Bijvoegsel van „DE ZEEUW" van Zaterdag 5 September 1903. No. 143
It e c h t s z a k e 11.
Gemengde Berichten.
Ingezonden Stukken.
4 September 1903.
De Indische mail bracht gister eenige
berichten mee, die de belangstelling onzer
lezers verdienen. (Over 't algemeen wordt
er van Indiïi de kurk waar Nederland
op drijft door ons volk veel te weinig
notitie genomen).
Uit Djambi dat de tot dusver voortvluch
tige Rio van Loeboe Resam, Hadji Hassing,
zich heeft onderworpen.
Uit Korintji dat alles er rustig is.
Uit Padang dat de toestand op de Men-
tawei-eilanden waar zendeling Leth ar
beidt, zeer gespannen is. Da gouvernements-
stoomer „Condor" ondernam een vergeef-
sehen tocht naar die eilanden om een
nieuwen moord op Maleische schepelingen
tot klaarheid te brengen. De eilanders
leven met ons op voet van oorlog, en Ma-
leiers, die naar die eilanden stevenen om
handel te dry ven of rottan te halen, zijn
hun leven niet zeker.
Uit Koepang dat de opstand van den
djeraal Bikikooi op Timor en Onderhoorig-
heden is onderdrukt en hijzelf en zijn ge
trouwen zijn gevangen genomen.
Uit Nieuio-Guinea dat aldaar bij een tocht
met de van Doorn ten Noorden van de
Mariannestraat een rivier ontdekt is vijf
a zesmaal grooter dan de Merauke40
mylen van de monding was zij nog 1000
meters breed. Toen de ankerkettingen
werden opgehaald, zagen deze er uit alsof
zij verguld warenzij waren bedekt met
een geelachtige zelfstandigheid.
En eindelijk omtrent de zending op de
Sangir en Talauer-eilanden dat door de re
geering aan het opperbestuur het voorstel
gedaan is, om ten behoeve van het zendings
werk aldaar negen hulppredikers in dienst
te stellen, tegen intrekking van de thans
aan de zendelingen voor hun reizen toege
kende toelagen. Intusschen is sedert bij
de regeering een ministerieel schryven
ontvangen, om een voorstel in te dienen
tot verbetering der positie van de hulppre
dikers op deze eilanden.
De vraag in hoever de christen gebruik
mag maken van de inrichtingen van open
baar onderwijs, hetzij om er zijne kinderen
heen te zenden, dan wel om er onderwijs
te geven, zal vooreerst nog wel aan de orde
blijven.
Vooral voor hooger ouderwijs en middel
baar en vakonderwijs blijft die vraag aan
de orde en is de oplossing, door verschil
lende omstandigheden niet zoo gemakkelijk.
De benoeming van een christelijk onder
wijzer tot Directeur der Rijksnormaallessen
te Kampen heeft deze vraag opnieuw aan
de orde gestelt, en in eenige van onze or
ganen is er, met zachte critiek, de aan
dacht op gevestigd.
Niet zonder reden.
Het moge voor vele ouders onmogelijk
zjjn buiten het van staatswege gegeven
neutraal onderwijs of hooger onderwijs te
big ven, zoo staat het met het neutrale nor-
maal-schoolonderwijs toch niet.
Onze schoolvereenigingen, christelijk-
nationaal, christelijk-volksonderwijs en gere
formeerd-onderwijs steunen met alle krach
ten eigen opleiding om de kweekelingen te
behoeden voor de neutrale invloedssfeer.
Als we ons niet vergissen was het gelijk
maken van openbaar en bijzonder onderwijs
eene der redenen, waarom de milde bepa
lingen omtrent de rijksbijdragen van bij
zondere kweekscholen of normaallessen in
de wet zjjn gebracht.
Naast het stichten van christelijke nor
maalscholen maakt het optreden van een
christelijk onder wijzer tot Directeur der
Rijksnormaallessen een zonderlingen indruk.
Misschien maakt de geïsoleerdheid onzer
provincie onzen blik wat bekrompen, maar
deugdelijke redenen komen ons niet voor
de aandacht.
