NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
rbuizen,
No. 126. 1904.
Zaterdag 23 Juli.
18e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
EDE,
is te koop
ïden te koop
nsknechts,
ÏÖÖP
Bij lit mier bekoort een Bijvoegsel.
RECLAMES.
}lburg.
ngeboden a
m. cL,
meten BOUW-
•—van Maarele.
vering gereed
.Hl.
rende prijzen.
1, degelijk afgewerkt
d passend.
Stationsweg,
LBBENDIJKE.
ruime overwaarde
half jaar ƒ40.
der motto „Hulp"
Goes.
OOP
nieuw eerste klas
merk: „Vosta",
C, Middelburg.
stveiilen
isbosch,
Koudekerk e,
WIJNSE,
eg, Souburg.
rucliten te Telde
270 R. Gerst,
en, 330 R. Erwten
Aardappelen.
COPPOOLSE Dz.
iis te koop
Az.,
rooskerke (W.)
t o n d
rskueclit
TROO Dz., Clijver-
iet Augustus
Bakkersknecht
ij Wed. J. P. STE-
d o r p.
d twee bekwame
bij CHR. MINDER-
dorp.
'ctober
en eene Meid
WISSE,
St. Laurens.
in schoolgaande kin-
met goed huis en
A. Z., bureau „De
burg.
ctober
luislioudster
)E VOOGD Wz.,
Oostkapelle.
(ctober
d kan melken, bij
scbweg, Vlissingen.
zin wordt met Au
Dienstbode.
JIJ, Burg.
VERSCHIJNT
blken maandag-, woensdag- en vrijdagavond.
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Mijn geluk kent geene grenzen.
a v i
!g Rem. Vlissingen,
UUR, en ongeveer
op aanvrage.
ELLBMAN,
Grypskerle.
OOP
igen.
3^©id.
>ge—Verwent Gooi,
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De lezers dar bladen beginnen al meer
controle te oefenen op den inhoud van de
advertentiepagina.
Wanneer de critiek redelijk is, mag dit
van de zijde der pers gewaardeerd worden.
Acht geven op elkander tot opscherping
der liefde dient wederzijds plaats te hebben.
Doch wij herbalen, de eritiek moet rede
lijk zijr
Iet3 waar de lezer persoonlijk tegen is,
moet niet geadverteerd worden, dit is
een conclusie die voel te ver gaat.
Ging die op, dan kon een blad zijn
advertentie-rubriek wel opheffeD.
Geen reisgelegenbeden die ook 's Zondags
werkenzegt de voorstander der Zondags
rust.
En 's Zaterdags voegt de Sabbattist er bij.
Geen aankondigingen van gelegenheden
tot gratis vaccineeren.
Geen wijn of bier, geen sterke dranken
Geen snoep
Geen echtscheidingsadvertenties 1
Geen concerten en dergelijke!
Geen verzekeringen
Geen kwakzalversmiddelen
Geen bluf-advertenties
Geen „finale uitverkoop".
Geen aanbevelingen van tegen-candidaten
bij verkiezingen.
Geen annonces omtrent propaganda van
niet-Christelijke partijen
Geen loterijen
Geen gezinsbeperking
Geen huwelijbsaan vragen of aanbiedingen
Geen naamlooze aanbevelingen
Al deze wenschen en wenken zijn reedB
openlik of onder de roos bij de redacties
van alle mogelij be bladen ingekomen.
Eigenlijk behooren dergelijke klachten
bjj de administratie.
Wat nu de huwelijksaanvragen, naam
looze aanbevelingen, loterijen en beper
kingsmiddelen aangaat, heeft ons blad, hetzij
van den beginne, hetzij later, gekozen voor
wering van dergelijke ongeoorloofde ad
vertenties, het aan ieders consciëntie over
latende, of hjj dit wil goed- of afkeuren.
Men late echter ook onze consciëntie,
of liever die der administratie, vrij in de
plaatsing van de overige advertentie:),
waartegen „men" bezwaar heeft.
Wij bemoeien ons ook niet met eens
anders doen in deze.
Toch wenschen wij een uitzondering te
maken voor de Malthus-advertenties.
Die doen veel kwaad, vreezen wij.
En zij worden steeds meerdere 1
In de Middelburgsche Courant van giste
ren zagen wij er al vier bij malkaar.
Zij adveiteeren consult, behandeling,
pillen, verbandartikelen, wettig geoorloofde
voorbehoedmiddelen, inlichtingen en der
gelijke.
