Vrijdag 26 Januari
'Oe Jaargang.
eHRISTELIJK-
HISTORISGH
en - Ontbijtkoek,
Gemengde Berichten.
aliteit in
Mtrrata.
KOOP
^ersknecht
de Bakkersknecht
ppersknecht
denkiiecht
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Perfide Albion.
000000000
en kwaliteit, met of
5,10 tot 50 cent.
alle soorten
•ij H. J. SEGBOER
rlissingen.
S, over de rekening,
Pz., Biggekerke.
met Mei a.s.
jakker te Serooskerke
3t Mei
idsUneclit
DE VOS, Mr. Smid,
at Mei
idskueclit
oed werken kan, bij
gediplomeerd Hoef-
Lirg.
jt Mei
ndknecht
VOS, Kondekerke.
rstond
dj J. H. VAN OOST,
e.
JHR. HOVE3TAAD,
lore (Kruiningen).
3t Mei
)E RIJCKE, Gapinge.
eesche of Spoortjjd.
a) J) nm. 3,23 c) g)
a) nm. 3,50 g)
nm. 1,55 t
ij 3,23 e)
en na het vertrek van
jrke n. Neuzen vm. 8,30
jrsselen en Neuzen ten
minuten wachten,
leien en Neuzen ten
minuten wachten.
gemaakt,
a 1,55 van Neuzen naar
voerd.
r Cl. op deze missive
rooncler voor haar ver-
,t hem zulks zal worden
uit naem van hunne
■toe werd hij dan ook
d ontboden, maar wei-
Ive door Mr. Jan Za-
iat hij voor de Classis
dag der Cl. vergadering
Op denzelfden dag
notie nog eenmaal aan
of hij zou verschijnen,
ij een ontkennend ant-
e kennen dat hij in
elijden zoude, dat hij
lij met geen predikant
er spreken wilde.
Jacomijntje schijnt het
zijn geweest, waarop
jndmaal werd ontzegd
,n haar man werd be-
zou toegelaten worden,
ïhe begrippen vaarwel
oe van het tegendeel
ttersehe vergaderingen
ienst van ds. Beukelaar,
lotte, komt in de acte
e zaak Toonder" voor.
op 1 Jan. 1708 voor
werd hem afgevraagd,
rte had tot de gemeen-
vorden. Hij antwoordde
doeh wensehte te
orwaarden. Hem werd
art. 5 der vergadering
welke eisch hij zeide,
t te zullen nakomen,
vroeger beledene dwa-
ol hard en.
van een en ander was,
jenden keer zien.
Wordt vervolgd
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UIJGAVE DPR FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
iiiaaaauinaanaHBHMHMni
Slechts weinigen in Engeland erkennen
dat Engeland aan de Hollanders veel te
danken heeft. En nog minderen stemmen
u toe dat de zucht tot onderdrukking van
het Hollandsche ras, den Hollandschen han
del, de Hollandsche welvaart en de Hol
landsche vrijheid van eeuwen her den En-
gelschen in het bloed gezeten heeft.
Dat Engeland het altijd op Hollands
ondergang gemunt gehad heeft, valt ge
makkelijk te bewijzen.
W ij behoeven daartoe niet eens tot het
grafelijke tijdvak terug te gaan, ofschoon
het niet moeilijk zou vallen om te bewijzen
dat ten onzent in den strijd tusschen vrij
heid en verdrukking Engeland, zoo het er
zich in mengde, zich steeds aan de zijde
van den dwang heeft geplaatst.
Nemen wij echter een sterker sprekend
bewijs in de geschiedenis van de opkomst
onzer republiek.
Tijdens den opstand der Watergeuzen
zorgde aanvankelijk de Engelsche regee
ring wel dat de Geus in haar land geen
bescherming vond.
Een oogenblik slechts veranderde de
staatkunde, toen Elizabeth den troon be
klommen had. Doch het was waarlijk niet
uit lust om Holland voort te helpen, dan
wel uit vrees voor de vastigheid van haar
troon, dat zij Leycester hierheen zond.