Wat toch is het geval
Wie arbeidt aan eenigen tak van open
baar onderwijs neemt de verplichting op
zich om neutraal te zijn, neutraal ook tegen
over de geopenbaarde christelijke waar
heden. Dat moet de directeur doen, even
zeer als de leeraren, en de ouders weten,
dat art. 1 van alle Staatsonderwijs neutra
liteit vordert.
De benoeming is, geljjk we vroegor reeds
zeiden, een daad van billijkheid, tegenover
zoovele benoemingen uit andere kringen,
maar de aanneming eener dergelijke be
noeming is wat anders.
Hoe ter wereld een directeur der Rijks
normaallessen als christen-belgder staan'kan
tegenover den eisch der neutraliteit is ons
onverklaarbaar.
En waarom men bezwaar zou maken om
jeugdige kinderen op dezelfde neutrale wijze
te onderrichten als als een christelijk onder
wijzer geen bezwaar vindt om aan 't hoofd
te staan van eene inrichting waar men
14—18 jarige leerlingen op dezelfde wijze
het geestesvoedsel toebereidt is ons al even
onverklaarbaar.
Een en ander behoort voor ons tot de
mysteriën van het leven.
Dat de Zionistische beweging niet dieper
wortel schiet in ons land er zijn slechts
een achttal afdeelingen en een driehonderd
leden vindt zijn diepsten grond in den
staatkundigen toestand hier te lande.
Wat zijn toch de beide factoren, welke
genoemde beweging krachtig in de hand
werken en steunen? Zijn het niet het
missen van staatkundige rechten en als
gevolg daarvan het stelselmatig uitgesloten
worden van het maatschappelijk verkeer
En beide factoren tot krachtige ont
plooiing van het Zionisme ontbreken hier
in Nederland teneenenmale.
De verhouding, waaronder in ons land
de zoon van Abraham tusschen zijne niet-
Joodsche medeburgers leeft en optreedt,
is alleszins aangenaam, vooral vergeleken
bij vroeger en met die in andere landen.
Ia zekeren zin woont hij in het midden
zijns volks.
Wel sluimert daar in het hart een zeker
verlangen naar het oosten, naar Sion, op
gewekt als hij in do synagoge uit de
historie de heldendaden van zyn geslacht
boort verhalen, doch overigens wordt dit
vaag verlangen verdrongen door de sterke
begeerte om zich te werpen in het woelige,
drukke handelsverkeer vooral der groote
steden. Daar vindt hij nog steeds zijn
element.
Bewijs te over, dat de Naderlandsclie
Jood nog geen directe behoefte gevoelt
naar het land der vaderen, waar hij rustig
kan nederzitten onder zijn wynstok en
vijgsboom.
September is aangebroken en met de
herfstmaand een eindeloos aantal vergade
ringen.
't Is of men zich schadeloos stellen wil
voor de rust die de zomermaanden brengt.
Deze week vergaderde de Nederlandsche
Heidemaatschappij de Nederlandsche
Pharmaeie-maatschappij de moderne the
ologen en een internationaal congres
voor vrijzinnig godsdienstigen. Hoe groot
de bevordering van den vrijzinnigen gods
dienst in dien kring is kan men opmaken
uit het bezoek der leden van het congres
aan den stads-schouwburg te Amsterdam,
waar een tooneelstuk van William Shake
speare werd opgevoerd.
We spraken daar van het Internationaal
congres van vrijzinnig godsdienstigen.
Een teeken des tijds en daarom der ken
nisneming waard.
Op 25 Mei 1900 werd te Boston opge
richt een International Council of Unitarium
and other religious thinkers and workershet
doel was: Zich in verbinding te stellen met
allen die er naar streven echten gods
dienst met volkomen vrijheid te vereenigen,
om zoo broederschap en samenwerking
onder hen te vermeerderen. Twee jaren
geleden hield het Congres zijn eerste sa
menkomst te Londen, en toen werd het
besluit genomen de tweede in Nederland
te houden.
Prof. Oort werd voorzitter, prof. Eerd-
mans, secretaris, prof. Groenewegen, pen
ningmeester, de samenkomsten worden ge
houden in het gebouw der Vrije Gsmeente
van ds. Hugenholtz te Amsterdam.
Onder de bezoekers zijn het grootste
deel Unitariërs.
