NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
f
No. 67. 1905.
Maandag 18 December.
20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Gemengde Berichten.
wilster
Fc
JCHT,
?rder
kersknecht
Ls C H E L D E
8,-
8.-
8,
8,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE J0NGE-VERWEST, te Goes
BERICHTGEVERS.
F. P. D'HUiJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
JRGRAAF,
leid
BREGTSE,.
[echt
len kan be-
ORN, Ged.
ld e k e r k e.
s. of eerder
ïssand.
et de paarden
Ichikbaar, de
[ruiningeit.
leeht
t)OD, Seroos-
leolit
IAKER Mz.,
IG, Cortgene.
jodigd
CUWESE
te Axel.
G E A A F.
(behalve Maan-
Antwerpen
Ps morg. 7.— n.
EN ST
LAKE
|ake 5,45, 8,45,
ien 8,08,11,01,
24 9,— 10,30
.2510, - 10,—
2610,30 10,
2711,— 10,
28 7,— 10,
29 7,30 10,—
.30 8,— 10,—
.31 8,30 10,—
r een datum ia
tweede getal ii
ZIEKIKZEK.
Van Zierikzee.
16 7,30 1,30
17 7,30
j. 18 7,30
19 7,30
n 20 7,30
1.21 6,30
3.22 7,30
r. 23 7,30 12,30
24 7,30
n.25 7,30
26 7,—
n 27 7,30
3.28 6,30
.29 7,30
r. 30 7,30
31 7 30
1,30
1,30
1,30
2-
1,30
1,30
1,30
1,30
2-
1,30
1,30
ROTTERDAM
v. Midd. v. Rott.
8,-
8,-
'8,-
8-
8,-
8-
8, -
8,-
8,-
8,-
8.
8,-
8,-
8,-
Verwest - Goes,
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
Zij «lie zieli met i Januari op
ons blad abonneeren, ontvan
gen liet tol clien ciatam grat its.
Berichtgevers voor dit blad worden
gevraagd te
St. Annaland.
St. Philipsland.
Scherpenisse.
Poortvliet.
16 December 1905.
Herinnert gij u nog de debatten in de
volksvergaderingen dezen zomer en her
haaldelijk ook in de vorige jaren toen wij
het kabinet-Kuyper-Loeff nog hadden
Wat geschetter over de Snelvuurka
nonnen, de Speetwet, en dergelijke.
En wat ziet men nu
Het vrijzinnige kabinet vraagt een mil
joen aan voor snelvuurkanonnen. En
wat het speetwetje aangaat, minister Vee-
gens zegt in zijn Memorie van Antwoord
op Hoofdstuk X dat intrekking van dit
wetje vooralsnog niet gewenscht is, want,
zegt hij, „in verschillende gemeenten lean de
hulp van vrouwen hij het haringspeten na
des avonds 10 uur nog niet worden gemist"
Zoo worden een voor een de verkiezings
leugens der vrijzinnig-democratische volks
redenaars door de vrijzinnige ministers
te niet gedaan.
Er zullen er nog wel volgen
De sociaal democraten, schoon verwer
pend het koninklijk gezag, weten zich
zoo mogelijk wel koninklijk in te richten
en zich te omgeven met een koninklijken
nimbus die de oogen van den eenvoudigen
buitenstaander verblindt.
"Van Hugenholtz die zie N. R. C. van
heden aanvraag deed en verkreeg dat
voor hem de trein te Haarlem stopt, en
wiens majesteit nog uit de dagen der spoor
wegstaking, van zeker spoorwegstation u
tegengluurt, zwijgen wij.
Doch wat te zeggen van Van Kol,
omtrent wien de Makassaarsche Crt. yeen
clericaal blad) ons het volgende komt
openbaren
Verleden week na de vlucht van den vorst
van Goa, werd bi) het doorzoeken van het
koninklijk verblijf gevonden een portret van Van
Kol groot formaat, afgebeeld in vol ofhaaTvan
Lid der Tweede Kamer met steek en degen,
een figuur om voor te knielen, om tot koning
uit te roepen
Je begrijpt de verbazing der ontdekkers Daar
hing de democraat in de receptiekamer van
een vorstelijk paleisdaar stond de eenvoud-
prediker te poseeren in de kleedij der fjdelheid,
de anti-militair met de hand aan een wapen,
stelselmatig door hem en de zijnen verfoeid,
de rok bestikt met bet goud dat aan de gemeen
schap was ontroofd Het was geen snapshot,
het was een heusch portret, waarvoor expres-
selijk geposeerd was. En dat in een ambts
kostuum dat deze heeren socialisten in Neder
land niet gebruiken
De schrijver verhaalt verder dat, toen
de vorst van Goa in moeilijkheid kwam
met ons gouvernement, hij een telegram
om hulp zond aan dhr. Van Kol, welk
telegram niet doorgezonden werd.
