im
Hei MM' Orgel
Een Woonhuis, Erf en Tuin,
COKES
Cemenffegel-
fabriek
Aanbestedingen.
Openbare Verkoopingen.
000000000 Het beste adres voor Manufacturen is dat van L. E. RIVIERE Groote Markt hoek Gravenstraat Middelburg. OOOCOÖCCO
M 1 I) O E L B U R G
geeft 4: pCt. PANDBRIEVEN uit tegen den koers
van 100% pCt., in stukken van f 1000./500.
en f 100.Coupon 1 Juni en 1 December.
EERSTE ZEEUYVSCHE
TE KOOP
drie Kronen,
drie Armen met Lampen,
Ben preek van
Mr. Andrew Carnegie.
A. S. J. DEKKER, Boes.
eene aankomende fêeid
een bekwaam Smidsknecht
Een Smidsknecht
een Schoenmakersknecht,
een aankomende Bakkersknecht
Een Wagenmakersknecht
een Smidsknecht
een Bediende,
een gehuwde 2d« Knecht,
een Kleermakersknecht,
Slagersleerlitg.
ai
Verkrijgbaar bij H.H. Effectenhandelaren, alsmede ten kantore
der (Bank, (Rouaansche Kade G ijl.
De Directie
Mr. A. A. DE VEER Gz.
H. WORST Jr. v
uitsluitend van de Middelt). Gasfabriek
tegen fabrieksprijzen.
Aanbevend,
A. BLIEK, Nieuwstr., Midd'b.
M. T>. <le Futter
TER NEUZEN VLISSINGEN
Groote voorraad. Ruime keuze.
Prijzen beneden alle concurrentie.
Albums oj) aanvrage franco - - -
0
Jï.axi&ei izx all© ©port©»
ü©ittwna&,te@!?iai©&»
O
Te spreken te GOESDinsdags
te MIDDELBURGDonderdags en te
VLISSINGEN: Vrijdags.
UIT DE HAND TE KOOP
te Oud-Sabbinge gemeente Wolfaaitsdijk,
zeer geschikt voor Slagerij, Brootfbak-
kerij of andere bedrijven. Gedeeltelijk
in huur bij H. de Kuijper tot 30 April
1906 voor ƒ4.50 per maand.
Te bevragen bij M. WESTSTRATE
te Goes, 's-H. Hendrikskinderendijk
E 555.
geschikt voor kleine kerk of lokaal.
Te zien bij den koster te 's-Heer
Abtskerke. Inschrijvingsbiljet bij den
kerkvoogd I. LUTEIJN vóór 1G Dec.
FEUILLETON.
I.
De Nederlander schrijft
In de „New-York Daily Tribune" von
den wij eene leerrede van den, immers
ook in ons land welbekenden geldman
Andrew Carnegie. Wij hebben ze vertaald
in de verwachting, dat er onder onze
landgenooten zullen zijn, die wel eens
willen weten wat een millionair op den
Christelijken kansel meent te moeten
zeggen van geldwinnen en geld gebruiken.
Het onderwerp was „Jonge menschen en
zaken doe», of het Evangelie rundenrijkdom".
Het kerkgebouw was dicht bezet door
een hoogst beschaafd publiek. De meest
geachte predikauten uit de stad zaten op
het platform. Carnegie gaf zijne toespraak
voor de vuist, in den vorm van een causerie.
Hij sprak als volgt
Met het begin beginnen.
Uw predikant heeft mij verzocht, dezen
avond tot u het woord te richten over
„de rijkdom".
Van de vroegste tijden af is het opeen-
hoopen van geld afgekeurd en veroordeeld.
Lycurgus, Mozes evenals Plato en Dioge
nes en de meeste leeraars uit de oudheid
laten als een weerklank hooren op het
woord van Jesaja: „Wee dengenen, die
huizen aan huizen en akker aan akker
trekken
Onze aandacht aan dat onderwerp ge
vende, moeten wij altoos in onze ooren
hooren klinken „Het is lichter, dat een
kemel ga door een oog van een naald dan
dat een rijke inga in het Koninkrijk der
Hemelen".
