f f No. 102.1904. Zaterdag 28 IVIei. 18e Jaargang. CHRISTELIJK- NIEUWSBLAD HISTORISCH TOOR ZEELAND Bil lit nier Moort een Bpepl. De wtwislii, mtlliie nitiaven. RECLAMES. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Gemengde Berichten. i 1 ox lebevr eib ii.i lx;L teioov lev jjoïsoH seb Xxft lOstt oowcegehev too ei jfeJfi jxi ei ie oi! odtevelaii 1Ö/C fjcefc neetiev ,ei bold v.rioj.t-jt.iü;'.;1 ïil.1'5 ui' t«is aeeg lleerf .qen uii-j gorjioi M rob Jot i merrs; Jab ioo 005 JJS dab qo tela ibsT erffus ai i nes löïaa ei xnoisi-b Jeb üiteioeü.o S..09 ei) xxe a IA p.sb oqluxf röo ae.v ild s-iileehed gis afoid nien-il toö ft£10g iö lib jfooi 'ïgM .'Tsïfö';'.-v i.ïflQ tot iloiitlixq uutós1 ip ÜGdö MÏO Ji'fiSV 1 c elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95. Enkele nummers-0,026. UITGAVE DER FIRMA en van van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. VIT l)i: Plilts. De Drankwet. Over den amendementen-regen bij de behandeling der Drankwet in de Tweede Kamer zegt De Standaard: Het reusachtig aantal amendementen, dat op de Drankwet neerdruppelt, kan niet gezegd worden dusver een karakter van obstructio nists te dragen. Er is veeleer geen andere wet denkbaar, die zoo natuurlijk tot het indienen van amen dementen uitlokt. En na op de vele klippen, die omzeild moeten worden, gewezen te hebben, eindigt het blad zijn driestar: Dusver zijn nu alle amendementen, voor zoover de regeering ze niet overnam, behalve dat over de definitie, verworpen. En juist dit bewijst, dat er thans goed ge werkt wordtdat de regeering volstrekt niet koppig zich verzet; en dat toch in hoofdzaak de lijn, door de regeering ultgeteekend, ge volgd wordt. In zjjn volgend nummer citeert het anti revolutionaire hoofdorgaan een Fransch blad Een Fransch blad, 1' Autorité, prijst Nederland gelukkig dat het nog een Drank wet krijgen kan. In Frankrijk verklaart het dit nu reeds voor onmogelijkomdat de invloed der tappers en van het drankkapitaal bij de stembus zóó machtig is geworden, dat geen Kamerlid er meer tegen op kan. En De Standaard besluit Metterdaad zijn we ook in ons land op het critieke punt gekomen. Gelukt het niet, deze Drankwet tot stand te brengen, dan zal elke latere poging ijdel blijken, om het kwaad ernstig te beteugelen. Gelukt het wel, dan is de weg gebaand voor latere, meer afdoende bestrijding van het kwaad. Vooral uit dezen hoofde is de worsteling, die thans op het Binnenhof plaats heeft, van zoo hoog gewicht. Goedpraten. Het Buisgezin verweert zich als volgt tegen Bet Volk en den heer Schaper Wjj hebben bjj Bet Volk en bij den heer Schaper deerljjk verbruid. Intusschen bewijst de geprikkelde toon van het sociaal-democratische orgaan en de kleineerende wjjze, waarop de heer Schaper in de Kamer goedvond over ons blad te spreken, dat de toegebrachte slag raak was. Wat hadden wij gedaan Eenvoudig gewezen op het feit. dat de heer Schaper in de Kamer de Drankwet «peuterwerk* en een «prulwetje* had ge scholden, terwjjl hij in Nov. j.l. een adres had onderteekend, waarin het ontwerp met «groote voldoening* werd begroet. Dit zjjn de feiten. Waarmee trachten nu Bet Volk en de heer Schaper zich te redden? Met deze uitvlucht, dat de lof gebracht was aan het oorspronkelijk ontwerp, de veroordeeling het gewjjzigde, «totaal ont zielde*, ontwerp trof. Wjj zouden dit onderscheid accepteeren, indien de heer Schaper in zijn rede had laten uitkomen, dat zjjn groote grief was het «ontzielen* van het wetsontwerp. Maar dit was niet het geval; zjjn scherpste pjjlen werden afgeschoten op onderdeelen, die ongewjjzigd zjjn gebleven, terwjjl de generale veroordeeling van het ontwerp aan het eind zjjner rede als «gebrekkig* en «onpractisch* verder ging dan do aan gebrachte wjjzigingen en den heelen opzet van dr. Kuyper's wetgevenden arbeid trof. Zulk een veroordeeling nu was in strijd met den lof, ook in het generaal aan het wetsontwerp gebracht in het door den heer Schaper mede-onderteekende adres. En deze tegenstrpigheid praten het Volk en de heer Schaper niet goed of weg met een uitvlucht. Leerplichtwet. In verband met het Leerdwang-rapport (zie ons vorig no.j vestigen wjj de aan dacht op 't volgende schrjjven in de Rot terdammer, van de hand van prof. Fabius In Beginselen en eischen, bl. 58/G9 heb ik gewezen op het zeer vele dat men heeft te onderzoeken, alvorens van eene gunstige werking van de leerdwangwet kan gesproken worden. Vermeerdering van schoolbezoek komt hierbjj zeker in aanmerking, maar is geenszins het een en al. Intusschen is wel opmerkenswaard, wat juiat omtrent dit schoolbezoek door den heer van der Zwaag in de zitting van de Tweede Kamer van 15 Dec. 11. is meege deeld. Die afgevaardigde zeide toen «Wel is gewezenj op de gunstige resultaten van de wet, in de verslagen van 1901/1902, en het is niet te ontkennen dat de toestand over 't algemeen iets beter is dan vroeger, maar men moet dat niet te hoog schatten. Als men de verslagen nauwkeurig naleest ziet men trouwens, dat het niet zoozeer de wet zelf is geweest die gunstig heeft ge werkt, als wel de schrik voor de wet zoo dat, nu de schrik er uit gaat, men lang zamerhand een teruggang vindt. «Dat het meer de schrik is geweest dan de wet zelf, erkennen trouwens de inspec teurs zelf. Dat meer en meer die gunstige resultaten dreigen te verdwjjnen, heb ik zelf reeds opgemerkt in de omgeving waar ik woon. Van velerlei kant zijn de be wijzen daarvan tot ons gekomen. Ik neem als voorbeeld maar een bericht in een blad dat hier een gunstiger naam zal hebben dan de sociaal-democratische bladenDe Oetuige. Daarin kunnen wjj lezen in het nummer van 21 October 1903 ««Ons toch komt het voor en we staan daarin niet alleen dat, ja eerst na de in werking treding der Leerplichtwet de schrik er zoo'n beetje inzat, en het schoolverzuim percentsgewijze lager was dan anders, maar die gunstige toestand duurde schier nergens langer dan een half jaar of een jaar. »»Nu is vooral door de houding van sommige schoolopzieners en kantonrechters de schrik er weer uit en verzuimt men, voor al in de landbouwstreken er weer lustig op los." «Dit kan ik volkomen bevestigen. Ik kan tevens bevestigen, wat hier is mede gedeeld, dat er streken zp, waar het schoolverzuim grooter is dan vóór de Leer plichtwet, omdat de menschen op het lumi- neuse denkbeeld zjjn gekomen om per se gebruik te maken van de 6 weken die de kinderen 's zomers vrjj mogen hebben. Daar moenen zjj nu recht op te hebben en daar om maken zjj -gebruik er van, ook al deden zjj dit vroeger niet." Bandd1903/04 II, bl. 951). Zelfs met de vermeerdering van het schoolbezoek, het eenige, wat nog ten voordeele der wet kan worden aangevoerd, en zonder dat te bewijzen valt, dat die vermeerdering niet ook in den weg van vrjjheid ware te verkrijgen geweest, schijnt het dus geenszins zoo gunstig te staan, als sommigen wel willen doen ge- looven. De wet zou juist, slthans hier en daar, schoolverzuim bevorderen. Maar ook treffen in het debat dier dagen twee uitlatingen van den Minister van Binnonlandsche Zaken omtrent de wérking dier wet. (Bandd. 