En dan, hoe weinig genoegen beleefde
Holland van Engelands hulp. 't Is waar,
de teleurstelling was wederkeerig. Maar
gering waren ook de resultaten van
die Engelsche medewerking.
En toen Engeland zag dat Holland in
den wedstrijd der volken hem de loef af
steken zou, veranderde hij van taktiek
liet ons niet alleen in den steek, maar
keerde zich zelfs herhaaldelijk tegen ons,
met de bepaalde bedoeling ons te ver
nietigen.
De Engelsche oorlogen van 1650 tot
1671 bedoelden niets anders.
Cromwell, de groote, de ij veraar, de
calvinist, had onder zijne vele gebreken
en ondeugden ook deze, dat hij in het Ne-
derlandsche volk het gevaar voor den bloei
van zijn land zag en het daarom op allerlei
wijze meende te mogen vervolgen.
Niet zoodra had hij gezien dat de Wilt
zich niet in de val lokken liet, en een
bondgenootschap afwees, of hij zorgde dat
Engeland ons den oorlog aandeed, na
vooraf door de acte van navigatie gepoogd
te hebben den Hollandsehen handel, vooral
op Azië, te nekken.
Dezelfde verhouding als in 1902 tusschen
Boeren en Engelschen bestond, was ook
die in de 17e eeuw tusschen Engelschen en
Nederlandersgespannen.
Ook toen hetzelfdeimperialisme". Schot
land en Ierland waren Engelsch geworden,
de vloot was hervormd, de vlaggen der
natiën zouden voortaan voor de Engelsche
gestreken worden.
Met Frankrijks regeering op goeden
voet, had Cromwell zijn vloot naar Duin
kerken gezonden, een haven hem door
Frankrijk beloofd, om vandaar Nederlands
handel te hinderen en te fnuiken.
Duinkerken, wie denkt hierbij niet aan
Delagoa van thans, eveneens een gemak
kelijke prooi voor Engelsche hebzucht.
De Witt w'ist de onderhandelingen en
samensprekingen met geduld te voeren.
I)och Engeland wilde den oorlog. Men kon
het zien aan het groote getal zijner ver
gezochte grieven.
Onze Staatslieden gaven alles toe. In
plaats van het door hen afgewezen staat
kundig verbond, dat van Engelands kant
de geschiedenis van den ijzeren pot en
den aarden pot bedoelde, boden de Staten
eene volledige handelsunie aan; ruime
schadeloosstelling beloofden zij voor een
moord, reeds dertig jaren geleden op En-
gel sen e onderdanen op Jamaica gepleegd;
de vlag zouden zij strijken overal in altoos;
Tromp zou gedesavoueerd worden voor
de schade aan de Engelsche vloot toege
bracht,
Het Engelsche parlement antwoordde
dat de Staten oorlog wilden blijkens hunne
oorlogstoerustingen
En bij alle volgende oorlogen heeft
Engeland het telkens weer Holland doen
gevoelen dat het hem in den weg stond.
Engeland begeerde een alleenliandel der
wereld, c aartoe moest deze lastige mede
dinger van de baan, diens invloed gebro
ken, het gezag van diens naam, van zijn
taal, zijn historie en traditie te niet gedaan.
De uitbreiding der Oost Indische Com
pagnie was den Brit een doorn in 't oog.
En om haar afbreuk te doen, achtten de
Cbristenstaatslieden uit Cromwell's school
bet beste nog goed genoeg. Z'-Z,
Een Engelsche vloot werd in 1664, in
vollen vrede, naar West Afrika gezonden
om de Nederlandsche vestigingen te ver
meesteren. Eveneens werden in 1899 Brit-
sche troepen, in vollen vrede, hangende de
onderhandelingen, naar Zuid Afrika gezon
den, om de kinderen van het Hollandsch
voorgeslacht ten onder te brengen.