Toch heeft de lust tot het vermeerderen
van bezit zich sterker getoond dan alle
leermeesters en wetgevers. Gladstone heeft
terecht gezegd „'t Is 's werelds bedrijf".
't Is noodig het begin van den rijkdom,
die aldus over allen tegenstand gezegevierd
heeft, na te speuren.
In den gansch onontwikkelden toestand
van ons geslacht kon geen opeenhooping
van eigendom bestaan. Het geriDge aantal
is alleen verkrijgbaar bij
TE KOOP of TE HUUR
een zoo goed als nieuw Huis met Tuin,
van alle gemakken voorzien, op rnooien
stand te Oost-Kouburg. Tevens een mooi
notenhouten Boogkabinet en Uittrek-
tafe! te koop. Te bevragen bij den boekh.
D'HUIJ, bureau van De Zeeuw, Midd'b
Met Mei
gevraagd, bij C. CORNELISSE, Veer-
scheweg, Middelburg.
Met Mei
e e 11 e M e i <1
benoodigd, bij W. MELIS Pz., Seroos-
kerke (Arer dsrust).
Met Mei a.s.
benoodigd, P. G., bij A. DE KAM,
gedipl. hoefsmid, Oostkapelle.
benoodigd, P. G., die een paard kan
beslaan, om met Januari a. s. of later
in dienst te treden, bij P. DE KAM Jz.
te Grijpskerke (W.)
Met I Maart a. s. gevraagd
P.G., of G.G., loon naar bekwaamheid,
bij J. P. VAN WEL, Wolphaartsdijk.
Met 1 Maart benoodigd
bij J. MEEUWESE
te Axel.
menschen, dat toen bestond, kreeg eiken
dag het noodige voedsel en kleedde zich
met de huiden van de door hen gevan
gen dieren. Ze waren zwervelingen,
zich over den dag van morgen niet
bekommerendeze leefden bij den dag.
Tengevolge van de vermeerdering van
de bevolking, werden stammen gevormd
en kwam 't tot verdeeliDg van landstreken
tusschen die stammen. Ten laatste vestigde
men bestendige verblijfplaatsen, dorpen of
vlekken, en begon men den grond daar
rondom jaar op jaar te bebouwen. Privaat
eigendom evenwel was er nog weinig. Alles
werd door den stam in gemeenschappelijk
bezit gehouden. Evenmin was er verwis
seling van productenook niet met elkaar
en veel minder met andere stammen. Men
verlangde niet meer, dan te eten en te
drinken, zich te kleeden en een onderdak
te hebben.
Ons ras was toen niet langer in den
wilden staathet had zich een trap hoo-
ger opgewerkt en verkeerde in den staal
der barbaarschheidwant de menschen
hadden rustplaatsen, woningen op aarde
hun zwerven had opgehouden.
Waar verbetering kwam want de
wet der verbetering is ons geslacht inge
schapen werden meer behoeften ge
voeld. Al spoedig deed zich één uit den
stam kennen als bekwamer dan de an
deren in het vervaardigen van hulpmid
delen voor de jacht en de visscherij. En
andere stamgenooten vonden dan goed 0111
zijn werk op den akker te doen, zoo hij
die betere gereedschappen voor hen maken
wilde. Een ander was de beste jager
weer een ander de beste visscber, en lang
zamerhand bepaalden zich zulke uitmun-
ters, elk voor zich, tot het werk, waarin
hij de anderen overtrof, en instede an
alles voor zichzelven te doen, begonnen
de lieden de voortbrengselen van hunne
groolere bekwaamheid onder elkander te
ruilen. Aldus werd uit don eenvoudigen
homogenen staat der barbaarschheid de
grondslag gelegd van de zoo saamgestelde
heterogene maatschappij van onzen dag.
De tijd van het specialiseeren begon. De
menschen hielden op HJanljes van alles
en meesters van niets" te wezeneen
iegelijk werd meester van iets.
