Bijvoegsel van „DE ZEEUW" van Zaterdag 20 Februari 1904. No. 62.
Kerknieuws»
Sehooinieuws.
li e eii tjs a ke n.
Gemengde Beriehtea.
Ingezonden Stukken.
Uit de Tweede Kaïmep.
Zoo is dan het langverbeide wetsontwerp
tot wijziging en aanvulling der wet tot
regeling van het Hooger onderwijs in
openbare behandeling gekomen.
Prof. v. d. Vlugt opende de rjj der spre
kers met een speech op kalmen toon en
in verzoenenden gees'".
De scherpe aanklachten tegen het hooger
openbaar onderwijs zijn niet geheel en al
ongegrond. Vooral vóór en bij '48 meende
men de zekere triomf te kunnen voorspel
len der mechanistische wereldbeschouwing.
Verschillende oorzaken riepen dit ver
schijnsel in hot leven. Neem maar de
ontdekking der mechanische voortbrenging,
de leer van Darwin, de toongevende the
orieën in de zielkunde, waarbij gerust ge
voegd kan worden de moderne theologie.
Men meende zoo, dat wetenschappelijkheid
en openbaringsgeloof elkaar noodwendig
uitsloten. Zj hoorden eenvoudig niet bij
elkander. Onder dezen invloed geraakte
ook het Universitair onderwijs. Een man
als Groen werd gepasseerd. Maar toch
zijn onder de onbetwiste liberale heerschappij,
de katheders voor andersdenkenden niet
ontoegankelijk geweest. Mannen als Schram,
de Geer, Gratama bewijzen zulks.
En daarbij er is reeds lang kentering.
Overigens moet men de voordracht van
menigen liberaal niet aan partij iigheid
toeschrijven.
De spreker herinnert er aan hoe te
Groningen dhr. v. SwindereD, de tegen
woordige vice president van den Raad van
State in eene vacature werd gepolst. Doch
hij weigerde. Onder dit Ministerie zijn
zestien professorale benoemingen gedaan,
waaronder slechts twee van het openbarings
geloof. Hoe komt dit Men wijst u op
het gebrek aan bekwame mannen, de schuld
van het liberale uitsluitingssysteem van
jaren her. len deele juist, maar dan moet
ook de nawerking van dien ouden toestand
ten bate komen aan de rijksfacilteiten,
welke de Ministers voorlichten. Ook zij
hebben zich niet geheel en al kunnen ont
worstelen aan dit oude regime. Er was
overigens goede wil genoeg. En dan moet
men evenmin uil het oog verliezen, dat
bij de meeste vakken van de wis- en na
tuurkunde, ook bij de geneeskunst, de
denkbeelden van den hiogleeraar niet van
overwegenden invloed geweest zijn op 't on
derwijs. Dit wordt van antirevolutionair
standpunt allerminst toegegeven, 't is zoo.
Doch spreker kin niet bagrijper, dat een
Bakhuis Roozeboom een professor van
gereformeerden huize zijne wetenschap
anders kan doceeren dan prof. Cohen. En
zelfs in de rechten en letteren vindt men
nog wel een neutrale zón".
Het voorwendsel dat wetenschap en open
baringsgeloof niet kunnen samengaan, is
aan het tanen.
Geen man van beteekenis zal tegenwoor
dig meer de stellingen van Ranan ver
kondigen, neergelegd in zijn werk van voor
50 jaren»Do toekomst der wetenschap."
In 't onderwijs is er gaandeweg verbetering
gekomen. Dat geeft ook de Minister toe. Er
wordt degelijk nota genomen van de chris
telijk wetenschappelijke literatuur. Een.
Thomas a Aquino, zoowel als een Groen
en een Stahl worden bestudeerd. De pro
fessor beweert andersdenkenden altijd te
vertoonen van hunne be3te zijden. Per
soonlijke denkwijze dringt hij zijnén studen
ten niet op. Hij laat ze slechts gevoelen
de verschillende levensbeschouwingen. Zoo
doen ook collega's in de wijsbegeerte van
het recht. Zoowel te Utrecht als te Gro
ningen. Er zijn ook wel uitzonderingen.
