Kerknieuws,
Schoolnieuws.
li e c h t s z a ke ri.
Gemengde Berichten.
vooral, pleitten voor een afzonderlijke in
stelling.
De Minister bespreekt deze quaestie in
den breede.
Ons land moet grootendeels leven van
landbouw en handel en heeft groote be
hoefte aan hooger onderwijs ook op dit
gebied. De practjjk vormt in de eerste
plaats landbouwers en handelsmannen, maar
toch de gelegenheid om ook goed theore
tiscb ODderlegd te worden, om een diep
inzicht te krjjgen in allerlei economische
verschijnselen, kan in geenen deele worden
gemist. In dit opzicht zjjn we nog wat
achterlijk. De landbouwschool te Wage-
ningen is feiteljjk eene mislukte stichting
en de Handelsschool te Amsterdam, hoe
belangrijk ook, draagt niet het karakter
van wetenschappelijk onderwjjs.
En ook de handel heeft niet die hooge
vlucht genomen welke wjj redelijkerwijze
voor ons land mochten verlangen. Het
handelsonderwijs moet noodig op hooger
peil komen. Bjj onze jongelui ontbreekt
nog zoo vaak de vaardigheid, de „geschult-
heit'", welke men ontegenzeggelijk op de
buitenlandsche kantoren kan opmerken.
Nu is de vraag, is hel voldoende het
hooger landbouw- en handelsonderwijs aan
de bestaande universiteiten te geveD, of
zijn daarvoor afzonderlijke hoogescholen
noodig?
In hoedanigheid, in graad is er voor
zeker geen verschil tusschen het onderwijs,
of het gegeven wordt aan de bestaande
universiteiten of wel aan afzonderlijk daar
toe opgerichte hoogescholen.
Maar kiest men voor de bestaande uni
versiteiten, waarom dan ook niet het mili
tair en het marine hooger onderwijs aan
de universiteit gegeven En daarbjj, waar
moet dit alles ondergebracht? Onder de
wis- en natuurkundige faculteit? Wat
monster van faculteit zou men echter daar
van niet maken, niet alleen wat personen,
maar ook wat kunstmiddelen betreft? En
dan de jalouzie tusschen de faculteiten,
welke er het gevolg van zou zjjn? Doch
er is meer. Verbindt men beide en dit
is wel het hoofdmotief voor afzonderlijke
hoogescholen dan verbindt men de zui
vere wetenschap en de technische studie,
die gericht is op toepassing van het ge
leerde. En voor deze technische studie is
met het oog op de practische eischen, de
universiteit de minst geschikte plaa's.
De landbouwschool te Wageningen tot
eene inrichting van hooger onderwijs te
maken ware verloren moeite. De plaatsen
van vestiging van dergelijke hoogescholen
zijn ontegenzeggelijk de universiteitssteden.
Tot het stichten van een afzonderlijke
veeartsenijschool bestaat volgens den Minis
ter geene aanleiding.
Een desbetreffend amendement op art.
32 ingediend door dhr. Van Kamebeek, om
slechts te bepalen, dat van rijkswege tech
nisch landbouw- en handelshoogeronderwjjs
zal worden gegeveD, en voorloopig facul
tatief te stellen, of dit al of niet aan af
zonderlijke hoogescholen zal worden gedo
ceerd, wordt later in overleg met dhr.
Heemskerk door den voorsteller zeiven
teruggenomen.
Dhr. Heemskerk stelt voor het bewuste
artikel aldus te lezen.
,.Er wordt van rijkswege technisch on
derwijs gegeven aan eene technische hooge-
School".
En dan een art. 32b in te lasschen:
„Het van rijkswege te geven hooger land
bouw- en handelsonderwijs wordt nader
bjj de wet geregeld". De Minister zegt
in dit amendemeut te kunnen berusten.
Het is Z.Exc. voldoende, te weteD, dat
voor de Kamer vaststaat, dat het land
bouw- en handelsonderwijs tot eene hoo-
gere plaats zal worden opgevoerd.
