NIEUWSBLAD
No. 119. 1904.
Donderdag 7 Juli.
18e Jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Ballenlandseb Overzicht.
ilburg.
llicnstliode.
eiioodigil
DEREN,
d bij Middelburg.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUiJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten.
i) wordt tegen 15
aagd eene
k H 82.
le terstond
ENB.ROOSEND.
,20 1,37 4,2 7,55
,30 1,47 4,12 8,5
,38 1,55 4,20 8,13
4,32 8,25
4,46 8,40
5,4 9,1
5,12 9,10
5,23 9,23
5,26 9,27
5,49 9,45
6,12 10,6
6,31 10,19
6,59 10,40
8,15 11,10
8,4311,35
9,3 11,48
9,25 12,5
9,4012,17
9,42 12,19
9,55 12,30
6,2410,4 12,37
6,51 10,27 12,58
7,2 10,38 1.10
7,14 10,50 1,22
7,22 10,57 1,29
7,3211,6 1,38
1,— 4.10 7,11
0 2,5 5.15 8,16
2.35 5.57 9'40
,50 2,7
,2 2,21
,23 2,40
,32 2,49
,45 3,2
,50 3,5
,6 -
,27-
,45
1,11
4,15
4,39
4,58
5,20
6,-
6,2
6,15
6
13 3,40 7,— 0,45
LB. BOTTERDAM.
d 'sZordags. Van
Middelburg 8.45.
„SCHELDE"
in?. 19 8,30 12,
oen 20 8,30 12,
ond. 21 8,30 12,—
rijd. 22 8,30 2,—
ater.23 9,— 2,
ond. 24 8.3,
aan. 2510,— 11,
ins. 2610,30 11.30
oen 27 6,— 12,
ond. 28 6,30 12,—
rijd. 29 7,— 12,—
ater. 30 7,30 12,
ond. 31 6,30 1,
kter een datum is
het tweede getal
0
G—ZXERIKZEE.
Van Zierikzee.
ins. 5 6.30 3,
oen 6 7,30 3,30
ond. 7 6,30 3,30
rijd. 8 7,30 3,30
ter. 9 7,30 3,30
nd. 10 6,30 4,30
aar. 11 7,30 3,30
ns. 12 7,30 3,30
oen.13 7,— 3,30
ond. 14 6,30 3,30
ijd. 15 7,30 3,30
te'-. 16 7,30 3,30
nd. 17 6,30*) 5,30
aaD. 18 7,30 3,30
ns. 19 7,30 3,30
oen 20 7,30 3,30
nd.21 6,30 3,30
lijd. 22 7,30 3,30
ter. 23 7,30 3,30
nd. 24 6,30 4,30
aan.25 7,30 3,30
ns. 26 6,30 3,30
oen 27 7,— 3,30
nd. 28 6,30 3,30
ijd. 29 7,30 3,30
ter. 30 7,30 3,30
nd. 31 6,30 5,30*)
lissingen.
gen 5,15 's midd.
n 6,30.
'd. Dageïjjks.
3,23 en 6,10 f)
m. 3,50 6,40
1,55 a) en 4.45
3,23 6,10 f)
na het vertrek
Neuzen vm. 8,50
ens, Borsselen en
Borsselen en
skens, Borsselen
sselen alleen aan
elkbn MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
De directie van ons blad heeft
besloten geen advertenties be
treffende rechtstreeksche ver
lotingen om geld, of andere voor
werpen meer op te nemen.
ARBEIDSCONTRACT.
Het voorloopig verslag is verscheneD.
Dit is het verslag dat opgemaakt wordt
door de commissie van rapporteurs wanneer
de Tweede Kamer in de sectiën bijeen is
geweest, om zulk een wetsontwerp voor
loopig te bespreken.
Wie spraken en instemming betuigden
of akeuring ten beste gaven, komt in zulk
een verslag niet uit. Natuurlijk want het
is een bespreking binnenskamers.
