GROOTE OPRUIMING VAN
L. E. RIVIÈRE.
GOUD, ZILVER
Jacq. Frank,
Naamkaartjes-aanbieding. -
Hls een Orgel loopt, wees dan toch voorzi
RIJWIELEN.
MIDDELBURG
LAPPEN roode, blauwe en gestreepte Baai,
Laken, Castor, Vries, Pilow,
Zwart Goed voor Jakken, Rokken en Schorten,
opgeruimd voor 10 en 5 cent.
Essclei-, Elzen- ti BerMai M.
A. S. J. Dekker - Goes.
VOORDRACHTEN.
een Mfwas gcHliershKit,
Een partij Chitsen Doeken en Beuken
MAGAZIJN
000009000 Het beste adres voor Manufacturen is dat van L. E. RIVIERE Groote Markt hoek Gravenstraat
Middelburg. 000000000
GEEL KATOEN, FLANEL, BOEZEM, ENZ. ENZ.
'1
Prijs per ÏOOO stuks f 1,25.
N.-H. Kalveren.
verkoopeu
URLIM'S PATENTSTIJFSEL
HORLOGES,
Bloedkoralen en Bitten
Snippers uit de oude doos.
Werkplaats voor reparaties.
publiek vepaebfen
BOUW-EN WEILAND.
TE KOOP
300 bossen Haverstroo,
TE KOOP
een zevenjarig Werkpaard,
een aankomende knecht
een Kastelein of Zetbaas,
een Schoenmakersknecht
een bekwame Smidsknecht,
een nette Dienstbode
MAGAZIJN
en
- - WIELRIJSCHOOL - -
Lange Delft 19.
waaronder die 40 cent gekost hebben, worden
kunnen onbepaalden tijd goed be
waard worden.
DROGISTERIJ „DE STER",
Vlasmarkt. Middelburg.
TE KOOP
van af Woensdagmorgen 10 uur:
ABRAHAMSE
R. M. SMITS, Boekdr. Middelburg,
levert 100 fraaie Naamk. 35 met alm.
40met dagl. Scheurkal. 1906, 50
beter soort met Schenrkal. 60 ets.
Met Enveloppen 15 ets. hooger. Enkel
contantnaar buiten tegen voorafg. toez.
van postwissel. Ook fraaie Fantaisie
soorten tegen diverse prijzen.
De Notaris J. W. VERHULST, -.zal
op Dinsdag 16 Januari 1906, des
voormiddags ten 10 uur te VROUWE
POLDER in de Oranjebosschen en des
namiddags ten 2 uur, te OOSTKA-
PELLE, op de buitenplaats „Overduin"
in het openbaar
EENE PARTIJ 1
droog Hout, Tronken en meer.
Niets pleit meer voor de deugdzaam
heid der kwaliteit en het voordeel dat
het gebruik der
oplevert, dan het feit, dat er ook in
groote stoomwasscherijen gebruil t wordt.
Koog a/d Zaan.
19 JACOB JDVJJVI8.
«♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦I
van
kn
(met garantie).
67
FEUILLETON.
door
SCALDIS.
OUWERKERK.
II. (Slot).
Het geloof aan eene schier onbeperkte
macht des duivels, aan tooverij, waarzeg
gerij en dergelijke leefde nog krachtig in
de eeuw der Hervorming. Maar even vast
als het geloof aan de waarheid daarvan
was, even sterk was de overtuiging, dat
wie zich daaraan overgaf en daarop zijn
vertrouwen stelde zijn hart aftrok van den
levenden God en zich aan een der grootste
zonden schuldig maakte.
'Tegen een zoo gruwelijk kwaad de
gemeente ernstig te waarschuwen en het
met alle kracht tegen te gaan achtte men
dan ook een der duurste plichten, die op
de kerk rustten. Vandaar de bepalingen,
er tegen gericht, in de handelingen der
oudste kerkelijke vergaderingen. Zoo werd
er o. a. op de Class, verg. te bitlis gevraagd
d.d. 12 April 1583 of het een lidmaat
geoorloofd was paarden of koeien te „be
lezen", die aangetast waren van den klei
nen kolder; waarop „volstrektelijk neen
werd geantwoord. Eerst in later tijd heeft
de overtuiging, schoon met langzame
schi eden, veld gewonnen, dat al dergelijke
kunsten niets anders zijn dan bedrog.
Aan Ballhasar Bakker met zijn „Beto
verde weereld" komt de eere toe daaraan
den eersten stoot gegeven te hebben.