Denk slechts aan Bolland, den vurigen
propagandist met de daad. Maar ook
die propaganda werkt weldadig. De Uni
versiteit leert de jongelieden zien met eigen
ocgan, varen op eigen hompas. En dat kan
niet zonder invloed blijven op de levens
beschouwing. Zalf zoeken, om het te vin
der, dat is de gulden les, het beste wapen
tegen de eenzijdigheid der hoogleerareo.
In Opzoomers tyd was dit anders. Er was
al kentering. Maar die tijden zijn allang
voorbij. Denk aan de krachtige, kritische
figuren van de toenmalige studenten, een
Veegens, Fabius en Willem v. d. Bergb.
En die kritische geest is er niet minder
op geworden.
Yele Katholieke jongelui luisteren met
aandacht bij prof. v. d. Vlugts collages.
Aan de Leidsche Universiteit is de antirevo
lutionaire richting althans in hare chris-
telijk-historische levensbeschouwing aan de
winnende hand. Verder komt de spreker
op tegen de bewering in het verslag, dat
anderen voor hunne kinderen professors
willen van Chr. levensbeschouwing, ook
het diplomeeringsrecbt voor de bijz. Uni
versiteit en om dis redenen hunne offer
vaardigheid toonen. Wat dit laatste betreft",
men kan eerbied hebben voor ds vrijgevig
heid der personen, zonder daarom nochtans
verplicht te zjjn het doel te steuner. Ea
dat de ouders Calvinistisch onderwijs verlan
gen, zou men waarlijk niet toegeveD, als
men ziet, hoe het lastige van twee examens
te moeten afleggen, diezelfde ouders er toe
brengt hen naar de gesmade openbare Uni
versiteit te zendenDoch dit alles daargela-
ten de bijzondere_ Universiteit is voor
den tegenstander onaannemelijk door haar
levensoorsprong.
De leeraars worden vooraf gebonden aan
een bepaaid gedachtenstelsel. Afwijking
is ongeoorloofd. Een onderzoek, dat tot
andere resultaten leiden zou, verboden.
En de beslissing van een en ander wordt
niet gelaten aan het eigen vrije geweten
van den professor, maar wel aan een college
van eerbiedwaardige directeuren. Docenten
en leerl.ngen veikeereu alzoo in volslagen
rechtsonzekerheid. Wat heden waarheid
is wordt morgen verketterd.
Da vrije universiteit kan slechts in zeer
geringe mate dit bezwaar ondervanger, door
den leeraren eene zekere mate van vrijheid
te later. Djch dan ontstaat juist de twyfel
in de harten der jeugd, waarvoor de ouders
zoo beducht zij o. Ten slotte wordt de
vrije universiteit niets niet meer dan eene
prnpagandaschool van bepaald kerkelijke
richting. De wetenschap wordt alzoo ver
laagd tot dienares eerer politieke partij.
Dat woord van »de Nederlander" haalde
prof. v. d. Vlugt met volle instemming
aar. Ook ging, volgens de spreker, het
eenheidsbesef onder ons volk teloor. Ten
deele was dit reeds geschied als gevolg van
den schoolstrijd, doch toen was er
meer reden voor dan nu, want toen was
de antirevolutionaire partij getart. Nu zijn
de toestanden geheel veranderd.
Dhr. Roë'l bespreekt in zachte termen
den nieuwen koer?, dien hij met leedwezen
waarneemt. Hij is tevreden over het onder
wijs aan de openbare hoogescholen, ook van
Katholieke zijde wordt het gunstig beoor
deeld, de bezwaren schijnen meer te zitten
in het dnbbsl collegeloopsn en de dubbele
examens. Spreker acht geldelijken steun
aan het vry universitair onderwijs niet te
liggen op den weg van den staat. Aan
plichten zijn rechten verbonden. De staat
zou een waarborg moeten hebben voor goed
onderwijs.
En daaraan ontbreekt heel veel. Zoo
krijgt men teruggang, een soort facuiteits-
scholer, waaraan groote nadoelen zijn ver-
bonder.
Ea wat het jus promovendi (het recht
om graden te verleenen) betreft, moet het
spreker verwonderen, dat toen dit bij de
gymnasia aan de orde waf, geen enkel woord
is gerept ten behoeve der toekenning van
hetzelfde recht aan de bijzondere hooge
scholen, zelfs niet door den tegenwoordigen
Premier.
