NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 14. 1903, Zaterdag 31 October. 18e Jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISÊH W. Nieuwdorp. Gemengde Berichten. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER AÜVERTENTIËN WISSËftllMtliE. De zeven bazuinen, Antirevolutionaire Partijdag te Middelburg. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95. Enkele nummers0,02®. UITGAVE DER FIRMA en van van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Voor de stemming op 4 Nov. bevelen wjj aan 30 October 1903. Omtrent het ontwerp-drankwet, schrijft ons de N. O. P. C. te Amsterdam het volgende Het regeeringsontwerp bevat zeor veel goeds al- zullen de talrjjke vijanden van den drank nog wel gaarne zien, dat ze een stapje verder ging. Allereerst wordt het nu ernst met het opruimen van de 7000 vergunningen, die er meer zijn, dan de wet voorschrijft. Wanneer een vergunninghouder overlijdt wordt de vergunning opgeheven. Zoo zal het maximum van 17000 vergunningen langzaam maar zeker bereikt worden (op 't oogenblik bestaan ongeveer 24000 ver gunningen. Dan moeten de localiteiten, waar getapt wordt, aan zekere eischen voldoenzoo moet men van buiten af vrij naar binnen kunnen zien, dichtgeschoven gordjjnen, die de kroeg van de buiten wereld afzonderen, mogen niet voorkomen. Ook zal strenger dan nn worden toegezien, dat er niet getapt wordt door hen, die geen vergunning hebben: or worden daar toe inspecteurs aangesteld en de straffon worden verscherpt. Voor het verkoopen van bier, wijn enz. is verlof nood'g, zoo dat maar niet iedereen een bierhuis zal kunnen oprichten, wanneer en waar hem dat gelegen komt. Waar het biergebruik in den laatsten tijd hand over hand toe neemt en wel misbruik genoemd kan wor den, is dit een bepaling van groot belang. Ten slotte wil het ontwerp in ons land het Gothenburger stelsel invoeren, d. i. vrijvallende vergunningen het eerst; met voorbijgaan van andere gegadigden, doen toekomen aan vereenigingen, die zich ver binden de winst die zjj boven een zeker bedrag maken, te besteden aan het bevor deren van zaken van algemeen belang, b. v. het bestrijden van het drankmisbruik zelf. Nog meer nuttige bepalingen zouden aangehaald kunnen worden, maar het boven staande is voldoende om te doen zien, dat we met dit ontwerp den juisten weg op gaan. Toch zijn we nog niet, waar we moeten wezenom maar twee belangrijke FEUILLETO U De schoenmaker Frans was een merk waardig man. Nu, merkwaardige mannen zijn er van oudsher onder de beoefenaars der schoenmakerskunst geweest. Zoo was de beroemde meesterzanger van Neurenberg, Hans Sachs, een schoenmakeren nog pas in het vorige jaarj heeft men te^Gorlitz in Silezië voor een eerzamen schoenmakersbaas oen marmeren gedenkteeken opgericht,name lijk voor Jacob Böhme gestorven in 1624), een der diepzinnigste geesten en geweldigste denkers, die er ooit iD Duitschland geleefd bebben. Het schijnt, dat de zittende levens wijze en de gebukte, voorover gebogen houding van den schoenmaker tot nadenken en mjjmeren opwekt, en dat het taaie materiaal, het leder, zoowel de kracht van de armen en den wil als de energie van het denken staalt en stevigt. Ook onze schoenmaker Frans was een van de jjverigste speurders en diepgravers, die er te vindon waren. En daarbij zocht hij de raadselen en verborgenheden, waar over bij nadacht, voornamelijk in den Bijbel. Dien bad hij altijd naast zich liggen en keer op keer wierp hij er onder het wer ken een blik in. En de meeste stof tot nadenken vond hij dan in de openbaring van Johannes. Wat de kristallen zee