Unitariërs zijn iD tegenstelling vanTri-
nitariërs (belijders van het leerstuk der
Ürieöonheid) diegenen die Gods eenheid
handhaven en geen onderscheid van het
Goddelyk Wezen in drie personen willen.
Auti-confessioneelen al zoo.
Er zijn, behalve uit Eigeland en Amerika,
ook vertegenwoordigers van Hongarije en
Indië, en een belijder van de Brahmaleer,
een Japanees, op het Congres.
De groote pers geeft lange, zeer lange,
moeilijk te begrijpen verslagen van dit
Congres.
Dit kan de lezer er van begrijpen dat
zoover het Oost verwijderd is van het
Westen, de leer op dit Congres verkondigd
afwijkt van de eenvoudige leer van onzen
Heidelberger in zijn antwoord op de vraag
wat is uw eenige troost beide in leven
en sterven.
Steun voor het hart en troost voor do
-ziel zal op dezen beproefden weg beter
gevonden worden dan bjj de congres-
philosofie.
Internationaal moge zich het congres
noemen, internationaal, meer en hooger,
is de leer der Schrift.
De heer Jacob Appel zendt ons ter be
spreking zijne brochure «Een woord ten
gunste der Ned. Staatsloterij". Zijn be
toog begint met de opmerking dat »het
beginsel »alle loterij uit den booze"
„er bij velen zoo muurvast in zit dat alle
debat vruchteloos mag heeten om zoo iemand
tot mildere gedachten te brengen". Die
»mildere" gedachten zijn dan »het denk
beeld om de bate die de Staatsloterij af
werpt, aan te wenden als een vaste zeer
bedu:dende jaarlijkscbo bijdrage tot het
fonds voor pensioneering van afgewerkte
door de gemeenschap met kans op een
armenbedoeling aan oigen lot overgelaten
arbeiders".
De schrijver die geen andere betrekking
schijnt te hebben dan die van collecteur,
«vraagt zich angstig afhoe krijg ia in
die 18 jaren de opvoeding van mijne nog
zeer jeugdige kinderen voltooid, wanneer
na dien fatalen termijn alle inkomsten van
den huisvader ophouden
Wij wenschen deze brochure niet te be
spreken in de eerste plaats dewijl wij be-
kooren tot ben die alle kansspel als «uit
den booze", als üAmowdienst veroordeelen
in de tweede plaats dewijl het denkbeeld
pensioneering uit de opbrengst der Staats
ka in strijd is met het verbod in Gods
Woordhet kwade doen opdat bot goede
81 voorlkomeen in de derde plaats
°t u i^° termijn van achttien jaren eer
algeheels afschaffing der Staatsloterij komt,
ons lang genoeg voorkomt, voor de bena-
dee den om een ander bestaan te zoeken,
of van den Staat lo verkrjjgen, wat ons
plichtmatig schijnt; en voor ons om deze
principiëel door ons gebate instelling te
zien verdwijnen.
Men wil een standbeeld oprichten voor
Willem III, den Stadhouder-koning. Eene
commissie uit de edelsten des lands heefc
daartoe het initiatief genomen.
Groot is het kleine land, dat zijne groote
mannen eert, al behoeft dit ook niet altijd
te geschieden door brons of graniet.
Met onuitwisehbare trekken heeft de griffel
der historie de heldendaden van dezen
Oranjevorst gegrift in het hart van iederen
Hollander en Brit, die belang stelt in den
geleidelijken ontwikkelingsgang van de
natie, waartoe hij behoort.
Toen de heerschzucht van een L idewijk
XLV, iu bond met de dweepzucht vaneen
Jacobus II er toe zouden leiden, om het
staatkundig evenwicht in Europa te ver
breken en Rome te doen triomfeeren, was
deze Oranjetelg, wiens teer gestel zoo
weinig beloofde, het instrument in Gods
hand waartoe hij zich ook willig liet
gebruiken om het Protestantisme te
handhaven en optekoman voor de histo
rische rechten en vrijheden der natiën.
Dit is zijne onvergankelijke eere, onzer
vadereu en daardoor ook ons voorrecht.
