Provinciaal Yeearts
Bijvoegsel van „DE ZEEUW" van Donderdag 17 Maart 1904. No. 73.
BOUW- EN WEILAND,
EEN SCHUUR,
Gemengde Berichten.
Afloop Yerkoopingen enz.
Advertentiën.
f 1.25.
H oir ine, ie nieuwe Wellak
DnMj „De Ster", Vlasmrtt,
Timmermans,
op Vrjjdag 8 April 1904,
Bouwland,
Magazijn „Eroenenflraak
Te koop voor de Zaai:
Een Knecht gevraagd,
Posterijen.
VOLLEDIG
KORAALBOEK
Nieuwe Krenten
Nieuwe Rozijnen
Sucade
Wielrijders koopt:
A. A. DE TROIJE,
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
BURGERLIJKE STAND
Van 1416 Maart.
Marktberichten.
T elegrammen
Spaarzaamheid
Deugdzaamheid
Langduurzaamheid
Zindelijkheid
fej Sto ew er Greif
Allricht
£2 Jupiter
Luctor te
Br illant
-5 Ninon
openbaar vei koopen
I. DE KAPITALE
goed onderhouden Woonhuis,
Schuur, Wagenhuis
en verderen TIMMER,
2. 4 Hectaren 42 Aren 10 cA.
Voop overplaatsing te koop
aangeboden
Het Bestuur,
H.H. Landbouwers
puike Maïs en Voergerst,
Zeeuwsche Bonte en
Blauwe Pootaardappelen
een Bakkersknecht
een Paardenknecht
EEN SLEEPERSKNECHT
een Handknecht
een Schoenmakersknecht
timmeren en metselen verstaande, bij
A. VOLKERS, timmerman, Veere.
Uit de Tweede Kamer.
De verwachting door velen gekoesterd,
dat Dinsdag de Kamer met de hoogeron-
derwijswet gereed zou komen, is niet ver
vuld.
Berst Donderdag 24 dezer valt de be
slissing en is de eindstemming daar.
Nu werd de beraadslaging voortgezet
over het al of niet toekennen van een
subsidie van ten hoogste 100000 gld. over
25 jaar aan bijzondere universiteiten en
verleening van 10 rijksbeurzen, ieder van
f500.
De Minister begon met enkele wijzigingen
in het desbetreffend artikel nader toe te
lichten.
Vooreerst de verandering van het woord
«subsidie" in «tegemoetkoming".
Een drietal sprekers n.l. dhrn. Lohman,
Idsinga en v. Karnebeek, zetten in dezen
hun standpunt nader uiteen. Dhr. Lohman
zegt, dat er bij het hooger onderwijs niet
van volkomen rechtsgelijkheid behoeft
sprake te zijn, zooals dit bij het lager
onderwijs het geval is. Dit zou alleen
kunneD, als de bijz. universiteiten volkomen
gelijksoortig waren aan de openbare. Ook
ontkende spreker de stelling, waarvan de
minister uitging, dat n. 1. de openbare
universiteiten zouden zijn de organisatie
van het modernisme, en dat men hier voor
de keuze stond tusschen twee stelsels n.l.
het indifferente en het principieels stelsel,
waarin de staat als zoodanig geen partij
had te kiezen.
Met dit laatste stelsel komt men ertoe,
om door staatsgeld propaganda te maken
van de eene klasse van burgers tegen eene
andere klasse. Zulk eene subsidie is on
rechtvaardig. Maar eene andere vraag
is het, of het billijk ware, aan d9 bijz.
universiteiten te onthouden de stoffelijke
hulp, die aan de bijz. leerstoelen zou
worden verzekerd in den vorm van loca-
liteit, vuur en licht, enz. Dat is geheel
iets anders.
In dien zin subsidie te verleenen, is
alleszins gewettigd. De rechtsgelijkheid
eisoht de bijzondere universiteiten niet ach
ter te stellen by de bijzondere leerstoelen.
Dhr. v. Karnebeek gaat mee met het
eerste deel van des heeren Lohmansrede.
