Ds. BUDDING EN ZIJN TIJD.
Aan de orde komt het vootBtel tot Uit
breiding der Gasfabriek.
(Den belangstellenden lezer moeten wij
wegens plaatsgebrek het doorwrochte stuk
vaarin de bekwame (oud leden Ramondt
n Ochtman hun zwanenzang zingen ont
houden. Wij nemen er alleen de
uededeeling uit over dat de Gascom
missie zich vleit dat behoudens abnormale
omstandigheden met de kolenprijzen de nu
voorgestelde uitbreiding bij goedkeuring
van het leeningsplan niet tot verhooging
van den gasprijs zal leiden. In een naam-
looze (waarom toch naamlooze) circulaire
toch van antirevolutionaire zijde vóór de
jongste raadsverkiezing verspreid was op
de mogeljjkheid van het tegendeel gezin
speeld).
De heer Delcker constateert dat de gas-
commissie in de slotclausule van haar toe
lichting verklaart met een gevoel van vol
doening op haar werk te kunnen terugzien
met 25 jaar staan wij voor een bolangrijke
bron van inkomsten. Ook hij brengt haar
daarvoor hulde. Toch heeft hij uit de toe
lichting niet alle gegevens kunnen putten
om zijn stem aan hot voorstel zooals hot
■laar ligt te geven. Het oorspronkelijk plan
was een maximum productie van 5000 M' per
etmaal te halen. Spr. vraagt: is dit bereikt?
[s slechts een maximum van 3200 M3. bereikt,
dan is' Spr. bevreesd dat wij spoedig voor nog
meerdere uitgaven zullen staan.
Ook heeft Spr. niet begrepen of met
fabrieksleiding bedoeld wordt de leiding
in de fabriek. Voorts vraagt Spr. of men
voor het te voteeren zeer groote bedrag dan
nu kookgas tegon lagen prijs zal kunnen be
komen. Op vele plaatsen is dit kookgas
tegen 4 a 4'/2 cent, den kostenden prjjs,
te verkrijgen. Als wij moeten uitgeven
f47000 eu er is geen zekerheid dat er ook
goedkoop kookgas zal geleverd worden, dan
is het plan te groot, of te grootsch misscbien.
Ook vraagt Spr. of de rente der leening
van hoogstens 4 niet ware terug te
brengen tot 3'h De heeren lachen, en
willen 't misschien ook wel tegen nog
lager rente. In ieder geval was 't bij den
overvloed van geld, en den lust om zijn
geld te beleggon zonder risico, waar men
op 't oogenblik zijn geld niet waagt met
Russen of Amerikanen, of zelfs met Japan-
neezen, te probeeren gewees'.
Ook is Spr. van meening dat het aflos
singsplan wel goed in malkaar gezet is,
doch dat de aflossing ons mettertijd in
den steek zal laten. Het is te vreezen dat
na 25 jaar zoo'n groot nieuw bedrag zal
moeten worden betaald dat de aflossing er
bij in zal schieten, want het zal blijken
te zwaar te zijn. Dat de gasprijs niet ver
hoogd zal worden, daarmee vleit de com
missie zich slechts. „Als er geen abnor-
normale omstandigheden komen met de
kolenprgzen", zegt het rapport. Maar het
begrip abnormaal is betrekkelijk, onbe
stemd. Spr. bad gaarne ook dat eenigs-
zins nader toegelicht gezien. Er zijn hooge
sommen noodig. Spr. ontkent dit niet,
maar dan had men meer gegevens moeten
geven, en in wat sterker bewoordingen
dan „vleien" zijn verwachtingen kunnen
uitspreken.
De heer De Koningdirecteur der Gas
fabriek, ter vergadering geroepen, beant
woordt de vragen van den heer Dekker,
en zegt: De fabriek is begonnen met 1500
M' per dag. Nu 2000. En er zijn toestel
len die kunnen dienen tot 2300. Dat zou
uitkomen5 op 8. Het zuiverhuis en
andere nieuwe toestellen zijn voldoende
voor 5000 M3. Ovens en ex-ausers en een
reserve-stoomketel zijn in dit plan voor
dit jaar niet begrepen; alleen wannoer het
noodig is.
De condensor is nog maar tot 2300.
