NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 97. 1906.
Donderdag 25 Januari.
20e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
HEIM
Pinkpillen
Buitenlandsoh Overzicht.
RECLAMES.
Gemengde Berlehten.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Wed. S.
J.
DE JONGE-VERWEST, te Goes
F.
P.
D'HUiJ, te Middelburg.
OME HAAM.
EecSitszakeu.
LANDBOÜ W.
UITGAVE DER FIRMA
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
EN VAN
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wij zijn antirevolutionair. Dat is van
ouds onze naam omdat wij ons, ook op
staatkundig gebied stellen tegen de Re
volutie.
Onder Revolutie verstaan wij het staats
rechtelijk en sociaal stelsel dat in de
Fransche Revolutie zich belichaamd heeft.
Hiermede snijden wij af de beschuldi
ging als zouden wij zijn tegen elke Re
volutie. Wij erkennen dat er oogenblik-
ken zijn dat de natuurlijke hoofden des
volks kunnen geroepen worden tegen een
goddelooze tirannie, waarbij een volk om
komt, zich schrap te zetten. Als zoodanig
aanvaarden wij in haar goeden grond de
Revolutie die hier te lande in 1581 in de
afzwering van Filips haar eindpunt vond,
in 1689 Engeland zijn godsdienstvrijheid
deed herwinnenin 1776 Amerika den
vertreder zijner burgerrechten den rug
deed toekeeren en in 1813 onze vaderen
het Fransche juk deed afschudden
Een dergelijke Revolutie is geen ver
woestende, maar een behoudende Revo
lutie. Geen vernietiging maar herstel van
het volksorganisme. Geen onderstboven-
keeringmaar vernieuwde bevestiging van
den nationalen rechtstoestand. Geen afval
van den Heilige maar veeleer een tijde
lijke terugkeer tot God.
Wat wij wel bestrijden is iedere poging
om in en voor den mensch, eerst in hem,
dat wil zeggen, in zijn hoofd en hart,
daarmee om hem, dat is in zijn huis en
land, de gedaante der dingen algeheelijk
te verandereneen staat van zaken in 't
leven te willen roepen, die vlak het tegen
deel is van wat tot dusver alle eeuwen
geloofd en beleden is, en als gevolg daar
van ons volk te voeren op een weg die
zijn eindstation heeft in zijn algeheele
losmaking van onder het souverein gezag
en de rechts-autoriteit van den Almach-
tigen God.
En nu was de Fransche Revolutie hier
van de machtigste en brutaalste uiting.
V andaar dat wij haar als mikpunt kozen
voor ons schot.
Natuurlijk moet hier wel onderscheiden
tusschen het allesbeheerschende van deze
blijvende idee der Revolutie en de snel
voorbijgaande uiting van die idee in deze
êéne gebeurtenis der Fransche Revolutie.
Als idee toch leidt de revolutie (omkee
ring is het Hollandsch woord er voor) er
toe om geheel het rad onzes levens om te
keeren, alzoo dat boven komt, wat beneden
was, en beneden wat boven had moeten
blijven. God onder, de mensch boven.Waar
het Woord gezag had, voortaan de Rede.
Waar de ordinantie heerschte in huis en
werkplaats, in school en kerk, in staat en
maatschappij, die ordinantie weg te schui
ven, naar onder, om boven te brengen de
geheel andere averechtsche verhoudingen
en diep zondige ordeningen. Zoo' ook in de
wereld van het denken geheel andere denk
beelden naar voren doet treden, zóó dat
gehoorzamen om Gods wil voor zelf de wet
stellen baan maakt. Dat is een revolutie
met pen en passer, die vrijwat zondiger is
dan de revolutie met schavot en zwaard,
die er slechts noodwendig uitvloeisel
van is.
Wat in 1789 aan het licht kwam, in de
schanddaden van de Marats en Dantons,
was in de studeercel der Descartes en Rous
seau s gezaaid en gerijpt.
De idee der revolutie was de moeder van
de gebeurtenis der revolutie.