toch eigenlijk moest beteekenen, en de molen steen van den engel, en de zonnovrouw, zaken te noemen, er ontbreekt een bepa ling, die zogt, dat het niot bij eon ver mindering tot 17000 vergunningen moet blijven, maar dat ook dit aantal geleidelijk moet worden verminderd: 17000 kroegen kunnen nog onheil genoeg brengen17000 kroegen is 17000 te veel. En zoo komen we tot het tweede punt, dat in het ont werp ontbreekt, en dit is van hot aller grootste belang: de wet moet local option mogelijk maken, dat in Noorwegen b. v. zoo gunstig werkt, d. i. aan de mannen en vrouwen van elke gemeente moet het recht worden gegeven door stemming uit te maken, of in die gemeente drank mag verkocht worden of niet. Dan eerst wacht ons in de toekomst een drankvrij Nederland. II. De inleider van Samenwerkingin de morgenvergadering, ds. Van den Berg, hield vol, dat op hoofdpunten de beginselen ons niet scheiden van de Roomsch-Katholieke Staatspartij. Het verschil is z. i. bijkom stig, en hij betoogde dat het niet aangaat de democratische en de conservatieve ele menten in ééae partij tegenover elkander testellen. Beiden zijn onmisbaar. In de middagvergadering gaf mr. Die penhorst zijn gehoor een keurig gesfy- leerde en van groote zaakkennis getuigende improvisatie te genieten, waarin hij zijn gehoor een kpje gaf op het fundament der socialistische partij, en hare tegenstel ling met de antirevolutionaire paitij trachtte duidelijk te maken. De socialistische partij wetenschappelijk gevormd door Karl Marx heeft haar stelsel gebouwd op de theorieën van meerwaarde en historisch materialisme. En met deze theorieën, bepalende dat arbeid de eenige waarde vertegenwoordigt en niet geest, talent of genie en dat stof en nog eens stof oorzaak van alle goed en reden tot alle inspanning is, met deze theorieën heeft het socialisme zich een eigen plaats ver overd in de stelsels der wereldbeschouwers. En nu tegen die zoogenaamd wereld- hervormende theorieën staat het liberalisme zoowel als de anarchie machteloos, omdat ook deze in meerdere of mindere mate leven uit hetzelfde beginsel. Bewust of onbewust is ook hun zegeliedlaat ons eten en drinken want morgen Bterven wij, en hun vloekpsalm isde haat. en de groote draak, en Appollyon, met de reuzen Gog en Magog, dit waren altemaal hoogst gewichtige en belangwekkende vra gen voor hem, en uren lang kon hij zich daarmede het hoofd breken. Nu kau en mag de mensch zeker ook over zulke dingen nadenken, immers, er staat zelfs uitdrukkelijk in een geheimzin nig vers (Openb. XIII18)»Hier is de wijsheid die het verstand heeft, reken het getal van het beest". Maar zeer wijselijk hebben de oude Kerkvaders bij de rang schikking der bijbelboeken de Openbaring van den Apostel Johannes geheel aan het einde geplaatst, als om daarmede aan te duiden, dat men die eerst het laatst behoort te lezen, en haar ook eerst dan zal kunnen begrijpen, wanneer men van te voren de overige heilige boeken doorgelezen en er iets van verstaan heeft. De Openbaring is als 't ware de sluitsteen, de kruisbloem op den ontzaglijken dom der Heilige Schrift. Doch daarom vereischt zij dan ook bij eiken Bijbellezer vooraf den rechten ondergrond en onderbouwanders staat of liever hangt zij voor hem in de lucht. En dit laatste was nu juist bij onzen schoenmaker Frans het geval. Hij wilde een meester in de Schrift zijn, en had het A. B. O. nog niet eens behoorlijk onder de kniehij wilde zich aan zeer zware en stevige spijzen te goed doen, en was nog maar ternauwernood begonnen, zich met de melk des Evangelies te voeden. Hoe kon hij anders menigen