Datzelfde wordt met de ovens ook. Er is
een oven, en er is plaats voor drie. De
stokerij is nu al voldoende. Als het gas
bedrijf goed gaat, is dat geen bezwaar,
1. FEUILLETON.
In het begin van dit winterseizoen een
vluchtigen blik werpende in het archief
der oudsto Gereformeerde gemeente mijner
woonplaats, overkwam mij de lust, om een
historischen overzicht van den kerkelijken
strijd uit het midden der vorige eeuw, voor
zoover onze provincie Zeeland betreft, te
ontwerpen, en voor de openbaarmaking
gastvrijheid te vragen bij De Zeeuw
Het scheen mij, zoowel voor mjj zelf als
voor mijne aanstaande lezers het meest
doeltreffend toe, die geschiedenis te groe-
peeren om een persoon, opdat hg nu
middelpunt zjj, en beider schrijver en
lezers gedachten telkens zich om dat
ééne middelpunt vereenigen. Verder scheen
het mg toe mijno geschiedenis te moeten
begrenzen van 18341869.
Het jaar dat de kerkeljjke woelingen,
die dagteekenen van het begin der negen
tiende eeuw vasten vorm aannamen was
1834. In 1869 kwam een keerpunt in
de geschiedenis, eon nieuw uitgangspunt,
de lijn buigt zich van af dat jaar om, en
de tjjd tot het ontwerpen van een ge
schiedenis na dien tijd is misschien nog
niet rjjp. Het licht der veelzijdigheid valt
daarop nog minder voldoende, en te vele
zijn nog de levenden die deelnamen aan
den strgd en wier eigenaardige inzichten
objectieve beoordeeling in den weg staan.
Bg de keuze van den persoon dia mij
vergezellen zal op dezen ontdekkingstocht
heb ik mg laten leiden door langdurigen
diensttijd en algemeone bekendheid, door
populariteit en invloed, in 't algemeen door
die leidende eigenschappen, die zoowel moed
want dan wordt het van zelf er aan ver
diend.
Do heer Dekker vraagt hoeveel geld er
noodig zou zijn voor e^n levering van
5000 MJ per etmaal.
De heer De Koning antwoordt f88000;
en daar komt nog wel iets bij nu is f 47000
voldoende.
De heer Dekker. Hoeveel zou er bg moe
ten komen
De heer De Koning. Dat is zoo op een
maal niet te zeggen. Als wy het percen
tage overschreden hebben, dan zijn meer
dere uitgaven te voorzien door uitbreidin
gen en kolenbergplaats enz.
De heer Dekker. Dus komen wy weer
op nieuwe uitgaven
De heer De Koning bevestigt dit.
De heer Earner merkt op: niet de ge
meente.
De heer Dekker. Maar dan toch de ge-
moentenaren.
Do Voorzitter zegt dat de quaestie van
het kookgas pas bij de begrooting van 1905
kan ter Bprake komen, en nu niet is ter
zake afdoende.
De heer Dekker is dit niet eens. Als wij
ons verbinden tot een uitgaaf van f 47000,
dan gaat het niet aan om dat te zeggen,
omdat bij verschaffing van kookgas de in
komsten der gasfabriek verminderen en
het geheele plan van aflossing dan in dui
gen valt.
Do heer v. d. Leeuw wijst er op dat al
jaren het plan geweest is de fabriek te
vergrooten; dat was noodzakelijk. Het is
een kunststuk geweest om bij zoo een
karwei het gas op dezen prijs te houdeD.
Het is niet billijk de nieuwe gascommissie
op eenmaal voor dit vraagstuk te plaatson
en haar de gelegenheid te onthouden rustig
zich deze quaestie in te denken. Het is
een heel werk voor don heer Ramondt ge
weest het zoo ver te brongen men moest
daarom tovreden zijn. De heer D. eischt
te veel van de gascommissie.
De heer Dekker zegt dat het argument
van den vorigen spreker consideratie voor
den heer Ramondt er buiten had moeten
blijven, men bewijst er den heer R. geen
dienst mee. Spr. merkt op dat hy niets
eischt doch slechts inlichtingen heeft ge
vraagd. Maar nu zegt Spr. er by, als er
geen kookgas onder begrepen is, en wij
misschien nog 20 jaren zonder kookgas
blijven, hij niet de vrijmoedigheid heeft voor
't voorstel te stemmen. Het is nu duidelijk
dat een adviseur is geraadpleegd die raamde
voor een fabriek in een groote gemeente.