De tweede Engelsche oorlog had een
treurig verloop. Rampspoeden wisselden
elkaar af in allerlei vorm. Pest en brand
en eindelijk de vernieling der Engelsche
vloot tot in Londens eigene havens.
In 1672 was het wederom Engeland, dat,
nu in bond met Frankrijk, de republiek
beroofde. Wel redde Willem III Neerlands
onafhankelijkheid en hield de Ruyter Neer
lands roem ter zee op, doch dien aanval
kwam Nederland niet meer te boven. Van
dien tijd dagteekent het verval van zijn
handel.
Toen in 1689 Willem III naar Engeland
toog om het zijne godsdienstige en burger
lijke vrijheden te gaan hergeven, beloonde
Engeland deze zelfopoffering van de zoo
vaak beleedigdé republiek, door in een
zoogenaamd bondgenootschap steeds meer
Hollands handel tot zich te trekken en zich
te zijnen koste te verrijken.
Steeds meer punten op de wereldkaart,
eerst met Hollands kleuren getint, werden
door Engeland bezet.
Allengs slokte het al onze koloniën op
ook de Kaapkolonie, ook Java; en dat men
ons dit laatste teruggaf, was waarlijk niet
van schuldbesef en zelfinkeer, maar van
egoïsme de vrucht, dewijl Java een schade
post voor hem was gebleken.
Trouweloos Engeland. Dat bleef het
tot den einde Na in 1814 de onnatuurlijke
vereeuiging van Noord- en Zuid-Nederland
te hebben doorgedreven, teneinde zoo op
het vasteland een bolwerk tegen Frankrijk
te hebben, was het in 1830 Engeland het
eerst die voor de Belgen met Frankrijk
tegen Nederland partij koos en onzen
eersten koning Willem I zulke grievende
vernederingen wist te bezorgen.
De Engelsche regeering heeft altijd trou-
welooslijk gehandeld jegens het Holland
sche volken niet het minst jegens hel
nageslacht dier tiëre Hollanders der zes
tiende eeuw, niet alleen in Afrika, maar
ook in Amerika.
Van Afrika behoeven geen voorbeelden
gevraagd te worden. De geheele ge
schiedenis der Kaapkolonie van 1806 tot
heden is een lange lijst van onrecht jegens
onze goede Boeren,
Maar ook in Amerika heeft Albion aan
diezelfde zonde zich schuldig gemaakt.
Heeft Engeland in Zuid-Afrika 't altijd
voor den Kaffer tegen den Boer opgenomen
en wilden tegen beschaafde mannen op
gezet, ook in Amerika trachtte, van 1775
tot 1782, de Engelscliman deAmerikaan-
sche nederzettingen te vernietigen door de
medewerking der Hessen en der wilde
Indianen.
Door Engelschen zelfs wordt dat erkend.
Een Engelsche schrijfster uit onzen tijd,
miss Green, heeft Engelands gedrag tegen
over Nederland in de 17e en 18e eeuw
scherp gegisptStead, de bekende En
gelsehman die 't voor de Boeren opnam,
heeft Engelands schandelijke staatkunde
jegens Transvaal en Vrijstaat gehekeld.
Een Engelsehman in Amerika - R. Kidd-
herinnert de Engelschen aau hunne laag
heden in Amerika aan den dag gelegd.
Hij houdt hun het volgende voor oogen.
„Van 1775 tot 1782 zocht Engeland
onze koloniën ten onder te brengen, door
medewerking der wilde Indianen. Van
1790 tot 1796. stookte Engeland de In
dianen onophoudelijk aan om onze neder
zettingen en grenssteden met geweld aan
te vallen in 1790 verklaarden de bar-
baarsche zeeroovers, aangevoerd door ad
miraal Levinson (een Engelsehman) oorlog
tegen de Vereenigde Staten.