Vermelden we nog voorloopig dat
mr. v. I Isenga (chr. hist.) aan het ontwerp
zijn steun toezegde, doch bezwaren bad
hij wenscht onder meer meerdere weten
schappelijke waarborgen; dat dr. Roessingh
(lib.) onvoorwaardelijk en dr. de Visser
vooralsnog" zich er tegen verklaarde, en
mr. Troelstra het ontwerp »krachtig" be
streed. Voor de sprekers van heden zie
men de Telegrammen.
VERBETERING.
In ons vorig no staat, in de Telegrammen
het woord Monister moet zijn Monster.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Barneveld dr. J. D. de Lind
v. Wijngaarden te Utrech'.
Aangenomen naar Eek en Wiel door ds. A.
Burger te Dreischor.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Borger door H. Hec-
gelbroek te Vijfhuizen naar Sleen door
H. A. Ktevits cand. te Nijserk.
Bodankt voor Eater door H. A. Kievils
cand.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor de acte
nuttige handwerken mej. N. Ribbens te
Zierikzee en E. A. Veiburg, N. S. Deur
waarder en E. de Beste, allen te Goes.
Als lid van het hoofdbestuur der
Vereeniging van Chr. Onderwijzers enz.
moet dit jaar aftreden de heer A. Ride-
maker h. e. s. te Middelburg (niet her
kiesbaar), zitting hebbende voor Z.-Heiland
beneden de Lek, Zeeland, N.-Brabant en
Limburg. Op het drietal te zijner vervan
ging hebben de leden bij stemming ge
plaatst o. a. den heer L, C. Breebaart ins
gelijks b. e. p. te Middelburg.
Arrondtssements-Rechtbank te Middelburg.
Heder, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens:
overtreding van rijksbelastingen E. v. H.,
winkelier, Sas van Gent, tot 3 d. gev. straf;
mishandeling: A. v. 't W., 22 j. koopraa",
Baarland, tot 1 m., en P. K., 27 jpolder
werker, S'. Jansteer, thans verblijvende t9
Sloten, en A. R., 48 j., koopman, Hoede-
kenskerke, beide tot 14 d. gev. straf, en
W. P. J. B„ 20 j., landbouwersknecht, Sluis,
en J. J., 37 j., werkman, Meliskerke, beiden
tot f 5 b. s. 5 d. b.
wederspanmgheid J. C. 't G 22 j., P. W.
't G 30 j„ en A. J. 't G., 27 j., bootwerkers,
Terneuzer, de le tot 14 d. en de 2a en 3a
ieder tot 2 m. gev. straf, en P. J. P. v. W.,
57 j., smid, Vlissinger, tot f 10 b. s. 10
d. h.en
diefstalJ. v. d. B., 13 j., arbeider,
Ierseke, tot 1 m.,en J. K„ 12 j., loopjon
gen, Vlissinger, tot 7 d. gev. straf.
Ontslagen van rechtsvervolging mei last tot
plaatsing in een rijks-opvoedingsgesticht tot
den leeftijd van 15 jaren: J. v. P., 13 j j
arbeider, Ierseke, beklaagd van diefstal.
Vrijgesproken-. C. v. D., 15 j., zonder
beroep, Axe', beklaagd van diefsta'.
In de Woensdag gehouden zitting van
den Raad van State, afdeeling voor de ge
schillen van bestuur, werden behandeld de
beroepen van C. E. van DijkeKievit en
andereD, onderwijzeressen aan de openbare
lagere school te Ierseke, tegen het besluit
van Ged. Staten van Zeeland, waarbij is
goedgekeurd de verordening regelende de
jaarweddon van de hoofden en het verder
onderwijzend personeel der openbare lagere
scholen in de gemeente Ierseke. Rappor
teur was de staatsraad mr. Moltzer.
Goes. Het plan tot het oprichten van
een eigen tehuis voor »den" werkman alhier
heeft Woensdag avond naar de M. C. ver
neemt zijn beslag gekregen. Onder
den naam van Honger Op", kwam deze
arbeidersvereniging tot stand met ruim
honderd personen die als lid toetrader.
Een comité van zes personen werd benoemd,
bestaande uit J. Behage, L. Broekveld, M.
Geene, W. v. d. Visse, J. Zom en J. Kiene.
In een circulaire zal aan de ingezetenen om
financiëelen, zedelijken of persoonlijken
steun worden gevraagd om eeo huis of
lokaal te kunnen inrichten, waar het den
werkman gezellig wordt gemaakt, en waar
lezingeD, cursussen en uitvoeringen zullen
plaats hebben.