Wij kunnen derhalve slechts vernemen
wat senkele leden" of »vele leden" van
zoodanig een wetsontwerp zeggen.
Dit houde men wel in het oog, wanneer
wij een en ander uit het »Voorloopig Ver
slag" meedeelen.
Vrij algemeen was men bet eens met
de regeling dat al sedert jaren op wet
telijke regeering van 't arbeidscontract van
alle zijden was aangedrongen, en sprak men
den weusch uit dat het zou mogen ge
lukken, de voorgestelde regeling nog vóór
de algemeene verkiezingen van 1905 tot stand
te brengen.
Verscheidene leden betreurden, dat de
regeling der arbeidsovereenkomst hier te
lande niet kan geschieden door uit de
maatschappij zelve, als gevolg van de orga
nisatie van uit den arbeid voortgekomen
lichamen.
Sommige leden waren van oordeel,
dat deze regeling, hoe goed ook bedoeld,
aan de verwachtingen niet zal kunnen
beantwoorden, omdat voorsbands de elemen
ten ontbrekeD, die zoodanige sociale wet
geving tot haar recht kunnen doen komen
voor den landbouw goede Landbouwraden,
voor de industrie goed werkende Kamers
van Arbeid.
Eenige leden konden niet goedkeuren,
dat in dit ontwerp de regeling van het
arbeidscontract is opgezet als civielrechte
lijke regeling en tot den civielrechtclijken
kant van het vraagstuk bijna geheel be
perkt is gebleven.
Anderen noemden de in dit ontwerp,
op het voetspoor van de overige ontwerpen,
gevolgde gedragslijn verstandig en de daarin
aangegeven methode van regeling Diet enkel
theoretisch juist, maar ook practiscb alleen
bruikbaar.
In bet bjjzonder keurde men dezerzijds
goed, dat ook in zooverre het privaatrech
teljjk karakter van de aangeboden regeling
is gehandhaafd, dat vooralsnog aan de niet
naleving harer bepalingen geene gevolgen
van strafrechtelijken aard met eene
enkele uitzondering dan zijn verbonden,
en met het geven van voorschriften van
burgerlijk dwingend recht is volstaan.
De vraag werd gesteld, of het wel aan
gaat, de bepalingen van het ontwerp zonder
meer van toepassing te doen zijn op de
beambten en bedienden der spoorwegdien
sten.
In de derde plaats werd de positie der
handelsreizigers besproken en onder ver
wijzing ook naar het rapport van de han
delsreizigers vereeniging »Eendraeht«, be
toogd, dat met de eigenaardige verhoudingen,
waaronder deze, hier te lande ongeveer
8000 personen tellende, groep arbeidt, in
het ontwerp niet genoegzaam rekening is
gehouden.
Sommige leden achtten het niet wee seks
lij k de bepalingen van het entwerp niet van
toepassing te doen zijn op alle personen in
dienst van Staat, provincie, gemeente, of eenig
ander publiek-rechtelijk lichaam.
Sommige leden waren teleurgesteld dat
in dit wetsvoorstel alleen de individueele en
niet ook de collectieve arbeidsovereenkomst is
opgenomenandere leden achtten zulks
terecht geschied, daar bij de gebrekkige
ontwikkeling van het vakverenigingsleven,
deze zaak voor regeling nog niet rijp was.
Volgens eenige leden behoorde de wetgever
het vakverenigingsleven hierbij te hulp te
komen, door iu de wet de voorwaarde voor
h9t sluiten van collee'ieve arbeidsovereen
komsten aan te geven.
Vele leden gaven er hunne ingenomen
heid mede te kennen, dat in het ontwerp
bepalingen zijn opgenomen tegen de zoo
genaamde qedwongen winkelnering.
Eenige leden zouden het loetestelsel lij
de wet geheel willen hellen verbodenindien
ter bevordering van bedrijfsbelangen een
geldelijke prikkel voor de arbeiders noodig
is, dan zou een premiestelsel en geen boete
stelsel aanbeveling verdiener. Anderen
wilden vrijheid zien gelaten tot het opleggen
van andere disciplinaire bestraffingen, als
onthouding van vrije dagen, schorsing, weg
zending voor een dag of een halven dag
met verlies van loon, verlaging in rang enz.
