NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 40. 1905. Donderdag 16 November. 20e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
T roonsopvolging.
BmteniaiidSGli Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE EER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cenf, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De commissie voor de algemeene grond
wetsherziening zal dan nu haar taak be
ginnen.
Dit heeft een deel der pers aanleiding
gegeven om een woordje mee te spreken
over de quaestie der Troonsopvolging.
Wij voor ons gevoelen voor een Grond
wetsherziening niets. Maar nu zij aan de
orde is gesteld, wenschen wij voor 't geval
men van het Kiesrechtartikel (80) een
blanco artikel maakt, als onze meening
uit te spreken dat de anti-revolutionaire
partij ernst make met het Huismans-
kiesrecht.
Voor een regeling van de Troonsop
volging voelen wij ook niets. Wij achten
deze quaestie in de Grondwet behoorlijk
geregeld.
Dat wij er nog iets van zeggen, is
alleen gevolg van het geschrijf der vrij
zinnige en sociaal-democratische pers.
De laatste wil een Republiek, eerst
genoemde voor een deel spreekt zich uit
voor het Koningschap bij vrije volkskeuze.
Tegen beide verzet zich de anti-revo
lutionaire pers, en met reden.
Niet omdat zij aan den monarchalen
regeeringsvorm als zoodanig de voorkeur
geeft.
Calvijn, schoon aristocratisch aangelegd,
helde niet over tot het Koningschap, maar
tot de Republiek.
Hij heeft zich nimmer bezondigd aan
vorstenvergoding. Integendeel van hem
zijn liet Friesch Dagblad herinnerde
er dezer dagen nog zeer terecht aan
van hem zijn de bekende krasse woorden
»De goddelijke gratie kleeft aan hun kroon,
niet aan hun persoon. Zij zijn gewone schepsels,
in den regel nog dieper gezonken dan anderen.
Hoevelen zijn niet despoten en dwingelanden
en bedoelen met de gratie Gods niet
anders dan dat zij God den Heere liefst met de
voeten zouden willen vertrappen. Het is boeren
bedrog als z ij spreken van Gods genade. De
hoogste ambten zijn vaak bekleed door schur
ken de koningen zelf zijn heden ten dage zoo
bruut en idioot als de ezels onder de stomme
dieren. Men moest ze liever in hun gezicht
spuwen, dan hen te gehoorzamen, als zij zich
".villen plaatsen op Gods troon
Nu behoeft niemand voor deze weinig
vleiende uitspraak den neus op te halen.
Calvijn toch leefde in een tijd toen de
Koningen alleenheer sellers waren, die van
hun despotische macht niet zelden mis
bruik maakten om hunne onderdanen
te onderdrukken, te vervolgen, te beroo-
ven en te dooden.
Frankrijks en Spanje's Koningen hebben
zich in de 16e en 17e eeuw op hemelter
gende wijze aan de vrijheid, de goederen
en het leven van hunne beste burgers ver
grepen en werden daarbij, gelijk nog tot
op den laatsten tijd in 't groote Czarenrijk
geschiedde, geïnspireerd door een reactio
naire, wreede, oppermachtige Hofkliek.
Maar die tijd is al lang voorbij, en zal,
naar te hopen staat, straks ook voor het
Russische volk voor goed voorbij zijn.
Nagenoeg in alle landen van Europa is
het absolute, het onbeperkte Koningschap,
door de grondwettelijke (constitutioneele),
beperkte monarchie vervangen, waarbij
aan het volk zooveel controle op en mede
zeggenschap in het landsbestuur is ver
leend, dat van gewelddadige aanranding
der nationale vrijheden door de Vorsten
geen sprake meer kan zijn.
Wel vindt er nog onderdrukking plaats,
doch niet meer van het volk door den vorst,
maar van het ééne volksdeel door het andere
volksdeel.
Daar kunnen wij hier iji Nederland van
mee spreken.
