NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 15. 1905. Woensdag 18 October.
20e Jaargang
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
„Klassenstrijd".
Buitenlasdseb Overzicht.
Gemengde Berichten.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Rechtszaken.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02r'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Met instemming nemen wij liet onder
staande uit De Nederlander over, op de
plaats van liet hoofdartikel
De jongste stakingsgeschiedenis te Am
sterdam is een merkwaardige bijdrage tot
de kennis van de klassenstrijdleer.
Het geval heeft zich aldus voorgedaan.
De „neutrale" arbeiders-organisaties in
de bouwvakken te Amsterdam zijn voor
namelijk iu handen van de anarchisten.
Dezen deel en daar de lakens uit en werken
er naar hun eigen denkbeelden.
Met de sociaal-democraten verschillen ze
in zoo ver, dat ze heil zien in iedere
staking, hoe onvoldoende voorbereid en
hoe weinig doordacht ook. Ze zijn voor
de „directe actie", d.w.z. voor het luk-raak
staken als middel van agitatie en van
afmatting der patroonswereld, in tegen
stelling van de sociaal-democraten, die
liever een vaste methode volgen en alleen
staken willen waar vrucht is te verwachten.
De anarchisten zijn daarom ook voor de
„besmettings"-theorie, d. w. z. het stelsel
waardoor iedere staking in het eene vak,
zoolang er door arbeidswilligen in dat
vak wordt doorgewerkt, noodzakelijk sta
kingen in andere vakken na zich sleept,
omdat de arbeiders uit een ander vak
niet hun hand mogen zetten aan hetgeen
door „onderkruipers" verwerkt is. Dit
laatste toch is „besmet". De sociaal-de
mocraten hebben ingezien, dat deze theorie
tot zeer groote uitbreiding van stakingen
kan leiden, waarvan weinig wezenlijk
voordeelis te verwachten. Zij wijzen daarom
die besmettings-theorie, althans in haar al
gemeenheid, af.
De huidige staking in de Amsterdamsche
bouwvakken is er nu eene van de anar
chisten. Zij is ontstaan naar anarchistisch
recept. De sociaal-democraten achten
haar dan ook verkeerd en spreken dit
openlijk uit.
De vraag is numoet die staking toch
gesteund worden
De Amsterdamsche sociaal-democrati
sche bestuurdersbond, die voortdurend met
de anarchisten te concurreeren heeft en
hen eiken dag op zijn weg tegenover zich
vindt, zegt neen. De anarchisten moeten
maar eens een harde les hebben en het
ditmaal eens zonder steun uitvechten.
Maar de rest van de sociaal-democraten,
die minder dicht bij het locale strijdvuur
zit en de zaak meer uit algemeen beginsel
oogpunt beziet, zegt: ja. Hoe dom en onge
rechtvaardigd deze staking ook is, ten
slotte vechten hier toch patroons en arbei
ders. Dat is een stukje klassenstrijd.
Daarbij kan een goed sociaal-democraat
de arbeiders niet alleen laten staan.
Aldus de adviezen uit Den Haag en Rot
terdam en van de redactie van het Volk.
Hier blijkt nu kenmerkend het booze van
de klassenstrijdleer.
Hier voelt men het onderscheid tusschen
deze leer en de erkenning van een acuten
belangenstrijd, zooals die nu en dan kan
voorkomen tusschen patroons en arbeiders,
evenals tusschen tal van andere sociale fac
toren in iederen maatschappelijken kring.
Zij, die van een onverzoenlijken en door
loopenden strijd tusschen twee klassen
droomen, waarbij het bovendien pure
dwaasheid is van „recht" te spreken,
omdat de opvatting over het recht immers
juist beheerscht wordt door het klasse-
belang, zij kunnen wel niet anders dan
overal, waar een stukje van dien gefingeer-
den strijd concreet wordt gestreden, de
plaats die hun past a priori zien aange
wezen. Zoo ongegrond en zoo onrechtvaar
dig kan geen staking zijn, of de arbeiders
moeten gesteund worden, want het gelijk
in den strijd wordt ten slotte niet bepaald
door de aanleiding of de motieven, maar
door de klassepositie der strijders. De
maatschappij is verdeeld in twee groote
kampen, en waar ergens een botsing uit
breekt, daar behoeft men niet te letten op
het geschil in geding, maar slechts op de
uniformen der elkaar bekampenden, om
aanstonds partij te kiezen.