Het is uit zijn hart gegrepen. Niet met
het tweede. Door het verlangen van den
afgevaardigde van Goes, zegt dhr. v. Kar
nebeek, wordt een soort van coneurrentie-
stelsel in het leven geroepen tusschen de
bijzondere universiteiten en de bijzondere
leerstoelen. De geheele zaak zou alzoo
neerkomen op eene beweerde vergoeding
voor het gebruik van collegekamers in de
eigen gelouwen van het rijk, dus een soort
van vergoeding voor lokaalhuur, of van
erkentelijkheid voor het gebruik van rijks
lokaliteiten ten behoeve der bijzondere
leerstoelen. Een tegemoetkoming van
100000 gld. als dankoffer. Daarin kan de
afgevaardigde van Utrecht niet komen.
Dhr. v. Idsinga staat op een ander stand
punt.
De afgevaardigde van Bodegraven zegt,
dat zijne opvatting omtrent het publiek nut
van bijzondere leerstoelen volstrekt niet
medebrengt, dat hij voorstander van het
subsidieeren van bijz. universiteiten zou zjjn
zooals dhr. v. Karnebeek schijnt te beweren.
Iniegendeel. Maar daarom is hij nog niet
tegen de toekenning van speciale subsidiën
aan bijz. universiteiten. Met dhr. v. Kar
nebeek kan hij alzoo niet medegaan. Toch
zou hij de regeering ernstig willen verzoe
ken, dit artikel terug te nemen. Meent
zjj het echter te moeten handhaven, dan
ziet deze afgevaardigde niet, waarin hjj er
niet vóór zou stemmen.
Vooral nu de bjjzondere gymnasia worden
gesubsidieerd. De Minister beantwoordde
de sprekers, en wijst er vervolgens op, dat
de bedoeling van de regeering is, om de
inrichtingen van bijzonder hooger onderwijs,
inderdaad zwakke planten, zwak tengevolge
van den bestaanden toestand, te steunen
en deze in staat te stellen zich tot krachtiger
leven te ontwikkelen.
Vooral nu de bijzondere leerstoelen, die
niet op eigen wieken drijven, eene ernstige
bedreiging voor die verdere levensontwik
keling zullen wezen.
De vier duizend guldens per jaar hebben
dus geen andere bedoeling dan om het ver
broken evenwicht te herstellen. Een soort
van vergoeding alzoo en niets meer, eenigs-
zins opwegend tegen de voorrechten aan bjjz.
leerstoelen, van lokaliteit, vuur en licht.
De bepaling omtrent de toekenning van
rjjksbeurzen, heeft de Minister in een af
zonderlijk artikel opgenomen, om duidelijk
te doen uitkomen, dat die beurzen met de
subsidiequaestie niets te maken hebben.
Zg dienen alleen ter tegemoetkoming
van minvermogende ouders om hetzjj
aan de openbare, hetzjj aan de bjjz. uni
versiteit hunne zonen universitair onderwijs
te doen geven.
De desbetreffende artikelen (subsidie en
beurzen) worden goedgekeurd.
Voorts wordt in behandeling genomen
het artikel waarbjj o. m. bepaald wordt
de wijziging is van den Minister dat
de aanwijzing voor de vestiging van eene
bjjz. Universiteit wordt ingetrokken in
dien de universiteit na 25 jaren niet vier,
en na 50 jaren niet vijf faculteiten om
vat, elk met ten minste drie gewone
hoogleerareD.
Dhr. v. Idsinga acht deze aanvulling
overbodig. Er zijn geen vijf faculteiten
noodig voor het verkrijgen van den effec-
tus civilis. En daarbij kon het licht ge
beuren, dat na een 25 tal jaren het recht
voor de bjjz. universiteiten zou vervallen.
Ook dhr. Bos mengt zich in het debat.
Gedeeltelijk kan hij meegaan raet den
afgevaardigde van Bodegraven. En daarbij
wil hij constateeren, dat de regeering met
deze bepaling bewijst, dat de organisatie
van een universiteit hoofdzaak is, gelijk
van de linkerzijde steeds is beweerd. De
regeering verandert dus geheel van stand
punt in dit opzicht.
