No. 65. 1904. NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. Zaterdag 27 Februari. 18e Jaargang. HISTORISCH CHRISTELIJK- VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes FEUILLETON. A POKRIEFEN. LANDBOUW, Chloorkalium als voorjaarsbsmesting. F. P. D'HUU, ts Middelburg. 't Gansehe Boek Henoch eindigt met de PRIJS DER AÜVERTENTIËN Gemengde Berichten. B, K, W. ELKBN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE DER FIRMA EN VAN XTIC. Middelburg, ook voor St. Laurens 1, 2, 3, 4, 9, 10 en 11 Maart. 26 Februari 1904. Men schermt tegenwoordig zoo mot hot denkbeeld van belasting naar draagkracht. Maar waarom past men de geliefkoosde theorie niet eons toe op het schoolgeld op de open bare scholen Men kon dan aldus formuleerenHet openbaar onderwijs wordt nergens betaald met den kostendèn prijs. Derhalve betalen voortaan op de lagere, de middelbare en de hooge scholon alle ouders die in staat zijn zelf de opvoeding hunner kinderen te bekostigeD, den vollen prijs en ieder naar zijn inkomen nog iets daarboven dan kan de Staat voor mingegoeden den prijs ver lagen en voor onvermogenden op noggrooter schaal dan thans kosteloos onderwijs geven De onderwijskosten zijn en belasting, en daarin wordt ieder naar zijn draagkracht Zij die hot onderwijs als een tak van Staatsdionst bebchouwen en de belastingen naar het inkomen willen geregeld zien be hoorden zoo te redeneeren. Maar waarschijnlijk laton velen hunne kinderen op lagere en hoogere scholen liever op algemeene kosten onderwijzen 1 Doch waar blijft de .draagkracht" ?-ijver Voor ons land is van beteekenis de ver wachte stijging der broodprijzen. Graan- en meelprjzen stijgen onder den invloed van de oorlogszuchtige stemming aan de beurs en in sommige landen. Amerikaansche tarwe die op het laatst van 't vorig jaar voor f 186 per last ver kocht werd, noteert nu f206. Oost-zee- tarwe staat f220 tegen f205 in het begin van Januari. De meelprijzen volgen natuurlijk de stij ging en de broodprijzen zullen wel moeten volgen. Het begon ah De heer Goeman Borgesius heeft in eene prikkelende, krenkende, groot doende rede getracht het wetsontwerp Hooger Onderwijs afbreuk te doen. Weer is gebleken dat deze oud-minister, die beurtelings tamme duive en grijpende wolf weet te zijn, tot zijn oude rol van minder betrouwbaar fanatist is teruggekeerd. Reeds in 1886 klaagde de Standaard over de beweeglijkheid van 's mans sympathieën en over zijn zwak om dingen te zeggen die hij niet waar kon maken. Tot deze kleine positie dreigt deze hoogst bekwame staatsman te zijn teruggezonken. Zijn rede werd op de sociaal democra- 4. {Slot.) In 't derde stuk wordt de gansehe Tijd, verleden, heden en toekomst, verdeeld in tien weken (vgl. de Daniël-Apokalypse) in de eerste leeft Henoch, in de tweede Noacb, in de derde Abraham, in do vierde Mozes, in de vijfde Salomo, in do zesde Elia de zevende is de tijd van een weer spannig geslachtop 't einde daarvan zullen de uitverkorenen ingewijd worden in al de geheimen der Scheppingin dezen tijd leeft blijkbaar de schrjjver do achtste is do week der gerechtigheidde recht vaardigen ontvangen een zwaard en de zondaars worden in hun hand overgegeven, de rechtvaardigen ontvangen huizen en een tempel wordt gebouwdin de negende verdwijnt de goddeloosheid van de aarde; in de tiende wordt gericht gehouden over de Engelen; oen nieuwe hemel verschijnt; de sterren geven zevenvoudig licht dan volgen tallooze weken, waarin goedheid en gerechtigheid zullen regeeren en