De beide amendementen van dhr. Heems
kerk worden vervolgens zonder stemming
j^edgekeurd. Ook art. 32a, zoodat daarmede
beslist is, dat de polytechnische school te
Delft, de technische hoogeschool wordt.
Bjj art. 32b, aanwijzende de afdeelingen
welke de technische hoogeschool zal be-
vatten, zou dhr. Van Kol gaarne de bij
voeging zien, dat er gelegenheid zou zijn
tot opleiding voor sociaal-technisch inge
nieur. Voorts wilde dhr. Bos art. 32c in
dier voege gewjjzigd zien, dat het toela
tingsexamen bij wettelijke bepaling werd
geregeld.
Bjj art. 32d zag deze afgevaardigde gaarne
stedenbouw en aanleg van waterleidingen
als vak van onderwjjs, wat dhr. de Stuers
aanleiding gaf tot de opmerking om het
teekenen optenemen onder de gymnasiale
vakken.
De Kamer schrjjdt voort tot de behan
deling der verdere afzonderljjke artikelen.
Zonder noemenswaardige opmerkingen wor
den ze elk tot en met 82b goedgekeurd.
Dinsdag voortzetting.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Waverveen K. den Hollan
der cand. te Middelburg; te Ruiner-
wold H. G. Brink te Heer Hugo waard
te Appingadam R. A. C. Erjjling te Delfzijl.
Aangenomen naar Deurne door C. Diehl
te Ochten.
Bedankt voor Kuinre door P. M. de Jong
cand. te Sliedrechtvoor Oudorp door
D. Sypkens te Krommenie.
Geref. Kerken.
Drietal te KrabbendijkeR. K. M. Hum-
melen te LangeslagJ. Jansen te 's-Gra
venmoer en J. Sybrandy te Medemblik.
Tweetal te Ierseke: ds. W. T. van Dam
te 'sGravendeelends. H. W. Laman te
Kruiningen,
Bedankt voor Warns door A. Schweitzer
te Buiksloot.
Krabbendijke. Den 15 Maart is het
30 jaar geleden, dat Ds. J. de Koning hier
kwam. De vorige week Zondag deelde
ZEW. bij de doopsbediening mede, dat hier
400 kinderen door hem waren gedoopt en
nu Zondag, toen ZEw. het laatst het avond
maal bediende, bij de voorafgaande open
bare belijdenis, dat 200 volwassenen open
baar belijdenis deden. 27 Maart hoopt ZEw.
afscheid te preeken.
Goes De voordracht ter benoeming van
twee onderwijzers bij het Lager Onderwjjs
aan school B, bestaat uit de HeerenG.
Hooze te Oudelande, G. W. de Jonge te
Kruiningen, J. L. van Bortel te Zierikzee.
G. W. de Jonge te Kruininger, G. Hooze
te Oudelande, J. de Smidt te Tholen.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van 5 Maart 1904 zjjn
veroordeeld wegens: overtreding leerplichtwet:
J. de K., te Goes, en A. de N., te Wiesen-
kerke, ieder f0,50 b. s. 1 d. h. D. G. M.,
L. G. K., A. J., M. de V., P. J., J. M.,
te Wissenkerke, A. M., P. M. C. P., te Cats,
J. B., en P. A. P., te Coljjnsplaat, J. P.,
te DriewegoD, J. D en H. B., te Hoede-
kenskerke, J. S., en P. de V., te Borssele
M. v. H., te Krabbendjjke, ieder f 1 b. s.
1 d. b. C. B., te Krabbendjjke, C. V., en
J. M., te Hansweerd, W. v. L., en M. v.
H., te Waarde, ieder f2 b. s. 2 d. h. K.