„Onrechtvaardig" kan een staking, in
dien gedachtengang, ook eigenlijk nooit
genoemd worden. Hoogstens „ontstaan
naar een andere methode". Het Volk sprak
het openlijk uit, dat het den patroons moest
worden afgeleerd om, wanneer arbeiders
over twee „methodes" verdeeld zijn, de
ééne methode tegen de andere uit te spelen,
gelijk in het onderhavige geval door den
patroon De Vlugt gedaan was. Straks, zei
het blad, zullen wij onze methode weer
tegenover de anarchistische arbeiders pro-
pageeren, maar nu zijn wij één, en wij
ontzeggen den heer De Vlugt het recht,
zich op ons tegenover onze medearbeiders
te beroepen.
De voor de hand liggende consequentie
hiervan is, dat, waar ook en wanneer ook
door een groepje arbeiders staking ge
provoceerd wordt steeds alle andere
arbeiders en alle arbeidersvrienden het
geweer op schouder moeten nemen en tegen
de betrokken patroons het vuur openen.
Een uitzondering is niet mogelijk. Het
geldt de universeele strijd van klasse tegen
klasse, waarin men maar éénmaal partij
kiest, en waarin dan voortaan de keus
eenvoudig en voor immer is aangewezen.
Bij deze opvatting begrijpt men ook de
groote woede, die zich in 1903 van alle
klassenstrijdpredikers, niet alleen van de
anarchisten maar ook van de sociaal-demo
craten, meester maakte, toen een belang
rijk deel der arbeiders weigerde met het
„comité van verweer" mee te gaan, ja
een eigen comité daartegenover oprichtte.
Dat was „verraad aan hun klasse". Want
al was de tendenz der beweging onzuiver,
al keurde men haar zelfs als een „anar
chistisch avontuur" af, wanneer een
maal arbeiders tegen patroons vechten,
moet men meegaan „op straffe van geen
arbeiderspartij meer te zijn", zooals des
tijds mevrouw Roland Holst 't uitdrukte.
En tallooze malen tevoren en daarna
hebben de niet-„neutrale" arbeiders zich
met gelijke verwijten zien overladen,
omdat zy niet bloot naar de uniformen,
maar naar de oorzaak van den strijd
zagen. En thans bekronen de sociaal
democraten deze averechtsche opvatting-
door hunnerzijds inderdaad in een strijd,
dien ook zij ditmaal ten onrechte opge
vat achten, niettemin de zijde te kiezen
van hen, van wie zij zich in gedroomden
universeelen kamp de doorloopende, als
't ware gepraedestineerde wapenbroeders
achten.
De christelijke arbeidersbeweging neemt
tegenover deze booze klassenstrijdleer
vierkant en principieel positie. Zij loochent
het dogma van den klassenstrijd. Zij ziet
en erkent sociale belangenconflicten. Zij
wil door associatie van belanghebbenden
het tot stand komen van deugdelijke
arbeidsovereenkomsten bevorderen. Maar
zij meent niet, dat een arbeider, omdat
hij arbeider is, bij iederen wensch of
eisch gelijk moet hebben, noch een patroon,
omdat hij patroon is, ongelijk. En nog
veel minder, dat de vraag van gelijk of
ongelijk eigenlijk volmaakt onverschillig
is en partij behoort gekozen te worden
naar de klasse welke men is toegedaan.
Daarom is zij een kracht ten goede in
onze maatschappij, een steun van 't recht
een baanbreker van den vooruitgang, een
element van wezenlijke verbetering dei-
economische verhoudingen, in tegen
stelling van die arbeidersbeweging, die
in het teeken van den klassenstrijd staat,
en daardoor demoraliseerend op de arbei
ders, en ontwrichtend en ontbindend op
heel de samenleving werkt.