De berichten omtrent de aangeboden
onderwerping der laatste twee groote
tegenstanders op Atjeb Panglema Polèm
en Toeankoe Radja Keumala schenen
voorbarig.
Tenminste nog deze week heeft een
treffen tusschen de onzen en die van Polóen
plaats gehad, waarbij 59 Atjehers sneu
velden.
Ook zouden Polèm en zijn vriend niet
op weg zijn naar Van Heutsz maar naar
den Sultan om dien hunne onderwerping
aan te bieden.
Men verdiept zich in gissingen of met
deze voorgenomen samenspreking te Lho
Semane de oorlog wel uit zal zijn.
Met belangstelling zien wij nadere berich
ten tegemoet, wijl de natie en de pers op
dit öogeublik rondtasten in het duister.
De Pransche regeering heeft het plan een
drijvende tentoonstelling te organiseerend. w. z.
een tentoonstelling van Fransche producten
aan boord van groote schepen, die van haven
tot haven gaan en zoo de wereld rond.
Men zal dan op de groote hoedanigheden
van de Fransche koopwaar wijzen en met
alle volken in relatie treden, die deze ar
tikelen kunnen gebruiken.
Hetzelfde plan wil ook Engeland nu uit
voeren. Op initiatief van verscheidene
Kamers van Koophandel worden toebereid
selen voor een drijvende tentoonstelling
gemaakt, die een reis om het geheele En-
gelscbe rijk zal maken, en men zal daarbij
een poging doen om al de producten van
het moederland bij de koloniëj in te voeren.
Een groot vaartuig wordt voor dit doel uit
gerust en krijgt van de regeering zekere
privilegies, waardoor de taak vergemakke
lijkt wordt.
Voor dit uiterst praetisch plan wordt ook
in België voor eigen land propaganda ge
maakt en de Petit Bleu spant er zich met
alle kracht voor.
Eu Nederland? (N. Crt.)
Arrondissements- Rechtbank te Middelburg.
Heden Vrijdag zijn veroordeeld wegens
mishandelingM. K., 23 j. voermansknecht,
Heinkenszand, tot 4 in. P. H. S., 34 j. en
Th. S., 20 j. werklieden, Clinge, ieder tot
1 ra. en J. v. d. K., 21 j. visscher, Arne-
muiden tot 7 d. gev. straf, en J. G., 24 j.
arbeider, Veere, tot f 15 b. s. 15 d. h. en
P. v. T., 24 j. arbeider, Zaamslag, E. J.
K., 32 j. werkman, Hulst en H. H., 36 j.
reizende met een schiettent, Rousselaere
(België), allen tot f 10 b. s. 10 d. h.
beleediging van een ambtenaar: C. L., 21
j. landbouwersknecht, Borssele, tot f 10 b.
s. 10 d. h.
bedreiging met eenïg 'misdrijf tegen het leven
gericht: W. L. H., 23 j. boerenknecht,
Waarde, tot 3 m. gev. straf, en
weder spamigheidK. B., 38 j. sjouwer
man, en A. W., 29 j. werkman, beiden
Vlissingen, de le tot 2 m. en de 2e tot
3 w. gev. straf.
VrijgesprokenP. M., 49 j. werkman,
Middelburg, beklaagd van diefstal.
Middelburg. Donderdag zijn de ver
lofgangers der lichting 1898 van het alhier
in garnizoen zijnde Bataljon van het 3e
Reg. Inf. van groot verlof terruggekeerd,
om van af dien datum tot den 30sten te
worden geoefend. Het gedeelte van de
jongste lichting, dat is aangewezen om de
legerplaats te Harskamp te betrekkeD, tot
het bijwonen der schietoefeningen aldaar,
zal a. s. Maandag per extratrein van 6.40
uur t. m. van hier derwaarts vertrekken.
Vlissingen. Heden Vrijdagmorgen 9,35
kwam alhier por extra trein uit Duitseh-
land aan Koning Eduard van Engeland.
Na eenig oponthoud aan bet station in de
koninklijke wachtkamer begaf hij zich aan
boord van het koninklijke jacht «Victoria
and Albert" dat gemeerd lag aan de zuide
lijke ponton toen de trein aankwam werden
door de kruisers Isis en Dudo eenige saluut
schoten gelost. Precies half elf spoortijd
stoomde het jacht de haven uit, zette koers
naar Engeland en werd direct gevolgd door
bovengenoemde kruisers. Op de terreinen
en aan het station was alles afgezet door
lïijks- en Gemeente politie.
