NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 96. 1906
Woensdag 24 Januari.
20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ut Diaconieën es ie KinflerwetteD.
Buitenlandse!! Overzieht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
H E R IJ K
Middelburg, ook voor St. Laurens en
Nieuw- en St.-Joosland, 24, 25, 26,
30 en 31 Januari, 1,2, 6, 7, 8. 9,13, 14, 15,
16, '20,21,22, 23, 27 en 28 Februari, 1, 2,
6, 7 en 8 Maart.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te
F. P. D'HUIJ, ie Middelburg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Duitschland.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02s.
II.
De zorg door de regeering aan de Kin
deren te wijden, betreft hen die hunne
natuurlijke verzorgers missen, zoowel als
de veriatenen.
Tot diegenen die hunne natuurlijke
verzorgers missen behooren in de eerste
plaats de weezen.
Tot na toe zijn weezen wel door de
diaconieën verzorgd, maar altijd met een
door den rechter benoemden voogd naast
zich, die haar zijn pupil ter verzor
ging aanbood. Nu is er een artikel 421
in de wet geschreven van dezen inhoud
„In alle gevallen, waarin de kanton
rechter of de rechtbank een voogd te
benoemen heeft, kan de voogdij worden
afgedragen aan eene, in het koninkrijk
gevestigde, rechtspersoonlijkheid bezit
tende, vereeniging, of aan eene aldaar
gevestigde stichting of instelling van
weldadigheid, wier statuten, stichtings
brieven of reglementen duurzame ver
zorging van minderjarigen voorschrij
ven".
De vereeniging, stichting of instelling
van weldadigheid heeft ten aanzien van
de haar opgedragen voogdij dezelfde be
voegdheden en verplichtingen die aan den
voogd zijn toegekend en opgedragen, tenzij
de wet anders bepaalt.
De benoeming van de instelling van
weldadigheid tot voogd over weezen moet
geschieden door den kantonrechter. Zij
kan deze benoeming zelve bevorderen door
zich tot den rechter te wenden. Na
plaatsing der weezen geeft zij schriftelijk
kennis aan den voogdijraad en den Offi
cier van Justitie in welke woningen of
gestichten de minderjarige, waarover zij
do voogdij aanvaardde, zijn opgenomen.
Die beide, voogdijraad en Officier van Ju
stitie hebben het recht telkens, wanneer
zij zulks noodig en geraden achten, de
woningen en gestichten,waar weezen onder
voogdy van een instelling van weldadig
heid verblijf houden, te bezoeken.
Een eed behoeft door geen der bestuurs
leden van eene instelling van weldadig
heid afgelegd te worden.
Is het nu zonder twijfel, dat de roeping
der Diaconie is om zich als voogdes over
de doopleden der Kerk beschikbaar te
stellen, niet minder staat de Diaconie in
de toekomst voor de taak om diezelfde
voogdijschap te aanvaarden voor kinderen
wier ouders zijn ontheven of ontzet uit
de ouderlijke macht.
Verwaarloosde kinderen alzoo, wier
ouders of een van beide te kort
komen in hun ouderlijke plichten, of door
misbruik van macht of slecht levensgedrag
der kinderen niet tot opvoeders kunnen
geacht worden, staan gelijk met hen die
hunne natuurlijke verzorgers missen. De
wet stelt voor hen gelijke eischen.
Indien de ouders onvermogend zijn dan
kan door 'ie diaconie van de regeering
een subsidie gevraagd woi den, voor ieder
kind van ten hoogste
40 ets. p. d. voor verpleegden tot 14 jaren.
50 van 14-18
25 j) J) j) 19-21
en voor hen, wier verpleging, opvoeding
of onderwijs buitengewone onkosten mee"
brengen, kan de subsidie worden verhoogd
tot 60 ets. per hoofd en per dag. Tegen
over de rechten aan de kerkelijke diaco
nieën gegeven om voogdijschap te aan
vaarden staan natuurlijk ook verplich
tingen. Zij moet beantwoorden aan de
eischen voor de instellingen van weldadig
heid gesteld en jzich onderwerpen aan de
van regeeringswege gestelde voorwaarden,
welke onderwerping blijken moet uiteen
schriftelijke verklaring van het bestuur.