S., te Wolfertsdjjk, en J. de F, te Coljjns
plaat, ieder f 3 b. s. 2 d. h. J. de W., te
Coljjnsplaat, W. M. K te Hansweerd, en
M. de P., te Goes, ieder f2 b. s. 2 d. h,
C. N., te Cortgene, en S. P., te Rillaud-
Bath, ieder f5 b. s. 3 d. b. D. K te Coljjns
plaat, en Ph. S., te Heerenhoek, ieder 2 X
f2 b. s. 2 X 2 d. h.jagen zonder verg-:
J. van 't W., te Borssele, f5 b. s. 3 d. h.
C. J. B te Rilland Bath, f 15 b. s. 6 d. h. i
jagen zond. acte en verg. F. M„ te Goes,
2 X f5 b. s. 2x3 d. h. vorb. verkl. bevel
uitl. geweer of f 4 s. 2 d. h. A. V., te Cats,
2 X f3 b. s. 2 X 2 d. h. verb, verkl. bevel
uitl. geweer of f 2 b. s. 1 d. h.ztch met
geweer in veld bevindenA. M., te Wissen
kerke, f2 b. s. 2 d. h. verb, verkl. bevel
uitl. geweer of f 1.50 s. 1 d. h. bevel verniet,
patroon in veld wild vervoerenA. K0 te
Kapelle, f3 h. s. 2 d. h. verb, verkl. haas
P. V., te Kapelle, f5 b. s. 3 d. h. verb,
verkl. 2 hazen, J. W., te Goes, f 10 b. s.
4 d. h. verb, verkl. 2 hazeD, J. C. B., te
Rilland Bath, f 10 b. s. 4 d. h. verb, verkl.
5 hazen met strik wild bemacht.C. J. B
te Nisse, f3 h. s. 2 d. h. verb, verkl. haas
straatschenderijS. A. D te Ierseke, f 5 b.
s. 3 d. h. J. W. de W., te Goes, f 1 b. s.
1 d. h.loopen over bezaaiden grondC. T.
te Rilland Bath, en J. v. A., te Hansweerd,
ieder f 3 b. B. 2 d. h. H. C. J. D.,te Hansweerd
f5 b. s. 3 d. h. J. v. A., en A. v. E te
Hansweerd, ieder f3 b. s. 2 d. h.vee op
beplanten grond laten loopenP. M. D., te
Ellewoutsdjjk, f3. b. s. 2 d. h.reizen in
trein zonder kaartjeP. D„ te Arnemuiden,
f4 b. 8. 2 d. h.op verb, wijze sekr. ver
voeren: C. P., te Ierseke, f5 b. s. 3d. h.;
niet gekeurd vleesch in voorr. hebbenP. H.,
te Heinkenszand, f 3 b. s. 2 d. h.na sluitings
uur bezoekers aanw. hebben C. M., te Krui
ningen, f3 b. s. 2 d. h.te laat vertoeven
tn herberg A. K., en C. K te Kruiningen,
ieder f 2 b. s. 2 d b.wateren buiten urinoirs:
M. S., te Goes, f 1 b. s. 1 d. h.'s nachts
hond los laten loopenA. D te Goes, f 1
b. s. ld. h.Schelde bev. zonder consent
J. C. v. H., te Goes, f2 b. s. 2 d. h. L.
W. D„ J. v. P., en T. M. v. d. V., te
Ierseke, ieder f 1 b. s. 1 d. h. zich bev.
op eens anders perc. in Schelde zond. verg.
W. P. D., J. G en P. G„ te Ierseke, ieder
f2 b. s. 2 d. b.visechen op eens anders
perc. in Schelde zond. verg.G. M te Ierseke,
f3 b. s. 2 d. h. J. M., J. G., C. S., P. M.
F. ten H., J. E., T. H., G. te Ierseke,
ieder f2 b. s. 2 d. h. M. Z., en J. M. D.,
te Ierseke, ieder f 1 b. s. 1 d. b. J. P. te
Ierseke, P. de W., te Firlamont, ieder 2 X
f2 b. s. 2 x 2 d. b. T. M. v. d. V., te
Ierseke 2 X f 4 b. s. 2 X 4 d. h. J. V.,
M. O., P. v. N., en J. E., te Ierseke ieder
2 x f 1 b. s. 2 X 1 d. h. C. D., J. T. M. D.,
M. G. v. B., te Ierseke, ieder f2 b. s. 2
d. h. J. P., te Ierseke, 2 X f2 b. s. 2 X
2 d. h. F. B., te Wemeldinge, f3 b. s. 2
d. h.kornetten deepen binnen 500 M.D.
v. I., te Graauw, f 5 b. s. 3 d. h. J. de
K., A. v. DA. D. en J. M., te Graauw,
ieder f10 b- s. 4 d. h.'s nachts zeilen z.
licht: A. S. te IerBeke, f 3 b. s. 2 d, h.
geankerd liggen zondlichtJ. C. to Hans
weerd, f 2 b. s. 2 d. h.fietsen zond. licht
C. L. C., te Goes, en F. de M., te Hans
weerd ieder f 1 b. s. 1 d. b.