Van 1789 tot 1812 vielen Engelsche
oorlogsschepen Amerikaansche koop
vaardijschepen aan, zoo dikwijls het hun
welgevallig scheen, en overrompelden de
manschappen. Engeland trachtte in 1809
een scheiding tot stand te brengen met
Nieuw Engeland. Van 1812 tot 1815 voerde
Engeland weder een oorlog met de Ver
eenigde Staten. In 1814 verbrandde Enge
land ons Gouvernementspaleis te Washing
ton, in 1818 leidden twee Engelsche offi
cieren, Ambrustor en Arouthnot, de Sami-
noolsche Indianen ten oorlog legen de Ver
eenigde Staten. Generaal Jackson vingen
hing ze, en Engeland begroef hen met
haar helden van Staal in de Westminster
Abdij in 1837. Engelands soldalen over
stroomden den staat New-York, verbrand
den de stoomboot Carolina en vermoordden
elf onzer Amerikaansche ingezetenen ook
is er nooit eene vergoeding of herstelling
geboden voor eenige van die wandaden.
Van 1830 tot 1853 werden verscheidene
Amerikaansche schepen genomen en ver
beurd verklaard door Engeland. In 1855
brak de Biitsche vertegenwoordiger de
wet der neutraliteit door onze rekruten
in te lijven om tegen de Russen op te
treden en werd daarom ontslagen. Van
1861 tot 1865 zocht Engeland onophoudelijk
een opstand te beramen tusschen de Ver
eenigde Staten, Amerikaansche visschepen
werden genomen of verjaagd. Van 1866
tot 1870 trachtten Engelsche agenten Zuid-
Califoniië te stelen".
Meer schrijven wij niet over. Hel is
al bewijs genoeg voor de juistheid van
Engelands bijnaam Perfide Albion (trouwe
loos Engeland)dat betoonde het zich in
de vorige eeuw jegens Hollanders en Ameri
kanen, jegens Boeren en Kaffersdenk
aan Dinizulujegens Afghanen en Arme
niërs jegens Australiërs en Indiërsja
waar al niet. Alles achtten zij geoorloofd,
aangevoerd als zij waren door een man
als Joe Chamberlain die van radicaal tot
conservatief alle politieke phasen doorliep
en met zijn suggestieven invloed alle staats
lieden, tot zelfs den Duitschen Keizer wist
te beheerschen.
En de geschiedenis der laatste jaren be
wees hetWhig's en Tory's zijn al even
verwaand als hij.
Hier is het meest onnatuurlijke bondge
nootschap tusschen de dienaars van den
Christus en de vrienden van den Mammon,
beiden in ijdelen waan voor de wereldheer
schappij bestemd te zijn.
Tusschen de aboriginal Societies en de
missionary Societies de zendingdrijvers
en de koloniseerders de materialisten die
in het koloniaal kapitaal, en de metho
disten die in de Missie voorwaarde voor
Engelands heerschappij zien.
En nu er weer een liberaal kabinet, een
kabinet met edeler aspiration dan zijn
voorganger den Koning in de regeering
zal ter zijde staan, mogen wij den wensch
herhalen
Och, dat Engeland nog tot inkeer kwame.
Het is zulk een goed land geweest voor
de reformatie der kerk, en voor de christia-
niseering der volken.
Hoe velerlei arbeid voor het Godsrijk
door Engeland begonnen is ook Nederland
niet ten [goede gekomen Te veel haast om
te noemen.
Maar het is uitgevallen uit zijn vastig
heden. Zijn trots speelt hem parten. En
met zijn waan dat zijn stamboom tot voor
Juda's koningen ligt, teekent het zijn
eigen doodvonnis. Afstammend, zoo het
beweert, van Simeon, den meest ontaarden
zoon van Jacob, zal het, tenzij het zich be
keert, in het oordeel van zijn stamvader
deelen van wien geschreven staat dat hij
in zijns broeders land in de gevangenis
ging in het land zijner vaderen verstrooid
werd onder de stammenen in het vreemde
land het juk der ballingschap moest torsen.