(Dit »eigen tehuis voor den werkmam"
klinkt al even aanmatigend als »de arbei
ders" die de S. D. A. P. zegt te vertegen
woordigen. Wij maken er attent op, voor
zooveel noodig, dat het eigen tehuis voor
den werkman is by zijn vrouw, in zijn
gezir, bij zijn ouders; en dat de Cnristen-
werkman volstrekt gaen behoefte heeft aan
aparte lokalen ter bevordering der uithui
zigheid en nog minder aan uitvoeringen.
Voor noodzakely'ke vergaderingen heeft hij
»Samuel". Bovendien al die cursussen en
nitvoeringen voor den werkman bedoelen
of hebben althans maar al te vaak ten ge
volge propageering van de sociaal demo
cratische beginselen en opbouw der S. D. A.
P., die wij uit alle macht, in 't belang van
den werkman moeten weerstaan. Red.)
Oude palen. Met dit onderwerp trad
Donderdagavond voor de afdeeling Goes
van den Chr. Nat. Werkmamanbond op
ds. D. Bins van Ellowoudsdijk. Spreker
heeft gedacht aan den spreutdichter die
schreef »zet de oude palen niet terug die
uwe vaderen gemaakt hebben", en die daa--
mee meer heeft bedoeld dan grenspalen
voor land en erve.
Niet over houten of steenen maar over
redelijke palen zal hjj het dus hebben.
Datgene wat onze vaderen eenmaal daar
hebben gesteld, waar ze toe gekomen zijn
door rijpe ervaring veracht dat niet, werp
dat niet omver. Als een bespotting klinkt
in onzen tijd dat woord in veler ooreD.
Men lacht wat om dit alles tegenwoordig.
Als een gevangene gevoelde men zich in
de vorige eeuw van alle kanten ingesloten,
maar men is begonnen met over de om
heining te zien en men voelde zich een
frissche wind in het aangezicht waaien en
een prachtig vergezicht vertoonde zich aan
den nieuwsgierigen blik en men ging er
over spreken die omheining weg te ruimen,
men werd revolutionair. De 19e eeuw
baarde de 20ste eu nu werd voor moeder
ec dochter samen de ruimte natuurlijk al
te beperkt en was de vorige eeuw reeds
revolutionair, de tegenwoordige is het nog
veel meer. Zette menigeen bij dat al'es
een ernstig gezioht thans doet iedereen er
aan mee. Aangetoond werd met voorbeel
den dat dit plaats vindt op het gebied van
wetenschap en kunst, van litteratuur en in
het maatschappelijk leven. Voor de predi
kanten is afgeschaft de korte breek en de
steek en men ziet ze met hoeden op van
allerlei vorm van allerlei inhoud
had Spr. haast gezegd op een fiets rijden
ter predikatie.
Wat zullen wij du zeggen van al deze
dingen Spr. heeft wat gegoocheld met
het woord revolutie. Eigenlijk heeft hij
bedoeld die revolutie die het gevolg is van
evolutie. Bedoeld wordt ditStraks be
ginnen de knoppen van den kastanjeboom
te zwellen en ze breken er uit, en als in
Mei de boomen in bloei staan dan bewon
deren we die pracht maar de vrucht beeft
zich niet gezet of ze verwoest die bloe
sems en verdord vallen ze op de aarde neer.
E a zoo is het ook op maatschippelijk, op
zedelijk en op geestelijk gebied, want wy
gaan vooruit en die vooruitgang is van
God gewild en liever dan jammeren over
de nieuwigheden van onzen tijd, willen
wij zeggen „twintigste eeuw het is een
lust om in u te leven
Wij zijn kinderen van onzen tijd, iedereen
is het mia of meer en wy willen het zijn.
Moeten wij dan maar meedoen met hen die
alle oude palen uitrukker, op een hoop
brengen, in brand steken en er rond staan
dansen den wilden dans der vlammen en
luide zingen het vroolijk lied der bevrijding?
Hier komt nu het moeilijke voor den Chris
ten, hij moet weten te onderscheiden. Niet
tegen nieuwigheden omdat het nieuwig
heden zijn, evenmin er daarom mee dwe
pen er is een derde een .middenweg.