De voorwaarden, gesteld aan het opnemen
ter verzorging van kinderen zijn voor
onze belanghebbende diaconieën van ge
noeg beteekenis om hier even te bespreken.
De regeering eischt in de eerste plaats
zorg voor de gezondheid.
De woning die deze kinderen opnemen
zal zij gezond van ligging en inrichting,
voldoende van ruimte voor de te huis
vesten personen, er zij gezond voedsel,
behoorlijke kleeding, een afzonderlijk bed,
geen meerdere of zwaardere arbeid dan
evenredig is aan de krachten der ver
pleegden. Voorts zij'gezorgd voor goede
genees- en heelkundige behandeling.
In de tweede plaats tracht de wet de
zedelijkheid te bevorderen, door te bepa
len dat als het kind in een gezin opge
nomen wordt, het opnemend gezin van
goed zedelijk gedrag en behoorlijke be
schaving zij.
Ten derde vordert de regeering school
onderwijs tot 14 jarigen en herhalings-
onderwijs tot löjarigen leeftijd, en lessen
aan de ambachts-teeken-industrie-scholen
of land- of tuinbouwcursussen. En einde
lijk eischt de regeering uitgebreid en
veelzijdig toezicht.
We meenen hierbij een kort samenge
vat en duidelijk overzicht te hebben ge
geven van datgene wat de regeering zich
voorstelt te doen voor het verlaten en
verwaarloosde kind, en van den belang
rijken invloed dien onze diaconieën zich
daarbij kunnen verzekeren.
Voor onze diaconieën is er wel niets in
deze kinderwetten, dal hen zou kunnen
verhinderen er mee in aanraking te komen,
ook niets dat hun ongeraden zou doen zijn
die wetten mee te helpen uitvoeren.
De beginselen waarvan deze wetten uit
gaan zijn in geen enkel opzicht met do
onze in strijd.
Het schijnt wel dat ook hier staats-
voogdij wordt in 't leven geroepen of be
vorderd. Maar een staatsvoogdij als deze
leidt niet, op revolutionnaire wijze, tot
vernietiging van de souvereiniteit der
ouders in het huisgezin. De staatsvoogdij
hier beperkt zich tot een gewenschte be
scherming van het kind, de zwakke tegen
over misbruik van macht.
En verder stelt deze wet het recht van
adoptie vast. Het recht tot aanneming
van kinderen, wier ouders zich bij rechter
lijke beslissing dien naam hebben onwaar
dig gemaakt, hetzij dan particulieren of
instellingen van weldadigheid.
Wie zal bij de schreiende toestanden
die we zoo dikwijls hebben te aanschouwen
dit wraken P
De samenkomst van Ned. Herv. diaco
nieën, die verleden Maandag plaats had
zette de eerste schrede op een tot nu toe
onbetreden pad, maar handelde geheel naar
de roeping ons door Schrift en Belijdenis
opgelegd.
23 Januari 1906.
Onder de meest onzinnige berichten
door de vrijzinnige partij-pers met zekere
gretigheid opgenomen, behoort een bericht
in een Fransche Joodsche courant over
de reis van dr. Kuyper in Palestina.
Dr. Kuyper zou daar voor de Joden
enkele verzen uit den Bybel in het He-
breeuwsch hebben opgezegd met af
keuring gesproken hebben over de Joden
moorden in Rusland en het volk der
Hebreën zijn steun hebben toegezegd
in de Kamer.
Welkome gelegenheid natuurlijk voor
eene uit schrik voor den Kuyper-koers
beinvloede pers, om te fantaseeren dat een
der Kamerleden zal opstaan om den meer
gevreesden dan gehaten tegenstander
plaats te bereiden.
Zoo komt het nieuws hoe ter wereld
is het mogelijk uit Tiberias, door het
kanaal van de Alliance Israelite Universelle.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
Uit den tijd.
Mr. Levy, de man van het bekende.,
dreigement aan 't adres der Christelijken,
heeft in een zeer slecht bezochte verga
ring van voorstanders der openbare school
te's-Gravenhageweer eens afgegeven op de
vijanden dier school"op de wet Kuyper die
het Staatsblad „ontsiert" en op hen dio
aan de openbare school een „godsdien-
stigen" grondslag gunnen.