geen zonde tische banken met hartstochtelijke Bravo's begroet. Een bewjs, zou men zeggen, dat de minister met zijn wetsontwerp op den goeden weg is En misschien zullen deze bravo's den oud-minister nog wel eens zwaar liggen. Hij zal van zijn leven nog aan dien kant nog wel eens wat anders oploopen dan Bravo's. Zijn voorganger Yan Houten zij hem ten voorbeeld De acht- en twintigste aan zelfmoord overleden werd deze week in Nizza begraven. Gelijk altijd was de speelwoede oorzaak. Ziehier de historie. Een jong Duitsch paartje op do huwe lijksreis naar Italië zou de Riviëre pas- seeren en langs de kusten van de Midiel- landsche zee huiswaarts keeren. Hij had veertig duizend mark ontvangen voor de fabriok waaraan bij verbonden is. Zij komen te Nizza, hij geeft het geld van zijn patroon aan zijn vrouw in bewaring en zal met zijn eigen geld eens gaan pro- beeren to Monte-Carlo wat te verdieneD. En werkelijk 's avonds gaat hij huis waarts, hot geluk heeft hem gediend, hij heeft dubbel en dwars de kosten voor de huwelijks-reis verdiend, maar vindt zijn vrouw niet. Tot den volgenden morgen een roerende brief komt, waarin zij meldt te hebben willen winneD, maar verloren heeft, verloren tot do veertigduizend mark op was. Haar lijk werd twee dagen later opgevischt. Dat is er een van de acht en twintig drama's afgespeeld aan de schoon ste zeekust ter wereld, in het bloemrijke zomerland, aan de blauwe zee, waar de oranje- en de palmboomen groeien. RUSLAND en JAPAN. Wij herhalen dat wij weinig waarde hechten aan de oorlogsberichten van welke zijde ook. Toch schijnt het vrij zeker te zijn dat de Japanneezen bij hunne poging Dinsdag nacht om opnieuw den ingang der bin- nenreedo van Port Arthur te versperren, teruggeslagen zijn al kunnen de Russische berichten omtreDt de groote verslagenheid tengevolge daarvan wel ietwat overdreven zijn. Bijzonderheden zullen wj, zoolang er geen zekerheid is, maar niet mededeelen. Aan fantasieën toch heelt de lezer niets. De gezuiverde cbloorhoudende kali mest stoffen worden uit cameliet verkregen, door verwijdering van verschillende zouten als chloormagnesium en chloornatrium, om meer zal zjn. Aan deze beschrijving die in hoofd trekken overoenkomst vertoont met Johan nes' Apokalypse sluit zich een profetische waarschuwing aan voor de wegen der on gerechtigheid „Wandelt niet op de wegen des gewelds, maar verkiest de gerechtig heid Wee u, gij rijkeD, wijl gij aan den Allerhoogste niet gedacht hebtWee u, gj zondaars, wjl gj de rechtvaardigen ver volgt Vanwege uw rjkdom telt men u in 't getal der rechtvaardigen, doch uw hart zegt u, dat gj zondaren zjtWee u, gj machtigeD, die door geweld don rechtvaardige nedervelt!" Vele uitdruk kingen wjzen er op, dat de schrjver in zjn strafrede vooral de Sadduceërs op 't oog heeft. Hunner was de gedachte, dat niemand zag, »dat de zonde eiken dag in den hemel vóór den Allerhoogste opge schreven wordt." Zj durfden wel te zeggen „dat menige zonde van God zelf komt en door Hom niet bestraft wordt." Hun nei ging tot verbroedering met 't Heidendom is oorzaak, dat de profeet henzelf als beel dendienaars en vereerders van onreine gees- ton kastjdt, Dat de Sadduceörs zoover zoodoende te verkrijgen een zout, waarin het kali als chloorkalium aanwezig is. Op die wijze verkrjgt men geconcentreerde kalizouter, die van 75 tot 95 choorks- lium bevatten. Hat meest in gebruik is een zout met ongeveer 80 chloorkalium, wat beantwoordt aan een gehalte van on geveer 50 kali. Dit zout is de