Er is revolutie door evolutie dat is de
van God gewilde vooruitgang, maar er is
ook een revolutie die niets anders is dan
verwoesting. De laatste is die der socia
listen. Waarom ze dat i?. Ziet als de vrucht
de bloesems doet verdorren en afvallen,
dan is dat niet enkel verwoestingdie ver-
nieuwfng is ook behoudend en bewarend,
ze bewaart het beste, de kern opdat het
volgend j lar weer nieuwe bloesems zullen
kunnen komen. En nu de kern, het wezen
van alle dingen de oorsprong en Bestuur
der van alle dingen, het beste, is voor ons
God en wat nu begint met Godverzaking
en verwerping en dat doet het socialisme,
dat is de eigenlijke revolutie, de absolute
verwoesting.
"t Vindt zijn oorsprong in het materia
lisme en is aangevallen op de palen van
Godsdienst, van vaderlandsliefde, van het
huwelijk, het huisgezin, 's mensehen ver
antwoordelijkheid.
Het is het socialisme dat lacht met al
di9 oude dingen en dat zelfs den hemel
lesto-mt. Maar die in den Hemel woont
zal lacheD, de Heer zal ze bespotten en
reeds ziet Spr. het oordeel komen en reeds
is het waar te nemen in den geest van
ontevredenheid die zich allerwegen open
baart nu men het allerwegen veikmdigt
dat de mensch bij brood alleen wel zal
lever). Aan ons als Christenen de taak
om den strijd tegen die revolutie aan te
binden ook door propaganda te maken voor
onze beginselen. De Chr. Nat. Werkmans
bond wier verschillende Damen eveuvet-1
verschillende palen zijn, verzette die palen
niet, werpe ze niet omver, maar houde
ze in eere. Ieder harer leden strijde als
een man tegen alles wat ze omver wil
werpen in de mogendheid des Heeren
Heerer, Gol van den h9tnel zal het ons
do9n gelukken.
Bij het mij neerzetten tot het schijven
van dit verslag gevoelde ik het onmoge
lijke van deze boeiende voordracht weer
te geven zoo, dat ook die dit lezen er aan
zouden hebben wat zij er aan hadden die
ze hoorden en aan het einde gekomen ge
voel ik dit nog meer, maar ik vlei my al
kon het niet op volledigheid bogen het
toch wel voldoende zijn zal om instem
ming te betuigen met het woord van Dp.
van Lelyveld die aan het einde den Spr.
dankte en deze lezing niet maar alleen
een schoone maar ook een interessante
noemde.
Vlissingen. Heden kwam alhier op
de haven H. M. Monitor »Reinier Claessen"
komende van Hellevoetsluis, Kommandant
de kapt.-luit. ter zee P. ScholteD, om ge
durende den oorlog in Oost-Azië hier ge
stationeerd te blijven.
Heinkenszand. Door de politie alhier
is een valschen gulden in beslag genomen,
jaartal 1897 en zonder randschrift.
ïleinlceiisizaiMl Onbekende kwaad
willigen hebben in de weide van den mole
naar D. A. Rijk niet minder dan achttien
jonge plantboomen tot tegen den grond
afgehakt.
De heer Magendans spreekt Zondag a.
te Vlissingen; Woensdag te Souburg en
Z rndag 28 Feb. te Middelburg in 't belang
der stichtingen te Wagenborgen.
Kruiningen. In een Donderdag belegde
buitengewone vergadering van ingelanden
van den Kruiningscben polder, is met groote
meerderheid van stemmen besloten om over
te gaan tot het verharden van al de wegen
in den polder, alsmede een rijweg aan te
leggen vanaf het station Kruiningen in aan
sluiting met den zoogenaamden Kapelweg.
Tot dekking der kosten zal eene leening
aangegaan worden. Zro zal dan eindelijk
in eene groote behoefte worden voorzien,
zooals de polder Waarde en Rilland-Bith
thans al tot voorbeeld strekt.
Krabbendijke. Donderdagavond ver
gaderde de vereeniging tot stichting en
instandhouding eener christelijke school
op Gereformeerden grondslag" om de ver
slagen over het afgeloopen jaar te hooreD.
Na het zingen van Ps. 78 4 en gebed
las de voorzitter een gedeelte van Ps. 78
en knoopte daaraan een hartelijk woord
vast, waarin hij tot voortgaan op den in
geslagen weg aanspoorde.
