NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 11. 1905. Vrijdag 13 October. 20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
BuitealandSGb Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
llecSstszakeii.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
12 October 1905.
Israelietische Christenen
„De Amsterdamsche correspondent van
De Nieuwe Courant, een vrijzinnig blad,
schrijft
De „koscher'' slachters te Amsterdam
hebben het werk gestaakt, die moeten
de Israelietische mede-christenen in de
hoofdstad óf geen, óf „treive" vleesch
eten".
Hier worden alle Joden onder den naam
die aan 't geestelijk geslacht van Abraham
toekomt, aangeduid, en tevens als volge
lingen van den Christus.
Hoe kan men zich zoo vergissen.
Hoe een Jood over den Christus, de
gojim, het Christendom denkt, weet men.
Het kruis van Christus is hem een ergenis.
En dan een Christen 1
Toen minister v. Raalte nog lid dei-
Kamer was heeft hij 't voorstel-Harte tot
het heffen van slechts 5 opcenten op de
Vermogens- en Bedrij fsbelasting ernstig
bestreden, en onder meer het opcenten-
stelsel tot dekking van tekorten „on
deugdelijk" en gevaarlijkgenoemd.
Thans heeft minister De Meester, col
lega van minister v. Raalte, een tijdelijke
heffing van 10 opcenten op de Vermogens-
en Bedrijfsbelasting voorgesteld.
Dus nu niet meer „ondeugdelijk" en
„gevaarlijk"
Duitschland.
Wij beginnen ons overzicht zoo vaak
met Jobstijdingen dat wij nu wel eens
met nieuws van meer vredelievenden aard
mogen inzetten.
Gisteren is namelijk op het kasteel
Gliicksburg in Sleeswijk de kortelings
meerderjarig geworden hertog Karei Edu-
ard van Saksen-Coburg-Gotha in het hu-
welijk getreden met de nicht der Duit
sche Keizerin, prinses Adelheid van IIol-
stein-Gltiksburg.
Behalve den Keizer en de Keizerin en
de prinsen Eitel Fritz, Adelbert, August
Wilhelm, Oskar en Joachim, en het Prin
sesje "Victoria Louise zijn een onnoemelijke
hoeveelheid prinsen en prinsessen, herto
gen en hertoginnen in het oude kasteel
bijeen geweest.
Is deze huwelijksplechtigheid van een
regeerend Duitsch vorst reeds van belang
voor Duitschland, de verloving, die daar
bekend is gemaakt, zal nog oneindig groo-
ter weerklank wekken in het Duitsche
gemoed.
Prins Eitel Fritz, de populairste van
's Keizers zonen, is verloofd met de her
togin Sophie Charlotte van Oldenburg, de
26-jarige doehter van den groothertog
van Oldenburg en de in 1895 overleden
achternicht van den Keizer, prinses Eli
sabeth van Pruisen
Opmerkelijk is het, dat de bruid van
Eitel Fritz 4 jaar ouder is dan haar aan
staande.
Haar moeder, Elisabeth van Pruisen,
bovengenoemd, was een dochter van Prins
Frederik Karei, bekend uit den Franseh-
Uuitschen oorlog.
Oostenrijk-Hongarije.
Gelijk wij gisteren meldden is de ver-
uagmgsbrief van den Keizer-Koning in
e Hongaarsche Kamer van Afgevaardig-
en met grooten weerzin ontvangen. Een
er algvaardigden sprak van een tragi-
comedie.
Maar wat er voor blijspelachtigs aan
deze tragedie is, verklaren wij niet te
begrijpen. Het is altemaal treurspeleen
oude orst, die vasthoudt aan de tradi-
tien en de nationale belangen, een volk
dat verzet pleegt, een ministerie dat het
goede wil en tegenwerking vindt bij vorst
en volkeen land dat door rassenhaat
wordt verteerd, waar is hier het blijde
Natuurlijk kan de aarzelende staatkunde
van den Keizer-Koning er wat toe heb
ben bijgedragen, maar een feit is 't dat
hetgeen voor eenige weken goedkoop be
reikt en dankbaar aanvaard zou zijn ge
worden, thans onherstelbaar verloren
moet worden geacht.