Wjj hebben hot gehoord van den direc
teur. In de naaste toekomst is nog f 3000
noodig, en in de daarop volgende nog
weer meer. Voor adviseur hebben wg
noodig een directeur uit een gemeente met wat
grooter gasverbruik dan Goes, een man niet
gewoon uit do ruimte te loven, uit een plaats
met weinig middelen. Spr. stelt mede
namens de heeren Duvekot en Donner
vcor het voorstel der Gascommissie aan te
houden en inmiddels een anderen adviseur
te raadplegen.
Do heer v. d. Leeuw toont aan dat de
adviseur juist geadviseerd hoeft in den
geest van een kleine gemeentedaarom
hebben wij tweemaal achtereen een ver
bouwing gehad. Maar dat is ook niet
schadelijk geweest, want Spr. heeft ge
zorgd dat niets van het nieuwgebouwde
behoefde afgebrokon te worden. Dit is
een onderdeel van het groote plan. En
nu is het debiet boven 's adviseurs hoofd
gegroeid, bewijs dat hij niet op zjjn Haagsch
of Amsterdamsch is te werk gegaan. Overi
gons is advisoeron niet het werk voor een
gasdirecteur maar voor een vakman, het
geen Spr. mot voorbeelden opheldert.
Alsnu verzoekt de heer De Witt Hamer
den burgemeester de discussie te sluiten.
Het voorstel-Dekker wordt met 10 tegen
3 stemmen (Dekker, Donner, Duvekot/ver
worpen, nadat de heer Pilaar verklaard
als kracht tot voorgaan en tot voortzetten
vertegenwoordigen.
En dan moest ds. Budding m. i. de aan
gewezen man zijn.
Zijn arbeidstgd duurde van 1834—1870
en werd voor meer dan drie kwart in
Zeeland volbracht. Vooral Biggakerke
en Goes bewaren zjjne nagedachtenis. Wie
onzer oudere tijdgenooten in Zeeland kende
den eonigszins gebogen gaanden man
nief, met den wijtuitgespreiden laken man
tel, de korte broek, en de steek waar
onder doordringende grijze oogen flonker
den, meestal op mensebenkennis gericht.
De voeten staken in lage schoeneD, trouwe
metgezellen van zijn uitspanningsreizen
naar Engeland, trouwe hulpmiddelen bij
zjjn voetreizen door de Nieuwe Wereld.
Met zijn lange Gouwenaar was ds. Budding
geen onzer, en talloozen vreemdelingen
evenmin, onbekend. En hij zelf menscben-
kenner als weinigen, kende zelfs de kin
deren en zoo menig geslachtsregister. Hg
was in staat, zoowel tot voorgaan als tot
voortgaan. MenscKenvrees was hem on
bekend en menschongunst zocht bjj niet.
Het oordeel der menschen liet hem vol
maakt koud, en voordeel verlangde noch
behoefde hij, de alleen levende, gefortu
neerde man.
Hg gaf kleur en teekening aan den tijd,
waaiin en aan den beperkten kring waar
binnen hij optrad, en het is daarom dat
ik ds. Budiing gekozen heb als patroon
voor deze geschiedenis.
Maar zal ik het portret trachten tG tee
kenen van dezen in onze provincie alge
meen bekenden man dan, het lijdt geen
tegenspraak, moet ik iets zeggen van den
tjjd waarin hjj optrad.
Zal ik mjjn portret behoorljjk afleveren
heeft dat hjj in de quaestie kookgas met
den heer Dekkor meegaat, doch uitstel
van behandeling tot bjj de volgende ge-
meentebegrooting gewenscht acht.
De voorzitter zegt nog dat al de Goesche
kassiers geld tegen 4% aanbieden, en men
meende dat 't met don tegenwoordigen
rentestandaard en deze wjjze van aflossing
zeer moeiljjk gaan zou, tegen lager rente
geld te bekomen.
De heer Dekker zegt namens de antir.
leden dat zjj, na verwerping van hun voor
stel tot hun leedwezen tegen het verbou
wingsplan moeten stommen, dewjjl alsnu
f 47000 wordt besteed aan een plan dat
den velen gebruikers van kookgas geen
lagen prjjs in uitzicht stelt, en zjj geen
vrijmoedigheid hebben zoo'n groot bedrag
uit te geven voor deze uitbreiding.