De rekeniög van ontvangst en uitgaaf
was door twee leden nagezien en in orde
bevonden. Bij een uitgaaf van ongeveer
f 2600 sloot de rekening met een tekort
van ruim f76. Tot dekking daarvan werd
door de aanwezigen op een lijst voor f 45
geteekend. Er mag zeker verwacht wor
den, dat de niet aanwezige vrienden van
bet Chr. onderwijs voor de rest zullen zorgen.
De secretaris wees in zijn jaarverslag
er op, dat de Heere weer tot hiertoe hielp,
op hetgeen de voorstanders van het Chr.
onderwijs daarvoor doen boven de ouders
die aan de openbare school de voorkeur
geven en op de noodzakelijkheid van samen
werking tusschen ouders en onderwijzers.
De vereeniging heeft 40 leden. 20 ouders,
die geen lid zijn, zenden hun kinderen
toch naar de school. 23 leerlingen ver
trokken in het afgeloopen jaar, deels wegens
volbrachten leertijd, deels wegens vertrek
naar elders, 0. a. gingen 7 leerlingen naar
Noord-Amerika. Door een en ander was
het getal leerlingen op 15 Jan. 11. 87. Het
bestuur wenschte, vooral ook met het oog
op mogelijke wetswijziging het onder
wijzend personeel op 3 te houdeD. Nie
mand der leden verklaarde zich hier tegen.
Het suppletiefonds had bij een bedrag
van f 435, dat had moeten worden uitge
geven, een te kort van f 57,83. Onder de
inkomsten was een bedrag van f353,16'uit
de busjes in de Ger. kerk en giften in de
collecten.
De secretariB van het suppletiefonds wees
in zijn zaakrjjk verslag op de noodzake-
lykheidom liefde tot doChr.school te toonen,
zoo noodig door er iets voor op te offeren
om maar weinig van het suppletièfonds
noodig te hebben. Ook verder werd in
deze vergadering gewezen, dat ieder ouder
zooveel mogelijk zelf heeft te zorgen voor
het schoolgeld van zijn kinderen.
Inplaats van dhr. Jac. Verlare werd
J. Philipseals vertegenwoordiger der ouders
bij het Bestuur door de aanwezige vaders
met goedkeuring van dn vergadering ge
kozen. Met dankgebed werd deze goed
bezochte vergadering gesloten.
Rilland. Het was Woensdagavond
jl. druk in ons dorp. Toevallig viel het
samen dat de bakende heer De Winter hier
in de gemeente-herberg voordrachten gaf,
en de heer Dekker uit Goes optrad voor
de A -R. Kiesvereeniging te dezer plaatse
in de Openbare School. Dus voor elk wat
wils. De aanzienlijken en gegoeden hielden
het met De Winter, terwijl een 60 a 70
mautei, voor het ovorgrootste g sdeelte uit
den arbeidersstand, kwamen hooren wat de
heer Dekker had te vetlelieD. Nadat de
vergadering was ga ipend met psalmgezang
en gebed door den voorz. G. Vette, nam
de Spreker het woord over het aangekondigd
onderwerpOrganisatie. Bij het licht der
B. S. toonde Spreker aan dat Organisatie
noodzakelijk ie, en dat vooral in dezen tijd
om met succes op te treden tegen het
overal indringend socialisme het bepaald
volgens leer en belijdenis eisch des tijds
is. Srcialisme en Christendom is niet te
vereeniger, ook niet met het oog op den
arbeid, hoewel de eerstgenoemden zulks
beweren. Een reeks van citaten uit hare
geschriften en lezingen bewezen het tegen
deel, enkele werden door Spreker voorge
lezen. Van de Vrijz.-deraocraten verwachtte
Spreker nietszij zouden spoedig zijn op
gelost in de sociaal-democraten.
Ten slotte drong Spreker aan zich door
organisatie schrap te zetten ea zich aan
te sluiten bij de bastaande A.-R. Kies
vereeniging. Voor debat meldde zich nie
mand aan. Nadat de voorzitter den heer
Dekker bedankt had voor zijn goede woor
den, werd door Spreker geëindigd met
dankgebed.