Dit was duidelijk merkbaar aan de
stemming in het verdaagde Huis uit de
beleedigende uitroepen, die de oppositie
zich veroorloofde, als bijv. toen de gewone
begroetingsformule van den brief des
Konings werd voorgelezen en men
schreeuwdeLaat hij zijn groeten thuis
houden, Die kunnen wij missen, Afstand
doen, en dergelijke, dit is niet te ver
wonderen, doch dat graaf Tisza opstond
en in zijn rede toegaf, dat ook hij dit
voortdurende verdagen onwettig vond en
dat zelfs in het hoogadellijk Magnaten-
huis een meerderheid (zij het slechts van
50 tegen 42) gevonden werd voor een
motie van protest, dat zijn ernstige tee
kenen, hoe door dit dralen en uitstellen
allengs de heele Hongaarsche bevolking
van hoog tot laag in de armen der coa
litie wordt gedreven.
Een der beide socialistische afgevaar
digden in het Huis van afgevaardigden
wilde dan ook maar in eeus revolutie
maken, hij stelde voor om het schrijven
des konings terzijde te leggen en niet
tegenstaande de verdaging bijeen te blij
ven en te vergaderen, totdat men door de
bajonetten der soldaten uiteen werd ge
dreven. Dit zijn teekenen der stemming.
F r a n k r ij k.
Frankrijk, Duitschland en Engeland zijn
in beweging gebracht door de onthullingen
van het Parijsche blad Le Matin (De
Morgen) in zake de staatkunde van Del-
cassé. De Duitsche pers meent te mogen
volhouden dat een Engelsch-Fransch ver
drag tot' wederzijdschen steun bij een
te zoeken oorlog met Duitschland in de
maak is geweest, doch door de wijsheid
van het Fransche ministerie Rouvier is
verijdeld.
En dit alles zou uitvloeisel geweest
zijn van de vervelende Marokkaansche
quaestie.
Thans komt een Engelsche Staatsman,
Sir Charles Dilke, zijn duit in het zakje
gooien. In een vraaggesprek moet hij
onder meer het volgende hebben losge
laten
„De Marokkaansche quaestie heeft nooit
ernstig gevaar opgeleverd, zooals beweerd
wordt. Weliswaar bestonden er moeilijk
heden, maar die bestaan al jaren. Toen
Duitschland zich in de quaestie mengde,
was het minder om zijn belangen in Noord-
Afrika te beschermen, dan omdat het zich
zelf geminacht zag door de staatkunde
van Delcassé, die Duitschland wilde iso-
leeren. Daardoor geprikkeld wenschte
Duitschland Delcassé uit den weg te rui
men. Het vond daartoe gelegenheid toen
Rusland verlamd was en de Marokkoquaes-
tie de aanleiding gaf om Delcassé een beentj e
te lichten".
De Marokkaansche conferentie, zeide
Sir Charles verder, kan alleen het gevolg-
hebben om de Fransche tusschenkomst in
Marokko wat minder snel te doen plaats
hebben. De Fransche positie is, naar
Dilke betoogt, sterker dan men in Frank
rijk zelf wel meende, en de Fransche staat
kunde zal minder gewijzigd worden dan
aanvankelijk aangenomen werd.
Dat er gevaar voor oorlog bestaan heeft,
ontkent sir Charles stellig. Hij ziet het
bewijs voor zijn meening in het feit, dat
Duitschland zijn artillerie niet met de
nieuwe kanonnen bewapende. Duitsche
officieren schreven wel, dat zij minder
waarde hechten aan snelvuurkanonnen dan
andere mogendheden. Maar buiten Duitsch
land wordt de overweldigende meerder
heid der Fransche artillerie algemeen er
kend, en de Duitsche regeering is thans,
nadat alle kleine staten haar zijn voorge
gaan, ook tot de overtuiging gekomen
dat de nieuwe bewapening van de artil
lerie noodzakelijk is. Indien Duitschland
oorlog had gewild, zou het zich vooraf
daartoe hebben gereed gemaakt.
Het had slechts één wenschden man
te zien heengaan, die het wilde isoleeren.
En die wensch is vervuld.
De verklaringen van prins Bülow noemde
Sir Charles eenvoudig en onnatuurlijk.