Intusschen is 'tniet genoeg dat wij weten
tegen ivat wij strijden, wij moeten ook
weten, en wij weten het, voor wat wij het
zwaard hebben aangegord.
En dat duiden wij aan onder dien anderen
naam i Christelijk historisch
In den naam Christelijk, school niet
slechts een evangelische leusmaar de zeer
bepaalde belijdenis: dat men den ont
redderden toestand, waarin Europa in de
18e eeuw geraakt was, niet toeschreef aan
een mislukking van de Christelijke belij
denis, maar als een afwijking van het spoor
door die Christelijke belijdenis geteekend.
Wat de revolutie van 1789 beproefde en
tot stand bracht, ter wegvaging van zoo
menigen misstand en diep zondige wan
verhouding, die schreide ten hemel, mogen
wij de leiding Gods die dezen boozen geesel
daartoe gebruikte, eeren. Maar dit ver
plicht ons niet om nu met de vrijzinnigen
van alle gading te gaan zingen van de „ge
zegende" Fransche revolutie.
En evenzeer is het een fout van deze
zelfde vrijzinnigen, wanneer zij leeren dat
het Christendom vóór 1789 heeft gefaald,
en nu het humaniteitsbeginsel, het Huma
nisme leiding behoort te geven bij de volks
opvoeding en tot ware volksverbetering en
beschaving voortaan het eenige redmiddel
zal zijn.
Wij die nu al meer dan een eeuw lang in
de geschiedenis en in ons eigen leven de
mislukking van de Humaniteitstheorie en
den triomf van het Christelijke beginsel op
elk levensterrein hebben gezien, behoeven
ons niet te vermoeien om den tegenstander
met zooveel woorden van zijn ongelijk te
overtuigen.
De revolutie heeft geen geestelijken
zegen gebracht. Het modernisme is reeds
lang een fata morgana gebleken. Het
liberalisme heeft zijn plaats aan de spitse
der volksbeweging in de goede richting
reeds lang ingeruimd. Het ongeloof heeft
in zoo menige kring alle opbloeiend leven
verstikt en de vrijheid gedood of in bande
loosheid doen ontaarden.
Neen voor het volk van Nederland is
geen heeling mogelijk dan bij het Kruis
van den Man van Smarte. En 't is dau ook
dat geloof in den Christus dat ons met allen
die dezen Christus als Koning eeren, onder
den naam Christelijk vereenigt tegenover
allen die dwepen met 't begrip Humaniteit.
En Historisch noemen wij ons, omdat
onze toestanden niet naar willekeur door
ons kunnen geschapen worden, maar het
noodwendig product zijn van een verleden
waarnaar wij terug willen, waaraan wij ons
in ons huiselijk en nationale leven willen
aanpassen, om daarin de eere te zoeken van
Hem, wiens gangen door de geschiedenis
het spoor hebben getrokken, waar langs
alleen een volk veilig gaan kan naar Zijn
Woord.
Uit deze korte uiteenzetting zal duidelijk
zijn dat Christelijk-Historisch en Anti-
Revolutionair hetzelfde beteekenenhet
eerste drukt uit wat men beoogt en belijdt,
het ander wat men weerstaat en bestrijdt.
Met Groen van Prinsterer verwerpen wij
dan ook deze distinctie (onderscheiding)
ik ben niet Anti-Revolutionair, maar Chris
telijk-Historisch. Wie het eene is, is ook
't ander.
In Engeland gaan de verkiezingen maar
steeds door de liberalen tevreden te stellen.
Dezen hebben nu reeds met de werklieden
saam een meerderheid van 190 stemmen.
Gekozen zijn 290 liberalen en nog slechts
130 unionisten. Afval der Ieren bezorgde
in sommige districten den liberalen can-
didaten een nederlaag.