25 Januari 1906.
Op de a. s. jaarvergadering van de wel
bekende patroons-vereeniging „Boaz" zul
len o. m. een tweetal onderwerpen be
handeld worden, die zeer actueel zijn
Vooreerst zal ter sprake komen de wen-
sehelijkheid en mogelijkheid om van de
Kamers van arbeid een soort verzoenings
raden te maken, zoodat deze bij eventueel
conllict tusschen patroons en werklieden
als zoodanig kunnen optreden. Het tweede
niet minder belangrijk onderwerp, dat
reeds meer dan een pen in beweging heeft
gebracht, is n.l. „het Pachtcontract'', waar
over prof. mr. Diepenhorst een referaat
zal leveren. Bij de bespreking en het
debat zal ook dan wel blijken, hoe ook
op dit gebied meer te regelen is dan op
pervlakkig wordt vermoed. Bij ieder con
tract en niet het minst bij dat van
huren en pachten komen wederzijdsche
belangen in het spel, waarmede voldoende
rekening dient gehouden te worden, zoo
dat de verpachter niet lacht en de pachter
niet schreit, zooals inen wel eens in het
dagelijksche leven zegt. De namen van
de heeren juristen, die beide onderwerpen
zullen bespreken, n.l. mr. S. de Vries Cz.
en mr. Diepenhorst waarborgen de dege
lijke bespreking.
Mettertijd hopen we eenige conclusion
over deze beide punten te kunnen mede
deel en.
Zooals de lezers, die geregeld de ru
briek „Uit de Tweede Kamervolgen,
weten kunnen, werd er in ons lagerhuis
nog onlangs geklaagd over het gebrek
aan personeel bij sommige onzer rechtban
ken, in aanmerking genomen de steeds
toenemende werkzaamheden als gevolg
van de voortdurende vermeerdering van
wetten.
Die klacht geldt ook de rechtbank van
Den Haag. Bij gelegenheid van de instal
latie van een tweetal nieuwe functiona
rissen hield de president der rechtbank
aldaar eene rede, waarbij hij op dit ver
schijnsel wees.
Toen in 1877 de rechtbank bij de nieuwe
organisatie werd vastgesteld, telde de resi
dentie een honderdduizend inwoners, nu
tien jaren geleden reeds bijna eens zoo
veel en nog steeds is de bevolking sterk
vooruitgaande. Maar ondanks de vermeer
dering der bevolking en den nieuwen
aanvoer van wetten, nu hetlaatst de kinder
wetten, welke de werkzaamheden deden
toenemen, bleef die onhoudbare toestand
nog altijd voortduren.
Het kan dus geen verwondering baren,
zei de voorzitter bij de installatie, indien
het werk, dat door de rechtbank wordt
verricht, niet altijd voldoende kan zijn
voorbereid, om tot de juiste uitkomsten
te leiden. Het eenige redmiddel is meer
rechters, en wel een aantal in evenredig
heid met de van hen gevorderde werk
zaamheden.
De nieuwe rechter kreeg een Latijnsche
spreuk tot troost mede, wanneer de hem
opgelegde werkzaamheden soms te mach
tig zouden worden. Aan het onmogelijke
toch, zoo meende de voorzitter, is niemand
gehouden, dus ook geen rechter.
In het Januari-nummer van het Orgaan
van den Bond tegen Vaccinedwang lezen
we het volgende
Beweging.
In Zeeland is op het oogenblik eene
beweging gaande om per adres aan de
Koningin te verzoeken de verplichting om
een kind, dat de school moet bezoeken,
te doen inenten, weg te nemen. W e wen-
schen den petitjonarissen veel goeds toa,
vooral dat de beweging op andere pro
vincies oversla. Wanneer zal ons volk
toeli wakker worden Evenals in Rusland
hebben wij tegen een soort bureaucratie,
n.l. de heerschappij van het medisch dogma
te strijden.