In de liberale „Nieuwe Courant" die
dergelijke advertenties steeds weigert lezen
wij een ingezonden stuk van den volgenden
inhoud
Wanneer ik een jas aanheb, die er van
voren goed en onberispelijk uitziet, maar van
achteren vol smetten is, dan word ik met
den vinger aangewezen. Wanneer ik mij
dagelijks van een rijtuig bedien en ik neem
er telkens iemand van verdachte zeden in op,
dan compromitteer ik me. Beweer nu dat de
courant die ik bestuur niet het maatschappe
lijk pak is dat ik aanheb, of wel dat ze niet
het voertuig is ook van de advertenties die
mijn honorarium helpen bepalen.
En daarom begin ik mijn warme hulde uit
te spreken zoowel aan de redactie als aan het
bestuur van De Nieuwe Courant, dat
ze zich onthouden van schuinsche adverten
ties; advertenties die, wij begrijpen het, niet
dagelijks tot strafzaken leiden. Mijn wensch
is daarom dat dit goede voorbeeld moge ge
volgd worden, en streng ook, vóór dat de
Regeering er eens toe zou overgaan aan der
gelijke advertenties perken te stellen en daarop
een censuur in te voeren. Men leze in het
N. v. d, D.«Echtscheiding. Dames uit den
netten stand, die echtscheiding wenschen,
wenden zich tot kantoor enz.*) Slaging ver
zekerd. Strengste discretie."
Men ziet er de menschlievendheid van in.
Nette dames. Dat zijn natuurlijk dames
die kunnen betalen. Slagen verzekerd.
Wat al schandelijke middelen moeten daar
achter niet verborgen zijn Weer iets voor den
officier van justitie om een oog in het zeil te
houden en de heeren en juffrouwen van bedoeld
kantoor onder een net, zacht, geoorloofd politie
toezicht te stellen. Dat huwelijkdat weet
watOude en nieuwe Malthus-leer, gemak
kelijke scheiding de advocaten die een ver
zoening 'tusschen echtgenooten weten te be
werken, zijn maar sullen
Daarom, groote, allergrootste en minder
groote liberale en andere bladen met mijn
hoed in de hand nader ik u met het eerbiedig
verzoekweest nu eens flink en weigert nu
toch eens al die schuinsche, neen, die vieze
advertenties Het criterium daarvan is heusch
zoo moeilijk niet te onderkennen, en ieder
weet wat dit voor advertenties zijn. Dagelijks
lees ik in en leer ik uit uw kolommen ja,
ik geniet ze dikwijls, en zelfs de wekelijksche
preek van het Nieuws van den Dag (ik
ben er speciaal voor geabonneerd), neem ik
wel degelijk ter harte. Daarom, daarom bid
ik u (en anderen met mij) vernieuwt uw jas
van achteren, of wel: ontdoet u van dat
schuinsche gezelschap dat we zoo dikwijls in
uw net rijtnig aantreffen; ik schaam me dik
wijls mijn oogen uit mijn hoofd. Doet dat nu
eens Doet het ter wille van de solide repu
taties van ons lief, onvergelijkelijk lief land
Robert Vorstman.
Aachen, 14 Juli 1904.
Het ware te wenschen dat de geheele
vaderlandsche pers zich door deze forschen
beoordeelaar liet overtuigen.
Dat advertenties als van „mevrouw" dees
en „mevrouw" die groot zedelijk en licha
melijk kwaad stichten is nog onlangs op
de vergadering der „Maatschappij tot be
vordering der Geneeskunst" zeer nadruk
kelijk betoogd.
Daarom ware breken met dit kwaad zóó
zeer gewenscht.
Gelukkig dat wij een regeering hebben,
die ook dit kwaad dat onder de zon ge
schiedt in het oog houdt, en maatregelen
tot bestrijding er van zal nemen.
Uitstalling en adverteering van geheime
middelen in den dienst van Astaroth zal
bij de wet moeten verboden worden. Daar
loopt 't op uit. En daar stuurt de regeeriDg
ook heen.
Maar daarom juist ware vrijwillige af
schaffing nu reeds door de pers zelve zoo
gewenschtzij zou er hare eere mee op
houden, en haar „jas van achteren" werd
er netter door.
Eerst .dan wanneer de pers dergelijke
advertenties weert, kan zij met vuur en
vrucht opkomen tegen de alle zedelijk leven
verwoestende middelen der Neo Malthu-
sianen.