voor zwaardere gronden aangewezen kalimeststof in het voorjaar. Inderdaad bevat dit zout behalve de ge noemde hoeveelheid kali een belangrijk proeent chloor. Dit chloor verbindt zich in den grond grootendaels met kalk, waaraan in de meeste streken de bodem geen ge brek meer lijdt in den laatsten tijd, 0n wordt in een vorm van chloorkalk grooten- deels uitgespoeld. Overigens hebben do chloorverbindingen op enkele gewassen een zeer gunstigen invloed. Het gezuiverde chloorkalium heeft dit voordeel, dat bij een kleinere hoeveelheid (en dus minder kos ten van vervoer en uitzaai9D) men een zeer hoog gehalte aan zeer gemakkelijk opneembare kali aan de planten beschik baar stelt. Het vlas, dat zcoals bekend is, uitstekend gedijt op een met een oplossing van kali- en netKn-zouten gedrenkten bodem, geeft volgens Schischkin (zie Hand boek Reinders II pap. 264) de fijnste on langste vlasstengels bij een bemesting met chloorkalium, terwijl bij een bemesting met phosphorzuren kalk de kortste en grofste vezels verkregen worden. De vlasboeren zouden zelf eens moeten probeeren of Schischkin in allen deele gelgk heef'. De uien (juin) en de sjalotten hebben in de laatste jaren bij tal van proever, voor namelijk op de i jksproefvelden in Zeeland getoond zeer gevoelig en door een grootere opbrengst uiterst dankbaar te zjn voor een bemesting met chloorkalium, in 't voorjaar gegeveD. De suikerbieten geven door het gebruik van chloorkalium (de aangewezen en ook algemeen gebruikte kalimeststof voor dit wortelgewas op kleigronden) een grooter gewicht. Het suikergehalte ondergaat geen noemenswaardige veranderingen. Er zijn proeven gehouden, waaruit, men misschien zou kunnen afleider, dat het gehalte daalt; doch de uitslagen van andere wjzen ook weer duideljk op stjging van het procent suiker. Een verstandig gebruik van kali- meststoffen heeft ook geen noemenswaar- digen invloed op de bewerking der bieten in de fabriek. De gronder, die bestemd worden voor zomergerst en andere zomergranen, ontvangen eveneens in het voorjaar een bemestiDg met chloorkalium. Bij de inter sieve aard appelcultuur in de veenstreken gebruikt men meestal patent-kali. Het mag verder als bekend verondersteld werden, dat men de cbloorhoudende kalimest meer bepaald sckadelyfe houdt bj tabak. Op tabak ver dient bet zwavelzure kali aanbeveling. konden gaan in 't verloochenen van 't geen als Israëls kinderen hun eere moest zjn, sproot voort uit hun betwjfelen of ont- kennenivan een opstanding en eindgericht: „Geljk wj sterven", alzoo worden zj hier sprekende ingevoerd, „zjn de rechtvaar digen gestorveB, en wat voordeel hebben zj van hun werken (vgl. Mal. III 14 en 15, 1 Kor. XV 32,'. Henoch zweert echter in den bemel 't Boek der heiligen gelezen te hebbeD, waarin hun oen lot wordt toegezegd, heerijker dan dat der levendeD. De hoop der opstanding wordt ook de troost dergeneu, die klagen „Die ons hateD, heerschen over ons wj zoeken hun te ontkomen, om rust te hebben, maar wj vinden geen plaats, om ons te verber gen voor hun aangezicht," of elders »Wj klaagden bj onze overheden, maar zj zagen niet op ons geschreizj hielpen hen, die ons beroofden en verteerden, ja zj ver borgen ons vergoten bloed." Henoch ver zekert den rechtvaardigen, dat zj eens zullen blinken als 't licht, en de werken hunner tegenpartjders opgeschreven zjn tot den dag des gerichte. van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Nederland en Oranje, Middelburg De heer De Vries van Bergen op Zoom, die onlangs