Vrijgesproken werdenJ. H. en G. K. te
Coljjnsplaat, beklaagd van overtreding leer
plichtwet.
Ontslagen van rechtsvervolgingC. H., te
Ierseke beklaagd van het bevisschen van
een ander perceel in Schelde zond. verg.
Onze Middelburgsche corresp. schrjjft
Mjjn collega van Krabbendjjke heeft onze
lezers zoo civiel en prompt bediend, in
betrekking tot de lezing van den heer ds.
Pierson voor den Anti-Vaccinebond, dat
mjj eenvoudig ovorbljjlt melding te maken
van het debat dat op de inleiding volgde
en door dr. Bolle werd gevoerd.
Dr. Bolle wraakte in de eerste plaats dat
de inleider zich niet had bepaald tot ver
tolking der gemoedsbezwaren, en alzoo de
dwang had bestreden. Ook dr. Bolle ver
klaarde zich tegenstander van dwang. Maar
achtte de argumenten van den spreker ge
haald van medisch terroin, ongeveer gelijk
aan bet theologiseeren van zoovelen die
op dat terrein totaal onkundig zjjn.
Dan wraakte de heer Bolle de onbe
kendheid, met de wijze van vaccineeren in
de laatste jaren in practjjk gebracht, van
den inleider, waardoor besmotticg z. i.
absoluut onmogelijk is.
Voorts keurde de debater af dat hier
Engelsche statistieken en Italiaansche pro
fessoren als getuigen moeten vorschjjnen,
getuigen die we niet kunnen controleeren,
terwijl hier een Vaccine-bureau bestaat
waar ieder jaar 420 kinderen gedurende
25 jaren worden gevaccineerd, en waar
nooit een klacht vernomen wordt.
Nog verder gaande noemdo de opponent
het zeer naief dat men spreekt van beste
of minder goede pokstof terwjjl slechts
ééne soort bestaat en even naief beschouwde
hjj de bewering dat korter of langer tijd
na de vaccinatie allerlei ongesteldheden
aan die kunstbewerking worden toege
schreven.
De inleider, ds. Pierson antwoordde, dat
hjj, geen vakman, bjj de mannen van het
vak in de leer was geweest en hunne
wetenschap hem steunde, dat twijfel aan
de absolute onmogelijkheid van besmet
ting, ook bij doctoren niet altjjd uitge
sloten was, en dat bet feit dat een Am-
sterdamsch professor pokstof uit Duitsch-
land voor eigen gebruik deed komen niet
scheen te bewjjzen dat er slechts eene
soort van koepokstof is. Gevraagd naar
den naam van dien professor noemde de
inleider prof. Koster waarop di. Bolle
onderzoek en verdere publieke behandeling
toezegde.
Een der aanwezigen meende nog te
moeten constateeren dat, ook nog in de
laatste weken, koortsgavallen als directe
gevolgen der vaccinatie kunnen aangewezen
worden in ons midden, maar dat doctoren
deze gevallen schij nen te willen wegmoffelen
Bjj verdere navraag bleken deze gevallen
ontstaan na private vaccinatie, en niet na
verrichte vaccine aan het bureau.