Met ingang van 1 dezer is door den
heer Commissaris der Koningin aan Mr.
J. G. van Deinse, op verzoek eervol ontslag
verleend als lid dor Gezondheids Oommissie
voor de vereenigiDg van gemeonteD, welke
haar zetel hoeft te Hulst.
Middelburg. Door Gedeputeerde S alen
is bepaald, dat de veikiezir;g voor een lid
der Provinciale Staten in bet distriet Hulst,
vacature mr. J. G. van Deinse, zal plaats
hebben Candidaatstelling 29 Sept., stem
ming 13 Oct. en herstemming zoo noodig
27 October a. s.
Goes. Donderdagavond hield de Afdee-
ling Gres van den Chr. Nat. Werkmansbond
baar driemaandelijksche ledenvergadering.
De penningmeester bracht verslag uit over
de maanden Mei, Juni en Juli. Ontvangen
was voor de Vereeniging f 196.67, de uit
gaven bedroegen f 144.38*, goed slot f 52,38s.
Voor het ondersteuningsfonds by ziekte
was ontvangen f 180.86, uitbetaald aan
zieken f102, wat met andere uitgaven een
bedrag maakt van f 197.14 en alzoo een
kwaad slot van f 16.28. Gedeponeerd is
op de Rijkspostspaarbank f719.53. De drie
aftredende bestnursleden P. Wessels, J.
Boogaard en E. Barbier alsmede de drie
aftredende leden der commissie van toezicht
zijnde de h.h. A. L. van Melle en J. W.
v, d. Weert weiden allen herkozen.
Tot afgevaardigden naar de 8ste jaarver
gadering van den Bond te Utrecht werden
gekozen de h.h. E. Barbier en P. L. den Boer.
Op de agenda dezer vergadering van
9 en 10 Sept. a. s. komen o. a. voor de
volgende voorstellen
Van de afd. Middelburg De afd. Middel
burg, het noodzakelijk achtende dat zooveel
mogelijk alle provinciën van ons land in
het Hoofdbestuur vertegenwoordigd zijn,
stelt, ook in verband met de groote ver
meerdering van het getal afdeelingen in
Zeeland, voor, in het Hoofdbestuur een lid
uit deze provincie te doen zitting nemen.
Van de afdeeling Rotterdam
Da vergadering spreke zich uit omtrent
de rechten en plichten welke leden hebben,
die van een andere afdeeling komen en lid
van hun vroegere afdeeling blijven. De
Chr. Nat. Werkmansbond spreekt de wen-
schelijkhaid uit, dat de regeering ten spoe
digste overgaat tot de indiening van het
ontwerp arbeidscontract, en draagt het
hoofdbestuur op bij de regeering daarop aan
te dringen. De jaarvergadering van den
Chr. Nat. Werkmansbond stelt pogingen
in het werk tot het oprichten van een
vrijwillig nationaal weduwenfonds, te be-
heeren door het hoofdbestuur. Van wege
het hoofdbestuur worden pogingen aange
wend om in alle provinciën, provinciale
comité's te vormen of het steunt elke po
ging daartoe.
Van de afd. Enschedé en BorneDe Chr.
Nat. Werkmansbond spreke zich uit over
zijn standpunt inzake werkstaking.
Van de afd. Workum: Wat kan er ge
daan worden om veldarbeiders te doen
opnemen in de ongevallenwet.
Van de afd. 's Gravenhage: De Chr. Nat.
Werkmansbond wende pogingen aan tot het
geheel doen verbieden van den nog steeds
voortgaan den verkoop en het publiek ter
bezichtiging stellen van onzedelijke prent
briefkaarten, boekwerken, mutoscopen enz.
Van de afd. Sliedrecht: De jaarverg.
overwegende dat Zondagsheiliging eisch
is van Gods Woord, en er zonder Zondags
rust geen sprake kan zijn van Zondagsheili
ging, spreekt de wenschelijkheid uit dat
de Werkmanbond bij de regeeriDg aandringe
op oen wetteljjke regeling tot beperking
van den arbeid op Zondag en zoodoende
te komen tot geheele Zondagsrust.