17 October 1905.
Het nieuwe kabinet is niet ongelukkig.
Over de goede resultaten van Van Loenens
expeditie op Celebes gewaagden wij reeds.
Ook van den grooten meevaller met de
opbrengst en prijzen van het Banka-tin.
Thans blijkt ook de opbrengst der Rijks
middelen, zeer verrassend te zijn. De maand
September is een half miljoen hooger dan
zijn gelijknamige voorganger in 1904. En
in 't geheel werd er dit jaar reeds ruim
3'/2 miljoen meer ontvangen dan in de
negen eerste maanden van het vorige.
Dat meerdere vloeit vooral voort uit
de verhoogde opbrengst der belasting, o.a.:
de grondbelasting f174,000, depersoneele
belasting f'255,000, de bedrijfsbelasting
f514,000, invoerrechten f471,000, suiker-
accijns f72,000, wijnaceijn f3000, het ge
slacht f240,000, gouden en zilveren werken
f14,000, zegelrechten f397,000, hypotheek-
rechtenf 15,000, successierechten 11,326000,
posterijen f483,000, rijkstelegrafie f239,000,
loodsgelden f 104,000.
Daar zijn er by die op een eenigszins
vermeerderde algemeene welvaart wijzen.
Wij zouden nu bescheidenlijk aan minis
ter De Meester willen vragen neem nu,
na zoo'n bnitenskansje, de voorgenomen
opcenten op de bedrijfs-belastingmap.rterug.
Daarmee zal Uwe Excellentie den mid
denstand, van wie toch het rneerendeel
dezer verhoogde belastingen komt, groo-
telijks verplichten.
Goa en Ceram zijn twee binnenlandsche
districten in Indië, zooals Walcheren en
Zuid-Beveland in Nederland. Tegenover
de afmetingen in Indië klein, tegenover
die in Nederland groot.
In Goa en Ceram woont, ten deele in
de bergen, een volk op vrijheid prat, maar
dat nog niet geleerd heeft georganiseerd
te leven. Dat ieder iets van zijn vrijheid
voor anderen opofferen moet om te zamen
dragelijk te kunnen leven, begrijpen ze
niét, althans betrachten ze niet.
Daarom is er een toestand van twist
en moord gelijk op Soemba, en rechts
zekerheid is er niet.
Daarom besloot onze regeering met den
sterken arm in te grijpen en tot orde te
dwingen.
Daarom zal men vernemen van expe-
ditietjes naar Gora en Ceram.
Nog steeds maakt men zich in Prote-
slantsche kringen ongerust over den toe-
komstigen invloed der Radboud-stichting
met haar Roomsch-Katholieke Univer
siteit.
W aarom toch
Er is geen reden toe.
Het is nog altijd zooals Prof. Fruin in
zijn Tien jaren heeft gezegd
De geheele geschiedenis der republiek
door hooren wij onafgebroken klagen over
den gestadigen aanwas en den steeds klim-
menden overmoed der Roomschen. Indien
wij, overeenkomstig die klachten, van onze
dagen beginnende, in elk voorafgaand tijd
perk een geringer aantal Roomschen onder
stelden, dan zouden wij er op het eind
der zestiende eeuw wel geen meer over
houden. Maar het omgekeerde is waar,
toen waren er ineer dan nu, in plaats van
op de Protestanten te winnen, zijn de Room
schen betrekkelijk achteruit gegaan. Het
gejammer over het vermeerderen der
Katholieken in Nederland, is, als het ge
jammer over de rerbastering van het men-
schelijk geslacht, niet op waarneming ge
grond, maar op vooroordeel.
Daar was op een der hedendaagsche,
donkere regenachtige avonden rumoer op
't dorp. Daar lagen eenden dood, dat
moest een vos hebben gedaan. De dorps
bewoners gewoonlijk door allerlei anti
thesen verdeeld, sloten in allerijl, zonder
program of stipulatie een coalitie.
Wie laarzen, klompen had trok ze aan.