Ter sprake kwamen de vragen, of eene
bevalling met hare gevolgen kan worden
aangemerkt als eeDe ziekte, die de arbeidster
haar aanspraak op het loon niet doet verliezen
en zoo ja, of van de bevalling van eene
ongehuwde vrouw hetzelfde kan worden
gezegd.
Eanige leden hadden tegen het noemen
van de onzedelijkheid, als oorzaak van eene
ziekte die de aanspraak op het loon doet
verliezen, ernstige bedenking.
Sommigen hadden zoowel tegen de op
neming ia het artikel van „grove schuld"
als tegen de schrapping van „onzedelijk
heid" bezwaar.
Sommige leden meenden dat de verplich
ting om inzage in de boeken aan de arbeiders
le geven, indien dezen een aandeel in de
winst hebben, tot eenig gevolg zal hebben,
dat het thans hier en daar voorkomende
en zeer toe te juichen beding, dat den
arbeider een aandeel iu de winst der onder
neming zal toekomen voortaan achterwege
blijft.
Het denkbeeld den werkgever te verplich
ten de ingehouden gelden van zijne arbeiders
afzonderlijk op de spaarbank to beleggen
of op andere wijze afdoende zekerheid te
stellen voor de teruggave, werd van ver
schillende zijden gesteund.
Veel te zwaar werd geacht de verplichting
volgens welke de wetgever niet slechts in
geval van ziekte of ongeval van een bij hem
jnwonenden arbeider de kosten van diens
behoorlijke verpleging en geneeskundige
behandeling zal hebben te dragen, maar
tevens tijdens da ziekte hem ook zijn loon
zal hebben uit te betalen en daarenboven
nog de kosten van een plaatsvervanger.
Enkele leden achtten elke regeling
omtrent uitreiking van getuigschriften bij
eindiging der dienstbetrekking het zekerste
middel om den arbeider tot slaaf te maken
van den werkgever.
Men vroeg of het ontbreken van bijzon
dere bepalingen omtrent eindigingder dienst
betrekking voor bet geval, dat de onder
neming des werkgevers in andere handen
overgaat in de praktijk niet tot moeilijk-
bedon aanleiding zal kunnen geven.
De voorgestelde regeling omtrent de
opzeggingstermijnen ontmoette bij zeer
vele leden bedenking. Zij achtten een
opzeggingstermijn van zes maanden als
maximum in elk geval te lang, terwijl bun
hoofdbezwaar was, dat deze regeling eene
werkstaking dit woord opgevat in den
zin vangemeenschappelijke beëindiging
der dienstbetrekking met inachtneming van
den opzeggingstermijn zooal niet onmo
gelijk zal maken, dan toch in hooge mate
zal belemmeren, tenzjj in de voorgedragen
regeling alsnog een uitzondering zal worden
gemaakt voor collectieve opzegging dei
dienstbetrekking en er voor zoodanig geval
een voor alle arbeiders gelijke opzeggings
termijn worde gesteld.
De voorstanders der regeling meendeD,
dat zjj niet uitsluitend met het oog op de
belangen des arbeiders moet worden bezien,
maar men daarbij ook het oog op de belangen
des werkgevers behoort te vestigen.
Enkelen dezer achtten, met het oog op
werkgevers die groote werken uitvoeren,
een majimum opzeggingstermijn van 6
maanden niet te lang. Sommige leden konden
er zich niet mede vereenigeD, dat den echtge
noot de bevoegdheid wordt toegekend, de
arbeidsovereenkomst door zijne vrouw aan
gegaan ontbonden te doen verklaren niet alleen
wanneer daarvan gevaren dreigen voor het
huisgezin, maar ook wanneer van den be
dongen arbeid nadeelige gevolgen zijn te
duchten voor de vrouw zelve.