Als er over een kwarteeuw vijf facul
teiten noodig zijn, dan zjjn ze ook nu
noodig. Daargelaten dat voor de medische
en natuurkundige faculteiten drie hoog
leeraren onvoldoende zijn. Er moeten er
minstens zes wezen.
Dhr. Schokking vindt de wijziging goed.
Wordt de volledige bezetting voor de open
bare universiteiten geëischt, dan ook voor
de bijzondere. Gelijke monniken, gelijke
kappen.
De Minister herinnert de Kamer, dat
hij in geschrifte principieel een vrije uni
versiteit met vjjf faculteiten heeft ver
dedigd. Wat nn voorgesteld wordt, is niet
in strijd met zijn in het debat verkondigde
meening, waar hij wees op universiteiten,
die op den groei kunnen worden geor
ganiseerd. Het eenige punt is hier dus
het stellen van een zekeren termijn voor
dien groei.
Daarenboven behoeft men zich niet on
gerust te maken, dat na 25 jaren de po
sitie van de bijzondere universiteiten zoo
zal wezeD, dat het recht zal moeten worden
teruggenomen. De Minister heeft in het
minst geen bezwaar, om door de inlas-
sching van de voorgestelde bepaling, eene
concessie te doen aan het verlangen van
een deel der rechterzijde.
Na enkele opmerkingen van dhr. Bos
en Roëll, wordt de wijziging aangenomen.
Ook de bepaling, dat de hoogleeraren
van de theologische faculteit in den senaat
geen deel zullen nemen aan de beslissing
over het toekennen van doctorale graden,
waaraan rechten als bedoeld in art. 1072
de doctorale graden met effectus ci
vilis zullen worden verleend.
De overige artikelen worden eveneens
goedgekeurd. En, zooals we reeds ver
meldden, zal de eindstemming a. s. Don
derdag over 8 dagen te 11 uren plaats
hebben.
Verder werden nog aangenomen de wij
ziging van de artsenwet en evenzeer de
wijziging van het wetboek van koophandel
betrekkelijk het protest van wissels op
Zon- en feestdagen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Den Hoorn P. K. Groene-
veld te IJzendjjke; te Marssum H. J.
v. d. Zee te Beusichem; te Doesburg
G. J. B. Stork te Varik; te Kuinre J.
H. C. Israel O.-I. pred. te Nijmegen
te Ommelanderwyk J. Samplonius te Sant
poort te Colijnsplaat d3. H. L. A.
Fejjkes te Arnemuiden.
Aangenomen naar Roosendaal door A.
F. v. d. Scheer te Ossendrechtnaar
Annerveen door B. Scholtens te Sellingen;
naar Ruinen door R. Sonies cand. te
Groningen.
Bedankt voor Vlissingen door H. W.
Creutzberg te Wijk aan Zee.
Dr. E. C. Jungius, emeritus predi
kant van Leeuwarden te Hilversum, o. a.
van 1865 tot 1868 pred. te Zierikzee, is
Zondag plotseling op 66-jarigen leeftijd
overleden. Op weg naar de godsdienst
oefening van den Protestantenbond overviel
hem een beroerte en werd hjj bij een
dokter ingedragen, waar hjj na eenige mi
nuten overleed.
Geref. Kerken.
Beroepen te Wij he J. Meijer te Zalt-
bommelte Ulrum A. Roorda te Oude
Pekela.
Bedankt voor Delfzijl door R. Smeding
te IJselmonde; voor Nieuw Dordrecht
door Z. Hoek te Ambt Vollenhove.
Roomsch Kath. Kerk
Benoemd tot pastoor te Nootdorp de heer
W. J. v. Hooff, van Oud-Vossemeertot
pastoor te Oud-Vossemeer de heer J. S.
v. Buchem, kapelaan te Leimuidentot
pastoor te Graauw de heer Eug. van Acker
en tot kapelaan te Hulst de heer J. Joossen
te Gilze.
Mej. J. S. Dronkers te Goes slaagde te
Breda voor de acte nuttige handwerken.
Middelburg. De collecte voor het Em-
mafonds bedraagt met inbegrip van een
nagift, nu f667.39'.
Rilland-Bath. De heer Jacob Dronkers,
meer dan 30 jaren organist bjj de Ned.