Oudelande. Donderdagavond trad voor
de liberale kiesvereeniging alhier op de
heer G. A. Vorsterman van Ogen, van
Aardenburg. In zjjne rede schetste de
spreker eerst de verschillende grondwetten
van 1795 tot 1848 vervolgens besprak
bjj den toestand van het onderwjjs van af
1805, waarbjj hjj uitvoerig stilstond bjj de
wet van 1857, en trachtte aan te toonen
dat 't oprichten vau bjjzondere scholen
overbodig en schadeljjk was, daarna be
sprak hjj de werkzaamheden van 't Minis
terie, en meende, wegens niet nakomen
van gedane beloften, alle vertrouwen dit
Ministerie te moeten ontzeggen en ten
slotte eindigde hjj met door citaten uit
werken van dr. Kuyper aan te toonen,
dat de saamwerking met Rome voor de
anti-revolutionairen verkeerd was.
't Was een zeer merkwaardige rede. Te
hooren boe deze spreker zeide een goed
christen te zjjn, hoe hjj 't ministerie-Bor-
gesins veroordeelde, hoe lig sprak in 't
belang van de staande Herv. kerk. ver
wonderde ons zeer.
Enkele uitspraken waren zeer interessant,
b.v. dr. Kuyper beeft zich in 1880 van
de Herv. kerk afgescheiden, en is daarna
de Vrije Universiteit gaan oprichtten
Nog merkwaardigerde doleerenden
hebben de christelijke school opgericht
om een afgescheiden, kerkeljjke school te
hebben
Voor 't debat, dat om negen uur begon,
meldden zich twee sprekers aan, nl. de.
R. v. d. Kamp uit Axel en de heer Motkée
van Ovezande.
Ds. v. d. Kamp begon met te verklaren,
dat hjj niet wilde ingaan op de schets
van de "grondwetten, hoewel daarin veel
voorkwam, waarmede hjj zich niet kon
vereenigen, 't Was hiervoor niet de ge
schikte plaats, wjjl autoriteiten en bronnen
ontbraken om 't gezegde te bewjjzen. Zeer
verwonderde deze zich, dat de heer V. v. O.
totaal had gezwegea over de wet van 1878.
Ds. v. d. Kamp besprak deze wet uit
voerig herinnerde hoe ze tot stand was
gekomen en deed, met voorbeelden uit de
historie, uitkomen de onverdraagzaamheid
en onrechtvaardigheid der liberalen in
zake onderwijs. Hjj lichtte toe de be-
teekenis van 't volkspetitionement en zette
uiteen, hoe wjj ons in onze consciëntie
gebonden achten voor christelijk onderwjjs
te zorgen.
Wat betreft de bezwaren tegen 't Minis
terie Kuyper, toonde deze debater aan
h~o deze reeds in de 2de Kamer bjj 't alge
meen debat door den Minister waren weer-
legd.
Krachtig bepleitte hjj de saamwerking
met Rome. Merkwaardig was het hoe de
bezwaren, door den heer V. v. O. als
hooge wijsheid meegedeeld, door ds. v. d.
Kamp waren voorgesteld als iets wat men
in elke courant weerlegd kon vindon. Ten
bewjjze haalde hjj een couranten-uitknipsol
voor den dag en begon aan* tetoonen, hoe
deze uitspraken van dr. Kuyper, ten deele
zeker nog moeten worden opgevolgd, en
ten deele oen gansch andere boteekenis
hebben daa door den heer V. v. O. was
voorgesteld.
De heer Motkée thans 't woord verkrij
gende, verklaarde tn hoofdzaak geheel in
te stemmen met den vorigen debater, en
dus ds. v. d. Kamp hulde brengende voor
zjjne verdediging, van 't woord af te zien.
Zoo doende werd het 10 uur. De heer
v. O. kwam weder aan 't woord gedurende
een halt uur.
De grondwetten, de wet van 1878, de
saamwerkiog met Rome, dit liet hjj rusten.
Hij verklaarde dat bijna alle Christeljjke
scholen kerkeljjk waren en beriep zich
op ds. Laatsman van HeusdenOnder 't
volkspetionement waren vele handteekenin-
gen onrecht of onbetrouwbaar geweest
Alle christelijke deugden werden op de
openbare school geleerd 11 En totaal onbe-
grjjpelijk was voor den spreker dat een
christelijk ministerie zoolang zoovele volks
zonden liet doorgaanze moeten met één
slag worden uitgeroeid
Nu werd aan ds. v. d. Kamp wederom
gelegenheid gegeven van antwoord te dienen.
