NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 8. 1903.
Zaterdag 17 October.
18e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
POLITIEK ALPHABET.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
RECLAMES.
De drie 8.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Hij <lit nummer behoort een Iiij voegsel.
A is de Aibeid, zoo luide geprezeD,
Die ons geen straf maar een zegen moet
[wezen,
Want zonder Arbeid kwam nooit iets tol
[stand,
Arbeider zijn strekt tot eer, is geen schand.
B de Beginselen, die we belijden,
En voor dewelke we steeds willen strijden
Toetssteen daarbij is de Bijbel, Gods Woord,
Op dezen grondslag nu bouwen wij voort.
C Constitutie, ook Grondwet geheeten,
Die aan Regeering en burgers doet weten
Welke verplichting hen op wordt gelegd
En hoe zij waarborgt hun vrijheid en recht.
D, ons District, dat we blijven bewerken,
Om er de organisatie te sterken
Of hebt ge liefst voor D 't woord Democraat,
Dat is reclame thans, maakt daarop staat.
E kan wel zijn de Enquête-commissie,
Da's weer een vreemdeling, met je per-
Zeg dancommissie, die onderzoek doet,
Hoe men de zaken bij 't Spoor reeglen moet.
F is de groote Familie dergenen,
Die tot één tegenpartij zich vereenen
Wel is neef socialist wat ontaard,
Toch blijft 't Familie, zooals werd verklaard-
0 is 't Gezag tot bescherming van het goede'
Ook onze vrijheid deelt dus in haar hoede
Zonder Gezag waar' die vrijheid dra zoek'
Tirannie werd voor ons volk dan de vloek'
H onze schoone en rijke Historie,
Prent ze den kinderen goed in't memoiie
Daaruit verneemt ge, wat God heeft gedaan
En hoe 't ons land en ons volk is vergaan.
1 doet ons denken aan vroegere tijden,
Toen wjj in Isolement moesten strijden
Daarin lag kracht, 't heeft vervloeiing belet,
Nu z[jn met 't tjj ook de bakens verzet.
J brengt vanzelf op 't idee van Justitie,
Bron van veel ergernis net als Politie
Voor al wat rood is doch klinkt het niet raar
Dat men in nood wel den steun wil van haar
K, 't Kabinet, dat nu sedert twee jaren
Merkbaar een anderen Koers uit ging varen
Niet in full speed, maar beleidvol en zacht,
Zoo men 't van kundige stuurlui verwacht.
L duidt gewis op den naam Liberalen,
Welker papieren zoo sterk zijn aan 't dalen
Eens een partij, zoo gevierd in den Staat,
Nu zonder kracht, door haar kind'ren gesmaad.
M is de Meerderheid, die we verkregen,
Na jaren worstelens op hoop van zegen
Zijn wij nu goed onze roeping bewust
Niets schaadt zoo zeer als ontijdige rust.
Zierikzee, 10 Oct. 1903.
N, onze Natie, waartoe we behooren,
't Eigen land kan ons het meeste bekoren
Neen, in dat opzicht zijn wij niet Neutraal
Onze partij wil zijn Nationaal.
O wijst op 't edele Stamhuis Oranje,
Met ons vereend in den strijd tegen Spanje
Elk Neerlandsch hart stemt de bcê met
[ons in
Spaar lang, Heer, de Oranje-Vorstin
P zal 't Program der Partij zeker wezen,
Daarin kan men de beginselen lezen,
Vastgesteld door het Centraal-Comité,
Toegelicht nader door onzen Premier.
Q sluit in zich al de Quaesties, die branden,
't Veiligst daarbij gaat, die thuis houdt zijn
[handen
Hier echter zijn al die Quaesties probaat,
Met letter Q wisten we anders geen raad.
R, Revolutie, die, spottend met wetten,
De orde van zaken in 't land om wou zetten
Maar de Regeering hield hoog het Gezag,
Zoodat men d'aanslag verijdelen zag.