Enkele leden wilden onder de grondige
redenen voor den arbeidor om de dienstbe
trekking te verbrekeD, zien opgenomen
staking van den arbeid door een zeker deel
de helft, twee derden of drie vierden van
zijne medearbeiders.
Vrij algemeen echter kon men zich hier
mede niet vereenigen.
Engeland.
De Engelsche regeering heeft het naar
buiten en binnen te kwaad.
De Gekke Mullah en de Liberalen baren
haar veel zorg.
Eerstgenoemde is oorzaak van den vrij
smadelijken afloop der Semaliland-expeditie.
Men herinnert zich he*: trotsclje woord van
een der Britsche generaals in de Somali -
land-campagne„Wij zullen den gekken
Mullah vangen levend of dood Maar
de expeditie is geëindigd en de Mullah
leeft nog en is vrij als een vogel in de
lucht. Het publiek in Engeland en de
Britsche regeering hebben eigenlijk nooit
recht geweten, waarom zij den Mullah be
oorloogden. Toen de Engelschen dan ook
in de zandwoestijnen van Somali land reeds
te veel geld en bloed hadden verspild, kwam
uit Londen bevel, dat het zoo mooi genoeg
was. Deftig stond dan ook in de Engelsche
bladen van de vorige week te lezendat op
24 Juni 1.1. verschillende transportschepen
met Britsche troepen van Berber naar
Durban zijn in zee gegaan, Somaliland la
tende voor wat het is.
Algemeen is dan ook de indruk dat de
Mullah zoo gek niet is als de Engelschen
hem willen hebben.
Laatstgenoemden hebben sedert de Zuid-
Afrikaansche oorlog de regeering 'niet be
hoeft te versterken, bij de verkiezingen
voor het Lagerhuis herhaaldelijk de meest
onmogelijke overwinningen bevochten.
Zij zijn thans weer in de wolken over
den uitslag der verkiezingen te Sowerby,
waar de liberale candidaat met 741 stem
men meerderheid werd gekozen. Deze uit
slag geeft vertrouwen en men verwacht
een hevigen strijd bij de behandeling der
„Licensing Bill(Vergunningen-wet).
Eon wet van ongeveer gelijke strekking
als de Drankwet in de Nederlandsche
Kamer behandeld.
Liberalen en Ieren hebben zich tegen
deze wet verklaard, en de opp. s tie m het
Lagerhuis wordt meesterlijk geleid door
John Morley en Joha Redmond. De ver
klaring van dezen laatste dat al de Iersche
leden tegen het d wangstelsel van den minister
zullen stemmen, werd door de regeerings-
partjj met ontsteltenis ontvangen. Immer?,
bij een niet al te beste opkomst der leden
van de regeeringspartij zal dit-, bij een
stemming, bet Kabinet een nederlaag kun
nen berokkenen, te ernstig om niet door
aftreding te worden gevolgd.
Intussehen behoeft men zich niet al te
ongerust te maken, want een voorstel van
minister Balfour, strekkende tot snellere
afdoening van het ontwerp, werd met 262
tegen 207 stemmen aangenomen.
De Engelschen mogen echter ook van
een gelukje spreken.
In Tibet liep de zaak mooi. De „lama"
der Tibetanen zond een gezant om te onder
handelen. Reeds op het eerste kanonschot
waren zij vreedzsam lomen aanloopen om
hunne onderwerping aan t9 bieden. En
d9 ij dele „overwinnaar" maakte hiervan
gebruik om een rechtbank, een „durbar",
te organiseeren, waar de Tibetanen hun
zaak zouden moe'en brengen voor hem,
generaal Younghusband, wiens wil daar wet
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
zou z(jn. Maar men schijnt ook in Lhassa
dergelijke zaken zeer goed te verstaan, en
het middel te kennen om dergelijke ver
tooningen van te voren belachelijk te maken.