Duitschland wilde geen strijd en al de
verhalen over een nieuw verbond tegen
Engeland zijn dwaasheden. De wereldvrede
is, naar Sir Charles meent, voor langen
tijd verzekerd. Er is geen sprake van
verstoring van het thans bestaande even
wicht tusschen de mogendheden.
Ten slotte nog iets in verband met de
veelbesproken krach, die tot zelfmoorden,
velerlei ellenden en ontbinding van ver
scheidene vennootschappen heeft aanlei
ding gegeven.
De aandeelhouders der raffinaderij Say
hebben in een buitengewone vergadering,
met bijna algemeene stemmen besloten,
het oude maatschappelijk kapitaal van
38,250,000 frs. te brengen op 15,300,000
frs. door het bedrag van elk aandeel van
500 frs. te verminderen tol 200 frs.
Doch vervolgens zullen opnieuw 114,750
nieuwe aandeelen vsr: 200 frs. worden
uitgegeven om het kapitaal weer te bren
gen op de vorige hoogte.
De aandeelhouders in de maatschappij
welke de drie bladen Patrie, Presse en
Echo de l'Armee exploiteerde, hebben be
sloten tot ontbinding dier vennootschap
en verkoop van genoemde bladen.
Zweden en Noorwegen.
Een vredelievende oplossing in 't ge
schil tusschen de beide broedervolken
schijnt verzekerd.
Het Noorsche Storthing heeft de over
eenkomst met vier vijfden der stemmen
goedgekeurd. Nu moeten de Zweedsche
Kamers beslissen. Het rapport van de
commissie voor de overeenkomst van Karl
stad is ingediend. De commissie raadt
eenstemmig goedkeuring van de overeen
komst aan, en spreekt den wensch uit
dat de verdragen die met de over
eenkomst samenhangen, in het Franseh
opgesteld zullen worden, omdat zij wel
licht aan scheidsrechterlijke uitspraken
onderworpen zullen worde*.
De regearing heeft tegelijk bevel ge
geven om de dienstplichtige manschappen
van da vloot zoo spoedig mogelijk op
zijn laatst den 18en dezer naar huis
te zenden, en ook de troepen die naar
de westelijke grens gezonden waren, terug
te roepen.
Italië.
Nu wij toch een en ander vermelden
van hetgeen de Engelsche oud-minister
Dilke van de staatkundige verhoudingen
denkt, voegen wij er nog het volgende bij.
Er zijn volgans sir Charles Dilke slechts
twee donkere vlekken hlac spotsaan den
Europeeschen politieken hamelde strijd
tusschen Oostenrijk en Italië over de
heerschappij in de Adriatische zee, en de
dreigende scheiding tusschen Oostenrijk
en Hongarije.
Herhaaldelijk werd in den jongsten
tijd gevreesd voor een botsing tusschen
Oostenrijk en Italië. De Albaneesche
quaestie en de aanhoudende wrijvingen
tusschen Oostenrijk en Italië in Triest
zijn voortdurende bronnen van gevaar
voor de betrekkingen tusschen deze beide
staten. De bewapening van Oostenrijk
in 1904 heeft op de Italiaansche regee
ring diepen indruk gemaakt, en meer
dan eens vreesde men in Rome, dat Oos
tenrijk plan had Italië aan te vallen.
Gelukkig heerscht in beide kampen
groote voorzichtigheid en oprecht ver
langen den strijd te vermijden; hierdoor
wordt het gevaar wel niet weggenomen,
maar toch verminderd, en de vrede in
Europa kan daardoor slechts winnen.
De Hongaarsche crisis ziet sir Charles
zeer duister in. Hij verwacht zelfs Euro-
peesche bemoeiing daarmede, met het
doel den vrede te handhaven. Hij meent,
dat Duitschland er belang bij heeft om
tusschenbeiden te treden, teneinde den
bestaanden toestand te handhaven.
Sir Charles kan echter niet gelooven,
dat knappe staatslieden, als de Magyaar-
sche leiders, er over kunnen denken om
een onafhankelijk koninkrijk Hongarije
op te richten. Zij kunnen niet wenschen
geplaatst te worden tegenover de Itali
anen aan de Adriatische Zee, tegenover
de Duitsche en Slavische stammen die
hen van kanten omringen.