Met Mei
een Haiidliiieolit
benoodigd, bij P. DOBBELAAR, Noord-
-weg, Middelburg.
gevraagd,
met Januari of Maart, bij CH. GELOK,
Zierikzee.
Met Mei
gevraagd, bekend met boerenwerk en
hoefbeslag, bij P. H1LLEBRAND, smid,
Brigdamme.
In een magazijn van Manufacturen
wordt gevraagd
met het vak bekend. Salaris naar be
kwaamheden. Brieven onder letter P,
te bezorgen bij den boekhandelaar E. P.
D'HUIJ te Middelburg.
Gevraagd met Maart a.s.
Geref. Godsd. Woning beschikbaar, bij
JACs. VERLARE, Krabbendi/jke.
Gevraagd tegen Maart
bekend met het boerenkleermaken, P.G.,
bij ADR». VAN ANTWERPEN Szn.,
te Nieuwdorp.
Wordt gevraagd een nette Slagers
leerling, niet beneden 16 jaar. Adres
M. P. GLERUM, Vlissingen.
Donderdag 7 December.
Middelburg. Gebouw Prov. bestuur
11 11.het maken van steenglooiing op het
buitenbeloop van den noordhaveudam van
de haven aan den Willempolder, behoo-
rende tot de werken der tramhavens aan
het Zijpe. Raming f 3300. Inl. hoofding.-
dir. Bekaar, Middelburg, arr.-ing. Van
Vlissingen, Goes, en opz. Enthoven, Zie
rikzee.
Woensdag 13 December.
Middelburg. Gebouw Prov. bestuur
llu.: a. Het vernieuwen van een steiger
en een toldeur met bijkomende werken
aan de haven te Breskens. Raming f 2600
lui. hoofding.-dir. Bekaar, Middelburg,
arr.-ing. Druyvesteyn, Vlissingen, en opz.
Van Tiel, Breskens. b. Het maken van 7
ijzeren rioolschuiven met windwerkeü en
verder toebehooren in de groote schut
sluizen van het kanaal door Zuid-Beveland
te Hansweert en Wemeldinge en het leve
ren van reservedeelen ten behoeve dier
werken. Raming f 22.000. Inl. hoofding.-
In een veel later tijdperk der geschie
denis van ons geslacht ontstond de ruil
handel tusschen de verschillende stammen,
omdat men zich niet langer tevreden hield
met de voortbrengselen van eigen streek
en omgeving. Men bevond, dat de eene
stam beter kon kweeken, vangen dan de
andereof dat hij 'l een of ander kon
maken, dat de andere stam niet wist te
vervaardigen. Ruil van verschillende ar
tikelen begon, en zoo ontstond de handel.
De kleine vervaardigers van jacht- of
vischgereedschappen, of van pronksehoe-
nen, of de kleine handelaar in die arti
kelen ging met eenige van de voortbreng
selen van eigen stam een naburigen be
zoeken en bracht dan vandaar een of meer
voortbrengselen mee. E11 daar hij Diet
precies weten kon, hoeveel van een ar
tikel benoodigd blijken zou, zoo had hij
somtijds meer van sommige dingen dan
die hij, teruggekomen, plaatsen kon. En
zoo kreeg hij een kleinen voorraad dei-
bedoelde artikelen onder zich; dat is
hij hoopte eenige artikelen opeen, en
hield ze voor de hand om toekomstige
afnemers te kunnen helpen. En indezen
weg begon eene opeenstapeling van over
vloedig eigendom. Dit alles verslindende
element van rijkdom of weelde was dus
op de wereld verschenen. Er was wat
bijeengebracht voor de toekomst, dooi
den arbeid van heden gemaakt. Er was
honig in de sociale bijenkovf gebracht.