S is het Stemrecht, dat vóór alle zaken
Men nu met spoed Algemeen tracht te
[maken
Zoo wil althans Sociaal-Democraat,
Waarbij Vrijzinnig- ter zijde hem staat.
T doet den Tegenstand nu reeds ontwaren,
Dfen de regeering van links zal ervaren
Troelstra wordt dan commandant-generaal
Hij geeft reeds lonkjes aan oom Liberaal.
U wil op de Unie-collecte ons wijzen,
Die als een jaarlijkscn protest kan bewijzen,
H09 groot een onrecht aan hen is begaan,
Die met de Christlijke School slechts vol
staan.
V is 't„Verzaamlen", dat nu wordt geblazen,
Door hen, die op het regeerkasteel azen
VrageWelk motto zal sieren den Hoed,
Waaronder 'tal zich verzamelen moet?
W is de Winter-Campagne om te leeren,
En de beginselen te propageeren
't Is ook de Waarheid, die gaat bovenal,
En die ten slotte het pleit winnen zal.
X, in de Algebra steeds 't onbekende,
Voor menig leerling een bron van
[ellende
Speelt ook in Politiek wei eens een rol,
Die aan bereeknaars de handen geeft vol.
IJ noemt den IJ ver, dien wij moeten kweeken,
Laat bij dien IJ ver 't verstand niet ontbreken
Wat ge ook doen moogt, hier kunt ge op aan
Goed overleg heeft reeds half 't werk gedaan.
Z sluit de rij en wijst ons op Gods Zegen,
Waaraan voor allen het meest is gelegen
Schenk ons dien Zegen, o HeerMet die bee
Eindig ik dit politiek ABC.
D. M.
16 October 1903.
Reeds lang is de liberale partij als staat
kundige êenheid uiteengevallen.
Reeds in 18S9 had professor Drucker
het in Groningens Burgerplichtuitge
sproken „Als het waar is, zooveel hoofden,
zooveel zinnen, dan is dit bij de libe
ralen het geval".
Mr. S. v. Houten schreef reeds in zijn
Staatkundigen Brief van 28 October 1890
„dat het een ongerijmdheid wordt aan de
liberale kiezers in den lande te vragen de
liberalen en bloc te steunen".
Professor Buys schreef in de Gids van
Januari 1891„de natuurlijke eigenschap
pen van de liberale partij zijn bet
onvermogen harer leden om zich tot een
eenheid samen te voegen".
Mr. v. Gilse (thans hoofd-red. van de
Amsterdamsche Courant verklaarde in dat
zelfde jaar 1891 „dat de zoogenaamde li
berale party niets meer is dan een illusie,
een fantoom".
Wat in duidelijk Hollandsch wit zeggen
een droombeeld, een spook
Mr. v. Delden (oud-minister) sprak onder
jneer
Maar nu Wie denkt er tegenwoordig
aan beperking van den rechtstaat? Wel
zijn die grenzen niet gemakkelijk dui
delijk te trekken. De maatschappij echter
is er, zij behoeft niet gemaakt te worden,
en nu moet het doel van elk verstandig
mensch zijn verbetering, niet omverwer
ping. Alleen waar de nood eischt (als
bij armenzorg bepaald is) moet de Staat
tusschenbeide treden.
Andere liberalen eischen uitbreiding der
staatszorg zij vragen een vaderlijke, ja, om
met een Engelschman te spreken, een groot
moederlijke zorg van den staat. fVat onder
scheidt hen van de aanhangers van het
staats-socialisme? Zoo wordt de staats
bemoeiing een integreerend deel der
staatsinrichting en de staat zelve de al-
gemeene opvoeder van het menschelijk
geslacht.
Zoo ziet men twee schakeeringen onder
de liberalen, die, qedreven door toeqeefelijk-
held, lang bijeen zijn gebleven. Scheiding
MOET VOLGEN.
Nu, deze scheiding is gekomen.
De liberale party is in oud-liberalen,
unie-liboralen, en vrijzinnig-democraten
uiteengevallen.
Maar de hoop op hereeniging is niet
opgegeven.
Alleen maar, men verschilt omtrent de
middelen.