Na een voorloopige bespreking op 1 Juli
met den Tongsa Penlop den feitelijken
bestuurder van het vorstendom Boetan
die op verzoek van den Dalai Lama zijn
goede diensten was komen aanbieder, en
waarbij de Penlop de komst van de onder
handelaren uit Lhassa aankondigde, werd
een voorloopige wapenstilstand gesloten,
die den Tibetanen evenwel niet heeft belet,
ijverig te werken aan de versterking van
hun fort, de Jong.
Den 2en Juli vonden de eerste bespre
kingen plaats tusschen de Tibetaarsche
gevolmachtigden en Younghusband. De
Tongsa Penlop en ook generaal Macdonald
en diens staf woonden de onderhandelingen
bij. Beide partijen zetten haar standpunt
en het doel harer politiek uiteen, waarna
Younghusband den Tibetanen vroeg naar
hun geloofsbrieven, die echter niet konden
worden geproduceerd.
Es groote definitieve „durbar" zou nu
Zondagmiddag tegen 12 uur plaats vinden.
Younghusband had niets verzuimd om de
bijeenkomst zoo schitterend en indruk
wekkend mogelijk te maken. Hij zelf,
Macdonald en de Britsche officieren waren
ter plaatse, ook de Tongsa Penlop was met
zijn heele gevolg opgekomen, maar de Ti
betanen bleven eenvoudig weg, en
Younghusband stuurde toen zijn mannetjes
ook heen. Tegen vier uur schikte het den
hoeren uit Lhassa hater en kon de „durbar"
worden geopend. Deze vergadering was
karakteristiek, omdat de Tibetanen precies
zeiden, wat zij ook den vorigen dag en
vroeger steeds hadden verklaard.
Of de vijandelijkheden nu zullen worden
hervat, mag gevraagd worden. Ia ieder
geval zija de Engelschen in Tibet weer
de baas.
Portugal.
Weer hadden in dit onrustige land
ernstige ongeregeldheden plaats. Voorna
melijk in de hoofdstad Lissabon en te Oporto.
De republikeinen hielden een meeting te
Lissabon, die door meer dan tienduizend
personen werd bijgewoond en waar door
professoren dor universiteit en vele poli
tieke personen werd gesproker. Na afloop
der meeting wilde bet zeer enthousiaste
volk twee der sprekers, de heeren Macbado
en Costa in triomf naar huis drager. Er
onstond een manifestatie. De politie kwam
echter tussohenbeide en er ontstond een
bloedig gevecht met het gevolg dat aan
beide zijden velen werden gewond.
Soldaten moesten ten laatste te bulp
komen om de orde te herstellen.
De heeren Macbado en Costa werden in
hechtenis genomen. Hetzelfde had te Oporto
plaats, waar de populaire dichter Guerra-
Yuenqueiro door het volk naar den schouw
burg werd gedragen. De politie verzette
zich ook hier tegen de manifestatie en in
het gevecht werden vijftien personen ge
dood 6d verschoidenen gewond. De voor
stel ing in den schouwburg werd verboden.
Het zou niemand verwonderen zoo naar
aanleiding der gebeurtenissen het ministerie
aftreden moest.
DUITSCHLAND.
Da verbroedering tusschen Engeland en
Duitschland, na laDge jaren van naijver
en wantrouwen, door groote mannen als
Gladstone en Von Bismarck gevoed, schijnt
een vasten vorm te hebben verkregen.
Na het bezoek van Edward te Kiel, het
bezoek van Wilhelm te Plymouth.
Terstond na 't bezoek te Kiel, werden
nieuwe beschikkingen voor het Duitsche
oefeningseskader in de Noordzee, door den
Keizer vastgesteld. Acht linieschepen en
zeven kruisers zullen Vrijdag naar Plymouth
gaan en daar vijf dagen blijven. De slag-
vloot zal tusschen 14 en 19 Juli de havens
van Niauwediep en Vlissingen en tusschen
22 en 25 Juli de Shetlandeilanden aandoen,
en van 29 Juli tot 5 Augustus de Noorsche
havens Moldo-fjorJ, Bergen, Christiansund
en Trondhjem bezoeken.