De Magyaren zijn een moedig, onder
nemend, ontwikkeld en voorspoedig volk.
Maar hun land en hun ras heeft geen
natuurlijke grenzen wanneer zij een on
afhankelijk koninkrijk beheerschen, zou
den zij aan tal van troebelen blootgesteld
zijn, die in meer dan een opzicht moeten
doen denken aan de geschiedenis van
Polen.
Geen Magyaarsch patriot kan zulk een
toekomst verlangen voor zijn vaderland.
Het is bekend, dat de Duitsche keizer
zijn zonen Hongaarsch heeft laten loeren
en Dilke verwacht., dat de bemoeiing van
den Keizer met de Hongaarsche quaestie
geheel zal zijn in overeenstemming met
de wenschen der mogendheden, en met
het doel de monarchie zooveel mogelijk
te behouden.
Rusland.
Uit Rusland weinig nieuws. Het blijft
roerig in den Kaukasus en in Finland, te
Petersburg en te Warschau en te Moscou
niet het minst. In laatstgenoemde stad
hebben tal van politieke werkstakingen
plaats. Weer 1000 werklieden van den
Brester spoorweg hebben het werk neer
gelegd, evenals de werklieden van alle door
stoom gedreven fabrieken en de machinis
ten der stedelijke tramwegen. Ook de
werklieden der gasfabriek en de conduc
teurs der tram zullen staken. Uit plaatsen
in de provincie worden plunderingen der
rijksbrandewijnwinkels gemeld. Een en
ander is vrucht van politieke teleurstelling,
daar de werklieden aan de verkiezingen
voor de Doema willen deelnemen. Dagelijks
hebben botsingen met politie en troepen
plaats.
In het geheel zijn 19 man van de troepen
en de politie gewond en vier burgers of
eenigen meer. Gisteren hebben er weder
herhaaldelijk botsingen tusschen de troepen
en de stakers plaats gehad. De werklieden
van zes metaalfabrieken en verscheidene
meubelmakerijen hebben zich bij de werk
staking aangesloten. In een dezer fabrieken
zijn een officier van politie en een ander
persoon neergeschoten, terwijl zij zich met
de stakers onderhielden.
De couranten kunnen nog steeds niet
uitkomen en broodsgebrek begint zich te
doen gevoelen.
Ook in St. Petersburg is een werkstaking
begonnen. De werklieden van een ijzer
gieterij hebben daartoe het voorbeeld ge
geven.
In den Kaukasus hebben Tataren en
Armeniërs bij Hosnawar weder gevochten.
De Tataren, die aanvielen, werden terug
geslagen, en lieten 97 dooden achter.
Een aanslag op den gouverneur van
Polodië is slechts door een toeval ver
ijdeld. De gouverneur moest met een
sneltrein uit Kiëf naar Lemberg gaan en
de revolutionairen hadden nu de rails op
een punt opgebroken. De sneltrein had
echter vertraging, zoodat een goederen
trein voorging. Deze trein ontspoorde,
waardoor groote schade werd aangericht
en twee beambten werden gewond. De
daders zijn niet gevonden.
De generaals Stössel, Fock en Reiss zijn
uit Russischen dienst ontslagen.
Kantongerecht te Middelburg.
Woensdag zijn veeoordeeld wegens
straatschenderijP. J., Middelburg, tot f 1
b. s. 1 d. h.nachtrumoer: F. L. V,, te
Ylissingen, tot f10 b. s. 3 d. h.laten
loopen van vee op een anders weiland P.
S., Vlissingen, tot f2 b. s. 2 d. h., J. d.
V., Vlissingen, tot f3 b. s. 2 d. h.over
treding jachtwetC. d. K., Middelburg, tot
2x7 dagen h. met verbeurdverklaring
van het geweer en de eenden, bevel tot
uitlevering of betaling der waarde adflö
voor het geweer s. 14 d. h. en f 1.50 voor
de eenden s. 2 d. hrijden met een vélo-
cipkle zonder lichtII. S., W. N. L., L.