Het voorstol wordt alsnu aangenomen
togen do hoeren Donner, Dekker eu Du
vekot. Na afdoening van enkelo kleine
zaken gaat de vergadering uiteen.
Goes. Dinsdagmiddag had een goed
bezochte vergadering plaats van belang
hebbenden uit Zuiö-Baveland in de ver
plichte fruitveilingen. Aan de bestuurs
tafel hadden plaats genomen de heeren H.
A. Hanken, D. J. v. d. Have, W. J. v. d.
Bosch, F. Dominicus van Wemeldirge, J.
Q. O. Wabeke van Rilland en J. P. M. Cam-
man, die met den heer P. Lindenbergh
van Wemeldinge, zich voor deze zaak ge
spannen hadder. De heer Hanken presi
deerde en sprak een inleidend woord, waarin
hjj tevens verslag deed van een door hem
en de heeren Camman en Dominicus ge
bracht bezoek aan het Westland, waaralle
mogelijke inlichtingen verschaft waren,
o. a. door den heer Zweeres, administra
teur der Rijksproefvelden in het Westland.
Hot was Spr. gebleken dat er ook daar
twee stroomingen warensommigen zjjn
voor verplichte veilingenanderen tegen
deze doch die hebben een vrjje publieke
veiling gesticht. Deze laatsteu echter heb
ben ingezien dat het met de vrjjheid toch
niet gaat en voorspelden dan ook dat hun
vereeniging spoedig by die andere, van
de verplichte veilingen, zal zjjn ingesmolten.
De heer Camman drukte zjjn spijt uit
dat bjj 't jongste optreden van den heer
Knipping uit Lent zoo weinigen waren
opgekomen, ook dewjjl deze heer een een
voudige, practische tuinbouwer wiens vrouw
en dochters de groenten naar de markt
brengen, het best over deze dingen kan
mee spreken.
Spr. wees er voorts op hoe groot belang
een streek heeft bjj een goede teelt en
goeden omzet van haar producten. Toen
de meekrapteelt in Zeeland bloeide, waren
het voor dit gewest goeds dagen. Zoo had
ook 't Westland overvloed toen de tuin
bouw bloeide. Maar men ging van liever
lee knoeien. Kinnetjes van 23 kilo liet
men voor die van 26 doorgaan. Later ging
men er een pop aardappelenloof onder in
liggen. En zoo verloor het produit zijn
aftie'k in Engeland, en volgens de com
missionairs van dien tijd, voor goed. Dit
was twaalf jaar terug. Doch toen is mon
gaan werken op een andere manier. Men
is begonnen alle waar publiek te verkoo-
pen, in verpakkingsmateriaal van eenzelfle
inhoudsrnerk, gekeurd door controleurs der
vereeniging. Bedrogvrj. Dit begoi- II dn,
doch nam allengs grooter afmetingen aan.
Eerst veilde men de waren op een biljart.
Dat werd te klein. Toen in een zaal, het
koffiehuis, een grooter lokaa', a'les werd
allengs te klein. En nu geschieden de
veilingen in reusachtige gebouwen, allerlei
artikelen, te De Lier, Monster, 's-Graven-
zaude, Poeldijk, Naaldwjjk, Loosduiner,
WatenngoD.
Vorige jaar brachten te Naaldwijk de
klein9 veilingen f 103488, de groote 1 170000
op. Te Wateringen f 161000 en 1 170000.
De leveling geschiedt aan Engeland en
dan moet ik ook bodacht zijn op de lijst,
zoowel als op den achtergrond.
Daarom eerst een vluchtige blik op den
toestand der vaderlandsche kerk in het
eerste kwart der negentiende eeuw, toen
Budding student was.
Het eerste kwart der negentiende eeuw
Hoofd en hart was jaar op jaar vervuld
met oorlogen en geruchten van oorlogen
uit het Napoleontisch tjjd vak, met revolution
en restauratiëo. In plaats nu dat de
vaderlandsche kerk een tegenwicht geven
zou tegen die onrust en die woeling een
haven des behouds zou trachten te zijn
voor het vermoeide en belaste der wereld,
was dorheid en doodschheid zonder voor
beeld haar kenmerk.