Levy is een man uit één stuk als
weinige, die zichzelf gelijk blijft in zijn
liefde en in zijn haat, en dien men maar
noeit probeeren moet te bekeeren.
Men kan hoogstens tegen zijn opvattin
gen protesteerenen dit doen wij bij deze.
Dat hij de openbare school voor de alleen
zaligmakende houdt wegens „haar staats
rechtelijke positie en paedagogische betee
kenis" kunnen wij in den veteraan wel
dragen. Maar dat hij valsche voorstellingen
blijft verbreiden omtrent de richting dei-
vrije school, is minder vergeeflijk.
Zoo zegt hij onder andere
Het dogmatisch onderwijs, dat de clericalen
wenschen, fatsoeneert het kind naar een be
paalde leer in een bepaalde richting. De
paedagogische onwaarde van dat confessioneele
onderwijs dient door de liberalen in het licht
gesteld te worden. Kant zeide reeds sWat
kan men zich meer onpaedagogisch denken
dan het kind, dat pas de wereld is ingetreden,
reeds te spreken van een vandere wereld".
Wat mr. Levy daar zegt van «een be
paalde leer" waarnaar de vrije school het
kind „fatsoeneert" toont dat hij van onzen
strijd voor chr. onderwijs nooit iets be
grepen heeft.
Zijn schimp op „de andere wereld"
teekent den materialist die slechts opvoedt
tot eenig vaag begrip van deugd dat met
den dood een einde neemt, en daarom
haar loon moet zoeken in deze wereld.
Hij laat er immers ook op volgen
Men brenge het kind die religie, die den onder
bouw vormt der verschillende kerkgelooven, die
zich uit in den gemoedstoestand en niet in fana
tisme, want daarmee kweekt men onverdraag
zaamheid onder ons volk.
Dit is de weeroprakelingvanThorbecke's
beschimmelde ideaal van een „Christen
dom boven geloofsverdeeldheid" als de
bron der ware verdraagzaamheid. En die
zegt mr. Levy kweekt de openbare
school.
De school, aldus sprak hij verder
De school zij het voertuig om den burger
verdraagzaam te makenzij leere den burger
te meten naar den maatstaf, »wie hij is in
ethischen zin en niet welk geloof hij toegedaan
is. Dit is de schoone taak der openbare school
tegenover de fanatieke actie der clericalen die
ook na de Lager-Onderwijs-noveile is blijven
voortduren.
Verdraagzaamheid
En de geloofsvervolgingen der vorige
eeuw dan de uitsluitingszucht der oude
vrijzinnigende krakeeiingen in den
boezem der S. D. A. P.de vrijheidbe-
roovingen der Saaksumhuizensche arbei
ders, en nog zooveel wat gij om u waar
neemt, gepleegd door hen die op de
openbare school tot deze „verdraagzaam
heid" zijn opgeleid ziet gij ze niet,
mr. Levy
Herinner u dan wal de man van de
fatale schoolwet - dr. P. F. Hubreoht - in
Het Handelsblad van 20 Mei 1901 aan
zijn vriend Sassen schreef:
„In 1882 schreef ik„De openbare
lagere school een kweekschool van gods
dienstige verdraagzaamheid".
„Zij was te dier tijde mijn ideaal, op het
voetspoor van en in overeenstemming met
den wetgever van 1857 en 1878, maar
de wet van 1889 sloeg aan dit ideaal
den bodem in, de verwezenlijking van dat
ideaal was niet mogelijk gebleken langs
den in 1857 en 1878 ingeslagen wegja
gelijk ik in mijn Grifo-artikel trachtte aan
te toonen bleek zij in plaats van verdraag
zaamheid verdeeldheid te hebben ge
kweekt".
Aanhalingen met meerdere van Pier-
son; t, d, WijokCort v. d. Linden j
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Holwerdaenz. te vermeerderen, en die
genoegzaam bewijzen dat de argumenten
van mr. Levy zijn uit den tijd en onjuist.
De leider der nationaal liberalen in den
Duitschen Rijksdag dr. Paasche heeft
in een redevoering bij de behandeling der
suppletoire begrooting voor de prolectoraten
een en ander omtrent ambtenaren van
vreemde koloniale mogendheden gezegd,
dat deze, zoo mogendheden als ambtenaren
zich niet mogen aantrekken.