Een man van het machinepersoneel
der Harwichboot te Hoek van Holland
werd door een slag dor machine oumiddelijk
gedood. Een driejarig dochtertje van
een tuinier te 's-Gravenzande is in een
onbewaakt oogenblik in een mestput geraakt
en gestikt. Een daggelder te Haarlem
mermeer had het ongeluk door het steige
ren van het paard van zijn wagen te vallen.
Het dier trapte hem zoodanig tegen het
hoofd dat hij na eenige oogenblikken over
leed. Een landbouwer te Beilen is met
paarden en wagen in een sloot langs den
Wig geraakttoen men bem te hulp kwam,
bleek hij reeds verdronken.
Is Staalmins portret met levensschets
uitverkocht? De *Chr. Democraatbevatte
deze week zyu advertentie niet. Alleen
»een bed voor het leven" en de advertentie
van v. d. Stal.
Te Dieren is plotseling overleden
op 64-jarigen leeftyd de heer C. L. v.
Woelderen pas afgetreden directeur der
maatschappij Zeelanden van 1888 tot 1901
lid der staten van Zeeland, laatst voor het
kiesdistrict Vlissingen. Hij was ridder
in de orde van den Nederl. Leeuw en een
algemeen geacht man.
Vele katoen- en wolfabrikanten te
Tilburg nemen geen orders voor het bui
tenland meer aan, daar de meesten groote
spoedeischende bestellingen van Japan ge
kregen hebbeD.
De vissehers uit de buurt van Pold-
her, Cornwall, Engeland, meenen het aan
houdende slechte weer dat in den laatsten
tyd aan hun kust heersebt te moeten toe
schrijven aan de installatie aldaar voor
draadlooze telegrafie, en vragen daarom
verwijdering van het station aan.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Qeachte Redacteur
Zij mij een kleine plaatsruimte in uw
blad vergund voor onderstaande regelen.
Weldra zal voor vele jongelingen weer
bet oogenblik aanbreken wanneer ze zullen
worden opgeroepen tot verdediging des
vaderland?. Zij zullen hunne ouderlijke
woningen moeten veriater, en zich moeten
verwijderen van diegenen die hen met hunne
liefde omringen. Van hunne vrienden en
bekender, en ook vaa de Chr. vereenigii-
ger, waar zij zooveel geestelijken en zedt-
lyken steun ontvingen. Wie kan eigenlijk
in woorden uitdrukken wat ze misser. Zij
zullen worden geplaatst in een voor hen
geheel nieuwe omgeving; op een voor velen
gevaarlijk terrein, inzonderheid voor de
zwakken, voor de bevreesder, voor de klein-
moedigen. Geen wonder dus dat vele ouders
hunne zonen met een zucht en bede tot
God zien vertrekken.
Het is of ze hun kind of hun zonen reeds
tegen den vijand zien optrekken, het gefluit
der kogels hoorer, en hun pand gekwetst
zien opgenomen. Gode zij dank; zoo erg
is het gelukkig nog niet bij ons.
Ei toch geheel denkbeeldig is dit nie'.
Denkt eeus na eventjes; en gij zult het
met mij eens zijn dat de jongeling inderdaad
tegen den vyand optrek'. Tegen een vijand
die veel gevaarlijker is dan nog wei deze.
Een vijand die het geestelijke leven ver
woest. De natuurlyke vijand mag met
kanonnen, kruid en lood, met het gekletter
der wapenen verwoesten ons natuurlijk
leven; de vijand van onzen tijd die ge-
banierd staat onder de leus „ongeloof, spel,
drank en vi ijheid'', verwoest niet alleen onp,
en kan niet alleen verwoesten het tjjdelyke
maar ook het geestelijke, het eeuwige leven.
Ook maakt hij onder dit motto vele gevan
genen, en doet ze in de ellendigste slavernij
overgaan.
Teeken ik te scherp?
Ik gelooi het niet, waarde lezers. Het
kazerne-leven geeft veel aanleiding tot ver
achting van het Godsdienstig en zedelijk
leven, en nooit kan bij een huisvesting van
zoovelen, ook met den besten wil, het kwade
bezworen worden. Zeer treurig zijn dan
ook soms de mededeelingen dien aangaande.
En hier staat ieder jongeling aan bloot.
Niet alleen de zwakke maar ook de sterkere,
dat heeft de ondervinding zoo dikwijls ge
leerd. Het is maar al te waar wat de Schrift
zegt: „Zoo wie meent te staan, zie toe,
dat hij niet valle