De vervolging der Afgescheidenen, de
onderdrukking der minderheden, de ach
teruitzetting bij benoemingen, de knech
ting der vrije School, het zijn altegaar
feiten, in 's lands historie geboekstaafd, om
te bewijzen hoe de bovenliggende partij,
die der liberalen, gedurende een halve
eeuw ongeveer, ons Christenvolk onder
gehouden, in den ban gedaan, in zijn ont»
wikkeling belemmerd, en in zijn dierste
rechten gekrenkt heeft.
Voor de dwingelandij der vorsten is de
onderdrukking door de helft plus een in de
plaats getreden.
WTie wanen zou dat dit onder de repu
bliek anders zou zijn, die heeft de revolutie
in haar beginsel van volkssouvereiniteit
niet gepeilden wie zich daarbij op de
uitlatingen van den grooten Hervormer
beroepen zou, zou daardoor slechts blijk
geven nog niet tot den geest van Calvijn te
zijn doorgedrongen.
Waarbij komt dat in een republiek de
president slechts door den volkswil ten
tooneele komt, en bij aftreding, of som
wijlen ook wel tusschentijds, als slacht
offer van dienzelfden volkswil, kan worden
aan den dijk gezet.
Juist als in de oudheid het heidensche
Griekenland met zijn groote mannen deed.
Het edele drietalMiltiades, Aristides en
Themistocles, zijn hiervan de treurige
bewijzen geweest.
Er is in den republikeinschen regee
ringsvorm geen vastheid, en die is er wel
bij het erfelijk Koningschap. Dat is in ons
land en in onzen tijd de beste waarborg
voor, de sterkste drager van de nationale
eenheid.
Een voordeel dat men niet mag uit
vlakken.
Maar nu willen de vrijzinnig-democraten,
na verwant aan de sociaal-democraten en
in de bewaring van de liberale beginselen
al te zeer van den geest van Thorbecke en
Fransen v. d. Putte, zelfs van Kappeyne
vervreemd, bij monde van de Nieuwe Arn-
liemsche Courant, aan het principiëele ver
schil met de roode neven een mouw passen.
En nu werpt men het balletje van het
Koningschap bij vrije keuze op.
Een concessie, waar de oud-liberale
partij wel nimmer in zal treden, ook al
mag haar het verwijt van den hoofdman
der sociaal-democraten wel tot eenig na
denken bewegen, dat zij leeft van de af
braak van haar beginselen.
Daarom behoeven wij dan ook het
absurde denkbeeld van een koningschap
bij de keuze des volks, in ruil voor het
erfelijk koningschap, niet zoo heel ernstig
te nemen.
Genoeg zij het hier als de algemeene
meening der anti-revolutionaire partij uit
te spreken, dat zij nimmer dulden zal,
dat aan het erfelijke koningschap ge
toond wordt.
Maar de vrijzinnig-democraten raken
in 't gedrang.
Het Volk heeft dit dan ook reeds aan
de Nieuwe Arnhemsche duidelijk gemaakt.
Gij wilt zoo zegt zij dus een
soort koningschap bij keuze.
„Of gij na het overlijden van een koning
opnieuw kiezen wilt, blijkt niet, maar het zou
slechts de konsekwentie van (uw) redeneering
zijn, want het is toch niet waarschijnlijk, dat
toevallig juist altijd de zoon of dochter van den
overleden koning „het meest waardig" kan
worden geacht om hem op te volgen.
„Een andere konsekwentie is dus, dat men
den „meest waardige" willende kiezen, verkeerd
doet zijn keuze te beperken tot de internatio
nale vorstengeslachten en alle niet vorstelijke
personen buiten spel laat. Of meent de „N.
Arnh. Ct.", dat een burgerman nooit een
„waardig" hoofd van den staat zou kunnen zijn
„En nog een bedenkingwaarom het staats
hoofd voor levenslang te kiezen en zich niet
de gelegenheid opengelaten om, als hij in het
gebruik toch minder „waardig" mocht blijken
of zijn waardigheid, door welke reden dan ook,
daalt, hem te vervangen?
„De „N. Arnh. Ct." heeft al een heelen stap
naar de rationeele republikeinsche denkbeelden
gedaan, maar zij moet nu niet halverwege
blijven staan".