Na ten tijd bleek het, dat dit communale-
stelsel noodlottig was voor verdere
ontwikkeling, aangezien het den luibuis,
den dronkaard, den ongeschikte op gelijke
lijn stelde met den ijverige, nuchtere en
bekwame. Dit stelsel gaf geen erken
ning aan de verdienste en geen afkeuring
aan de onwaardigheid. Zoodra dit inge
zien werd, was de grondslag der bescha
ving gelegd. De bolster van het com
munale barbarisme barstte en het indi
vidualisme trad op ais de basis des levens
verkondigde, dat wie niet werkt, niet zal
eten dat wie niet zaait niet zal maaien
verkondigde het recht des menschen om
te oogsten wat hij zaait, en alleenlijk wat
hij zaait.
Dit was de geboorte van een nieuw macht-
individualisme. Elke to a of kuip stond
dir. Bekaar, Middelburg, arr.-ing. Van
Vlissingen, Goes, en opz. Kooreman,
Hansweert. c. Het verrichten van bestra
tingen op den Rijksgrooten weg der le
kl. no. 3 op Tholen. Raming f 1600. Inl.
hoofding.-dir. Bekaar, Middelburg, arr.-ing.
Van Vlissingen, Goes, en opz. Visser,
Tholen.
Goes, door het bestuur van de Breede
Watering, veranderingen en onderhouds
werken aan perceel A, 9 Groote Markt.
Aanwijzing 11 uur, 11 Dec., door dhr. De
Koning. Bestek bij dhr. v. d. MeerMohr.
Woensdag 20 December.
Middelburg. Gebouw Prov. bestuur
11 u.het onderhoud van het Nederland-
sche gedeelte van het kanaal van Terneu-
zen, met bijbehoorende werken, gedurende
1906, '07 en'08. Raming f 23.950 per jaar.
Inl. hoofding.-dir. Bekaar, Middelburg,
arr.-ing. Van Loon te Neuzen en de opz.
De Maaier aldaar, en Bloemkolk, Sas van
Gent.
Donderdag 7 Dec.
Middelburg, 8 uur in de Verge
noeging door nol Verhulst 5 huizen Lange
Sombordstraal, Gravenstraat 199 en 291;
winkelhuis Wal, een huis, tuin en sprink
Kleine Werfstraat. Te zien 1012 en
24 uur.
Vrijdag 8 Dec.
Goes, bij firma Arents 9 uur door
not. J. v. d. Kloes rijtuigen, harnassement,
leer, zadelmakersgereedschap, enz.
Goes, hoornen, door not. v. d. Kloes
uur, voor firma Arents.
Iesekej in de Oesterbeurs 1 uur, door
not. Houwer voor D. Nieuwcnhuijze ver
pachten 7 perc. bouw- en weiland.
Maandag 11 December.
W 0 1 f e r t s d ij k, 1 uur door deurw.
Hollmann en Verhoek, houtwaren, varkens,
meubelen.
Dinsdag 12 Dee.
Goes, uur door not. Houwer, erf-
pachtsrecht herberg Havenzicht.
Woensdag 13 Dec.
Goes, door deurw. Hollmann Ver
hoek, Vendutie.
B i e z e 1 i n g e half 11, door not. Hou
wer bij dhr. De Roo 57 olmen daarna
21 esschen Smokkelhoek en 202 olmen en
esschen Zeedijk.
Gawege, 11 uur aan den dijk, door
not. Liebert 11 uur 381 canada's.
Donderdag 14 Dec.
Oud Vossemeer, 10 uur bij Ampt.
door not. v. Steenbergen voor den Rent
meester der ambachtsheerlijkheid van
Oud- en Nieuw Vossemeer mulserds, 50
olmeuen voor dhr. C. W. Hendrikse
wilgen kopboomen en lindeboompjes.
's-G ravenpolder, door not. Over
man huizen, tuingrond, hoefje, weiland,
hypothecaire schuldvordering voor erven
Polderman. En om half 10 het hoefje
de Bunzingval 6574 c.A.
Nieuwdorp, half 12 uur voor dhr.
Jan Traas inboedel door deurws. Hollmann
en Verhoek.