Uniform was haar kerkelijk leven, de
ruste des doods overnachtte bij haar. Geen
rimpeltje bewoog den kalmen waterspiegel,
die vaa een stilstaand meer geljjk, en als
er bij ongeluk een rimpeltje verscheen,
door het werpen van een steen of steentje
in den kalmen vloed, b.v. door een Schots
man of Molenaar, door een Bilderdijk of
da Costa, dan kwamen autoriteiten, groot
of klein, toeioopen om dat steenen werpen
te verbieden, of althans een herhaling te
voorkomen.
Maar te midden van die doodsche stilte
kon men gedurig het rommolen van den
opkomenden donder hooren. De kalme
oppervlakte, door geen rimpeltje ges'oord,
begon zich ieder jaar afteteekenen als een
stilte die den storm voorafgaat.
Da Nsderlandsch Hervormde Kerk met
haar reglement van 1810, haar Ministerie
van Eeredienst en haar Synodaal bestuur
wekte in toenemende mate de ergernis der
vromen. En da Costa's wooid eens ge
sproken »Iaderdaad, ik zie niet hoe een
Duit.schland en meer andere landen door
commissionairs uit Rotterdam. Zjj reizen
die dorpen af en koopen bjj groote massa's in.
Alleen in den omtrek van Naaldwijk en
Poeldijk zjjn 300 nieuwe druivenkassen
van 160 M. lengte en 7 i 8 SI. breedte
in dezen winter bijgebouwd. Spr. zag daar
10000 ramen plat glas. De kassen zijn
groote gebouwen van glas, waar duizenden
komkommers als drniven langs de vensters
hangen. Door deze betere organisatie is
aan den handol een groote dienst bewezon.
De eerste veiling der komkommers bracht
weinig op; de tweede tweemaal zoo veel.
Hoe dit kwam De eerste hoeveelheid
was te klein voor de kooplieden om er
voor over te komen. Maar toen zjj grootere
partjj9n konden inslaar, kwamen zij in
massa opdagen en werden d9 komkommers
bij do eers'e veiling voor 18 a 22 cent,
thans werden zjj voor 35 a 38 cent ge
kocht.
Maar zegt men Zeeland is met het
Westland niet te vergelijken Ia zekeren
zin wel. Ook hier toch moot 't stroven
zjjn den teler en den koopman te ver
eenigen. De een wil zooveel mogeljjk geld
voor zijn waar, de ander wil zoo weinig
mogeljjk besteden. Bij publieke veilingen
is die samenwerking van belangen moge
lijk. Wij moeten zorgen ook in de toe
komst onzen afzet te behouden en zoo hoog
mogelijke rente te maken. Maar dan moet
er ook in zoo groot mogeljjka hoeveelheid
aan de markt zijn. Dan komen de koopers.
Men behoeft daarbij niot te vreezen dat
den kleinen commissionairs het brood uit
den mond genomen wordt. Die zijn er
ook in het Westland niet minder op ge
worden. Zjj zijn er zelfs beter aan toe
wanneer zij op de veilingen koopen dan
bij den koopman. Zij krjjgon nu net zoo
goed de hoogste markt.
En welke artikelen moeten op die vei
lingen verhandeld worden Fruit- en
tuinbouwproducten in den uitgebreidsten
zin. Maar men moet niet te exclusief zjjn.
EiereD, hazeD, uijen, aardappelen, kunnen
er ook zjjn. Hoofdzaak echter is fruit.
Doch noodig is algemeene deelneming
door kleinen en grooten. Afwachters kun
nen wjj niet gebruiken. Wij moeten de
groote massa's in één hand brengen. Maar
indien wy ons nu maar voor een derde
verbinden, dan zullen de kooplieden voor
dat beetje zich ook niet druk maken, want
dan kunnen zij beter bjj de boeren zelf
koopen. Particulieren kunnen en mogen
op zulke veilingeu niet komen gelegen
heid voor dienstboden gelijk in de hallen
onzer groote steden, om de groente voor
den midJagpot in te koopen, is daar niet.
De groote handelaar kan derhalve geen
concurrentie van particulieren krijgen. Al
leen handelaren komen daar. Boven de
veilingslokalon in het Westland staat dan
ookToegang voor leden en geïntrodu-
ceerden. Do kooplieden krijgen introduc
tie-kaarten van het bestuur.