Wie punterboomen of boonstaken bezat
wapende zich. Enkele geweren, ook uit
het jaar '30 waren nog voorhanden en
oude sabels, waarmee men de doornhagen
scheerde. Dan lagen er nog bajonetten
of moordpriemen op de beddeplank, ook
die konden dienen. Hooivorken en gaffels
waren misschien ook goed. En de school
jongens die hoorden van het geval wapen
den zich met knuppels,! stokken en kei-
steenen.
Een paar honden sloten zich aan bij
dezen krijgshaftigen en schilderacktigen
stoet.
Een vos moest gevangen worden.
Na veel inspanning meende men den vos
te pakken te hebben, maar wat was die
klein
Het bleek een jong haasje te zijn, men
stopte het in een strooperszak en ging
naar huis
Dat gebeurde ergens waar doet er
niet toe.
Zweden en Noorwegen.
De opheffing der Scandinavische unie
is thans een feit geworden.
Uit Stockholm komt bericht dat de
Tweede Kamer zonder debat het regee-
ringsvoorstel aangaande de opheffing van
de Unie-acte van 1814 en de erkenning
van Noorwegen als een van de unie met
Zweden losgemaakte Staat aangenomen
heeft. Hetzelfde deed ook de Eerste
Kamer, met algemeene stemmen. Beide
Kamers namen tevens het wetsontwerp
tot verwijdering van het unieteeken uit
de Zweedsclie vlag en vervanging daarvan
door een blaauw veld aan.
Japan.
De toebereidselen tot viering der groote
marinefeesten in de baai van Tokio op
23 Oct. a.s. worden met kracht voortgezet.
Waarschijnlijk zullen 150 Japansche oor
logsbodems de vloot-revue opluisteren, de
op de Russen veroverde oorlogsschepen
inbegrepen.
In afwachting, worden de verbroede
ringsfeesten met de Britsche bezoekers
met veel animo gevierd. De Britsche
vlootvoogd, admiraal Noel, met vrouw en
dochters, zijn in het Sjiba-paleis de gasten
van de Japansche Admiraliteit.
Prins Arisoegawa gaf ter eere van de
Britsche zee-officieren een luisterrijk feest
maal, gevolgd door een buitenpartij en
admiraal Noel vond van zijn kant gelegen
heid, den burgemeester van Tokio, die
juist dezer dagen in het huwelijk trad,
eenige beleefdheden te bewijzen. Ook
brachten de Britsche zeelieden een bijdrage
bijeen, welke zal worden gestort in het
fonds voor de nagelaten betrekkingen van
de slachtoffers der ramp met de Milcasa.
Admiraal Togo is den 15en dezer in de
Ise-baai gearrii eerd de vlootvoogd ging
daar aan wal om in den grooten Ise-tempel
te bidden.
Hij blijft met zijn schip in de, baai wach
ten, tot de schepen zijner vloot zich daar
zullen hebben verzameld, om dan met
het gansche sehepen-heir naar Tokio
te vertrekken voor de vloot-revue.
Komoera is gisteren te Tokio gearriveerd
hij werd slechts weinig toegejuicht.
Amerika.
Met het Panamakanaal, dat smartekind
der Amerikaansohe regeering, gaat het
nog steeds niet naar wensch. Trouwens,
daar is niet weinig reden voor. Toen
eenigen tijd geleden, minister Root ge
weigerd had, het Kanaal onder zijn hoede
te nemen, werd de zware last geladen op
de schouders van minister Taft. Deze
nam daarmee genoegen, doch stelde de
voorwaarde, dat hij dan ook absoluut
baas zou wezen en men hém volkomen
de vrije hand zou laten.
En aldus geschiedde. Maar, diezelfde
eisch was reeds vroeger gesteld door den
zakenman Shouts, die belast is met de
finaneieele leiding der reuzenonderneming.
En ook aan Shouts was de verlangde be
lofte gedaan. En behalve aan Shouts, ook
nog aan den civielen gezagvoerder op de
Kanaalstrook, Mangoon, en aan den hoofd
ingenieur der Kanaalwerken Wallace, zoo
dat er vier kapiteins zijn op één schip,
I ———Tg
welk vaartuig bovendien niet van de besre
soort schijnt.