klant met slecht Hoort slechts de meening van Goeman Borgesius, van Levy, van Drucker over de stakingsgeschiedenis en het zal duidelijk zijn wat sympathie er bestaat tusschen socialisme en liberalisme. En hot anarchisme dat geen gezag bo- geert en geen gezag erkent, zou dat kun nen stand houden tegen de alles verwoes tende beginselen des ongeloofs? Men weet we) beter. Alleen de antirevolutionair, de chris'en, met zijn geloof aan een Scheppend God die ook door Zijne Voorzienigheid alles onder houdt en regeert is in staat de theorieën te weerstaan die zoowel gezag als vrijheid onderst boven werpen. Neen, de Christon kent geen klassenstrijd, hij acht het stoffelijke leven van hooge waarde, maar hooger toch het geestelijke, het eeuwige, hij gelooft niet in een toe- komstigen heilsstaat als de socialisten, maar in een eeuwig leven waarvan de Heilige Schrift zoo nadrukkelijk, op zoovele wjjzen getuigt. Ziedaar de korte inhoud van een zeld zaam schoone rede, die aan enkele sprekers slechts vragen tot eenige ophelderingen ontlokte. De goed geslaagde partijdag te Middel burg gaf aan de hoorders een leerzaam genot en was vrij goed bezocht. Tholen. Het totaal bedrag der inge zamelde giften voor de weduwen eu weezen van de Thoolsche visschers bedraagt f 3305,26®. Het bestuur dor Thoolsche Vissehersvereeniging betuigt hiervoor har- telijken dank. Qoes. Da heer Huizinga, lid van den gemeenteraad te KampeD, trad Donder dagavond in de Prius van Oranje voor een vijftigtal belangstellenden uit de Chr. ar beiderswereld, en enkele niet-geestverwante belangstellenden op, om het doel en het nut der Chr. vakorganisatie te bepleiten. De voorzitter de heer v. d. Wart zette in een inleidend woord de redenen uiteen die de drie hier bestaande Chr. werklie denverenigingen er toe geleid hadden in samenwerking te trachten een Chr. ver- eemging van werklieden bij de bouwvak ken in het leven te roepen, hij stelde daarna den heer Huizinga aan de verga dering voor. Deze gaf een historisch overzicht van den arbeid; tot op onzen tijd, in verband gemaakt werk aankomen, of door veel te late aflevering van het werk ergeren en verstoren Ja, als hij niet zoo'n arme slokker geweest was en niet zulk een tal rijk gezin had gehad, wie weet of hij riem en priem niet aan den kapstok had moeten hangen en naar een andere broodwinning omzien Maar hij kad zeven kinderen, alte maal jongens, verschillend tusschen twee en dertien jaar, vlaskoppige, dikwangige jongens die wilden toch eiken dag eren hebben, en wel liefst meer dan eenmaal. Maar niemand wilde in den vader ook de kinderen straffen. Iatusschen, zooals de ouden zongeD, zoo piepen ook de jongen, en wel nog heel wat luider en krijschender. De vader was tenminste een alom geacht, door en door eerlijk en onbesproken man. Maar de kin deren namen 't met het mijn en dijn niet zoo heel nauw. Stond er ergens een boom met lekkere vruchten, ol glinsterden er in een tuin roode bessen tusschen de struiken door, dan waren de knapen buiten gewoon »gewikst"was er ergens een vogel nest uitgehaald, of een kip weggejaagd, of een poesje mishandeld en gewond, »daar zitten zeker die jongens van den schoen maker weer achter!" werd er dan dadelijk door de menschen geroepen, en gewoonlijk was het dan ook zoo. Maar het meest waren zij op de Zondagmiddagen bevreesd, want dan zwierven zij als een bende struik- roovers, booze plannen smedend en slechte streken uithalend, overal rond. Hun vader met overproductie, concurrentie, tegen strijdige belangen, verkeer, de machine, de arbeidsverdeeling, en dergelijke voor den werkman