Z.Eerw. verklaarde hiervan zeer gaarne
gebruik te willen maken.
Maardaar verrees de achtbare
burgemeester van zjjn zetel, en verklaarde,
aangezien het reeds half elf was, dat hij
verlaDgde dat de vergadering zou worden
gesloten sluitingsuur was reeds ver over
schreden.
Groote teleurstelling voor onze vrienden,
doch er was niets aan te doen.
Ds. v. d. Kamp zeide, gaarne bij later
gelegenheid 't debat met den heer v. O.
te willen voorzetten.
Een woord van lof voor 't bestuur der
liberale Kiesvereeniging mag niet ont
breken zjj verschafte ons een heerljjke
gelegenheid om onze beginselen inzonder
heid in zake onderwjjs, te bepleiten.
Goes. Da heer F. v. d. Goes hield Vrij
dag voor een vrij talrijk publiek, mees4
arbeiders, ook vrouwen, ook heereD, zijne
uit het Middelburg8ch bericht in ons vorig
no. bekende rede over Klassenstrijd. Hij
deed dit in bevattelijken vorm. In debat
kwamen drie sprekers van onze richting.
De eerste dhr. Bug se, bepaalde zich tot
een kort protest tegen de socialistische
propaganda van de klassenstrijd-theorie en
constateerde met een citaat uit de Nieuwe
Tijd dat de spreker ook de leus voor of
tegen den Christus de eenige leus die op
elk terrein de juiste scheidingslijn trekt
mede helpt aanvaarden. De derde spreker
de heer G. v. Vijven illustreerde met en
kele citaten uit soc. dem. bladen de blijk
bare bedoeling van den klassenstrijd welke
is klassenhaat. De tweede spreker even
wel de heer Dekker ging zakelijk en prin
cipieel, lang en breed op de rede iv, waarop
spreker in een breed betoog hier en daar
in den geprekvorm tusschen hem en den
heer Dekker, stuk voor stuk trachtte diens
tegenbetoog op 't punt van 't gezag de
coöperatie, de waarheid in de theorie van
den klassenstrijd, de z. g. neutraliteit der
vakvereenigingen de vredelievendheit der
soc. dem. maatregelen de numerieke kucht
der S. D. A. P.het kapitalisme de lei
ders enz. enz. trachtte te weerleggen Ia
antwoord aan dhr. Buijsa verzekeiie de
spr. dat het citaat door hem uit het latho-
liek Sociaal Weekblad voorgelezen valsch
was.(') Onbeperkt debat en onbemerkte
tegenspraak waren toegestaan, hetgen ten
gevolge had dat én de heer Dekker én de
spreker op veel en velerlei de aaidachfc
konden vestigen wat anders bij een gere
geld debat zou zijn vergeten gewjrden.
Na middernacht scheidde de vergalering
met een collecte voor de stakende ditmant-
bewerkers.
Hierbij deed zich echter een zonderling
incident voor. De heer v. d. Goes vrdg aan
dhr. Bitijse uit welk pamflet hij dit citat toch
wel gehaald had. De heer Buijse antmordde
dat de heer v. d. Goes zelf in de N b u we
T ij d over de »leugens" van dit pamiet ge
klaagd had. 'Hieiop ging de heer v. (.Goes
niet in hij zeide het boekje niet te Jennen
en gaf den indruk bij de inzage da hij |t
voor het eerst wist dat het overdruklen uit
het K. S. W. waren.
Doch nu lezen wij in het K. S. V. van
2 o F e b r.
«Het Volk van 13 Feb. 1.1, geft een
korte aankondiging van de laatst vershenen
afl. (Feb.) van De Nieuwe T ij d [tt is let
soc. dem. maandschrift onder red. vh F. v.
d. GoesJ en schrijftEen eerste artcel vin
Van der Goes geeft onder den titel «Kerikale
schotschriften" een inleiding over debespie-
king van de anti-soc.-dem. brochures an dtn
katholiek F, B. (n.l. de brochure «Gosdieist
en Sociaal Democratie").