Als dat waar is, mogen wij zeggen dat
er ook onder de soc. democratische groot
heden vreemde dingen gebeuren.
Zou er ook verband zijn tusschen de
roerigheid dezer vorstjes en het bezoek
aan Indië van /Koning" Van Kol
Wanneer het bovenstaande geen ver
zinsel is, zou men het haast denken.
In officiëele vergaderingen hoort men
telkens weer de uitdrukking: „Barbertje
moet hangen".
Dat in bladen onzer richting, of door
mannen onzer kringen dergelijke flater
gemaakt wordt, is te begrijpen.
Maar dat men zulks doet in vrijzinnige
en socialistische kringen, is toch wel
t'enden uit.
Nu weer bezigde de heer Tak, sociaal
democraat, de uitdrukking in een Amster-
damsche gemeenteraadsvergadering.
Men zou haast denken dat deze heeren
hun Multatuli, met wien zij anders zoo
dwepen, niet gelezen hebben.
Men kent toch het voorbericht uit zijn
Max Havelaar?
Het tooneel stelt voor een rechtszitting.
De beschuldigde is Lothario die een zekere
Barbertje gedood en in stukken gesneden
heeft.
De rechter veroordeelt hem ten slotte
ter dood voor de twee genoemde feiten en
voor nog één eigenwaan
Beschuldigde had namelijk beweerd een
eerlijk man te zijn en dat hij Barbertje
niet gedood of in stukken gesneden had.
Daar verschijnt, terwijl men Lothario,
zoo heet de beklaagde, naar de galg bren
gen zal om te hangen, op eenmaal Barbertje
en maakt door hare verschijning het dood
vonnis krachteloos.
Doch de rechter, van oordeel dat wel
de twee eerste punten van aanklacht zijn
vervallen, doch niet het laatsteeigen
waan, handhaaft 't vonnis. Lothario moet
hangen wegens eigenwaan.
Dus niet Barbertje.
Een rijmpjeop straat gevonden.
Als ik met een diepen zucht dool
Waar een hoofd door „pesten" lijdt,
Denk ik er is thans een „tuchtschool",
Maar de „schooltucht" zijn wij kwijt!
(Hbld.)
Deze week vierde een welbekende uit
lang vervlogen dagen zijn zeventigsten
jaardag.
Het was de Berlijnsche predikant Stöcker,
bekend als de Duitsche hofprediker onder
Wilhelm I.
Velen herinneren zich wellicht zijn heftig
optreden tegen de Joden, zijn strijd voor
de handhaving der belijdenis in de Evan
gelische Kerk, zijn prachtige, krachtige
organiseering der chr. arbeiders en zijn
imponeerend optreden tegen het socialisme.
Als men den arbeid van Stöcker met
onze Hollandsche maat meet, dan kan
aanspraak maken op
die arbeid geen
onze sympathie.
Wanneer men den arbeid van Stöcker
afmeet naar het succes, dan is er zeer
weinig öp te fötSïiïëtj', 'zd/rb weinig van
te zeggen.
Maar als men dien arbeid zet in de
lijst van zijn tijd en beschaduwd ziet dooi
de geestelijk en kerkelijk dorre omgeving
van het Duitschland zijner dagen, dan
zal men wel zien een lichtstraal van
kleiner of grooter afmeting over dien
arbeid gespreid.
Stöcker heeft te midden van het religieus
zoo slappe Duitsche volk, dat hem zoo
dikwijls een rumoermaker schold, gepleit
voor het hoog houden of het opheffen der
christelijke belijdenis.
Hij heeft Staat en Kerk op hunne roeping
gewezen, zich te wenden tot God en
Zijn Woord, om Zijn zegen te erlangen.
Hij deed dat tot verdriet zijner tegen
standers, en in vormen ons niet bekorend.
Maar hij deed het op zijne wijze, naar
de mate zijner gaven en in verband met
de omstandigheden hem geboden.
Daarom verdient hij onze herdenking.
Hij was een der profeten onzer dagen.
Middelburg. Het was Vrijdagavond de
avond van het concert in het Schuttershof.