1903/04, II, bl. 967). De eerste is deze, dat de wet «zooveel onderwijs- en toezichtkrachten in beslag neemt, dat niet te ontkennen is, dat er schade voor het onderwjjs uit voortkomt". Misschien ware dit kwaad, althans eeni- germate, te verhelpen. Maar dit gaat niet met het tweede euvel, waarop de Minister wees, als hij zeide «wanneer men eenmaal zulk een wet gehad heeft en men begint met die in te trekken, zou ons dat niet terug brengen op het standpunt, waarvan wij uitgegaan zjjnmaar dan zouden wij vin den een verzwakt besef, en een wegvallen van middelen, die vroeger werden aange wend om het schoolbezoek te bevorderen." Vooral deze laatste uitspraak verdient de aandacht. Zjj komt geheel overeen met wat ik in Beginselen en eisehen schreef«Heeft het ook beteekenis, dat thans onderwijzers, en schoolbesturen, en Kerkeraden, weinig of niet meer voor getrouw schoolbezoek heb ben te doen, omdat de wet hun dit eigen- ljjk uit handen nam. Heeft men ook na gerekend, in hoever bjj de ouders is ver zwakt het besef, dat zjj zeiven verantwoor- deljjk zijn voor het onderwezen worden van hunne kinderendat geen leerplicht van staatswege behoefc te worden opgelegd, wijl die door God zei ven is bepaald Ja, dit is niet het minst bedenkelijke van het Staatsabsolutisme, dat het zooveel ver woest van wat heel wat meer waarde heeft dan zijne wettelijke maatregelen. Eu dat het om die aangerichte verwoesting in het vrjje zedelijke leven zoo moeilijk valt {om op den heilloozen weg van het Staatsabsolutisme terug te keeren. Inderdaad kan schier niet genoeg het schoone woord herhaald worden, dat de Standaard eenmaal schreef«Ons volk moet weten dat, herleeft ons Christelijk beginsel in de Natie, er, naar den eisch van den Gereformeerden volksaard, ook een practi- cale toepassing in uitbreiding onzer volks- vrijheden volgen zal" Niet de omnipotentede almachtige staat, die alle misstanden door wettelijke midde len wil opruimen, heeft de liefde van ons hart, maar vlak omgekeerd, naar onzen Gereformeerden volksaard, een krachtig in vrijheid zich ontwikkelend leven van het volk. Het verkwiste geld bedraagt fortuinen. Hier laten wjj het voorbeeld volgen van de ouders van Jongejuffrouw Catharina Lindenburg, wonende Dorpsstraat no. 1 te Ysselmonde. Zjj hadden ook ontzagljjk veel geld uitgegeven aan allerlei soort van geneesmiddelen om hunne geliefde dochter van eene ernstige longziekte te genezen waaraan zjj sedert drie jaren ljjdende was, doch alle aangewende middelen mochten hoegenaamd niet baten. Evenwel thans, zoo wordt ons geschreven, is zij genezen en als wjj het bestaan der Pinkpillen ge kend hadden, hadden wij veel geld kunnen bespareD, het zijn n. 1. deze Pillen die haar volkomen genezen hebben. Do hoeveelheid dozen die zij genomen heeft vertegenwoor digen niet veel geld, het is eene werke- ljjk goedkoope genezing. Het is te be treuren dat wjj de Pinkpillen niet vroeger gokend hebben, want wjj zouden veel geld en tjjdverlies bespaard hebben. Voorheen had zjj hoegenaamd geen eetlust, vele ma len klaagde zjj over steken in de zjjde, was kortadomig en werd bovendien nog door vreeseljjke pjjnen in de beenen ge teisterd. Haar toestand kon niet slechter zjjn. Doordat de geneesmiddelen niet hielpen, kregen wjj den raad om de Pinkpillen te beproeven, zjj heeft ze genomen en de goede uitwerking heeft niet op zich laten wachten, van af de eerste dagen der be handeling deed er zich een merkbare ver betering in den algemeenen toestand voor. De pjjnen in de borst en beenen verdwe nen, de eetlust nam toe en dientengevolge hare krachten. Wjj kunnen niet anders zeggen als dat zjj voor haar een reddings middel goweest zjjn want zjj hebben haar totaal genezen en kunnen ze aan alle lij dende personen ton zeerste aanbevelen. Indien de geneesmiddelen die U geno men hebt, de behandelingen die U gevolgd hebt zonder uitwerking zijn gebleven, neemt alsdan uw toevlucht tot de Pinkpillen en gij zult Uw geld niet verkwisten. Zij ge nezen daar waar andere geneesmiddelen gefaald hebben, zjj zijn onovortreffeljjk tegen bloedarmoede, bleekzucht, neurast henie, rheumatiek, algemeene zwakte, maag ziekte, scheele hoofdpijn en allerlei ziekten voortkomende uit een slechten en zwakken toestand van het bloed. De zoo krachtige werking die de Pink pillen op het bloed uitoefenen dat zij hernieuwen en verrijken, maken ze on- overtrelFelijk tegen bloedarmoede, alge meene zwakte, scheele hoofdpijn, zenuw pijnen, zenuwziekten, verblindingen, duizeligheden, hartkloppingen onregel matigheden. Prjjs f 1.75 de doos, f 9per 6 doozen. Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rot terdam. Hoofd-depothouder voor Nederland en Apotheker. Franco toezending tegen postwissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middelburg en omstreken bjj JOH. DE ROOS en voor Goes en omstreken bjj Gebr. MULDER, Drogerijen en Verfwaren. Onze Middelburgsche Corresp. schrijft De vergadering hier Vrijdag in het Schut tershof gehouden tot vorming van eene ver- eeniging ter Christelijke verzorging van Krankzinnigen in Zeeland was goed bezocht. Natuurlijk leverde Middelburg en Wal cheren, in welks midden de vergadering plaats had het leeuwendeel in het bezoek. Eu dan volgde Vlaanderen. Van de zuid zijde van de Schelde waren velen opgeko men. Zuid-Beveland was tamelijk verte genwoordigd. Noord-Beveland en Schou wen- Duiveland schraal, en Tholen-Philipsland in 't geheel niet. Het resultaat van deze eerste vergade ring was, behalve het constitueeren der Vereenigiug, geljjk bjj de algemeene sym pathie te wachten was, dit, dat samenwer king verkregen is voir dit doel tusschen Gereformeerden en Ned. Hervormden. Eene concessie van Gereformeerde zijde, van wie het initiatief in deze zaak was uitgegaan, maakte deze samenwerking mo gelijk. Verkregen is alzoo dat zij die, kerkelijk gescheiden, op den bodem van eenzelfde confessie staan zich voorstellen dit groote werk tot stand te brengen. Dit groote werk. Onze lezers begrjjpen misschien niet allen hoe groot dat werk is. Daarom eenige toelichting. Van liberale, of wil men, neutrale zjjde, waar men sinds jaren dezelfde bezwaren gevoelde bij krankzinnigen verpleging als bjj ons, was men ook in don laatsten tijd aan den arbeid getogen om, zoo mogeljjk, het aantal gestichten voor krankzinnigen door eene in ons midden te vermeerderen. Iedereen, van welke richting ook moet holaas do noodzakeljjkheid erkennen. De oproep van den kantonrechter van Mid delburg Jhr. Mr. van der Mioden van Opmeer sloeg ook daar iD, oen commissie werd gevormd mot Prof. Wertheim Salo- monsson aan 't hoofd om zoo mogeljjk voor het Zuiden van ons land een gesticht te doen verrjjzen. Men stelt zich voor een gesticht voor Noord-Brabant en Zeeland in de bosschen bjj Woensdrecht, in te rich ten voor 400 patiënten. Daar zouden circa 50 gebouwen moeten verrijzen en de kos ten zouden circa 5 ton gouds zjjn. Onder de gebouwen zou ook een kerk zijn, die voor de helft dienst zou doen voor de Protestantsche en voor de andere helft voor de Roomsch-Katholieke gods dienstoefeningen. Een neutrale stichting alzoo voor de provinciën Noord-Brabant en Zeeland ten koste van 500.000 Hollandsche guldens. Dit is het ontwerp van liberale zijde. En wat wordt daar nu van onze zijde tegenover gesteld? Dit Een gesticht op bescheidener schaal, voor Zeeland alleen en dus voorloopig voor 200 patiënten, ten koste, ruw berekend, van een paar ton gouds. En dan natuurlijk een gesticht van bepaalde kleur, een ge sticht tot christelijke verzorging van krank zinnigen. Behalve dat een financisele operatie als de voorstanders van de neutrale stichting bedoelen onze krachten waarschijnlijk zou te boven gaan, gold ook de overweging dat het christelijk