De aandacht trokken met name deze
woorden
In vele Fransche, Engelsche en Hollandsche
koloniën worden door sommige ambtenaren
onrechtmatige inkomsten verworven, of om een
Duitsch woord te gebruiken gestolen. Zelfs de
eerlijke „Mijnheers" van Holland maken hier
geen uitzondering. Het is bekend, hoe men ook
daar ambtenaren heeft gehad, die in korten tijd,
hoewel hun inkomen slechts duizenden bedroeg,
zich millioenen verwierven.
Een beschuldiging die hij later als volgt
herhaalde
Ik heb verder gezegd, dat er onder de Hol
landsche koloniale ambtenaren, veelvuldig der
gelijke lieden geweest zijn natuurlijk zijn niet
alle ambtenaren van zulk een slag, er zijn vele
eerlijke en brave lieden daaronder maar inder
daad zijn mij voorbeelden genoemd, die onwe-
derlegbaar zijn, van lieden die met een betrek
kelijk gering tractement uitgezonden na enkele
jaren met een vermogen van honderdduizenden
zijn teruggekeerd. Deze toestanden zijn alge
meen bekend.
Hier wordt een smet geworpen op onze
koloniale ambtenaarswereld, waartegen
terecht onze groote pers opkomt.
En wij ondersteunen haar verzoek aan
de Volksvertegenwoordiging om bij de
Regeering van ons land aan te dringen
op een officiëele uitspraak die de ontken
ning van deze beschuldiging brengt of
zoo zij juist is de belofte inhoudt
van spoed te zullen maken met het rei
nigen van een Augiusstal, aan het bestaan
waarvan tot nog toe geen enkel Neder
lander, die op den naam van oud hol-
landsphe eerlijkheid trotsch gaat, wenschte
te gelooven.
Van alle stapeloogsten der wereld neemt
de aardappel de eerste plaats in, dejaar-
lijksche oogst meer dan 4000 miljoen bus
hels bedragende, tegen 2500 mil j oen bushels
tarwe, 2600 miljoen bushels maïs, 1300
miljoen bushels rogge en 750 miljoen
bushels gerst. Van den geheelen aardappel
oogst brengt Europa ruim zeven achtsten
voort, hetgeen 2'/2 maal zooveel is als baar
tarwe, terwijl haar geheele graanoogst
slechts 50 °/o grooter is.
In het verbruik van aardappelen staat
Ierland aan het hoofd. De gemiddelde
consumtie bedraagt daar per inwoner 1467
pond per jaar of 4 pond per dag. Daarop
volgt Duitschland met ruim 1300 pond per
persoon, en bereikt het geheele verbruik
aldaar 1170 bushels of meer dan een vierde
van de geheele wereldconsumtie. Dan komt
Nederland met verbruik per hoofd van 840
pond daarna Zweden en Noorwegen met
740 pond; Frankrijk met 700 Oostenrijk
met 663en Canada met 660 pond. Aan
het einde der lijst staat Italië met slechts
48 pond per inwoner. De Vereenigde Staten
hebben 250 bushels aardappelen per jaar of
200 pond per persoon noodig. Dit is 38
pond minder dan het gemiddelde verbruik
in Groot-Brittannië en ongeveer hetzelfde
als dat van Australië. Europeesch Rusland
gebruikt 850 miljoen bushels of 481 pond
per hoofd.
In het verbruik van tarwe is Frankrijk
vooraan op de lijst met een hoeveelheid van
300 miljoen bushels per jaar of 467 pond
per inwoner. Hierop volgt Canada met 860
pond per hoofd en een totaal van 30 miljoen
bushels. In de Vereenigde Staten is het
verbruik van tarwe 240 pond of totaal 300
miljoen bushelsin Italië 307 pond per
hoofd of 160 miljoen bushels in 't geheel.
Duitschland, Rusland, Groot-Brittannië en
Hongarije gebruiken elk ongeveer dezelfde
hoeveelheid, n.l. 165 miljoen bushels; doch
het verbruik per hoofd in Groot-Brittannië
bedraagt 250 pond tegen dat van 93 pond
in Rusland, 180 pond in Duitschland en 230
pond in Oostenrijk. Japan neemt de laatste
plaats in op de lijst met slechts 16 miljoen
of '22 pond per inwoner.