Yan Houten die nog steeds alle heil
ziet in het anti elericalisme noemde dezer
dagen het pogen om gezamenlijk met de
uiterste linkergroepen op grondwetsher
ziening tot verkrijgen van algemeen stem
recht aan te sturen, een onberaden stap,
waardoor de gewenschte eenheid niet alleen
niet terugkomen zal, maar ook voor langen
tijd onmogelijk zal zijn gemaakt.
Doch de Liberale Unie, Vrijzinnig De
mocraten en S. D. A. P. verwachten van
de algemeen-stemrechtbeweging een nieuwe
toekomst, voor de linkerzijde.
Wel zal in dit koor de oude liberale
partij wel niet den boventoon hebben.
Wel zal de leiding die vroeger bij de
Thorbeckes, Kappeijnes en Van Houtens
berustte, op de Troelstra's en Noltings
overgaan.
Doch, om de eenheid te herkrijgen moet
men niet al te kieskeurig zijn en wat is
er ten slotte in een naam
Wij willen deze beweging voor algemeen
stemrecht kalmpjes zien aankomen doch
scheppen ons geen illusion dat de linker
zijde die reeds voor 1883 feitelijk niet meer
één was, op deze punten algemeen stem
recht, en algemeene staatszorg, nog voor de
nieuwe Kamerverkiezingen tot eenstem
migheid komt.
Eene eenheid, die in plaats van op be
ginsel, op utiliteit berust, brokkelt af, nog
voor zij zich kan uitspreken.
Wat mr. Goeman Borgesius in de Libe
rale Unie te hooren gaf, was slechts toe
komstmuziek
Ia een schrijven van Dr. Bessem, rector
van het Christelijk Gymnasium te Utrecht,
wordt „Jong Nederland" halfmaande-
lijksch tijdschrift voor Gymnasium, Han
delsschool en Hoogere Burgerschool enz.
in den ban gedaan.
En dat waarlijk niet onverdiend.
Een gelegenheidsstukje te ergerlijk en
te schandelijk om hier afteschrijven, en
dat nog wel van de redactie, waarin wij,
zooals Dr. Bessem het uitdrukt, jeugdige
menschen met het heilige zien heen en
wéér sleepen als jonge honden met een
mat, heeft de maat doen overloopen.
Zulk een schandelijk geschrijf wordt dan
ook terecht gequaliflceerd als een monster
achtigheid van het treurigste soort.
Wij ontvingen het Jaarverslag der ver-
eeniging Johannes tot steun (pensioneering)
van rustende christelijke onderwijzers. Bij
het verslag was een aanvraag gevoegd om
geldelijkon steun. Voorzitter en secretaris
der ve. eoniging zijn de heeren Van Zanten
te Zeist en Jansen te Rotterdam. Het
verzoek wordt gesteund door de besturen
van
„Christeljjk Nationaal Schoolonderwijs"
voorziiter prof. Woltjer seer. Bremer.
„Geref. Schoolonderwijs" voorzitter prof.
Noordtzij
„De Schoolraad"het moderamen H.
Pierson voorz., Jhr. Mr. A. F. de Savor-
nin Lohman en R. Derksen, secr.
„Christelijk Volksonderwijs", voorz. dr.
De Visser; secr. C. W. v. Bentveld.
Mogen ook wij deze bede voor onze
oude christelijke onderwijzers steunen
Waarom vaccine-dwang
De voorstanders der vrijheid wenschen
den voorstanders der vaccinatie niets in
den weg te leggen om zich zelf en hun
kinderen te laten inenten. Waarom zijn
de laatsten dan tegen vrijheid voor de
eersten
Als de inenting zoo kostelijk werkt,
waarom zyn dan de voorstanders der inen
ting nog bang om met gezonde niet-ge-
vaccineerden in aanraking te komen of hun
kinderen op de schoolbanken er naast te
laten zitten
De door pokken aangetasten worden toch
immers altijd afgezonderd, zoowel zij als
hun huisgenooten
Is in buitengewone gevallen de inenting
gewenscht (Dr. Den Houter haalde daarvan
te Middelburg een voorbeeld aaD), is dat
nu een reden om in gewone gevallen door
de school ouders te noodzaken hun kinderen
te laten inspuiten een stof, waarvan de
werking op alle organen des lichaams nog
volstrekt niet vaststaat
Moderne ketterjacht.