Er traden 63 leden toe (waaronder 8 uit
Walcheren)nadat door den heer Camman
nog verschillende vragen waren beantwoord
en geruststellende inlichtingen verschaft
waren. In het bestuur werden gekozen
de heeren H. A. Hanken, Wilhelmiuadorp,
D. J. v. d. Have en W. J. v. d. Bosch,
Kapelle, J. K. Mesv, Nieuw- en S'. Joost-
land, K. den Hollander, üjstkapelle, E. de
Jonge, lerseke, A. Lous, Oudelande, A. de
Koster, 's Gravenpolder, F. Dominicus en
J. Pieter8e, Wemeldinge, en J. Q. C. Wabeke
te Rilland. Op een volgende vergadering
zullen nog '2 bestuursleden worden gekozen
en komen de ontwerp statuten in behande
ling die reeds ter verga ierig wa;en uitge
reikt, maar die wegens het late uur buiten
behandeling moesten blijven.
does. Voor de vaccerende betrekking
van geineonte secretaris alhier hebben zich
31 sollicitanten aangemeld.
afscheiding nog te voorkomen is", vertolkte
wat velen dachten of fluisterden.
Het bestuur, de prediking des Woords,
de bediening der Bondszegelen, de opvat
ting van het iesraarsambt was niet als het
behoort in eene kerk, trouw aan hare be
lijdenis en roeping.
Ingi ij pende in het lever, bevattelijk voor
iedereen, een feit dat insloeg was de nieu
wigheid, ingevoerd door het verplichte zin
gen der Evangolisohe gezangen in de bede
huizen.
Actie wekt reactie.
Het is niet zelden slechts een druppel
die den emmer overloopen doet.
Zoo ook hier. Men zal zich niet laten
dwingen altijd verder te gaan, en nu weder
Evangelische gezangen te gaan zingen,
neen, men zal zelfs de nieuwe berijming
der Psalmen niet meer gebruiken, maar
zich bepalen tot de berijming van Petrus
Dathenue. Tegenover de liederen ovet togen
met den glans der nieuwigheid zal men
stellen de massieve zanger, in nood en
strgd geboren, krijgszangen, eerbiedwaar
dig door ouderdom.
Ea aan de andere zijde kwamen de
besturen voordurend olie aandragen om in
het brandend twistvuur te werpen. Tel
kens weder de onwillige zwijgers voor
hunne onbetamelijke handelwijze ter ver
antwoording geroepen en met den sterken
arm gedreigd.
In het rapport van de kerkvisitatoren in
de classis Walcheren van 1826 leest men
deze woorden Met het zingen der Evan
gelische gezangen was het bij enkele ge
meenten zooals te Grijpskerke, Oostka-
pelle en Biggekerke zóó treurig gesteld,
dat dezelve, ofschoon op den duur door de
predikanten afgegeven, door niemand anders
Vlissingen. Hedenmorgen is van de
werf der Koninklijke Maatsch. »De Schelde''
alhier te water gelaten het stoombrand-
spuitvaartuig »Jason" gebouwd voor re
kening dor Gemeente Amsterdam ten be
hoove harer brandweer.
De door de gemeente Goes uitge
schreven ge'.dleeniDg, groot f 47000, is ge
gund aan de »Do Kanter en Hordjjk's Bank".
Westkapelle. In de Dinsdag gehou
den raadsvergadering word aangeboden
het jaarverblag over 1903daarna werd
bosloten tot het pachten der grasetting
van den zeedijk voor f 60 per jaar, zulks
ten dienste der vroonbeweiders. Vervol
gens werd het aantal te benoemen ambte
naren van don Bargorlijkon stand bepaald
op 3 en daarop benoemd de heeren A.
Overdnin, G. A. Kosteloo en J. Min-
derhoud Kz met ingang van 1 Juli a. s.
Ten slotte is vastgesteld het kohier van
den hoofdelijken omslag voor dit dienstjaar.
Bij kon. besluit is benoemd tot notaris
to Strijen P. G. Immink, thans notaris te
Oostburg.
Door de vrijzinnig-democratiscko kies-
vereeniging te Zierikzee is, in de vacature
mr. J. P. Cau, tot candidaat voor den ge
meenteraad gesteld de heer G. J. Lunen-
berg, meesterknecht op de drukkorij dor
firma Lakenman en Ochtman.
Verplaatst zijn de klerken der poste
rijen en telepraphie 2e kl. G. H. van der
Ploeg van Gomert naar Vlissingen, de le
kl. J. H. A. Vooren van Zierikzee naar
Hillegom en A. R. Noteboom van Sas van
Gent naar Wageningeo.