als gast op een der vergade ringen was, verklaarde ziehzelven bereid dezen winter een spreekbeurt te vervullen. Aan dat voornemen gevolg gevende, trad dhr. De Vries Woensdagavond voor de kiesvereeniging op met het onderwerp »Geen geljkheid, maar toenadering naar't lied van Da Costa, 1648-1848." Hj begon met te zeggen dat de critiek waaraan tegenwoordig het ministerie onderworpen i", blijk geeft geen rekening te houden met wat isRegeerings-beleid, en w j ons hoeden moeien voor het het drijven der uitersten. Da Costa's lied, door den dichter zelf 6en pleidooi voor de Christel, beginselen genoemd, wordt der vergadering voorgedra gen en is uitgangspunt van sprekers rede. Het lied, waarin het vreeseljk treurspel der Revolutie zoo schoon geteekend wordt, de Revolntie die niet alleen Frankrjk maar heel Europa ia vlam zette, waarin anarchisme en despotisme om den voorrang streden, waarna de dichter roept tot de Oüristeljke beginselen, en, waar geljkheid onmogeljk is, toenadering pleit. Geen geljkheid, maar toenadering, 't Onderwerp van sprekers rede. B j de beoordeeling van de huidige toe standen, moeten we wat onze tegenstanders aanvoeren, onbevangen overwegen. Maar toch mogen wij erop wijzer, dat de natuur rond en boven ons geen geljkheid kent, wat bloem, dier en ster bevestigt, evenzoo als de verschillende aanleg der menschen niet uitsluitend gevolg is van omgeving en omstandigheden, maar van het door God geschonken karakter enz. Toch predikt de Revolutie en nu het socialisme de geljkheid, niet die van het Christendom, die door de wereld nooit werd begrepen, of ooit begrepen zal woi- den. Maar de geljkheid van den mensch, die anti-christeljk, anti-godsdienstig, ook geljkheii aan God predikt. Aan die geijkheidsprediking kwam het Materialisme als bondgenoot toetredeD, en werd uitgeroepen de sociale kwestie als de kwestie van de maag, en de ongeljk- keid des harten genegeerd. Bovendien toonen de huidige geljkheid- sprekers practisek die geljkheid niet te willen of te kunnen toepassen. Met voor beelden wordt hot toegelicht. Dit leven kent geen geljkheid wie ge ljkheid wil, wil den dood. Onze toestanden eischen niet geljkheid, (die nimmer komen kan), maar onzer t jden nood eischttoenadering. Immers God zelf leert ons dat in natuur en geschiedenis, die verschillende krachten, gaven, eigenschappen toebedeelden, die vermelding van Noachs geboorte, die door Henoch aangewezen wordt, als degene, die uit de zondvloed gered zal worden en een herhaling van 't geen den rechtvaardigen en goddeloozen hier nogmaals wedervaren zal. Een paar opmerkingen mogen deze schets van den inhoud van dit roeikwaardig Apo- kriefe Boek Henoch (waarbij wij als hoofd bron Stade, Gesc'n. des Volkes Israel II raadpleegden) besluiter. Lang niet alle deelen daarvan zjn evenzeer der lezing waardig, sommige stukken beboeren tot de Joodsche fabelen, waarvoor de Apostolische waarschuwing geldt. Doch andere gunnen ons zulk een diepen blik in de Messias- verwachting en in 't algemeen in de denk wereld der Joden, bepaaldelijk der ernstig- sten onder her. die vasthielden aan de oude Profeten, m den tijd, die de Volheid des tjds onmiddelljk voorafgaat, dat wj dankbaar zjn, dat ook deze lamp een weinig licht laat vallen op de bladen der eenige Schrift, 't Verband van vele hier ontwikkelde gedachten, eenerzijds met de leer der Apostelen, anderzjds met de dwa lingen der aloude ketters, met name der productief worden door samenwerking toenadering. Het pauperisme, die