nadeelige omstandigheden. Zette de schaduwzijden van het individualistisch stelsel tegenover den eisch van het orga nische stelsel uiteen behandelde de gilden, toonde de onmogelijkheid aan om deze gilden in hun toenmaligen vorm te her stellen en wees op tal van misstanden die onder de oogen moeten gezien worden. Vooral in zijn repliek zette Spr. duide lijk uiteen het doel der Chr. vakorganisa tie terwijl hij van het nut er van zeide dat deze organisatie den werkman geven zou al wat hij zelf er aan zou geven. Hjj moet zichzelf gevenen al ware het dat het hemzelven niet nutten zou, zeer zeker zullen zijne kinderen en wie met hen na hem komen er de voordeelen van genieten. Doch geen patroons en werklieden saam in de organisatie wegens tegenstrijdigheid van beider belangen. Spr. deed duidelijk uitkomen het ver schil tusschen de Chr. en neutrale vak organisatie, welke eerste bestaat in de erken ning van God als bron van 't gezag het per soonlijk bezit; de familie en het organisch verbanden de opvatting van den arbeid. De arbeider moet zich leeren gewennen aan organisatie; beginnen met zichzelven te horzien; de vorbetering van het bedrijf in samenspreking met zijn patroon beoo gen, daarbij de min-waardige knechts die den loonstandaard drukken, trachten te verbeteren of te verwijderenen zoo noo- dig door loonsverbetering enz. trachten tot betere arbeidsvoorwaarden te komen. Spr. waarschuwde zeer tegen werkstaking, doch ook voor deze mag, zoo 't mobt, in het alleruiterste geval niet worden terug gedeinsd, ook dewijl het recht van werk staking in Gods Woord gegrond is. Dit laatste werd door een der hoorders ontkend. De spreker verklaarde zich echter bereid in een later te beleggen vergadering zijn bewering te komen staven. De opponent verklaarde op dit punt wel eens met spr. te willen debatteeren. Het applaus der vergadering bewees dat men op zulk een debat gesteld was. De voorzitter dankte den spreker voor zijn boeiende, leerrijke voordracht. Moge er nu te Goes spoedig een chr. vakvereeniging ontstaan voor de werklie den werkzaam bij de bouwvakken. De voorbereiding is in goede handen. Wissenkerke. Bij een strooperspartij was namelijk omstreeks dezen tijd van den dag nooit thuis, maar op de een of andere »oefening" of vergadering. Van welke kerk of gemeente of secte zulk eene bijeenkomst uitging, maakt8 voor hem geen onder scheid. Bovenal verzuimde hij nooit het jaarfeest van Vereenigingen en Genoot schappen, uren ver in hef rond. Zoo werd op zekeren dag in do hoofd stad der provincie hot jaarlij ksche zendings- feest gehouden. Natuurlijk mocht onze Frans daar niet ontbreken. Evenals de meeste andere feestgangers, maakte hij ook van den spoortrein gebruik om er heen te rijden, want de weg was meer dan twee uren lang en het was een zeer warme dag. Eensklaps kwam hij tot de ontdekking, toen bij in den trein stapte, dat de predi kant van zijn dorp in een boekje van den wagon had plaats genomen. Dadelijk klampt hij hem aan. -Wel, dominee", zegt hij, »wat is dat mooi, dat ik u hier ontmoet, ik heb namelijk reeds lang een vraag op het hart die u mij zoker wel zult kunnen en willen beantwoorden s>En dat is »Wat beteekenen toch dio zeven bazuinen in de Openbaring 8 en 9 En tegelijker tijd haalde hij reeds zijn Nieuwe Testament uit den zak. s>Do zeven bazuinen hernam de pre dikant. »0 ja, dat zal ik u wel zeggen. Die bet.eeknen uw zeven jongens. Die hebben mij gisterenmiddag mot hun geschreeuw on getier op straat het hoofd zoo vol ge in de weide van den landb. J. G. alhier is 't niet pluis toegegaan. De bekende broeders Geelhoed