Te Algeciras heerscht nog eenstemmig
heid. De receptie door den president der
Marokko-conferentie Almodovar aangebo
den aan boord van den kruiser Carlo
Quinto is zeer schitterend geweest. Vanaf
drie uur brachten talrijke stoomvaartuigen
genoodigden, onder wie vele Engelsche
officieren van land- en zeemacht uit Gibral
tar, Fransche officieren van de schepen
Gallilei en Lalande, burgerlijke en militaire
overheidspersonen van Algeciras; alle jour
nalisten gekomen voor de conferentie,
woonden het feest bij.
Almodovar ontving de gasten met bemin
nelijke hoffelijkheid in de salon, omringd
door de Spaansclie diplomaten en de
scheepsofficieren. De muziek speelde het
volkslied van elk land bij de aankomst van
iedere afvaardiging.
De Carlo Quinto was smaakvol versierd
het achterdek van het schip was overspan
nen door een groote tent, gevormd door de
vlaggen van alle landen met de koninklijke
kroon in goud. Aan een der zijden was een
prachtig buffet ingericht.
Het Belgische socialistische blad Het
Volk (Le Peuple) bevat het verslag van
een onderhoud met Bebel over het voorstel
van Vaillant dat in Maart op de conferentie
van het internationals socialistische bureau
in behandeling zal komen. Bebel zeide dat
het partijbestuur zijn houding nog niet be
paald had, maar dat dit evenmin als hij zelf
iets tegen het voorstel had in te brengen
Zeer beslist verklaarde Bebel zich echter
tegen een uitbreiding van het voorstel in
dezer voege dat de algemeene staking op
genomen zou worden onder de middelen
dienende om een oorlog te verhinderen.
Wij zullen, zei Bebel, gladweg weigeren
om de beraadslaging op dien grondslag te
voeren. Zelfs als wij voor een oorlog ston
den, zou ik niet anders denken, want het
geldt hier zaken die niet de internationale,
maar de nationaal georganiseerde partij
heeft uit te maken. Hiermee worden vragen
aangevoerd, die gij Belgen, omdat gij geen
patriottische overlevering in den eigelijken
zin hebt, op geen stukken na kan beoor-
deelen. Een oorlog zou misschien het ver
lies van Elzas-Lotharingen en van den
linker Rijnoever ten gevolge hebben. Dit
is een kwestie van nationale onafhankelijk
heid die op alle andere vraagstukken haren
invloed oefent en die het proletariaat on
weerstaanbaar naar de grens drijft om de
nationale onschendbaarheid of, eenvoudi
ger gezegd, zijn eigen lijf te verdedigen.
U kent de kracht van de strooming dei-
openbare meening niet. Toen Liebknecht
en ik het na Sedan waagden, om tegen de
voortzetting van den oorlog op te komen,
kregen wij niet alleen van de regeering
twee jaar vestingstraf, maar werden wij
door onze eigen arbeiders gehoond en joeg
men ons door het venster uit de vergader
lokalen. De arbeidende klasse is wel ver
anderd sedert dien tijd, maar de internatio
nale is niet sterk genoeg, om zich tegen
eiken oorlog te verzetten, en de eerste
voorwaarde voor de vrije ontwikkeling van
het socialisme in elk land is de onafhanke
lijkheid en zelfstandigheid van de natie.
Groothertog Wilhelm van Luxemburg,
die twee maanden geleden, bij het over
lijden van zijn vader, groothertog Adolf in
het groothertogdom opvolgde, is nog steeds
niet in zijn gebied geweest en zal er waar
schijnlijk wel nooit komen
Hij was reeds jaren geleden, door een be
roerte getroffen, gedeeltelijk verlamd. Hij
kon zich daarom moeilijk bewegen, en
leefde met zijn gemalin en zijn zes dochter
tjes op het kasteel Hohenburg bij Frank
fort. Sedert eenigen tijd is zijn toestand
veel verergerd. De moeilijkheid om zijn
rechterarm en been te bewegen, is toe
genomen, en bovendien is in sterke mate
een gevoel van lusteloosheid, apathie
merkbaar.