Taft gaat nu dezer dagen aan boord van
een oorlogsschip naar Panama. De vier
kapiteins zullen elkander dan ontmoeten
en hoogstwaarschijnlijk zullen er wel drie
van de vier sneuvelen.
Thibet.
Een courant welke te Irkoetsk (in Siberië)
verschijnt, weet mede te deelen, dat de
Dalai Lama van Tibet den 15en der vorige
maand uit Oerga is vertrokken, met het
doel naar Lhassa terug te keeren.
De Hooge Raad te 's Gravenhage hand
haafde de veroordeeling van J. S. Wzn.,
arbeider te Duivendijke, tot f20 boete of
4 dagen hechtenis wegens het vervoer van
wild in gesloten jachttijd. Hetzelfde col
lege ontsloeg een aantal herbergiers van
rechtsvervolging wegens drankwets-over-
treding, omdat hun alleen gemis van ver
gunning van burg. en weth. was ten laste
gelegd, terwijl Gedeputeerde Staten haar
nog in hooger beroep konden verleenen.
Onze Middelburgsche corresp. schrijft
Onder de Christelijke stichtingen in
Middelburg die weinig besproken worden
behoort het Tehuis voor dienstboden.
Het is zeventien jaar geleden toen de
woning van het Hoofd der School in de
Bogardstraat tot dit doel bestemd werd.
Vele meisjes van buiten, vooral uit Zuid-
Beveland en Walcheren komen een dienst
in Middelburg zoeken, maar Middelburg,
hoewel niet tot de groote steden te re
kenen, heeft ook kwade gezelschappen
die goede zeden verderven. Menig meisje
had geen kennis of familie, wilde op haar
beurt ook wel vrij zijn, zocht de straat
en kwam van de straat tot erger.
Om zoodanigan meisjes een gezellig tehuis
te bezorgen openden eenige dames een
net en vriendelijk tehuis, goed verwarmd
en goed verlicht.
Het ontbrak in al die jaren niet aan
meisjes die daar een sfeer vonden, waarin
ze leven konden en leven wilden.
Toch was het slechts een klein deel der
uitheemsche, vrouwelijke, dienende be
volking van Middelburg, die daar een
tehuis zocht.
Misschien kan het nuttig zijn voor onze
plattelandsbevolking wier dochters in
Middelburg verblijven of daarheen wen-
schen te gaan, eens te vertellen dat zoo
danig Tehuis bestaat en dat wij het van
ganscher harte recommandeeren.
De verleiding is meestal grooter dan
de ouders en dan de jeugdigen zelf zich
kunnen voorstellen, en in het Tehuis is
het goed.
Met ingang van 20 dezer wordt de
diensttijd op werkdagen van het post- en
telegraafkantoor te Tholen geregeld als
volgtvan 1 April31 Augustus van 8
vóór- tot 2 uur nam. en van 3 tot 7 uur
nam.van 1 Sept.31 Maart, van 7.30
vóór- tot 8.30 nam. (Greenwichtijd). De
dienst op Zon- en feestdagen blijft on
veranderd.
Toen Zaterdagmiddag de Provin
ciale boot VlalceWalsoorden nog eenige
minuten varens van den steiger te Wal-
zoorden was, brak de krukas, zoodat ze
den steiger niet kon bereiken, maar op
stroom moest blijven. Passagiers en post
verzending werden per bootje afgehaald.
De correspondeerende train had slechts
weinig vertraging, daar het ongeval zoo
dicht onder den wal voorviel. De boot
werd Zondag door de stoomboot Walcheren
binnengesleept. Die boot vervangt ook
de Vlake-Walzoorden voor de uitoefening
van den dienst.
Te Koewacht is Zondagavond zekere
Adr. van M., bij een onverhoedsehen aan
val, met een mes levensgevaarlijk gewond.
De vermoedelijke dadey is aangehouden,