Vooral nu een op geneeskundig gebied
zoo uitnemend geleerde als Prof. Treub
zich aan de zijde der verdedigers dezer
middelen schaarde, en zijn voorbeeld in
den kring onzer dokters allicht aanstekelijk
werken zal, is aaneensluiting in den strijd
tegen dit kwaad meer dan ooit geboden
geworden.
Den volksgeest daarvoor te winnen, al
vorens de wet optreedt met haar bindend
gezag, is in deze roeping en plicht van
de Pers, immers de Koningin der Aarde
Duizende malen hebben wij reeds deze
uitdrukking per brief ontvangen van per
sonen die het een of ander familie-lid in
eenen zorg wekkenden toestand bjj zich
thuis hadden. Wjj zjjn er van overtuigd
dat vele personen die op dit oogonblik dit
artikel lezen ook eeD familie-lid bezitten
waarvan de gezondheidstoestand veel te
wenschen overlaat. Wjj zjjn er zeker van
dat in de meeste huishoudens de moeder
des huizens vele malen ongesteld is, de
echtgenoot die reeds zich veel moeite heeft
te geven om in het onderhoud van de
zjjnon te voorzien wordt in zjjn lust tot
werken gekrenkt doordat do moeder des
huizes ljjdende is. In plaats van met op
geruimdheid te werkon is hjj noorslachtig
en lusteloos.
Dusdanig was het geval van den Heer
L. Joosen de Boer wonende te Made. Zijne
echtgenoote was sedert geruimen tjjd ljjdende
aan gebrek, aan eetlust en aan algemeene
zwakte, de velo middelen die aangewend
werden mochten hoegenaamd niet baten en
het is slechts door het gebruik der Pink-
pillen van Dr. Williams die hom aange
raden werden dat zjjne vrouw thans wel
varende is en zjjn huiseljjk geluk weder
terug gekeerd is. Hjj schrijft ons dan ook.
Ik zal Uwe Pinkpillen steeds roemen en U
kunt mjjne verklaring aan ieder openbaar
maken, want zjj hebben bepaald bij mjjne
vrouw wonderen verricht.
De Pinkpillen zjjn een hernieuwer van
het bloed en versterker der zenuwen bjj
uitnemendheid, zjj zjjn onovertreffeljjk tegen
rheumatiek, heupjicht, bloedarmoede, bleek
zucht, zenuwpjjnen, algemeene zwakte, en
bewijzen de grootste diensten aan de vrouwen
gedurende het govaarl jjke tjjdstip huns levens
n.l. bij het keeren der jaren en tot de vor
ming der jonge meisjes.
Prjjs f 1.75 de dooB, f9— per6doozen.
Verkrjjgbaar bjj Snabiliö, Steiger 27, Rot
terdam. Hoofd-depothouder voor Nederland
en Apotheker. Franco toezending tegon
postwissel. Ook echt verkrjjgbaar voor
Middelburg en omstreken bjj JOH. DE
ROOS en voor Goes en omstreken bjj
Gebr. MULDER, Drogerjjen en Verfwaren.
22 Juli 1904.
De Goesche Courant noemt het advies
van het Kabinet om de Eerste Kamer te
ontbinden „9en daad van ruw geweld
(van dr. Kuyper) of eigenljjk een revolu
tionaire daad (door dit ministerie uit
gehaald)".
Dat is wat anders dan de Amhemsehe
Courant, die »het advies zni ver constitutioneel
en rationeel en van het standpunt vau het
Kabinet volkomen verdedigbaar" vindt
De vereenzelviging van dr. Kuyper met
het Kabinet is dan ook niet de eenige fout
in deze qualificeering.
De Goesche Crt. erkent dat hare scham
pere woorden over de Vereeniging voor
Christelijk Nationaal Schoolonderwijs en
de Gereformeerde Kerken door onkunde
waren ingegeven.
Zij „bekent volmondig hare onkunde op
dit gebied, begeert het niet te weten ook,
het is beneden (haar) aandacht".
Accoord van Putten
Maar waarom dan niet verder er over
gezwegen.
Immers nu stapelt zij aan 't eind harer
repliek er nog een paar domheden bjj.
Wat stellig niet is naar den zin van dat
deel harer lezers, hetwelk gaarne beter
dan zjj op de hoogte kwam en niet zijne
heerlijkheid zoekt in zjjne schande.
Intusschen mogen wij de Goesche Courant
wel herinneren dat haar partjj, in dezelfde
onkunde als zij, nu jarenlang haar „beneden
onze aandacht" op deze „secten en sectetjes"
heeft toegepastmet het gevolg dat de
oud-liberale partjj van haar voetstuk viel,
en de „sectetjes" lees de Chr. school 1
toenemen in aantal en bloei.