Nu had de groothertog zich voor eenigen
tijd laten inenten, en deze operatie op later
leeftijd schijnt nadeelige gevolgen te heb
ben gehad. De pokken kwamen op en dit
verschijnsel ging gepaard met hevige koorts
en ontsteking. Was dit reeds abnormaal,
het verschijnsel werd nog verergerd door
een nicotine-vergiftiging, daar de groot
hertog een zeer sterke rooker moet zijn.
Hij lijdt aan hersen-anemie, is bemoei
lijkt bij het spreken en slikken; het bul-,
letin, gisteravond uitgevaardigd, noemt zijn
toestand ernstig.
Met het oog daarop wordt de vraag der
troonsopvolging in Luxemburg door het
Handelsblad als volgt beantwoord
Zooals bekend is, heerscht in Luxem
burg de Salische wet, waardoor vrouwen
van de erfopvolging worden uitgesloten.
Daarom mocht bij het overlijden van ko
ning Willem III, die groothertog van
Luxemburg was, koningin Wilhelmina
hem daar niet opvolgen.
Groothertog Wilhelm heeft slechts doch
ters, geboren uit het huwelijk met een
Portiigeesche prinses, Marie Anne van
Braganzadeze kinderen zijn katholiek,
en de grondwet van Luxemburg bepaalt,
dat de vorst Evangelisch moet zijn.
Twee redenen dus, waarom de dochters
van groothertog Wilhelm hem niet zouden
kunnen opvolgen.
Nu meldt echter de Frankf. Ztg., dat
tusschen den groothertog en de regeering
te Luxemburg alles is gereed gemaakt, om
zijn oudste dochter, prinses Marie (geboren
14 Juni 1894) te doen opvolgen, onder
regentschap van haar moeder.
Dit zou steunen op den Walframschen
huisregel, dat dé Salische wet niet meer
van toepassing is, wanneer alle mannelijke
afstammelingen zijn uitgestorven. En daar
Wilhelm van Luxemburg de laatste manne
lijke telg uit het Huis van Nassau is, zou
thans in Luxemburg een groothertogin
kunnen opvolgen. De godsdienst-quaestie
kan geen moeilijkheid veroorzaken, daar
het overwegende aantal Luxemburgers
katholiek is. Van de 250,000 inwoners
zijn er slechts 2000 Evangelisch, en be-
hooren er 1500 tot den Israëlietisehen of
tot een anderen godsdienst.
[;agïïïïr.irfg^
ÖMÜHW2
Acht dagen op de dertig zijn
de ongelukkige vrouwen in een
voortdurenden toestand van onge
makken. Zij lijden erg, lijden in
't geheim, in stilte, en vertrouwen
de oorzaken van hun lijden slechts
aan hunne intiemste vrienden toe.
De Pinkpillen in deze omstandig
heid geven aan de vrouwen voor
eerst verlichting, regelen hunne
werkingen voor de toekomst en
stellen niet eene vraag. De vrou
wen verzorgen zich aldus zelf en
hunne schaamte is beschermd. De
Pinkpillen geven bij iedere dosis
bloed, een rijk en zuiver bloed.
Aan het bloed geven zij de hoe
danigheid aan de personen die
te weinig bloed hebben geven zij
de hoedanigheid en de hoeveelheid
bloed die noodig is. Zij genezen
bloedarmoede, bleekzucht, neuras
thenie, algemeene zwakte, maag
kwalen, schele hoofdpijnen, zenuw
pijnen, rheumatiek, heupjicht, on-
regel m atighed en
Prijs f 1.75 de doos, f9.per
6 doozen. Verkrijgbaar bij Snabilié,
Steiger 27, Rotterdam, hoofddepót-
houder voor Nederland en Apo
theken. Franco toezending tegen
postwissel.
EERSTE KAMER.