Wat 't gebruik van rogge aangaat volgen
op elkaar: Denemarken 320, Zweden 314,
Rusland 307, Noorwegen 224 pond per
hoofd per jaar. Italië gebruikt niet meer
dan 29 en Duitschland slechts '26 pond,
terwijl Frankrijk 53 pond of een totaal van
36 miljoen bushels noodig heeft. Amerika
30 miljoen bushels, of 22 pond per inwoner.
Gebruik van haver is aldus Noorwegen
112, Duitschland 97, Nederland 96, Zweden
96, Rusland 90, België 74, Spanje 56, Italië
46, Oostenrijk 45 pond. Vereenigde Staten
77 en Canada 51 pond.
Vleesch Vereenigde Staten 11000 mil
joen pond of 147 pond per persoon; en
wel in ronde cijfers 5000 miljoen pond
ossenvleesch4000 miljoen varkensvleesch;
en 800 miljoen pond schapenvleesch. Dan
volgt Engeland met 100 pond per inwoner.
Noorwegen 80, Frankrijk 77, Spanje 70,
Duitschland 64, Zweden 62, België 61,
Oostenrijk 60, Nederland 50, Rusland 50,
Italië 24.
Tabak is als volgtBelgië 110, Zwit
serland 80, Nederland 51, Duitschland 48,
Amerika 43, Spanje 32, Frankrijk 29,
Rusland 24, Engeland 23, Italië 22 o.z.
per hoofd.
Eieren Amerika 10000 miljoen per jaar
of 133 eieren per persoon, Canada 90 eieren,
Denemarken 80, Frankrijk 78, Duitschland
75, Italië 47, Engeland 39.
Rijst wordt genoten in Japan 300, Indië
200 (het district Bombay alleen 547 pond
per hoofd, totaal 10000 miljoen pond).
Italië 14, Engeland 9, Spanje 5, Amerika 4
pond per hoofd.
Suiker Engeland 80 pond per inwoner,
Amerika 73, Frankrijk 25, Zweden 20
Duitschland 16, Oostenrijk 15.
TheeEngeland met Australië 88
Canada 70, Amerika 24, Rusland 9 oz
per hoofd.
Koffie Nederland 370 oz. per persoon
Denemarken 247, België 176, Amerika 155,
Zwitserland 112, Duitsclland 76, Frank
rijk 53, Oostenrijk 32, Italië 17, Spanje
9, Rusland 3.
BierEngeland 1200 miljoen gallons
per jaar of 30 gallons per inwoner. Duitsch
land 27, Denemarken 24, Amerika 15.
Zwitserland 14, Nederland 8, Blankrijk 6.
Wijn: Spanje 35 gallons per persoon,
Frankrijk 29,Italië 24,Oostenrijk 3 gallons,
Canada minder dan 1 pint per persoon.
De kiesrechtbetoogingen in Pruisen,
waarvoor men zich in Duitschland zoo
bezorgd maakte, zijn zonder ongelukken
afgeloopen. De vergaderingen waren overal
druk bezocht. Velen moesten zelfs buiten
blijven. Vooral Onder de Linden, waar het
Keizerlijk paleis staat, was zeer druk van
nieuwsgierigen die den optocht naar het
Slot wilden zien. Daar had zich ook een
sterke macht in positie van aanval en ver
weer gesteld, tot in de omringende zijstra
ten, particuliere huizen en gebouwen der
groote banken.
Te Keulen sprak o.a. Klara Zetkin voor
een gehoor van meer dan 3000 personente
Elberfeld had de politie het aannemen van
het eerste deel der motie ten gunste der
Russische revolutie verboden. Toen dit
met zitten en opstaan toch geschied was,
werd de vergadering door de politie ge
sloten en ging men in goede orde uiteen.
Nu ook dit gevaar weer tijdelijk voorbij
is, en vergeten, gaat men weer over wat
a- ders spreken, namelijk over de jaarlijk-
sche reis des Keizers. De Keizer, zoo zegt
men, zal dit jaar geen reis in de Middel-