De werken van Antwerpen zijn door de
Belgische Kamer aangenomen. Bij tweede
lezing ging er met 81 tegen 74 stemmen
en 7 onthoudingen een amendement door,
ongeveer gelijk aan 't verworpen amen
dement Ruzette, en thans door de re
geering voorgesteld, om het verdedigings
stelsel dat de omvalling zal vervangen
bij afzonderlijke wet te regelen. De ge
heele wet is daarop aangenomen met 82
tegen 77 stemmen en 3 onthoudingen.
Antwerpen wordt tengevolge van deze
beslissing een der sterkste vestingen der
aarde doch het clericale ministerie en de
rechtsche meerderheid gaat er, naar te
vreezen staat, met Mei a.s. mee van de
baan.
Minister De Smet de Naeijer en zijn
helpers hebben zich voor 't belang van
Vorst en Land opgeofferd.
Onze MiddelVurgsche corresp. schrijft
Woensdag trad voor de vrijzinnig-de
mocratische kiesvereeniging alhier wier
leden meestal door afwezigheid schitter
den op do heer Brouwer van Utrecht
om te spreken over de arbeiders-verze
kering en te pleiten voor vereenvoudiging
van verzekering.
De heer Brouwer bepleitte het idéé om
de ongevallen-verzekering uit te breiden
tot alle bedrijven, om de ziekte-verze
kering, ook tot chronische reeds be
staande ziekte-verschijnselen uit te strek
ken om het ouderdoms-pensioen te doen
ingaan op hoogstens 65-jarigen leef
tijd en het invaliditeits-pensioen onbeperkt
en eindelijk om te komen tot verzekering
tegen werkeloosheid.
Natuurlijk was het ministerie Kuyper,
dat verzuimd had de sociale wetgeving in
orde te brengen, en voorstellen in reactio
nairen geesthadgedaan,mikpuntvan critiek.
Dat behoeft geen afzonderlijke vermelding.
Indien de heer Brouwer bij de verkie
zingen in 1909 nog niet tot dê overtuiging
is gekomen dat zijne wenschen nog een
onafzienbarentijd lot het gebied der idealen
zullen behooren, dan zullen we zeker om
streeks dien tijd, en eenige volgende kee-
ren, den heer Brouwer een dergelijke re
de kunnen hooren repeteeren.
Toch, indien we een oogenblik den partij
strijd kunnen wegdenken, en de critiek op
de daden van de vorige kabinetten, zoowel
liberale als antirevolutionaire, als een
zekere noodzakelijkheid bij zoodanig op
treden kunnen beschouwen, dan doet het
weldadig aan dat er nog, ook onder de
democraten menschen zijn met zoovele
idealen, dat ze de illusies vrij wel naderen.
Middelburg. Gisterenavond trad voor
de Vrijzinnig-Democratische kiesvereeni
ging op in het Schuttershof de heer N.
G. Brouwer van Utrecht, voorzitter van
het Nederlandseh-Werkliedenverbond, met
het onderwerp „Arbeidersverzekering".
Spr. zei o. a Onze sociale wetgeving be
hoort ter hand te worden genomen om
eene zuiveren toestand te verkrijgen en
omdat ons volk te veel gedrukt wordt
door tinanciëele zorgen, de linaneiëele zor
gen ontstaan bij den arbeider o. a. door
ziekte, iedere week gaat het loon op en
is er steeds te kort hoe zuinig 't ook wordt
aangelegd, zoodat de wetgeving hem hetere
levensvoorwaarden moet verzekeren.
Uitbreiding van de ongevallenwet over
alle arbeiders is. wenschelijk. Uitgesloten
van deze eerste sociale wet zijn o. a. de
landbouw arbeiders en de visseherij, voor
hen dient te worden gezorgd, dat zij zoo
een ongeval hen overkomt, niet in armoede
vervullen, de vorige regeeringen hebben
a