Iets dergelijks had er te Ouwerkerk
plaats tijdens den dienst vart Baselius met
een lidmaat zijner gemeente Cornelia Jan
sen can Westen genaamd. Dese can Westen
werd bij den Kerkeraad beschuldigd van
rneineedigheid en woeker, ja zelfs van
„tooverij, door het ontzweren van melk",
wat tengevolge had dat èn predikant èn
van Westen bij de Cl. van behouwen c. a
ter verantwoording werden geroepen. J>e
in het oud en nieuw. (1^* Ook los
VerknjgTftfcftsr in iedere gewenscJi' nóe-
veelheid.
99** Oud Goud en Zilver wordt
tegen de hoogste koers ingeruild
en gekocht.
Hofleverancier van II. M. de Koningin
Lang ede!jt 142143.
Cl., als in dezen geen uitspraak willende
doen, verwees de klacht naar de Synode
te Goes, gehouden van 15 tot 18 April 1597.
Dat de broederen te Goes vergaderd, gun
stiger dachten dan de aanklagers te Ouwer
kerk, blijkt ons uit het verhandelde in deze
Synodewat betrekking heeft op deze
zaak, willen we even nazien, wij lezen dam
„Over seeeker different geresen tusschen
Mr Jacob van Baselius predikant tot Ouder-
kereke, ende Cornelis Jansen van Westen,
Litmaet derselver Gemeijnte, daerover
eerst Sententie ten naedeele van Cornells
Jansen van Westen bij den kerekenraet
aldaar, en de naemacls eender Sententie
by den Classem van Schouwen tot sijnen
voordeele gegeven was, en nu naeder oor
deel van de Synode versocht wiert, heb
ben de broeders der Synodij hier op rij-
pelijck gelet, ende bevonden, dat het voor-
schreve different uijt seer kleyne oirsaokeu
geresen is „alsoo dat de saecken, die het
eerste different gevolgt sijn, veel swaerder
dan hetselve different geworden sijn, over-
sulex hebben sij goefgevonden, dat het gan-
sche geschil bij forme van vredehandelingen
soude geëijndicht wordentot dien eijnde
verklaren eerst de broeder der Synodi, dat
hoewel Cornells Jansen van Westen voor
desen 't ontsweren van melek geoeffent
heeft, het welck niet anders dan voor
toverie kan gehouden worden, dat noch
tans, noch hij, noch sijn huijsvrouwe, noch
sijn kinderen, daarom niet en betoorden
als nu daervoor gehouden te werden de
wijl dat de Synodus niet en kan bevinden,
oock niet Mr Jac. Baselium hem beschul
digen, dal hij deze onbehoorlijcke saecke
't sedert hij hem tot de gemeijnte begeven
heeft, soude gepleecht hebben aengaende
de beschuldingen tegens Cornells Jansen
van Westen van meijneedigheijt en woe-
cker, en is 'tselve den Broedeien der
Synodi niet gebleecken, derhalven aoo
achten de Broeders der Synodi, dat hij
niet voor meijneedich en voor geen woe-
ekeraer en sal gehouden worden, en de
overmits tot volkomen doodingen van alle
ga dan daar, waar uitzoek is en U kunt zien wat U koopt.
H ij liebbeu 50 soorten Orgels voorradig in onze magazijnen,
ga dan daar, waar omzet is en bewijzen van tevredenheid óok na veel
jarig gebruik.
Wij zenden gaarne meer dan IGQO aanbevelingen van koopers.
ga dan daar, waar U wat moois koopt, een Orgel met schoon geluid.
Als U bet Packard Orgel hoort, koopt U het zeker,
ga dan daar, waar U wat degelijks koopt, iets dat U eerst onder-
(zoeken kunt.
Onze Orgels worden jarenlang deskundig gegarandeerd,
ga dan daar, waar U goedkoop terecht komt, en toch waarde krijgt
(voor Uw geld.
Onze prijzen zijn in verband met de hoöge kwaliteit, verreweg
(de laagste.
ga dan daar, waar werkelijk Orgels zijn, en men vakkennis bezit.
U koopt toch geen horloge bij een behanger en geen nieuw
pak bij een smid
ga dan daar, waar U met de betaling gemakkelijk ook terecht kunt.
Wij leveren ook op afbetaling, onder strengste geheimhouding.
ga dan daar, waar iedereen koopt die zijn belang begrijpt, bij
Met Maart of Mei
een bekwame Smidsknecht
gevraagd, bij K. DE KAM,
Koudekerke.
Van stonden aan
een vaste arbeider benoodigd
met woning er bij.