deel van Noord-Brabant, het westelijk deel, voor Bloemendaal weinig minder guastig gelegen is dan onze zuide lijke streken, en dat het overwegende katholieke deel onze christelijke verzorging uit den aard der zaak minder sympathiek gestemd is. Redenen waarom men meende het roe ping, althans in de eerste plaats roeping te achten in ons overwegend Protestantsch- christelijk Zeeland oen stichting te vestigen met die bevolking één en lotgemeen. Een stichting waarover de adem der christelijke verzorging gaat. Een stichting welks hoogste ideaal het is zich zoo nauw moge ljjk aan te sluiten aan het gezinsleven der patiënten. Een stichting in één woord het christelijk Nederland tot eere, getuige van de liefde en de energie van ons geslacht. Ziedaar, is dat werk niet groot en schoon Gevoelt ge u niet opgewekt daaraan straks als onze organisatie ook tot uw dorp, uwe hofstede of uw buisje zich uitstrekt daaraan mee te arbeiden Dat is een werk des vredes en der liefde, een werk dat opoffering vraagt en meer loont dan met zilver of eere. Goes. De regelingscommissie voor het op 30 Juni te houden Zomerfeest der Chr. Jongel. Vereen, op Zuid-Beveland doelt mede, dat alle sprekers die zijn gevraagd, bereidwillig waren do uitnoodiging aan te nomen. D. V. zullen optreden Ds. G. E. Meloen, pred. te Kloetinge (Openingswoord), Dr. J. C. de Moor, pred. te Breda, Ds. J. H. Schreudor, pred. te Arnhem, Ds. D. Hook, pred. te Heiukenszand, Ds. J. J. van van Heest, pred. te Dordrecht, Ds. N. G. Kerssies, pred. te Biezelinge. Het Harmo niegezelschap „Hosanna" van Goes zal het feest opluisteren met muziek. Men hoopt dit feest te vioren to Kloetinge (bjj Goes) op een terrein welwillend daartoe afgestaan door den eerzamen Joz. Trimpe. Vlissingen. De Roomsch Katholieke KiesvereenigiDg alhier en te Middelburg besloot da aftredende leden, candidaten der antirevolutionaire Kiesvereenigingen, te steunen. Bij kon. besluit is benoemd tot raad van 't bestuur van den polder Walcheren A. W. Berdenis v. Berlekom. Bjj het vanwege de Nederlandsche Vereeniging voor Gemeentebelangen gehou den examen werd het diplomA als aspirant secretaris of ambtenaar ter secretarie uit gereikt aan de heeren A J. P. de Blieck, te Overslag; A. van der Graaff, te Bieze linge en M. Wagtho, te Amsterdam. Bijvoegsels tot de St. Ct. no. 121 bevat ten de statuten van de Christelijke werk lieden vereeniging, met de kenspreuk van Romeinen XIII, vers 1te Terneuzen. De vereeniging stelt zich ten doel, de belangen van den Christelijken werklieden stand te behartigen, en de beginselen, uit gedrukt in art. 1, onder de leden te ver- Zij tracht dit doel te bereiken doora. het houden van vergaderingen l. het hou den of doen houden van voordrachten, lezingen, het geven van onderwijs tot ont wikkeling der vakkennis en ander onder richt, in verband met de maatschahpelijke behoeften van den werkmanc. bij ziekte en overlijden zooveel mogelijk elkander te steunen. Te Meliskerke viel Woensdag een negenjarige knaap van hot dak eener woning, waar hij naar vogelnestjes zocht. Hij brak een been en kreeg eenige knouzingen aan het hoofd. M. C. Te Goes werd Donderdag vanwege de gemeente-reiniging voor het eerst do sprooiwagen gebruikt. Do bak houdt een kubieke meter water in. De heer J. J. van Weel te Wolfaarts- dijk is herkozen als lid van het dagelijksch bestuur van het Nederlandsch Zandbouuicomité. Een buitenkansje van f250, vooreen gevonden Zweedsche vischtorpedo, viel te Bruinisse aan oen paar djjkwerkors ten deel.fe* Gedurende de drie Pinksterdagen werden op de lijn SteenbergenBrouwers haven achtduizend negentig passagiers ver voerd.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1904 | | pagina 1