LMiddelburg, J. P., Domburg, tot f 1
b. s. 1 d. h.rijden met een middel van
vervoer over een wandelweg: M. A. B,,
Almelo, tot f 0-50 b. s. 1 d. h., C. A. G.,
Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d. h.noodeloos
schreeuwen op straat: J. L., J. d. B., Oost
en West-Souburg, tot f0.50 b. s. 1 d. li
zijn aangespannen hond niet voorzien van
een muilkorf: L. H., Middelburg, tot fl
b. s. 1 d. h.plaats nemen op een met een
hond bespannen voertuig: L. H., Middelburg,
C. H., Serooskerke, tot f 1 b. s. 1 d. h.
zijn trekhond niet voorzien van een aan den
halsband bevestigd metalen kenteekenW.
v. B., Vlissingen, tot fl b. s. 1 d. h.
als bestuurder van een voertuig zich niet
gedragen naar de bevelen der politieT.
O., Arnemuiden, tot fl b. s. 1 d. h.als
muzikant zijn bedrijf uitoef enen op de straat
H. v. R. hvr. v. W. J. d. J., Middelburg,
tot fl b. s. 1 d. h., L. G., Middelburg,
tot f2 b. s. 1 d. h., C. D., Middelburg,
tot f3. b. s. 1 d. h.als maskramer zijne
waren ten verkoop aanbiedenzonder kennis
geving P. A. P., Rotterdam, tot f 1 b. s.
1 d. h.ivasschen van glazen aan den open
baren weg: C. D., Vlissingen, tot f 0.50
b. s. 1 d. h.noodeloos klimmen achterop
een rijtuig H. v. S., W. J. K., Vlissingen,
tot f 0.50 b. s. 1 d. h.rijden met een
voertuig niet voorzien van eene lichtgevende
lantaarn: J. v. d. B., Vlissingen, tot fl
b. s. 1 d. h. rijden met een vélocipède
zonder bel of signaalhoorn M. J. B., Vlissin
gen, tot f 1 b. s. 1 d. h.als tapper niet
zorgen dat zijn lokalen te middernacht ge
sloten en ontruimd zijn F. L. V., Vlissin
gen, tot f5 b. s. 3 d. h.als bezoekers
eener tapperij zich niet vöór of op het slui
tingsuur daaruit verwijderen J. v. B., F.
J. G. C., J. J. Q., G. H., Vlissingen, tot
1'3 b. s. 1 d. h.en wegens dronkenschap
L. v. E., Nieuw- en Sint Joosland, tot
tot 2 X f2 b. s. 2 d. h. iedere b„ M. W.,
Arnemuiden, tot f5 b. s. 3 d. h,J. v. R.,
Middelburg, tot 2 dagen h., D. W. B.,
Middelburg, tot een week h., B. v. B.,
Arnemuiden, tot 3 weken h. (M. C.)
Voor den Raad van State werd giste
ren behandeld het beroep van F. Mays,
hoofd der lagere school te Wilhelmina-
dorp, tegen de afwijzende beschikking
van Gedeputeerde Staten van Zeeland op
zijn verzoek om de betrekking van secre
taris-ontvanger van den calamiteuzen
polder Oost-Beveland te mogen bekleeden.
Het beroep werd toegelicht door den voor
zitter van het polderbestuur, die betoogde
dat de waarneming dier betrekking niet
nadeelig is voor de vervulling van appel
lant's hoofdbetrekking van hoofdonder
wijzer. De koninklijke beslissing volgt
later.
De Rolterdamsche rechtbank ver
oordeelde Dinsdag den brandersknecht te
Schiedam die een hond levend vilde, tot
3 maanden gevangenisstraf.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
H. v. d. Kaaij, oud 43 jaar, koopman te
Bussurn, in liooger beroep tot 8 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld wegens poging
tot vergiftiging van zijn boekhouder
Hoekstra door arsenicum te doen in een
paar kopjes koffie die deze proeven moest.
De Club de Bienfaisance".
Naar hel llbl. mededeelt, zijn de Ver-
eeuiging ,,Club internationale de Bienfai
sance" (Internationaal Liefdadigheidsge
zelschap), gevestigd Vondelstraat 67 te
Amsterdam, en de bestuursleden dier
„Vereeniging" gedagvaard tegen Donder
dag 19 dezer, ter zake dat is bevonden
dat door die vereeniging, in afwijking van
haar statuten, goedgekeurd bij koninklijk