Hoe moet van dezen avond verslag
gegeven worden? Moet de kunst een
woordje meespreken Aan den hoogen
toegangsprijs zou men zeggen, ja! Me
dunkt, als men een gulden neerlegt, mag
men wel vragen: krijg ik waar voorm'n
geld Maar dan zou ik den hoorders, die
talrijk waren opgekomen den raad willen
gevenleg er een andere maal nog 50
cent bij en ga het Parijsche of Boheemsche
kwartet hooren, als de gelegenheid zich
daarvoor aanbiedt. We zullen de kunst
maar niet aan 't woord laten, al moeten
we met nadruk opmerken, dat ook bij
kinderuitvoeringen de kunst wel degelijk
gediend kan worden.
De avond werd geopend met het Wil
helmus. Ik hoop in 't vervolg van dit
verslag nog menigmaal de loftrompet te
steken, maar nu moet me toch even van
't hart, dat zóó ons volkslied niet is. Wat
was dat een saai, taai tempo De kinderen
moesten wel midden in de woorden op
houden, om even op adem te komen. En
het tweede couplet, dat men graag wat
langzamer inzetNeen, 't kon niet meer
Wel opmerkelijk, dat het volgende nummer
met het Wilhelmus begint, en dat het
daar wel tweemaal zoo vlug genomen
werd. Heeft de heer Morks dat soms
ingestudeerd Dit nummer bracht een
beetje geest in den avond, 't Werd zeker
beter gezongen, dan 't volgende nummer
Bede voor het Vaderland. Daar kwam
niet veel van terecht.
Maar dat kan ook niet goed gezongen
worden door zoo'n schare kinderen, 't Is
ook geen kinderlied. De leider diende de
moeilijkheden, die het biedt, te kennen.
Dan zou het niet opgenomen zijn op het
programma. De phraseering was hier en
daar mal. Als men toch toelaat dat de
kinderen zingen o vro- medicknu dan
moest men liever dat lied laten liggen.
Huldiging van den heer Lijsen werd beter
gezongen. De Nederlandsche vlag van
Brandts Buijs liep flink van stapel en had
succes. In de pauze werden de kinderen
getracteerd op een glas melk. Men klaagt
wel eens over het stemmen der violen voor
het begin van een concert. Maar hior was
wat anders te hooren Verbeeld je ook
450 kinderen in feeststemming bij elkaar!
En dan een pauze van een goed half uur!
De opgewondenheid der kinderen bereikte
een aardige hoogte. Maar na de pauze
hadden ze toch nog genoeg aandacht voor
het hoofdnummer van den avondDe
Oranje-Nassau-Cantate van Cath. van
Rennes. Dat nummer werd met opgewekt
heid gezongen. De jongens geraakten af en
toe zóó in vuur, dat er van de melodie der
meisjes niet veel te hooren was. 't Liep ook
wel eens naar de grens van den omvang
der kinderstem, wat wel een gevolg was
van de hooge stemming der begeleiding.
Vmderen zongen deze cantate be
vredigend, maar "de herleiding was niet
tegen haar taak opgewassvn.. Trouwens
den heelen avond was het muziekcoi-js
een beetje van de wijs. De stemming
scheen maar niet in 't reine te willen ko
men. De fluitist heeft heel wat op zijn
geweten
De Suite de Miniatures van den heer
J. Morks werd met aplomb voorgedragen.
Het bevat pittige nummers, niet het minst
No. 2 Scherzo. Toch een harmoniecorps
doet het niet in een zaal. De klank is
wreed. Achteraanzittenden konden gerust
af en toe de ooren dichtstoppen. Dat ligt
niet aan de quantiteit van het geluid,
maar aan de qualiteit.
Welk doel heeft men gehad met het
organiseeren van dezen avond De kunst
te dienen toch nietDen kinderen een
prettigen avond te bezorgen Dan is men
volkomen geslaagd. Want opgewekte ge
zichten kon men zien, en feestelijk gejoel
Misschien komt dë vereeniging „Uit het
Volk-Voor het Volk" wel tot de ontdek
king, dat zoo'n pret-avond nog al wat kost
Gisterenavond zijn er door de dag
boot der maatschappij Zeeland te Vlis-
slngen uit Engeland, behalve de gewone
Engelsche post, 669 Amenkaansche post
zakken aangebracht, zoodat er 6 postrij-
tuigen in den Duitschen mailtrein moesten
loopen, die twee machines had. N. R. C
's Heer Abtskerke. Door het gemeente
en kerkbestuur dezer gemeente is besloten
de toren en kerk te Sinoutskerke, in het
aanstaande voorjaar aftebreken.