Men ziet wel wanneer de vrijzin
nigen hieraan tornen gaan, de sociaal
democraten hen wel helpen zullen.
Wij voor ons kunnen den pennestrijd
over deze quaestie zonder eenige spanning
volgen. Maar wij wapenen ons er alvast
op, om, wanneer het in den strijd meenens
wordt, ons op de bres te stellen voor het
behoud van het grondwettelijk erfelijk
koningschap.
De Heere zegt in Zijn Woord„Door
Mij regeeren de Koningen". Dat is onze
eenige maatstaf voor „bekwaamheid en
geschiktheid", waarmee de Tijdgeest
dweept.
Wij achtten het noodig dit elkander te
herinneren aan den vooravond van den
17 November, den herinneringsdag van
ons nationaal „volksbestaan
15 November 1905.
In de geestige rede over de kwakzal
verij, welke dr. Treub uitgesproken heeft
bij gelegenheid van het 25-jarig bestaan
der Vereeniging tegen de Kwakzalverij,
heeft deze professor den staf gebroken
o.a. over pastoor Kneipp en zijne genees
methode.
De redenaar nam hem als type van het
bedenkelijke soort kwakzalvers, die in
gemoede meenen, dat zij een systeem van
behandeling ontdekt hebben, hetwelk in
hun oog, tengevolge van toenemende zelf
verblinding en zelfoverschatting, langza
merhand voor alle kwalen goed wordt.
Vooreerst merkte prof. Treub op, toen
hij pastoor Kneipp onder handen nam,
dat een belangrijk onderdeel van diens
kuur zoo oud is als de weg van Kralingen,
minstens al dagteekenend uit de 12e eeuw,
want een Duitsch liedje uit dien tijd
maakt ook al melding van de toen bestaande
gewoonte, om vroeg optestaan en met
bloote voeten door het natte gras te loopen,
alleen maar voor de gezondheid. Niets
nieuws alzoo wat Kneipp vertelt zegt prof.
Treub. Maar dit is dan ook het ergste niet.
Erger vindt spreker het, dat Kneipp
deed, alsof vóór hem nooit van eenige
rationeele waterbehandeling sprake was,
dat hij niet de minste kennis had van
ziekteoorzaken en daarbij een theorie
verkondigde, die niets anders is dan een
weerschijn van reeds lang verlaten medi
sche opvattingen.
En het allerergst is wel in prof. Treubs
oogen, dat pastoor Kneipp stoutweg be
weert dat zijne behandeling goed is voor
en genezing geeft van alle mogelijke
kwalen, indien ze maar voor genezing
vatbaar zijn. Dit zeggen stempelt volgens
spreker pastoor Kneipp tot een kwakzalver
van den eersten rang. Wat hij in zijn
boek onder het opschrift „Krankheiten"
schrijft is niets anders dan een mengsel
van gevaarlijken, medischen onzin en
deerniswaardige zelfoverschatting.
Dit alles behalve zacht oordeel over
Kneipp in zijne geneeswijze is ook ge
lezen door dr. Soer te Ginneken den be
kenden arts die met de toepassing van
de methode-Kneipp zulke prachtige re
sultaten had en heeft. Deze kan het niet
hebben, dat een hoogleeraar in verloskunde
en vrouwenziekten het oude liedje tegen
Kneipp weer ophaalt, nu zelfs 's mans
collega Geheimrath prof. dr. Brieger te
Berlijn, een specialiteit voor watergenees
kundede origineele Kneippsche begie
tingen in ruime mate toepast en zijnen
studenten leert. En bovendien, zegt bo
venbedoelde medicus, er is nauwelijks
eene enkele inrichting voor watergenees
kunde van beteekenis in geheel Duitsch-
land en Oostenrijk te vinden, waar deze
begietingen, zij het ook onder een anderen
naam, niet worden toegepast. En daarom is
het oordeel van prof. Treub volstrekt
geen specialiteit op het gebied van water
geneeskunde maar gynaekoloogniet meer
waard dan dat van den eersten den besten
medicus, die zich over de quaestie ver
kiest uit te laten. Dr. Soer hoopt prof.