Het is een bekend feit, dat de aanhan
gers der Christelijke partyen dikwijls met
veel tegenstand te worstelen -hebben.
Het woord achteruitzetting is hun niet
vreemd en zij, op wier lippen de woorden
verdraagzaamheid" en vmenschenminals het
ware bestorven zijn, doen aan die achter
uitzetting in den regel niet weinig mee.
Men leze maar eens wat onlangs in een
tijdschrift voor Vrijmetselarij te lezen stond
Ieder B.-. afzonderlijk moet overal waar hij
kan, bij verkiezingen, benoemingen, begunsti
ging van neringdoenden, aanneming van dienst
baren en werklieden, liefdadigheid niet te
vergeten, alle roomschen, en nu ook alle Euy-
peranen en alle aanhangers van Br. de Visser
boycotten.
Dit advies, om alle Roomschen, antirevo
lutionairen en Chr.-Historischen voor het
geheele maatschappelijke en publieke leven
in den ban te doen, is naderhand nog eens
door Br.*. W. Zuidema versterkt geworden.
Elke uitrafeling van deze woorden, zegt
de Maasbode terecht, zou den indruk van
deze morderne ketterjacht bederven.
Graafschapper.
BRIEVEN UIT VLISSINGEN.
I.
Geachte Redactie! Gij wilt mij zeker wel
eenige plaats inruimen voor eenige mededee-
lingen en opmerkingen gedaan van uit het
midden eener groote gemeente van Zeeland.
Hoewel wij niet gaarne zouden beweren, dat
in Vlissingen (want dat is deze gemeente)
nu juist het hart van Zeeland klopt, zoo
was het toch volgens de laatste volkstel
lingen zelfs de meest bevolkte gemeente
van ons eilandenrijk, van onze provincie
Zeeland. Als haven- en visschersplaats en
op industrieel gebied staat het beslist boven
aan, ja neemt in Zeeland eene eenige po
sitie in. Als havenplaats, als loodsenstation
is Vlissingen (Flushing, Flessengue) in het
buitenland wijd en zijd bekend en de groote
schepen, bij de Maatschappij „de Schelde"
gebouwd, en allerwegen wegens bouw,
inrichting en machinerie geroemd, doorkrui
sen voortdurend de groote zeeén. Schoone
mailbooteu vormen een brug naar Enge
land. Maar ook historisch heeft Vlissingen
een doorluchten naam. De stad, de eerste
die het voorbeeld van don Briel volgde in
1572, koos het eerst in Zeeland met be
slistheid voor den Prins en voor de vrij
heid, zij stond ook vooraan in den strijd
voor do vrijheid van geweten. Onverschrok
ken vochten hare zeehelden in den Vrij
heidsoorlog, en het standbeeld van De
Ruyter, nu niet meer met den rug naar
de zee gekeerd, maar met fleren blik het
oog wendend naar het ruime sop, herin
nert aan de roemrjjkste dagen van ons
voorgeslacht en aan de eere voor Vlissin
gen, zelfs Nederlands grootsten zeeheld
onder zijne zonen te mogen tellen.
Vele stormen van allerlei aard zijn over
Oud Vlissingen heengegaan. Het vroeger
betrekkelijk klein Vlissingen is machtig
uitgebreid en toegenomen in bevolking.
Ook zijn de stormen op geestelijk gebied
ons niet gespaard. Oud Vlissingen was
een plaats, waar de liefde tot Gods Woord
en de toepassing van deszolfs beginselen
op maatschappelijk en staatkundig gebied
diep ingeworteld waren en we mogen zeg
gen, dat zjj hier ook nog weder herleven
en wodor opkomen, zonder ooit geheel uit-
goroeid te zijn gewoest. Do uitbreiding
der stad bracht vele vreemdelingen der
waarts, toch leven de oude beginselen bij
velen voort en is er strijd en worsteling,
om ze te bewaren, in do praktjjk te bren
gen on in haar heilzamo werking naar de
behoeften van onzen tijd wederom in rui
meren kring te verbroiden.