En in het K. S. W. van 5 Maart leen wj
Alleen zou ik willen vragen ch lub
meelij met broeder van der Goes dieookal
over die brochure aan het schrijve; is, sn
wijs hem eens aan welke citaten verkerd /jn
in die »leuchenbrochure" hij leeft te
ook nog niet kunnen vinden."
Doch nu het citaat.
Inderdaad komen de woorden »(Tcfih
raadt hij aan) om de taktiek van mr. 'roelsta
voorloopig te volgen e n het ongodstenstfce
van het socialistische stelsel vooreerst ;og v<t>r
de geloovige arbeiders bedekt te houckn
anders zouden deze worden afgeschrtt", ein
aanhaling waarop het protest tegen't thais
zoo zachtmoedig optreden steunde, 1 't £-
wraakte opstel niet voor. Terecht egt ie
schrijver dan ook de felste aanvaller zoucfen
zeer waarschijnlijk meer onlstemmendan 3e
verdenking van iets minder te zegge danie
geheele waarheid". Op dit punt virdt 3e
beschuldiging dan ook door den eerstïn
tegenspreker ingetrokken. Het ovege ;e-
citeerde evenwel in zake de godsdiensboshiid
der soc. dem. beweging is juist, doelde sir.
verzekerde dat hier slechts bedoeld fctdt let
constateeren van een feit, niet het redden
van godsdienstloosheid als integreerid deel
der politieke actie of als algemeei geldg
voorschrift, of dogma", (Blz. 726 1 72!).
Overigens beroept de schrijver ziel op 3e
aanwezigheid van »geloovige" prediknten in
zijn partij, als Bax en v. d. Heide, aar cat
is mis; dit zijn geen »geloovigen"iaar de
(Schriftuurlijke) opvatting onzer (loovige
arbeiders. Deze zullen zich doorle klas
senstrijdbeweging der S. D. A. P. -an ook
nooit laten meesleepen,
Middelburg. Door den keurmeester van
slachtvee alhier I. Jongepier werd Zaterdag
bjj den koopman J. d. K., in beslag ge
nomen een afgestorven nuchter kalf, dat
uit 's Heer-Arendskerke frauduleus was
ingevoerd en omdat bet was overleden vóór
tot het slachten werd overgegaan, voor de
consumptie ongeschikt was. Het cadaver
is onder toezicht der politie begraven. Als
eene bijzonderheid verdient wel vermelding
dat de invoerder eerst had beweerd, dat
het vleesch voor hondenvoer was bestemd,
doch bij onderzoek bleek dat hij het bjj
een slager te koop had aangeboden om het
op de gewone wjjs in den handel te
brengen. M. C.
Bjj kon. besluit is benoemd tot bureel
ambtenaar, toegevoegd aan de controleerende
geneeskundigen en de agenten der Rijks
verzekeringsbank als chef de bureau W.
L. B. J. Dekker, eerste klerk bij de R. V. Z.-
bank te Amsterdam.
Borssele. Vrjjdag besloot de dijkraad
voor de waterkeering van het calamiteuse
waterschap Kllewoutsdijk Borssele als zjjn
gevoelen aan Ged. Staten te laten mede-
deelen dat de djjkraad zich vereenigt met
de meeDing van het bestuur dat een nieuwe
schatting van do pachtwaarde der belast
bare gronden niet wenscheljjk wordt ge
acht. Aan den ambtenaar Koole te Elle
woutsdjjk kende de djjkraad eene vergoe
ding van f 50 toe voor buitengewone werk
zaamheden bjj uitvoering van oeverwerken
te Borssele. M.C.
Bjj kon. besluit is benoemd tot com
missaris van politie te Middelbnrg A. ten
Harmsen van der Beek, thans commissaris
van politie te Zalt-Bommel.
Goes. Woensdag is een vrouw aan de
Koepoort in aanraking met de kachel ge
komen. Haar kleederen raakten in brand
en zjj vluchtte haar woning in. Door een
voorbjjganger werden de brandende kleeren
gebluscht. De vrouw kreeg ernstige brand
wonden.