Treubs redeneering binnen kort in een
brochure te weerleggen.
Du choc des opinions jaillit la vérité,
zegt de Franschman. Uit de wrijving
der gedachten komt de waarheid naar
naar voren. Wellicht ook hier in dit
onderhavig geval.
In een wereld waar alles doorzocht en
statistisch berekend en onder vaste ru
brieken gebracht is, schuilt toch uog wol
eens wat geheimzinnigs.
Zoo b.v. is het Oostersche leven voor
ons Westerlingen vol raadselen.
Dat men ook daar begint met den sluier
op te heffen die over zooveel gespreid
ligt moge een pas verschenen boek be
wijzen dat getiteld is Met de Pelgrims
naar Mekka.
Men weet Mekka is de heilige stad
voor den Mohamedaan, waarheen ieder
jaar bedevaarten ondernomen worden. De
schrijver van dit in de Engelsche taal
geschreven boek is e«n vrome Muzelman
die, tengevolge van zijn pelgrimage tot
heilige is gepromoveerd.
Indien we zijn verhaal goed begrijpen
dan schijnen de Pelgrims van Mekka, in
doorsnee genomen, nog niet den voet ge
zet te hebben op den weg van heilig
making.
'tls naar zijne mededeeling een grove
troep, een openbaring van ruwe zonde en
grove ongerechtigheid.
Jioe-jitsoe.
De juiste titel van het oude boek dat
zich in de Kon. Bibl. bevindt, luidt als
volgt: „Klare Onderrichtingen der voor
treffelijke Worstelkonst, verhandelende
hoe men in alle voorvallen van Twist en
Handtgemeenschap zich kan hoedenen
alle Aengrepen, Borst-stooten, Vuys
slagen &c versetten. Seer nut en voor-
deeligh tegens alle slaensiecke Twisters,
ofte die met eenjMes yemandt dreygen
of trachten te beledigen. Uytgevonden
door den wytberoemden en vermaerden
Worstelaar Nicolaas Petter."
Het is versierd met 71 „naewkeurige
verbeeldingen" door Romeyn de Hooge
en uitgegeven bij G. J. van Waesbergen
te Amsterdam in 1672. Het blijkt niet
dat de samensteller met de Japansche
worstelkunst bekend is geweesthet
eenige hoofdstuk dat eenigszins aan die
kunst herinnert is het vierde, handelende
„van soodanige greepen, waardoor de
sterekte van d'een d'ander kan ondertast
worden".
Het is aardig dat professioneele wor
stelaars in het buitenland dit Hollandsche
boek nu nog gebruiken. Nieuwe Courant.
Door de opeenvolgende gebeurtenissen
in Rusland, is ook nog al eens sprake
van Finland. Misschien is het niet over
bodig te herinneren dat het noordweste
lijk gelegen Finland nog geen eeuw lang
onder Russische opperheerschappij staat.
Tot 1809 behoorde Finland tot Zweden,
toen bleef het een Groot-Hertogdom,
waarbij den Finnen volle vrijheid beloofd
werd. "Maar Rusland, het autocratische
land bij uitnemendheid, kan met de vrij
heid niet opschieten. Langzamerhand
werd de vrijheid ingeperkt tot eindelijk,
tijdens de Vredesconferentie in Den Haag,
men herinnert het zich mogelijk wel, de
Ozaar de grondwet op zij schoof en ook
de Finnen onder den alleenheerscher
bracht.
Een storm van verontwaardiging stak
op, maar ook de Vredesconferentie stond
machteloos tot de loop der gebeurtenis
sen van de laatste weken er toe leidde
om ook den Finnen geschreven rechten te
geven, gelijk bij alle beschaafde volken
te doen gebruikelijk is.
Wij kunnen heden volstaan met het
afdrukken van onderstaande telegrammen
Een verbod van den Paus.
PETERSBURG. Het Russ. Tel. Ag.
verneemt nit Kielce, in Russisch PoleD,
dat door den Katholieken bisschop aldaar
van den Paus een schrijven is ontvangen
waarin den katholieken wordt verboden,
deel te nemen aan de kerkelijke processies
van politieke strekking.