Kerlcelijlc bezwaar tegen een school.
U w kerkelijk standpunt belet mij met u
mede te werken tot oprichting van een
school met den bijbel in onze gemeente.
Waarde broeder, dat is misgezien. Im
mers de Schoolraad is heelemaal niet kerke
lijk. Hervormden, LutherBchen en Gerefor
meerden werken daar broederlijk samen.
Toegegeven dan dat het kanmaar ik
blijf het toch gevaarlijk achten.
Waarde broeder, dan van tweeën een öf
uw kerkelijk standpunt acht gij dan te zwak
om ongedeerd met het mijne in aanraking te
komen; öf gjj maakt uzondereenigbewijs
bevreesd voor kerkeljjke bedoelingen die
ik niet heb, en houdt u aan een bloot ver
moeden, dat overal elders gelogenstraft
wordt door de feiten.
Maar ik acht mijn kerkelijk standpunt
stevig genoeg om de saamwerking er op
te wagen.
Dan is er ook geen reden voor u om het
niet te doen; want met vermoedens werken
is onredelijk.
Daar is wel iets van aan ik zal er nog
eens ernstig over denkeD. ;r>#§| ,-jfl - jjg
Doe dathet gaat om de kinderen onzes
volks, en in de eerste plaats om de kinderen
in de plaats onzer inwoning. lasM
SÜI>e\Kriggsman bevat korte mededeelingen
omtrent den toestand der Militaire Tehuizen.
Omtrent VlissingensTehuis inde Kromme
Elleboog staat er:
(•""„Klacht betreffende de moeilijkheid de
Militairen in het Tehuis te krjjgen. Sedert
Nov. 1.1. werden de cathechisatiën in het
Tehuis gehouden, 't geen een zeer gunsti-
gen invloed had op het bezoek. De heer
Guillaume, bestuurslid, verttok naar Zuid-
Afrika."
En van dat te Middelburg wordt gemeld
„In het Tehuis ging alles geregeld zjjn
gang. Bezoek nam toe met 4844 militairen,
hoofdzakelijk toe teschrjjven aan het onder
de wapenen komen van vroegere lichtingen.
Uit den kring der bezoekers ontstond eene
Jongl. Vereeniging. Aan de lotelingen
werd even als vorige jaren gelegenhoid
gegeven na afloop der loting gratis koffie
en brood te verkrjjgon. Met het Gemeente
bestuur werd eene overeenkomst aange
gaan om de bovenzalen van het Tehuis
beschikbaar te Btellen voor alles wat be
trekking heeft op de Nationale Militie,
loting, zitting Militieraad, enz. Het be
stuurslid Ds. Posthumus Meyjes werd we
gens vertrek vervangen door Ds. Jonker."
Wij gelooven dat nog maar al te velen
deze Tehuizen vergeteD.
Daarom lijden zjj een kwjjnend bestaan.
Lezer, die wat missen kunt, en bjj erva
ring den zegen dezer Tehuizen kent, zend
een gave.
Wjj willen geen enkel Tehuis voortrek
ken; doch wjj weten van nabjj dat Vlis
singen het zeer hard noodig heeft.
Laten toch, mede door onze schuld, deze
Tehuizen niet te niet gaan.
De ijverige apologeet voor de geheel
onthouding ds. W. H. Gispen Jr. te Baarn,
heeft zich in no. 12 van het Correspon-
dentie-Oigaan der Gereformeerde Vereeni
ging voor Drankbestrijding aangegord om
de brochure „Calvinisme, Geheelonthouding,
Neo-Malthusianisme" van dr. Rijk Kramer,
zijn ouden vriend „metwien (hij) nu reeds
23 jaar in bijzondere vriendschap omgaat",
onder handen te nemen. Het „amicus
Plato, magis arnica Veritas (de waarheid
gaat boven persoonlijke overwegingen)"
gedachtig, zegt hij ter wille der zaak zjjn
vriend zeer harde waarheden, niet alleen
over den zonderlingen titel van zjjn boek,
maar meer nog over den inhoud, zjjn licht
vaardige wjjze van strijdvoeren en opper
vlakkige tekstuitlegging. Op dit zeer lo
gische opstel, waarbjj ook nog de rede van
dr. Kuyper bij de algemeene beschouwingen
over de Drankwet is opgenomen, vestigen
wij de aandachtalsmede op het Corres
pondentie-Orgaan dat zeer vaak degelijke
opstellen bevat, en op het Btreven van deze
vereeniging die niet staat op 't standpunt
der geheelonthouding; maar toch wel ont
houding van sterken drank eischt en ge
regeld gebruik van gegiste dranken ver
biedt. Voor 't lidmaatschap geve men zich
op aan dhr. J. Minderaa, 3e Helmersstraat
21, Amsterdam.