Goes. Men verzoekt ons mede te doelen
dat pogingen worden in het werk gesteld
om een comité alhier te benoomeD, uit allo
partgen, om gelden te verzamelen voor de
uitgesloten diamantbewerkers.
Bij kon. besluit is een pensioen ver
leend van f630 aan L. G. der Meer wed.
W. F. A. de Rijk, directeur van 's rgks-tele-
graafkantoor te Goes.
Bg kon. besluit is benoemd tot direc
teur van het buis van bewaring te Amster
dam H. Bierenbroodspót, thans directeur
van het huis van bewaring te Rotterdam
De St. Ct. bevat de statuten van de
naamlooze vennootschap oester- en mossel-
visscherij Luctor et Emergo te lerseke. Hot
doel is het pachten van vischwater in de
Zeouwsche stroomen, het aldaar kweeken
van oesters en mosselen, het vangen en
verkoopon van deze en het daardoor behalen
van winst. De vennootschap wordt aange
gaan aanvankelijk voor den tgd van ongeveer
10 jaren. Het maatschappelijk kapitaal is
f 10.000 groot, verdeeld in 20 aandeelen
op naam, ieder f 500 groot. Tot directeur
is benoemd de heer J. Plantsoen, oester
handelaar te lerseke.
Als een bijzonderheid uit de paarden-
woreld wovdt ons gemeld, dat een land
bouwer te Zuiddorpe (Zeeland) in het bezit
is van een merrie, welke 14 jaar achteroen
een veulen groot gebracht heeft.
In de officieren-cantine in de leger
plaats te Zeist is onlangs inbraak gepleegd
gebleken is dat ontvreemd zijn eenige
flesschen wijn, een groot aantal lepels en
vorken, messen, een blok gewichten, enz.,
bovendien dat voor 5 a 600 gulden aan
meubelen moedwillig vernield zijn, o.a. niet
minder dan 100 lampen. Drie soldaten,
verdacht do plegers hiervan te zjjn, bevinden
zich reeds in arrestde politie heeft het
meerendeel der ontvreemde voorwerpen
opgespoord en in beslag genomen.
Men schrgft uit Erica
Den geheeleu middag werd gisteren door
eenige veenarbeiders te Schöningsdorf braaf
de flesch aangesproken. Een van het ge
zelschap, de 16-jarige Peters van Erica, een
ouderlooze jongen, wilde bij het drinken
niet meedoen met de anderen. Over deze
dan door den voorzanger gezongen werden.
Do gezangen-kwestie verlaagde op onge
wone wijze het stichtelijke der godsdien
stige bijeenkomsten. Een predikant als ds.
v. d. Rhee te Biggekerke, die duidelijk liet
merken: ik geef een vers van de Evange
lische gezangen te zingen op, omdat ik hot
doen moet een gemeente die eerswil-
lend de lippen samenknypt en stemme-
loos blijft, en oen voorzanger, gewoonlijk
de moester, die alleen, gansch alleer, de
opgegeven regels afzingt.
De gezangen-kwestie was, misscbien
minder met geestelijke bedoelingen, in den
grond niet anders dan de geest van verzet
tegen een gemistrouwd kerkbestuur en een
gewantrouwde leer.
Het verzet nam toe.
In de gezelschappen begon men te zoe
ken wat de „Bdiilskerk" niet meer geven bon,
de Synode vereerde men met den naam
van Synogoge des Satans, de doop, toege
diend door predikanten uit bet Hervormd
kerkgenootschap, als niet rechtzinnig be
kend, werd den Moloch offeren genoemd.
Hier en daar begonnen oefenaars optetreden.
In Zeeland werd als zoodanig meest bekend
Johan Wilhelm Vijgeboom, later opgetreden
als predikant der oude gesepareerde ge
meente van Axel.
Overal kwam Vijgeboom, overal werd
Vijgeboom gevolgd, maar ook overal werd
Vygeboom vervolgd, want hij keerde terug
tot de oude, beproefde formulieren van
Eenigheid, verwerpende de Evangelische
gezangen als een Remonstraatscbe nieu
wigheid.
Zoo kwam het jaar 1834 en )n
begon het werkzaam leven van ds. Budding.
(Wordt vervolgd).