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
's Heer Abtskerke. Voor de vervul
ling van ééne vacature in den raad dezer
gemeente is door Burgemeester en Wet
houders de verkiezing (candidaatslelling)
bepaald op 30 December a. s., terwijl de
stemming en herstemming, zoo noodig
zullen plaats hebben op 13 en 20 Januari
1906. Deze vacature is ontstaan wegens
wooDplaatsverandering van dhr. I. Wil-
lemsen.
Ter Neuzen. De gearresteerde persoon
A. S. uit Oss, die zijn kameraad jl. Zondag
zoo erg met een mes of dolk verwonde,
werd Woensdag geboeid door de gemeente
politie van hier naar het huis van bewaring
gebracht. Deze persoon schijnt in Duitsch
land voor een dergelijk gepleegd feit, nog
gevangenisstraf te goed te hebben. Aan
boord werd in zijn bezit gevonden een
geladen revolver, een boksbeugel en meer
gevaarlijke voorwerpen. (Zelandia).
Grijpskerke. Vrijdag had in deze ge
meente een droeve plechtigheid plaats. Een
geacht ingezetene der gemeente de heer
P. de Kam werd onder veel belangstelling
naar zijne laatste rustplaats gebracht. Aan
de groeve sprak de Burgemeester dezer
gemeente eenige waardeerende woorden,
vooral er op wijzende hoe in dit jaar ten
tweede male een ontvanger door dén dood
werd weggenomen. Ds. Koopmans her
dacht den overledene als ouderling der
Geref. kerk alhier, waarna de heer Van
der Welle namens onderwijzers en het
bestuur der bijzondere school alhier eenige
woorden sprak, getuigenis gevende wie
de overledene voor de school is geweest.
Onder den indruk dat-een gewaardeerd
burger was weggenomen, verliet eene
groote schare den stillen doodenakker.
Grijpskerke. De Raad dezer gemeente
heeft tot tijdelijken ontvanger benoemd
den heer P. K. Geschiere, alhier.
Grijpskerke. Nadat reeds geruimen
tijd de begeerte zich had geopenbaard voor
het verkrijgen vanjeen orgel in de Gerefor
meerde kerk alhier, heeft de commissie
van administratie dier kerk, met machti
ging van den kerkeraad, naar wij ver
nemen, daarvoor besluit genomen en de
levering van een geschikt kerkorgel op
gedragen aan den heerJac Staal Pz., agent
in orgels enz. te Kapelle bij Goes.
Koudekerke. Vrijdagavond trad voor
de afd. Patrimonium alhier op de heer
J. van der Molen uit Leeuwarden om doel
en beteekenis van Patrimonium, vooral
voor een plattelandsgemeente als de onze,
uiteen te zetten. Sprekende over naam
en grondslag, deed spreker schoon uit
koken dat, zoo we den band van het
Woord Gods en de traditiën van ons
volksleven doorsnijden en dus geen zorg
toonen voor het ois toebetrouwde pand,
we allengs verwilderen. De 'jlDeralën
hebben ons voor die aloude traditiën de
denkbeelden der Pransche revolutie in de
plaats willen schuiven, die voor het maat
schappelijk leven hier op neer komen
„Ieder voor zichzelf en God voor ons allen''
waarbij dan natuurlijk op het eerste ge
deelte alle nadruk werd gelegd. Tegen
die Kains-gedachte wenscht Patrimonium
te stellen, zoowel voor patroon als voor
arbeider, de eischen van Gods Woord.
Op dezen hechten, betrouwbaren grond
slag wenscht Patrimonium de belangen
der maatschappij in haar geheel, dus niet
uitsluitend dfe van den arbeider, maar ook
die van den patroon te bevorderen. Er
moet samenleving en samenbinding zijn.
Voorts werden enkele dingen uit het
Sociaal program aangestipt, en wat de
loonregeling betreft zegt spreker, dat nooit
door één van beide partijen deze zaak
mag geregeld worden. Nooit mag uit
het oog verloren worden, dat Gods Woord
j eischt, dat de baas de belangen van den
arbeider, en deze wederkeerig de belangen
j van den baas heeft te behartigen. Dan
is er de gewenschte verhouding, zooals
er was tusschen Boas en zijn werkvolk.