De sociaal democratie leeft voor een deel
van vergiftiging der publieke opiniedat
is bekend.
Maar gaat het liberalisme daar nu ook
al aan doen
De Haagsche Correspondent van de Arn-
hemsche Courant Het Volk noemt hem,
„zeer gematigd", doch de Amhemsehe is
vrijzinnig democraatschrijft naar aan
leiding van het vóórstemmen der Utrecht-
sche liberalen voor de Drankwet.
Waar" "zelfs mannen als" Borgesius en
Troelstra, die van wettelijke bestrijding der
onmatigheid veel verwachten, verklaarden
zulk een bespottelijk wetsontwerp, als het on
derhavige geworden is, niet te kunnen steu
nen, daar gaan een Röell en een v. Karnebeek
met zulk een wettelijk monstrum mede.
Zij hebben 't aan zich zei ven te wijten, dat
wij de verdenking niet kunnen weren, dat
een onmannelijke kiezersvrees hen heeft mee
gesleept. Want beide heeren zitten voor
Utrecht, waar een steuntje van antirevolutio
nairen kant heel wat helpen kan, en misschien
zal dit votum hen dan bij de volgende stem
bus in genade docn^aannemen.
g 4Verbeeld u, Röell^ljjdende aan Kiezers
vrees
&.En dan men had 't eenige jaren ge
leden eens moeten probeeron dit in een
liberaal blad van een liberaal te zeggen 1
Ook al een bewjjs van verwording.
Eerlijke staatslieden krjjgen kiezers-
vrees of coalitieoverwegingnaar het
hoofd partijhoofden en gelukzoekers wor
den stilletjes aan de eerljjken.
Deugd en ondeugd stuivertje wisselend
niet alleen meer in de S. D. A. P. 1
De benoeming van generaal van Heutsz
tot gouverneur-generaal van Neerlandsch
Indië en die van generaal Van der Wjjck
tot gouverneur van Atjeh met overste Van
Daalen tot adjunct, is in den lande met
algemeene instemming ontvangen.
Vooral de benoeming van Van Heutsz is
er een waarvoor de regeering wordt dank
gezegd.
De geheele natie bewierookt dezen held
en zelfs Tak in Het Volk, zelfs Van Kol,
zelfs openbare onderwijzers uit de S. t>.
A. P. waren een oogenblik onder zijne
bekoring.
Een benoeming onder deze omstandig
heden is eene eeremaar legt ook groote
verplichtingen op.
Onder het ministerie-Keuchenius1888
bij de uitzending van den heer Pijnacker
Hordijk, werd het Nederlandsche volk uit-
genoodigd te bidden voor den nieuwen
landvoogd.
Wij weten niet of minister Idenburg in
deze zijn grooten voorganger zal volgen.
Docb, uitgenoodigd of niet, de Neder
landsche natie mag ook voor dezen nieuwen
bewindsman haar gebed wel opzenden.
Zjjn taak is zwaarder; en van hem koestert
men grootscher verwachtingen.
En toch ook hij is slechts een sterfeljjk
mensch, die zonder Gods hulpe niets vermag.
Leve Oost-Indië's nieuwe gouverneur-
generaal 1
Er wordt wel eons beweerd er zjjn
overal en altjjd ontevredenen dat hier
in Nederland de dienstplicht tameljjk zwaar
is. Maar wat dan te zeggen van den dienBt
bij het Zwitsersche leger? Vergeljjken
kan hier nuttig zijn. Volgens de nieuwe
legerorganisatie in Zwitserland behooren
de zonen des lands van hun 20ste tot hun
33ste jaar tot het staande leger, gaan ver
volgens tot hun 39ste tot de landweer
over, om eindelijk nog een tiental jaren
bij den landstorm ingelijfd te worden. In
vredestijd zal geen legercorps onder de
wapenen zjjn. Voorts worden o. m. de
verplichte militaire vooroefeningen inge
voerd en wel van af het 16e levensjaar
minstens zestig lesuren per jaar. In de
eerste acht jaren moeten de dienstplichti
gen bij het staande leger elk jaar elf dagen
voor herhalingsoefeningen onder de wapens
komen.
Lacht niet.