L. WISSE, Ritthem.
veel nut
20 Bundels Ernstige en Yroolijke
Voordrachten voor Bruiloften, Partijen
en Vereenigingen, waarbijDe Neder-
landsche Vlag, De ledige Stoel, De zieke
Jongeling, De Eed aan de Vliet, Het
sterfbed in de Hut, Het Paardendek,
Van 't sterfbed naar 't Tooneel, De vlucht
van Eliza, Het Vogelnestje, De Ree
ling, Trouw te'.J uen dood, De bood-
vVv?- flvar de Ijzersmelterij, Kinder
sterfbed, De Brand. Verder vroolijke
Voordrachten (ook voor kinderen)Voor
drachten voor Groene, Koperen en Zil
veren BruiloftenDe vier Huwelijks-
kronen en Het Bezoek van Geloof, Hoop
en Liefde, enz. enz., te veel om alles
op te noemen.
Wij leveren deze collectie tijdelijk tot
den spotprijs van f 0.90 franco thuis,
op ontvangst van postwissel (of zegels),
waarbij vermeld »voor 20 Bundels
Voordrachten". Boekhandel »EXCEL-
SIOR", Frederik Hendrikstraat 139,
Amsterdam.
soodanige swarichheden nootsaeckelijk is,
dat alle acten en schriften deselve aen
gaende gecasseert worden, soo vinden de
Broeders der Synodi raetsaein, eu de
achten behoorlijck te sijn, dat soowel de
Acten van den kerkeraet, als oock van
de Classe desen aengaende, mitsgaders
oock alle schriften bij Mr. Jac. Baselium
en Cornelis Jansen van Westen, onder den
kerkenraet van Ouderkercke ende de Classe
van behouwen berustende, sullen gecasseert
sijn, ende een vaste vrede tusschen de
parthijeu in de tegen woord ichheijt des
Synodi sal gemaeckt worden. Dese uit-
sprake des Synodi is den voorschreven
parthijeu voorgelezen geweest, dewelcke
deselve volcomentlijck hebben geappro-
beert, en met hantgevinge beve.sticht, oock
deselve respectivelijck onderteijekeut den
17 April 1597".
Wij zien ook hier weer dat de leden
der Synode alles in het werk stelden om
het geloof aan tooverij den kop in te
drukken. Misschien dat van Westen, nog
Roomsch zijnde, zich aan dit bijgeloof
overgaf.
Ds. Btiselius bleef tot in 1610 alhier in
dienst en is, naar het schynt, toen over
leden, ongetwijfeld op hoogen leeftijd. In
1611 kwam zijn opvolger Petrus Verlrecht
in de bediening.
Als eerste schoolmeester te Ouwerkerk
vinden wij vanaf 22 Juli 1584 genoemd
Lucas Rubbins, die den 1 Maart 1591 op
gevolgd werd door Joris de Costerschool
meester van Itenesse.
Ds. Baselius had hier tot op heden dertig
opvolgers.
Den zesde van de lijst willen we nog
even bespreken 't was
IMAN MOGGE.
Te Zierikzee geboren, werd hij proponent
bij de Cl. van Schouwen c.a. en als zoo
danig tot pred. te Ouwerkerk beroepen,
waar hij in 1653 in dienst trad.
Niettegenstaande bij bij zijn examen
zeer zwak was bevonden, had de Cl, hem
Notaris L1EBERT te Kapelle zal
OP ZATERDAG 13 JANUAFJï190£
des namiddags 1 ui- in de herberg
bij C. Menheere teBiezelinge, voor
de Hervormde Kerlvan Blezelinge
en Eversdijk,
voor den tijd an 7 jaren
43.17.72 Heet.
Notitiën te bekomen ten kantore van
genoemden Notaris en in genoemde
herberg vanaf 6 Januari 1906.
bij A. KLAASSE, Nieuwland.
by A. LOUWERSE, Grijpskerke.
evenwel tot den dienst toegelaten, zoowel
door voorspraak van zijne aanzienlijke
Z.-zeesche familie, als door zijne plechtige
beloften, om zich naarstig te zullen oefe
nen en na zich schriftelijk verbonden te
hebben op 20 Maart 1653 tot het getrouw
opvolgen van hetgeen hem door de Cl.
tot zijne bekwaming was voorgeschreven.
Doch pas in dienst zijnde, bleek het bij
de Cl, reeds op 9 Juni d.a.v., dat hij hals
starrig weigerde na te komen wat hij be
loofd had en daarenboven werd de Cl.
sedert onophoudelijk lastig gevallen met
bittere klachten uit zijne gemeente over
zijne willekeurige en schandelijke gedra
gingen zoo in leer als in leven.