ernstige kanker roept de rjkeren wakker, voor zoover ze genieten van den mammonistischen slaap, en God roept ieder te doen wat plicht is, het algemeene welzjn te bevorderen. De hooger geplaatste, de man van weten schap, moet gedreven worden door de christeljke beginseleD, gedreven door den eisch der christeljke liefde; mag den zwoogonden arbeider niet afstooten maar heeft zoo te handelen, dat de armere, de arbeider hem met vertrouwen tegemoet trede, om saam te werken tot welvaart en gerechtigheid. Daarom, al is het dat de sociale kwesties bj lange nog niet altjd zjn opgelost, en wj nimmer die oplossing zullen beleven, ook die kwestie kan alleen worden opge lost door ^toenadering" door da Costa ge predikt, door hot Christendom ons geleerd. In de vrj uitgebreide discussie, die op 's sprekers rede volgde, werd door verschil lende sprekers gewezen op het feit, dat de sociale kwestio voornameljk een rechts zjde heeft, die in de le plaats dient te worden geregeld, waarna de heer de Vries nader zjn standpunt toelichtte, en er met kracht op wees, dat ook da Costa de op losing van de sociale vraag verlangde, en van overheid en onderdaan elschte, naar de eischen van Gods Woord te leven, ook op maatschappel jk en politiek gebied. F. K. Walch. Crt. Onze Middelburgsche Corresp. schrjft Dat ook in Vlissingen de belangstelling in het vraagstuk van den dag levendigis, bewees de opkomst Woensdagavond in Elim, waar tnr. Sybrandy spreken zou over Klassenstrijd. De groote zaal die heel wat volks be vatten kan was goed gevuld. Meestal werklieden, waaronder tal van jeugdiger, enkele heerer, weinig vrouwen en hier en daar twee of drie socia-isten bj elkan der, kenbaar aan hunne htuiing bj het gebed. Met hoed of pet op 't hoofd k jken ze uitdagend rond. En in 't midden de wolbekende krullebol van den anarchist Samson. In eene met gloed en helderfce'd uit gesproken rede wees mr. Sybianoy aan dat met, zeker wel te begrjper, overdrj- ving door de socialisten alle strjd klas- senstrjd wordt genoemd, terwjl het eigen- ljk strjd van belangen is. Als de huurder en de verhuurder van een huis over het betrekken of verlaten van een huis ruzie krijgen, dan heet dat in de socialistische klingen klassenstrijd. Als de patroon en de arbeiders op een fabriek, meestal over loon moeite krijgen dan is 't klassenstrjd. En wat is 't toch anders dan botsing van belangen Het oog van de scciaal-lemocratische Gnostieker, is onmiskenbaar. De profetie van Henoeb, bij Judas bewaard en die van 't heele Boek Henoch de grondtoon is, is de hoofdgedachte der gansehe Schriftde Heere komtgeen wonder, dat dit Boek door de eerste Christenen gelezen is en invloed op hen uitgeoefend heeft. Maar die invloed strekt veel vetder er was des tijds ook bj de Heidenen belangstelling voor de Joodsche denkwereld, niet 't meest voor hun Messiasvorwachting, en ook zj hebben dit Boek gelezen. Virgilius, de Romeinsche dichter, putte er uit en Dante, de grootste dichter der Middeleeuwer, staat, voor een deel althans, op den schouder van Virgilius. Ook de Is'am beeft uit 't He- noch-boek meer dan één gedachte ontleend. De Roomsche voorstelling van 't vagevuur, alsook de leer van de vooi bidding der hei ligen zjn wellicht terug te voeren op Joodsche dwalingen, die ook den schrjver van dit Boek niet geheel en al vreemd waren. We meenden daarom belangstel lenden lezers geen ondienst te doen me' de aandacht op deze Apokrief te vestigen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1904 | | pagina 1