(SlotA
Bepaaldelijk werd aan de regeering
gevraagd lo. of de opdracht tot kabinets
formatie aan mr. Goeman Borgesius on
voorwaardelijk is geweest2o. wanneer en
waarom de stelling van premier-formateur
is vervallen3o. of tusschen den heer
Borgesius en een der betrokken ministers
overleg over de zaken van het eventueel
door hem te beheeren Departement heeft
plaats gehad.
Wat de Grondwetsherziening betreft
achtten onderscheidene leden dergelijke
herziening geheel buiten de orde, omdat de
meerderheid der natie daaraan niet denkt
en het verlangen daarnaar in den lande niet
algemeen is.
Bij de financieele beschouwingen, die
een breede plaats in het afdeelingsonder-
zoek innemen, waren onderscheidene leden
ten aanzien van 's Rijks financien pessi
mistisch gestemd.
De rechtbank te Zierikzee deed uit
spraak in de vordering van den kassier
M. C. de Crane aldaar tegen de liquida-
teuren der coöperatieve zuivelfabriek Luc-
tor et Entergo te Zonnemaire, die die vor
dering voornamelijk tegenspraken op grond
dat de vorige bestuurders dier vereeniging,
wier voorzitter de gevorderde gelden
leende van gemelden kassier, niet bevoegd
was te leenen voor die vereeniging, omdat
hij daartoe niet de bij de statuten voor
schreven medewerking van het geheele
bestuur en de goedkeuring van de com
missie van toezicht zou hebben gehad.
De kassier De Crane weersprak die be
wering op grond van verschillende bewijs
stukken en vermoedens, doch riep subsi
diair den voorzitter van het vorige bestuur,
die zich tegenover hem als daartoe wel
bevoegd had voorgedaan, in vrijwaring op,
terwijl deze wederom medebestuurders in
ondervrijwaring riep. De rechtbank wees
de vordering van den kassier toe op grond
van diverse bescheiden en vermoedens en
nam aan dat het oude bestuur en de com
missie van toezicht stilzwijgend de geld
opnemingen bij den kassier hadden goed
gekeurd.
Waarom
De Paardenvriend schrijft
Waarom worden de spinnekoppen in
huis, op erf en in stallen bestookt, hoe
wel ze honderden vliegen vangen, die 't.u
en uw vee lastig maken?
Waarom de koekoek met het geweer
verjaagd en gedood, wier beste voedsel
bestaat uit langharige rupsen
Waarom met den voet den krekel ge
trapt, die in uw tuin loopt en daar oorlog
voert tegen de vraatzuchtige rupsen, slak
ken en meikevers
Waarom worden de aardige en zeer
nuttige pimpelmeezen gedood ze zijn toch
zonder eenigen twijfel de grootste vijanden
der duizendpooten en wespen
Waarom uw hagel en kruit verschoten
aan de spreeuwen, die hun leven lang de
insecten-eieren oppeuzelen, uw beesten van
ongedierte zuiveren en in den broeitijd
honderden schadelijke rupsen verslinden
Waarom de meezen in strikken ge
vangen, hoewel elk van deze driemaal
'sjaars nestelt en een jonggehuwd paartje
ongeveer 12.000 wormen en insecten aan
zijn jongen geeft?
Waarom de zonnekevers gedood, die
zich met boomluizen spijzigen
Waarom de pad vervolgd en dikwijls
afschuwelijk vermoord, die zooveel slak
ken, mieren en keldermotten als een lek
kernij gebruikt
Waarom de vleermuizen niet gespaard,
die toch leven van aardwormen
Waarom omdat de meeste menschen
niet verder kijken dan hun neus lang is,
dikwijls niet op de hoogte zijn van het
leven van genoemde dieren en 't daarom
niet kennen.
Men leest nog niet genoeg tijdschriften,
waarin de nuttige en schadelijke dieren
en insecten behandeld worden, anders zou
men ze niet in den blinde dooden.
Middelburg. Het Polderbestuur van
Walcheren deelt mede, dat het ijs in
watergangen, sprinken en slooten zeer
gevaarlijk is, aangezien wegens den Imo
gen waterstand met alle sluizen getrokken
wordt,