Alle vredelievende pogingen in den
wind slaande, en zich aanhoudend ver
zettende tegen alle resoluties der Cl.,
werd door deze bij de overige Zeeuwsche
Classen advies gevraagd, hoe met hem te
handelen. Tengevolge hiervan werd op
16, 17 en 18 Dec. 1654 te Z.zee, vanwege
de Cl. van Schouwen c. a. eene con ven tu-
eele vergadering gehouden, waartoe uit
elk der Classen van Walcheren, Z.-Beve-
land en Tholen c. a., twee gedeputeerden
werden afgezonden. Niet alleen ds. Mogge,
maar ook zijn kerkenraad en verscheidene
leden zijner gemeente, werden daarin in
verhoor genomen doch blijkens de acten
dezer vergadering, was en bleef ds. Mogge
gansch onhandelbaar, naardien zelfs de
burgemeester Mr. Rochus Mogge, voor zijn
neef optrad en deze door zijn vermogenden
invloed ook den schout van Ouwerkerk
Jan Vincentsen en de kerkeraadsleden,
als gedwongen had tot het afleggen van
gunstige getuigenissen van zijn' neef.
Hoezeer die vergadering dan ook het be
oogde doel niet kon bereiken, werd even
wel besloten, dat drie leden der Cl. van
Schouwen c. a. zich in persoon naar Ouwer
kerk zouden begeven om de bestaande ge
schillen aldaar zoo goed mogelyk te ver
effenen.
Op den 12 Jan. 1655 werd die com
missie ten uitvoer gelegd, maar uit het
..«gei neeft.
jje Voorzitter beaamde de opmerking
van dhr. De Jonge te:i volle er zal m
de klacht van dhr. De Jonge een ondt
,tr/-,- 7 - jl/-l2 jcvililtaj iix. ..j
Middelburg.
Gevraagd
een A rbeider,
vast werkdie ploegen kan genieten
de voorkeur, bij P. DE BUCK, Verre.
Gevraagd terstond of met Maart
een bekwame
Schoenmakerskneclit, P.G. of G.G.
tegen goed loon met kost en inwoning.
AdresJ. M. KOUWER, Kruiningen.
Met Maart
een Arbeider gevraagd,
die met paarden kan omgaan woning
beschikbaar, bij C. DE BROEKERT,
Wemeldinge.
Gevraagd met Mei
bij G. J. HUIJSMAN, Hoogelande
(Grijpskerke).
Gevraagd op de hofstede „Zorgwijk"
te Krabbend ij ke tegen 1 Maart a.s.
liefst zonder kinderen. Zich to vervro
ren v>« n. q_ kOf.Wtf Jr.Gxvbnpolder.
Gevraagd
van Februari tot November vast werk,
bjj Wed. M. J. VAN DE LINDE,
Heinkenszand.
Met Maart a.s.
benoodigd, bij A. VERHAGE, Krab-
bendijke.
Tegen 1 Mei a.s. gevraagd
loon naar bekwaamheid, bij
J. A. LE COQ, Wolf aartsdijk.
Met Mei
benoodigd, bij Mevrouw VERITULST,
Heerengracht M 45, Middelburg.
rapport daarvan, op den volgenden dag
in de Cl. vergadering te Z.-Zee uitge
bracht, bleek, dat die leden daar ter
plaatse zeer kwalijk bejegend, om niet te
zeggen, mishandeld waren geworden.
Na uitvoerige correspondentie met de
overige Classen, is die van Schouwen,
den 9 Sept. 1655 eindelijk er toe over
gegaan om ds. Mogge in zijn dienst te
schorsen en een voorstel te doen tot zijn
afzetting.
Het Coll. Qual te Ouicerkerk verzette
zich echter tegen het ten uitvoer leggen
van deze resolutie en wendde zich zefs
tot Gecomm. Raden van Zeeland met eene
aanklacht tegen de Classis, welke zich
evenwel deswege bij dit College behoorlijk
verdedigde.
Op last van Gecomm. Raden werd er
op 2325 Mei 1656 te Z.zee opnieuw
eene conventuale vergadering belegd, teïï:-"""
gevolge waarvan de schorsing van ds.
Mogge nu toch doorging. Maar blijkens
de Class, acte van Maart en April 1657
kwam ds. Mogge als gesuspendeerd pre
dikant van Ouwerkerk in nieuwe moeite
met de Classis en zijn kerkeraad, wijl hij,
tegen orde, op den predikstoel was gegaan,
met de politieke hulp zich tegen den
kerkeraad had verzet, en de sleutels der
kerk verborgen had, zoodat de predikanten
der Cl. verhinderd waren den dienst aldaar
waar te nemen.
In een conventuale vergadering op 10
Oct. 1657 te Z.zee, nu voor de derde maal
belegd, werd de kwestie eindelijk tot een
geweuscht einde gebracht, en kwam er
verzoening tot stand tusschen ds. Mogge
en het Coll. Qual. te Ouwerkerk met de
Cl. van Schouwen c. a.
Het blijkt niet verder of toen te Ouwerkerk
onder zijn dienst alles in vrede is toegegaan,
maar wel, dat hij in 1680 aldaar zijn ontslag
genomen heeft.
(Bevolkigin 1824 617in 1905
789 zielen).