van Kortgene, aldaar in den vroegen morgen van jl. Woensdag op heeterdaad bij het stroopen met een fiets lantaarn betrapt, gedroegen zich zoodanig tegenover den jachtopziener Kramer dat diens metgezel Op den Brouw zich verplicht achtte tot ontzet van zijn kameraad gebruik te maken van den revolver. Na het op de vlucht gaan van den eenen broer verklaarde de ander, genaamd W. G., door een der 2 ge loste revolverschoten te zijn gewond. Naar zijn zeggen zou een kogel in de rechter zijde tusschen de onderste ribben zijn in- gedroügen. De aangeboden hulp der jacht opzieners wees hij echter af onder verkla ring zich alleen wel te zullen redden. Naar wij verder vernamen schijnt de kogel tot aan den rug te zjjn doorgedrongen en moet de gewonde zich op raad van een arts, nog, den eigen dag naar Middelburg hebben begeven om den kogel bij operatie te laten verwijderen. Nisse. Benoemd tot onderbrandmoester Jac. Ecbhardt iriplaats van Joh. van Boven die overleden is. De Nederlandsche Blindenbond heeft een Nationale Verloting georganiseerd, welke is goedgekeurd bij Koninklijk be sluit van 28 Juni 1903, No. 54. Doel en streven van dezen te 's Gravenhage ge- vestigden bond is, de vereeniging van blin den uit alle deelen des lands, van alle gezindten en uit alle klassen der maatschap pij. Met dit doel voor oogen, richtte de Bond reeds ten bate van behoeftige blinden, onverschillig van welke gezindte, twee in stellingen op, vrij van allen bedeelings- geest met den aankleve van dien. Zij zijn a de Blindenstichting, in Den Haag geves tigd, een fonds, dat van zijn rente aan meer dan vijftig-jarige, behoeftige blinden een vaste, jaariijksche uitkeering verstrekt, voor allen gelijlc, en b. de Ondersteuningskas, die gedeeltelijke vergoeding van woning- huur en ziekengeld aan behoeftige Bonds leden beneden de 50 jaar verstrekt. Ten einde beide in staat te stellen velen en doeltreffend te kunnen steunen, organi seerde de Blindenbond deze Nationale Verloting, waarvan de opbrengst gelijk tusschen blindenstichting en ondersteunings kas zal verdeeld worden. Loten zijn te Middelburg verkrijgbaar bij de heeren boek handelaars Den Boer, Dhuij, en v. Benthem Jutting. bazuind, dat ik slechts met de grootste moeite mijne preek voor de avondkerk heb kunnen schrijven, en die zullen u eens op den jongsten dag met hunne besehuldigingen en verwijten de ooren vol bazuinen, omdat gij ze niet beter opge voed en gestraft hebt en ze vooral 's Zon dags altijd maar in 't wild hebt laten loopen Zoo antwoordde de predikant, en daarop keek hij aan den anderen kant door het raampje naar buiten. Nu ge voelde onze schoenmaker natuurlijk geen lust meer om verder te disputeeren, en boel stilletjes zocht hij een ander plaatsje op. Een bittere, gepeperde pil had de predikant hem te slikken gegeven, maar een heilzame. Of zij geholpen heeft Wij willen het hopen Do oude zendeling Habich placht dik wijls to zoggen»Wanneer iemand zich bekeert, dan moet tot zelfs het poesje in zijn huis er iets van bemerken, anders is het geen bekeeiing van de rechte en echte soorten de bekende evangelist E. Schrenk riep eens tot de vrouwen dio eene godsdienstige samenkomst bijwoonden s-Gij moeders en huisvrouwen, wordt oot goede kousenstopsters, wanneer gij goed" Christenen wilt worden!" En op hetzelfd>- aanbeeld slaat ook de Apostel, als hij schrijft: »Zoo iemand de ziineD, en voor namelijk zijne buisgenooten, niet verzorgt, die heeft het geloof verloochend, en i* erger dan een ongeloovige." (1 Timothêus V 8).

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1903 | | pagina 1