K a p e 11 e verpachting door not. Lie
bert bij Hanson 6 uur voor 7 jaar voor
dhr. Remijnse 4,1530 H.A. bouwi.voor
toen op zijn eigen bodemhet was eene
evolutie, het resultaat van ondervinding
een ondervinding, welke zich herhaalt in
elke poging, ten huidigen dage aange
wend om het individualisme te verlaten
en het communistisch idee van „alle din
gen gemeen" te herstellen.
Hef „met wat mate gij meet, zal u
wedergemeten worden", is sedert dien tijd
altoos de wet van den vooruitgang ge
weest. Onder de wilden en de barbaren
van onzen tijd vinden wij nog het oude
systeem doch nergens op aarde treffen
wij vooruitgang, beschaving aan, behalve
daar, waar elk mensch de vruchten van
zijn arbeid in zekerheid vergaart, en „zit
onder zijn eigen wijngaard en onder zijn
eigen vijgenboom, zonder dat hem iemand
versehrikke".
Let wel opniet onder den wijn
gaard en onder den vijgenboom van de
gemeenschap, doch onder dien, die zijn
persoonlijk eigendom is, evenals de meest
geavanceerde man zit in een huis, dat
geheel en al zijn eigendom is.
Zelfs nadat de rumoerige en oorlogs
zuchtige phase der stammen plaats ge
maakt had voor het herderlijk leven, was
het leven bij uitstek eenvoudig. Er was
weinig of geen arbeidswezen, geen werk
in de mijnen, geen beploeging van de
zeeën en zelfs toen de behoeften van het
menschdorn al meer en meer verscheiden
werden; begon het aubeidswezen, het
werk in de mijnen en de handel, toch
alleenlijk op de kleinste schaal.
Elke wever weefde in zijn kleine hut,
zooals ik dat zelf nog in Indië heb ge
zien. Ijzer werd in kleine hoeveelheden
op kleine vuurhaarden gemakkelijk door
één gezin te bewerken, gemaakt. Koop
handel was nagenoeg geheel onbekend.
Tot spoedige vermeerdering van het ver
mogen boden zich derhalve geene ge
legenheden aan. Niemand kon met moge
lijkheid genoeg bijeen brengen boven zijn
eigen onmiddellijke behoeften, om daar
door merkelijk van zijne huisgenooten,
van zijne geburen of van levenswijze met
anderen te verschillen. Er waren geen
groote werkgevers, noch werknemers.
Door de uitvinding van stoom, electri-
citeitj spoorwagens en andere dingen werd
wed. P. Staal 2.0490 H.A. bouwl. onder
Kattendijke.
K a p e 11 e door not. Liebert half 7
13 canada's en 1 populier aan den Weinel-
dingschen weg.
Kruininge, boomen door not. Schram
11 uur, aan den Stationsweg.
Vrijdag 15 Dec.
O v e z a n d, door deurw. Hollmann en
Verhoek 10 uur houtwaren, varkens, meu
belen.
Ellewoutsdijk, bij v. d. Hage door
not. v. d. Kloes, 11 uur, een huis en zij
kantweg van P. Smallegange 523 c.A.
Domburg, door not. Hosang op Over-
bosch 10 uur kaphout en droog takhout.
Zaterdag 16 Dec.
Bergen op Zoom, 11 uur in Thalia
verpachting. A. Zandkreek 1 tot 8 13
tot 2325 tot 2830, 47, 48, 51,56, 59.
63, 64, 81, 83 tot 85121, 124, 126 tot
128; 131, 132, 137, 145,146, 155 tot 158;
162 tot 166; 169 tot 176; 183, 195. B,
Eendracht weghalen van natuurt ,'ers en
mossels op perceel 1217. O. Ooster-
Schelde weervisscherijen C L N en de
nieuwe aangelegde 402 a, b, c en d. D.
Grevelingen 175 nieuw. Boekjes enz. bij
dr. Leo Leeuw.
Maandag 18 Dec.
K a p e 11 e 6 uur bij Hanson door not.
Liebert, hakhout uit bossehen onder Ka-
pelle, Kloetinge en Wemeldinge; 1 note-
boom en 1 pereboom over het huis van
wed. Vermel te Arendskerke.