Herv. Gemeente alhier, heeft tegen 1 April
a. s. als zoodanig ontslag gevraagd.
Te Genua is gisteren het hotel Eden
afgebrand. Alle logeergasten, onder wie
de prinses van Mecklenburg, zijn gered
kunnen worden.
MILDELBURG. Getrouwd: A.
Landheer, 26 j. jm. en G. Pluijmers, 23
j. jd.J. Goedbloed, 33 j. jm. en C.
E. P. van Zoom, 22 j. jd.
Bevallen: D. S. Waterman geb.
Vermaas, d.
GOES. Overleden: 15, Martinus,
22 mnd., z. v. Marinus Eversen en Sara
de JongeMarinus Hengstmengel, 75
j., wednr. van Jacoba van Put en thans
van Lena Hoogerheide.
GOES, 15 Maart 1904.
Bij matigen aanvoer van alle artikelen
werd tarwe 20 cent lager verkocht, overige
graansoorten onveranderd in prijs.
Oude Tarwe f 0,a f 0,Nieuwe
Tarwe f 6.4 f 7.50. N. Rogge f 5.4 f 5.25.
Wintergerst per 100 kilo f 7.25 4 f 7.50.
Zomergerst 7.a 7.35. Haver f 6.25 4
f 7.Bruineboonen f 9.a f 14.50. Paar-
denboonen f 6.25 4 f 6.50. Kroonerwten
f7.75 4 f8.75. Groene Erwten f7.25 af8.
Versche Boter f 1.05 f 1.20, mid. f 1.14
per kilo. Eieren f3.— 4 f3.60, mid. f3.30
de 104 stuks. De aanvoer van boter en
eieren was tamelijk.
OOSTBURG, 16 Maart 1904.
Oude Tarwe f0.a f0,Nieuwe
Tarwe f 6,75 k f 7,75 N. Rogge f 5,40 f 5,60
N. Wintergerst f 7,50 k f 8,per honderd
kilo. Zomergerst f 7,25 k f 7,50 per honderd
kilo. Haver per 100 kilo f 6,tl 6,50 Kook-
erwten f 8,50 k f 9,Erwten f 0,a f 0,
Paardenboonen f 6,40 k f 6,60 Koolzaad
f 0,a f 0,
Waar 'ter niet bij staat, is de prijs per H.L.
VLISSINGEN, 15 Maart. Boter f 1.25 k
fl.15 per KG. Eieren f 3.80 per 104 stuks
ROTTERDAM, 14 Maart. Ter graan
markt van h9den (Maandag) was de
beweging in binnenlandsche granen
als volgtTarwe. Van den kleinen
aanvoer werd slechts een zeer klein gedeelte
verkocht, daar voor verre weg het grootste
gedeelte te lage aanbiedingen werden uit
gebracht. Hot verkochte gedeelte bracht
per heet. van f7.40 tot f8.25 op en een
enkel extra puik partijtje daarboven. Verder
per 100 kilo f9 4 f 10. Rogge weinig
gevraagd. Per heet. f 4.75 4 f 5.25. Gerst.
Winter- en Zomer- f 7 k f 7.40 en Chevalier-
f7 4 f7-34, alles per 100 kilo. Haver
moest lager worden afgegeven. Per 100
kilo f 6 4 f 6.80. zaai- daarboven. Witte-
boonen per heet. f7 f 10. B u i n e-
b o o n e n per heet. f 9 4 f 15. Blauwe
erwten alsvoren. Per heet. f 7.25 a f 8.25
en vertrouwde kook-daarboven. Ljjnzaad
met beperkten aanvoer en weinig handel.
Prijzen onveranderd. Aardappelen,
Zeeuwsche blauwe f 5.25 a f 5.50, dito bonte
f 5.25 a f 5.50, Duitsche roode f3.20 4 f 3.40,
Duitsche blauwe f 3.50 4 f 3.75, eigenhei
mers f5.25 a f 5.50, magnum bonum f3.20
a f3.50.