Vóór bet bezoek van koning Eluard te
Kiel bestond er geen plan op het aandoen
van Engelsche havens. Deze verandering
der beschikkingen is een gevolg van de
vriendschappelijke ontmoeting der beide
vorsten.
Uit Plymouth wordt bericht, dat daar
groote feestelijkheden ter eere van het
bezoek der Duitsche marine worden voor
bereid. Voorts zijn nog bezoeken van Duit
sche opleidingschepen in Plymouth, Ports
mouth en Dartmouth m de maand Augus
tus op 't programma geplaatst.
Wie zou zich niet oprecht verheugen
bij zoodanige vredelievende uitingen, ook
al is het uitingsmateriaal minder geschikt
om een vredelievende stemming te wekken
dan wel de gedachtewie den vrede wil,
wapent zich ten oorlog.
AMERIKA.
De verkiezingen voor een President heb
ben in November plaats; doch de drukte
der voorbereiding is nu reeds in vollen
gang.
Roosevelt wordt met groote meerderheid
herkozer, gevolg van zijn groote populari
teit en zijn schoone regeerialenten in de
weinige jaren van zijn optreden openbaar
geworden.
Doch ook zonder dat zou zijn kans groot
zijn dewijl de democraten verdeeld zijn.
Een groep wenscht Cleveland terug terwijl
een ander dezen staatsman uit den tijd
vind*-, en het wagen wil met Parker, die
ook den steun van Bryan geniet.
Een verdeeldheid die natuurlijk den
republikeinen zal ten goede komenen
wjj gelooven dat dit ook maar het beste
is ook.
RUSLAND en JAPAN.
Omtrent het voor de Russen zoo nood
lottige jongste zeegevecht bij Port-Arthur
worden natuurlijk allerlei gissingen uitge
sproken. Vast staat dat zij daarbjj 3 schepen
en 800 man verloren hebben. Ook de ge
vechten aan de landzijde van Port-Arthur
waren al heel ongelukkig. De Japanneezen
vielen aan met 40000 man en veel artillerie,
terwijl zij reeds den 28 Juni 30000 man
in de Kerr-baai en op de Elliot-eilanden
aan Jwal gezet hadden.
Thans hebben zij ook Kaiping bezet,
dank zij Koeropatkins dralen. Een heb
belijkheid die hij met den grooten Romein
Fabius Cunctator schijnt gemeen te heb
ben; alleen met dit onderscheid dat deze
er voordeel mee behaalde en de ander er
zijn roem en zjjn mannetjes mee verspeelt!
Goes. Dinsdagmorgen is in de ouderlijke
woning alhier gearresteerd M. A. uit Vlis
singen verdacht van oplichting, ten nadeele
van een persoon aldaar gepleegd. Twee
hoeden, kleederen, ondergoed en gouden
voorwerpen werden in beslag genomen, een
en ander werd naar Vlissingen gezonden
en de verdachte onder politiegeleide daar
heen gevoerd ter oonfronteering. Zij werd
in voorloopig arrest gehouden.
Kwadendamnie. Maandag heersebte
hier een aangename drukte wegens 't Ko-
ninginnefeesf. Onder de punten van het
programma van het wieier feest was het
lange-pijpen-rijden wel het voornaamste
8 prachtige prijzen waren voor dezen wed
strijd uitgeloofd, waarvan de le, 2e en 3e
prijs successievelijk werden behaald door
P. Chamuleau, J. de Vos en G. Zuidhof.
„ConAmore" van Hoedekenskerke luisterde
de feestvreugde op door hare schoone mek-
diëo. Het feest werd besloten met een
prachtig vuurwerk.
De surnumerair der posterijen en
telegraphic A. P. J. de Kiewit is van Goes
naar Vlissingen verplaatst en de klerk der
posterijen en telegrap'nie 2e klasse J. A.
Salomé van Hansweerd naar Oss.
Rilland. Dh*. J. Mast alhier is benoemd
tot arbeider bij de Staatsspoorwegen te
's-Hertogenbosch.