Woensdag 20 Dec.
Vlissingen door not. Paap 8 uur
in de Oude Vriendschap een winkelhuis
Korte Noordstraat 274 cA. Te zien 19
en 20 Dec. 1012 en 2—4 uur.
s-Heerenhoek, door deurw. Holl
mann en Verhoek, afbraak en varkens.
Serooskerke, 10 uur voor den
polder Walcheren door not, Hosang aan
den straatweg naar Domburg hakhout. En
eiken en olmen bij Duinvliet.
Donderdag 21 Dec.
Heinkenszand,10 «ur, voor erven
wed. Boonman bij Geus, door not. v. Cam-
pen bouw- en weiland. In Ierseke een
onverdeeld derde in 1.5370 1.8060 2.74
1.9380 H.A. weilaud Voorscheweg en
Zoetweg in Heinkenszand 2.1070 H.A.
tiendvrij en 1.3630 H.A. bouwl. In 's Hee-
renhoek 1.1450; 1.1440; en 0,85 H.A.
tiendvrij bouwl.
Vrijdag 22 Dec.
Borssele, door deurw. Hollmann
Verhoek, houtwaren en varkens.
Donderdag 4 Jan.
Nisse, bouw- en weiland door not.
Overman.
Donderdag 28 Dec.
Ovezande door deurw. Hollmann
Verhoek, houtwaren en varkens.
Woensdag 21 Febr.
Iloedekenskerke, door not. Hou
wer uur bij Ruisaard inspan als
Vrijdag 23 Febr.
's-Heer Arendskerke, 10 uur,
door not. Pilaar, bij dhr. Jacob Blok,
inspan als
Woensdag 28 Februari.
's-G raven p~o 1 d e r. Door deurw.
Hollmann Verhoek, 10 uur, bij dhr.
Woutersen inspan.
alles snellijk veranderd.
In plaats dat elke wever in zijn eigen
huis weefde, hebben wij nu de fabriek,
die dagelijks groote massa's produceert,
welke voor geringen prijs worden aan
den man gebracht. In stede van de
kleine smederij, een ton ijzerwerk af
leverende, hebben wij nu groote ijzerfa
brieken, vol gedruischmakende machines,
die duizenden tonnen per dag leveren,
verkocht in den vorm van staal voor een
bagatel. Voor den kleinen handelaar, die
met zijn koopwaar op den rug naar na
burige dorpen uitging, hebben wij nu
den koopman in New-York, die, door
middel van een vonk vuur onder de zee,,
een schip met 100,000 kisten thee uit
China ontbiedt. Een andere vonk, en uit
de havens van Brazilië gaat een ander
schip, beladen met suiker. Weer een
andere vonk, en uit Noord Amerikaansche
havens stevenen schepen, beladen met
voedsel voor de opeengehoopte bevolking
van Europa.
Om zulke operatiën te bewerkstelligen
zijn enorme sommen van opeengehoopten
rijkdom in èéne hand, of in weinig han
den, noodig. De koopman zou de sche
pen niet kunnen doen zeilen, de fabrikant
zijne fabriek niet kunnen bouwen, zonder
het bezit van sommen, die in den pasto
ralen tijd tot het gebied der fabelen zouden
behoord hebben.
Noch schip, noch spoorweg, noch tele
graaflijn, noch huis, noch bank zou kun
nen gebouwd of gevormd worden eene
universeele verlamming zou de menschen-
maatschappij slaan, indien de haarden van
het opeengehoopte geldbezit werden ont
nomen aan de handen van de weinigen
en een algemeene verdeeling onder allen
wierd gemaakt. Slechts weinige der mid
delen tot voorziening in de behoeften van
de hedendaagsche maatschappij zouden
ooit tot stand hebben kunnen komen of
ook maar voor een wijle hebben kunnen
bestaan, zoo niet de krachten der bescha
ving al te sterk hadden gesproken voor
de veroordeeling dhr leermeesters en wet
gevers van den ouden dag tegen het ver
gaderen van schatten.
Wordt vervolgd).