Heinkenszand. Zaterdag werd alhier
in de gewone jaarvergadering der alge-
meene veeassurantie voor Zuid-Beveland
rekening gedaan der ontvangsten en uit
gaven over 1903, waarbij bleek dat de
afdeeling paarden een goed slot had van
f 26,94'/2 en de afdeeling rundvee een goed
slot van f23,66'/a. Blijkens het daarna
uitgebrachte jaarverslag waren in 1903
verzekerd, in de afdeeling paarden GO leden
met 362 paarden en 56 veulens voor een
waarde van f111200 en in de afdeeling
rundvee 68 leden met 332 koeien en 728
runders en kalveren voor een waarde van
f102750, terwijl in dat jaar een vergoeding
werd uitgekeerd voor 5 paarden en 2 veu
lens, samen f 1436 en voor 8 stuks hoorn
vee f 940.
Na afdoening van nog eenige huishou
delijke zaken werd de heer P. Meeuwse
te Nieuwdorp die op 1 Mei a.s. als com
missaris moest aftreden met groote meer
derheid van stemmen als zoodanig herkozen.
In betrekking tot den strjjd in de
diamantindustrie verneemt men dat de
voorzitter van den A. N. D. B. de heer
Polak aan den heer Lehmans, voorzitter
der vereeniging van eigenaren van diamant-
sljjperjjen geantwoord heeft op diens be
schouwing omtrent de noodzakeljjkheid vau
opheffing van het door den Bond indertjjd
genomen besluit tot wering van leerlingeD,
welke opheffing door de Amst. Juweliers-
vereeniging thans wordt geëischt. Het be
sluit was noodzakeljjk omdat het vak over
voerd werd met werkkrachten, waarvoor
geen werk te vinden was en nog thans,
nadat het besluit sinds 1897 in werking
is, thans, in 1903 het beste jaar dat
de Bond in de diamantindustrie heeft ge
kend, sinds zjjn oprichting heeft elke
week nog een gemiddeld aantal van 300
werkloozen aangewezen op een ledental van
7000, een percentage vormende, dat als 't
in een Engelsche vakvereeniging voorkomt,
het feit door deze wordt gekenschetst als
een crisis. De heer Polak ontkent, dat die
300 zooals van patroonszjjde wordt be
weerd uit invaliden, onbekwamen enz.
zou bestaan, gelijk bjj eerstdaags zal aan-
toonen. Er is integendeel gestadige wisseling
waaraan de besten niet ontsnappon. Die
werkoloos waroD, hadden ditto wjjton daar
aan, dat er geen werk was. Dat er meer
molens op de fabrieken onbezet zouden zjjn,
dan ten tjjde dat het vak overvoerd werd
met werkkrachten, ontkent de heer Polak.
Wat wel het geval is? Dat vele goede
fabrieken voor een deel onbezet zjjn, terwjjl
op tal van ellendige krottet de sljjpers op
eongepakt zitten. Dat komt doordat vele
juweliers hun sljjpers noodzaken naar die
slechte fabrieken te gaan en daar f 0.75
per dag molenhuur te betalen, terwjjl zjj
op de goede fabrieken, op de beste zelts,
voor f0.60 per dag terecht kunnen. En
waarom drjjven die juwelieis naar die
krotten Omdat de eigenaars dier inrich
tingen den juweliers van eiken verhuurden
molen een restitutie geven van f0.24 tot
f0.40 per dag. Deze juweliers verschaffen
zich op deze wjjze een ilink inkomen ten
koste van de gezondheid, om niet te zoggen
het leven der werklieden, terwjjl de groote,
goed-ingerichte en goed-onderhouden fa
brieken, die niet voor een appel en een
ei kunnen werken, voor een goed deel
onbezet bljjveD, zoo, dat het voor de
eigenaren van zulke inrichtingen den schjjn
krjjgt, alsof er inderdaad minder sljjpers
zjjn dan voorheen.
Overigens verzekert de A. J. V. dat haar
cjjfer van 750 leerlingen wel degeljjk ge
motiveerd was. Immers de uitsluiting van
leerlingen had nu tien jaar geduurd, eq