Door een paai' der aanwezigen werden
enkele vragen tot den spreker gericht.
Bij de beantwoording daarvan vond deze
nog gelegenheid de aanwezige niet-leden
op te wekken zich bij Patrimonium aan
te sluiten,om gezamenlijk op den gronds'ag
van het Woord Gods, te trachten de
maatschappelijke vraagstukken tot oplos
sing te brengen. De ongeveer 100 aanwezi
gen volgden den spreker met de grootste
aandacht. Na de schoone rede dankte de
voorzitter den spreker en sloot deze met
dankgebed de vergadering.
De mist op de Sehelde.
Het Handelsblad van Antwerpen meldt
Wij zeiden gisteren dat er wegens den
mist niet minder dan 43 schepen op de
rivier voor anker lagen tusschen Vlissingen
en Antwerpen, en dat ook in de haven
een groot aantal schepen het oogen 1)1 ik
afwachtten om te kunnen vertrekken. Men
begrijpt nu wat eene beweging er gisteren
namiddag rond 3 ure op de reede heerschte,
toen, bij wassende tij, de mist optrok en
het weer opklaarde. Bij zulke ongewone
beweging, die de oudste waterratten zelden
bijwoonden, waren ongevallen onvermijde
lijk, en zij hebben zich dan ook voorge
daan. De Herula, van Antwerpen naar
Glasgow, eene gansch nieuwe boot die
hare tweede of derde reis doet, lag sedert
Maandagavond op de reede voor Antwer
pen, waar zij wegens den mist het anker
had moeten laten vallen daar is zij in
den nacht van Dinsdag op Woensdag
aangevaren door de Amy, komende van
Odessa met een lading graan. Wegens
hare zware, volle lading lag de Serula
diep in 't water. Zij werd langs stuur-
boordtzij aangevaren door de Amy, die
haar den voorsteven indrukte, waarna
het anker van het aanvarende schip, in
de berst vastgeraakt, heel de reeling van
het stuurboordzij en al wat er naderbij
was, wegsleurdeal de reddingsbooten
van het schip werden aldus beschadigd.
Ook de averij van de Amy is aanzienlijk
en beide schepen zullen moeten repareeren
te Antwerpen. Maar, tusschen 3 en 4 ure,
gisterenmiddag is het er waarlijk rampvol
toegegaan. De Duitsche st. Heidelberg,
komende van Bremen met eene volle lading-
kwam, ten gevolge eene verkeerde
manoeuvre, in botsing met de Engelsche
st. Indian Prince, aangekomen uit Bey
routh. Beide schepen moesten het wrak
vermijden van het aldaar gezonken bin
nenschip, dat ten zeerste de scheepvaart
hindert en op hetzelfde oogenblik ma
noeuvreerden er vier groote stoomschepen
in de nabijheid. De Heidelberg kreeg een
groote, gapende opening in de zijde en de
Indian Prince een groot gat in het achter
schip. De Lloydboot lag aan de kaai sedert
enkele uren, doch moest plaats maken
voor de Prinzess Alice, van dezelfde lijn,
aangekomen uit Kobeen 't is bij het v'er-
trea'tsn van de kaai, om op de reede van
Austruweel 'e gaan ankeren, dat de Hei
delberg in botsen kwam. De Engelsche
stoomboot Phidia, van Buenos-Ayres,
kwam voor de sluis lór nieuwe dokken
in aanvaring met de Duitsd:^ st. Thuringia,
aankomende van Hamburg. Geide heb
ben averij. De Thuringia heeft. Ie bak
boordsboeg ingedrukt, en anker en ketting
verloren- De Thuringie kwam te Ant
werpen om de lading in te nemen van
de Negada, die over een lOtal dagen hier
in aanvaring kwam met de Cupido en
welke op dit oogenblik hare scha repareert
in het droge dok. Nu moet de Thuringia
op hare beurt herstellingen ondergaan eri
eene derde stoomboot zal moeten komen,
om de lading, die nu reeds 10 dagen op
de kaai ligt, in te nemen. De Hollandsche
stoomboot Senior, kap. Oudendijk, ver
trekkend naar Genua, stootte tegen de
Rijnkaai, die beschadigd werd, terwijl
ook het schip averij opliep. De Engel
sche stoomboot Ben Ledi, vertrekkend
naar Leith, stootte tegen het hoofd der
nieuwe dokken, beschadigde den muur en
eene daarop staande kas en liep zelf ook
scha op.