ROTTERDAM, 15 Maart. Ter veemarkt
van heden (Dinsdag) waren aangevoerd967
runderen, 334 vette, 816 nuchtere kalveren
139 schapen, 636 varkens, 102 biggen. Run
deren le qual, 68, 2e qual. 54, 3e qual.
kalveren le qual. 110, 2e qual. 86, 3e qual,
schapen le qual. 70, 2e qual. 50, 3e qual
varkens le qual. 38, 2e qual. 34, 3e
qual. cent; alles per kilogram.
Lijst van brieven verzonden aan onbe
kenden door het Postkantoor te Goes over
de le helft van Maart 1904.
Mej. D. Verpoorte, Amsterdam.
Van Kruiningen: Bunker, Middelburg.
Van Hansweerd: P. Walrop, Brussel.
Tweede Kamer. De heer Lohman ad
viseerde namens de meerderheid der com
missie voor de geloofsbrieven tot niet
toelating van den heer Van Wijnbergen
voor het kiesdistrict Eist, omdat in som
mige gemeenten niet herinnerd is aan de
gelegenheid tot candidaatstelling. De min
derheid der commissie is voor toelating.
Het rapport der commissie zal later be
handeld worden. De interpellatie over het
ontslag Lindeman wordt hierop behandeld.
De heer Drucker afkeurende Lindemans
daden oordeelde diens straf te zwaar en
meende dat de minister ten aanzien der
rechtspositie van de ambtenaren in het
algemeen op den verkeerden weg was.
De heer Troelstra oordeelde de wijze
waarop de regeering den heer Lindeman
aan den djjk heeft gezet walgelijk De
heer Van Nispen verdedigde de regeering
wier houding doortastender had moeten
zijn. De minister van Waterstaat be
toogde dat Lindeman ontslagen was om
dat hjj verantwoording aan het wettig ge
zag had geweigerd.
De heer Drucker heeft een motie voor
gesteld waarbjj de Kamer oordeelt dat
Lindemans optreden de tusschenkomst der
regeering wettigde maar dat de door den
minister gevolgde gedragslijn niet door
den eisch van goed beleid geboden werd.
Verworpen werd met 70 tegen 14 stem
men een motie van mr. Troelstra waarbjj
het ontslag van Lindeman werd afgekeurd.
De motie Drucker werd verworpen met
72 tegen 12 stemmen.
Middelburg. In de gemeenteraads
vergadering van heden Woensdag zijn tot
onderwjjzers aan school K benoemd de heeren
M. Ossewaarde te Goes en G. Houtekamer
te Wemeldinge. En werd op de meeste
eervolle wijze ontslag verleend aan den heer
A. de Vulder van Noorden als secretaris
der gemeente.
Waarde. Dinsdag zjjn alhier op het
overgangsexamen aan den landbouwcursus
alle leerlingen tot het tweede leerjaar toe
gelaten.
Zand. Heden Woensdag werd door not.
Verhulst pnbliek geveild de hofstede Ol
men veld groot 45,3443 H. In massa ver
kocht voor f 62952 aan dhr. M. I. de Groot
te Middelburg.
Thans kan iedereen een goed Koraal-
boek koopen, want de 2e druk van VAN
DER WALs Koraalboek, zooeven versche
nen, kost, keurg gebonden niet meer
dan f 1 25
De Psalmen en Evangelische Gezangen,
gecomponeerd voor Huisorgels (z.g. vier
stemmig) door L. VAN DER WAL, in lin
nen prachtband, voor slechts fl.25.
Alleszins voortreffelijk zijn hierin de
Melodieën der Psalmen en Evangelische
Gezangen gezet, prachtig en vol van toon,
maar toch zoo eenvoudig, dat ook minder
gevorderde spelers ze gemakkelijk kunnen
gebruiken. Verkrijgbaar bij D. BOLLE,
Bazaar van Goedkoope Boeken, Hang No.
98, Rotterdam, en verder alom. Franco
na ontvangst van postwissel ad slechts fl.25,
waarop te vermelden „Koraalboek."
Het KANTOOR van wijlen Mr.
LIEBERT gesloten zijnde, zal de on-
dergeteekende zitting houden te Goes
in het koffiehuis „het Slot Ostende"
tot 15 April a. s. eiken Dinsdag van
11 tot 1 uur en daarna den 2en Dins
dag van iedere maand van ll'/j tot 1
uur.