Onder de krachtige middelen, waardoor
de gemoederen worden bewerkt en de be
ginselen ingang vinden, behoort de pers
en wol bepaaldelijk de dagbladpers. Het
dagblad, bet weekblad komt in de huis
gezinnen en wordt door oud en jong in
handen genomen. Het komt telkens weer
en gaat alzoo de geesten beheerschen. Gij
moet maar eens hooren wat autoriteit het
dag- of weekblad hoeft in den mond des
volks. Om kort te gaan, het is de dure
roeping van iederen belijder der Waarheid
niet alleen zelf een christelijk blad te
lezen, maar ook de lezing er van te be
vorderen. Dit geldt met name ook voor
Vlissingen. Wie de christelijke pers hier
steunt, werkt mede aan de waro welvaart
der stad en aan do handhaving van haar
roemrijk verleden.
Tijd en ruimte nopen mij hier af ta
breken.
Geeft gij mij verlof, dan hoop ik mijn
schrijven nog eens te hervatten.
Uw dienstw.
SCRIPTOR.
Acht uren om te werken.
Acht uren voor ontspanning.
Acht uren voor de rust.
Alsdus moeten de vier en twintig uren
van den dag volgens de grootste doctoren
verdeeld worden. Hoe moet dit resultaat
verkregen worden als men niet kan werken
omdat men lijdende is, als ge niet slapen
kunt en als ge hoegenaamd geen lust in
genoegens hebt. Om den regel van »de
drie 8" te volgen moet men eene volmaakte
gezondheid genieten.
Juffrouw Korporaal, de vrouw van den
machinist van de stoomboot »Yssel" te Wes
tervoort bij Arnhem, had aan eene vreese-
lijke zenuwziekte geleden en thans na het
gebruik van de Pinkpillen kan zij acht uren
werken, acht uren ontspanning hebben en
acht uren uitrusten.
»Gedurende geruimen tjjd, zoo schrijft
zij, was ik lijdende aan zenuwpijnen die
mij het gebruik van den linkerarm onmo
gelijk maakten, ook had ik hoegenaamd geen
eetlust, was duizelig, bracht slapelooze
nachten door ten gevolge van de schokken
in mijn arm, en mijn zenuwgestel was zeer
overspannen. Niet eene behandeling had
mij kunnen verlichten. Alleen hebben de
Pinkpillen mij geheel en al genezen. Do
kracht, de moed, een rustige slaap, dat is
het, wat de Pinkpillen mij bezorgd hebben,
door hen zijn al mijn ongemakken verdwe
nen, welke verklaring aan onzen verslagge
ver, die haar laatstleden zomer een bezoek
bracht, bevestigd werd."
In gevallen gelijk aan dat van mejuffrouw
Korporaal is er slechts een geneesmiddel
te gebruiken en dit zijn de Pinkpillen, de
andere hebben niet genoeg kracht. Zij
werken op de uitwendige verschijnselen
van het kwaad, zij kunnen niet genezen.
Een oud hersteld huis heeft niet dezelfde
waarde als een nieuw huis. De Pinkpillen
maken van Uw lichaamsgestel een nieuw
lichaamsgestel, omdat zij een nieuw, ryk
en zuiver bloed verschbffen, inplaats van
een arm en onzuiver bloed in U we aderen
te laten stroomen. Door de hoedanigheid
en de hoeveelheid van het bloed te her
nieuwen tasten de Pinkpillen het kwaad in
zijn wortel aan. De Pinkpillen zijn dan
ook onovertreffelijk tegen alle ziekten voort
komende uit de armte van het bloed d. w. z.
tegen bloedarmoede, bleekzucht, maagkwa
len, algemeene zwakte, rheumatiek, zenuw-