Het referendum fn Noorwegen.
GHRISTIANIA. Dinsdag was uit 465
districten de uitslag van het referendum
binnen gekomen.
Vóór het behoud van den monarchalen
regeeringsvorm en de candidatuur van
prins Karei van Denemarken waren uit
gebracht 300 duizend stemmen, tegen 70
duizend.
De verkiezingsopstootjes in Spanje.
MADRID. Bij de verkiezingsopstootjes
te Valladolid is één persoon gedood en
zijn velen gewond. Over en weer werden
schoten gewisseld.
Te Bilbao is de stemming ongeldig ver
klaard te Sommorestro bekwamen 8 per
sonen verwondingen.
Te Sevilla zijn ernstige onlusten voor
gevallen welke de tussclienkomst van do
politie noodig maakten. Nog in tal van
andere plaatsen vielen onlusten voor.
Op het oogenblik is de orde hersteld.
Vreeselijke oproer in Jekaterinoslaf.
ODESSA. Hier zijn berichten onvangen
over een verschrikkelijk oproer in het
stadje Kriwoirog in het gouvernement
Jekaterinoslaf, behelzende dat het dorp
verwoest en half afgebrand is. Honderden
menschen zijn gedood.
Born-aansiag te Konstantinopel.
KONSTANTINOPEL. Een bom-aanslag
"3 heden gepleegd in de Pera-wijk. Nadere
bijzonderheden kunnen nog niet geseind
woraen.
Een gedenkteeken voor Wilhelm I.
NEURENBERG. Dinsdag heeft in
tegenwoordigheid van den keizer, de kei
zerin, den kroonprins, den prins-regent
van Beieren, den groothertog en de groot
hertogin van Baden de plechtige onthul
ling plaats gehad van het gedenkteeken
voor Keizer Wilhelm I. Aan het feestmaal,
dat daarop volgde, bracht de prins-regent
een dronk uit op den keizer, de keizerin,
den kroonprins en groothertogelijk paar
van Baden. De Keizer antwoordde en
dankt j. Hij zeide, dat op de burcht de
vanen van Wittelsbach en Hohenzollern,
die naast de Rijksvlag waaien, herinneren
dat in nationale dagen de huizeu Wittels
bach en Hohenzollern standvastig naast
elkaar staan. De keizer eindigde met een
leve de prins-regent.
Goes. Benoemd tot lid van de Oeco-
nomische Spijsuitdeeling (vacature wijlen
den heer S. J. J. de Jonge Mulock Houwer)
de heer F. Sturm.
Middelburg. Met ingang van 16 Nov.
a. s. is aan den sergeant-maj oor-instruc
teur H. J. Braber, van het 2e Bataljon
3e Regiment Infanterie alhier een j aar
lij ksch pensioen toegekend van f425.
Middelburg De milicien-sergeant Tim
mermans, de korporaals Yoorhans, Rijbe-
ring, Willemsen, Molhoek, Geervliet en
Broeksma en de milicien-korporaals Pas
veer, Ketelaars, De Keijzer en Yan der
Made, allen van het 2e Bataljon 3e Reg.
Infanterie nemen aan de opleiding deel
voor den rang van sergeant en fourier,
welke bij het 2e Bataljon gehouden ge
houden wordt. Allen Middelburgsche
ingezetenen.
Vlissingen. Voor de electro-tinfabriek
is weder een lading met blikafval aan
gekomen, welke in lossing ligt voor de
fabriek. Wanneer een voldoende hoe
veelheid blikafval is gearriveerd zullen
de werkzaamheden aan de fabriek weer
kunnen beginnen, waardoor verschillende
personen gebrood zijn.
St. Maartensdijk. In de Maandag ge
houden Raadsvergadering werd besloteu
naar aanleiding van een schrijven der
commissie voor de in 1906 te Middelburg
te houden tentoonstelling van oud goud
en zilverwerk voor die tentoonstelling al
te staan den zilveren beker van 1595, de
zilveren schaal van 1613 en een lepel.
N