PH. M. DE RONDE BRESSER.
zijn vier deugden welke men verkrijgt
door het gebruik van FACILIO,
de nieuwe meubelvernis. Verkrijgbaar
in flacons a f0,20, f0,35, f0,45, 'f0,75.
Verkrijgbaar in flacons f 0,25, f 0,35,
f 0,50, f 0,75.
MIDDELBURG.
Te GOES bij den heer TAN TIJVEN,
Ganzepoortstraat.
Ziet goed toe of op de flacons Noirine en
Facilio gedruist zijnzoo nietweigert ze beslist.
•OOOOOO 0000009
10 et. de 5 ons.
12 ct. de 5 ons.
H
5 ct. per ons.
Foelie en Anijszaad (gemalen
en ongemalen).
Minzaam aanbevelend,
NOORDSTRAAT, MIDDELBURG.
H e.
S en verschillende X
«5
andere merken.
Verkrjjgbaar bjj
handel in Rijwielen en Naaimachines,
't Zand bjj Middelburg.
GEDEPUTEERDE STATEN van Zee
land roepen sollicitanten op naar
de betrekking van
der 2e klasse, dienstkring Weste
lijk Zuid-Beveland, standplaats HEIN-
KENSZAND, aan welke betrekking een
jaarwedde is verbonden van ƒ400.
Benoembaar zijn alleen zij, die van
Rjjkswege eene akte van bevoegdheid als
Veearts verkregen hebben.
Sollicitatie-stukken worden ingewacht
vóór 1 April e. k.
Middelburg, 11 Maart 1904.
Gedeputeerde Staten voornoemd,
ROEST, Voorzitter.
KRUSEMAN, Griffier.
De Notaris J. HOSANG zal
voormiddags te 10 uur, in het koffiie-
huis „De Kroon", te Wissekerke, in het
in de gemeente Wissekerke, in den
Geersdijkpolder, bewoond door den heer
S. J. de Regt, bestaande in
met daarbij behoorend
liggende in de gemeente Wissekerke,
in de Geersdijk en Willempolders, ter
gezamenlijke grootte van 46 Hectaren
35 Aren 20 Centiaren, waaraan H.
37.11.50 tiend vrij.
De veiling zal geschieden in 11 per-
ceelen met verschillende combinatiën
en in massa.
liggende in de gemeente Wisseksrke,
in den Wissekerkepolder, in pacht bij
den heer A. van der Maas Az.
Te veilen in 3 perceelen en in massa.
Gedrukte notitiën dezer veiling met
kaarten zijn gratis verkrijgbaar ten kan
tore van voornoemden Notaris te Mid
delburg op den Dam b/d Graanbeurs.
door de Vereeniging voor Chr. nat.
Schoolonderwijs te Kapelle - Biezelinge,
lang 12.30 en breed 6.75 M., staande
te Kapelle, achter het pand A 31.
Inschrijvingsbiljetten worden inge
wacht Maandag 28 Maart, van 34
uur, ia de Consistorie der Ger. Kerk
te Biezelinge. Het gebouw is te
aanvaarden ongeveer half Mei.
Inlichtingen te bekomen bij den heer
W. SLABBEKOORN te Biezelinge.
lage prijzen.
TE KOOP
en een partij Roggestroo
bij W. DE REGT, B o r s e 1 e.
Kroonerwten, Gerst, Haver, Bruine
boonen, bonte en blauwe Zetaardappels,
een Menwagen en Veerewagen
bij ADR". WIELEMAKER,
Koudekerk e.
Tegen Mei
of aankomende gevraagd bij P. DE
SCHIPPER te Nieuwdorp.
Wegens huwelijk met Mei
gevraagd bij L. DE NOOD 't Zand.
Terstond
benoodigd, die ook boerenwerk kan ver
richten, bij D. LORIER, Sleeper, Arme-
niaansch Schuitvlot, Middelburg.
Met Mei
benoodigd bij G. COPPOOLSE,
Oostkapelle.
Met Mei
gevraagd, liefst G. G.
M. F. STURM, Serooslcerke (W.)