Goes. Heden zijn ten Raadhuize uitge
loot om met 1 Jauuari 1904 te worden
afgelost, de obligatiëa no. 94, no. 37 en
no. 54 ia de geldleening van 1896.
Een wervelstorm heeft in de provin
cies Oost- en West-Pruisen groote schade
aangericht. Op Cadiuen, het prachtige
buitengoed dat de Keizer van -een trouw
onderdaan heeft geërfd, is een heele beu
kenlaan door den storm gevel 1. Te Pan-
klau zijn vele schepen gezonken, op andere
plaatsen zijn schuren en stallen omverge-
waaid. Te Mühlhausen kantelde een post
wagen en werd de postiljon zwaar gewond.
Te Tolkemit zijn twintig schepen gestrand,
met ernstige averij.
Na Ierland is Italië het land, dat de
grootste emigratie cijfers kan aanwijzen.
Jaarlijks verlaten ongeveer een half millioen
Italianen hun geboorteland. Oeconomische
misstanden en overbevolking zijn ook weer
de oorzaken van dit verschijnsel. Zoowel
uit het noorden als uit het zuiden komen
de landverhuizers, doch de meerderheid
van hen, die voorgoed vertrekken, komt uit
de streken ten noorden van de Abruzzen.
Niet minder dan 77 pOt. van heD, die in het
afgeloopen jaar Italië voorgoed verlieten
waren volwassen mannen, in de kracht der
jaren. Terwijl zij, die voor altijd emigreeren,
zich by voorkeur naar de Vereenigde Staten
begeven, richt de «periodieke emigratie"
zich vooral naar de landen van Midden-
Europa. Slechts een zesde deel van deze
laatste soort van trekvogels gaat naar Amei ika.
De armen van Londen kregen een
erfenis van f15,000,000. Hun weldoener
was een woekeraar, die dit kapitaal
had bijeengebracht, door kooplieden, die in
moeilijkheden verkeerden, nog het vel over
de ooren te halen.
Bij Yarmouth is het pleizierjacht
«Skylark" door een stoomboot aangevaren
en gezonken. Van de 13 personen aan
boord kwamen zes om het leven.
De zwemmer Holbein, die zoo lang
te Dover wachtte op gunstig weder om het
Kanaal over te zwemmen, heeft Dinsdag
avond eindelijk dien tocht ondernomen.
De zwemmer, die zich weder geheel met
olie had ingesmeerd, ging om 6 u. 45 min.
te water. Drie vaartuigen gingen met hem
mede en voorzagen hem af en toe van spijs
en drank. Hij zwom den geheelen nacht
door. Eergistermogen 9 uur was hij op 3
kilometer afstand van Kaap Gris-Nez. Maar
toen moest hij wijken voor een sterke
strooming, met Zuidenwind en om 11 uur
was hij teruggedreven tot op 14 kilometer
van de Fransche kust. Eerst toen hij om
1 uur niet meer dan 1 mijl nader was ge
komen, gaf hij, uitgeput van vermoeienis,
na ruim 18 uren zwemmens den tocht op.
Men wilde hem naar Calais brengen maar
dat wilde hij niet. Hy wil niet anders dan
zwemmend de Fransche kust bereiken.
De omstandigheid, dat koning Chris-
tiaan van Denemarken weldra zijn veertig
jarig regeeringsjubilenm viert, zal eene
samenkomst van vorsten te Fredensborg in
den loop dezer maand tengevolge hebben.
Omtrent den datum van keizer Wilhelm's
komst is nog niets bekend.
Maandag is koning Christiaan er aan
gekomen en de prinsen zullen hem vol
gen slechts de kroonprins blijft voorloopig
op Gharlottenlund, daar zijn jongste dochter,
prinses Dagmar, ziek is. Koning Christi
aan's eerste gast is George van Griekenland,
de gouverneur-genei aal van Kreta. Weldra
arriveert het zusterpaarde keizerin we
duwe Maria Feodorowna van Rusland en
koningin Alexandra van Engeland.
Ook de Grieksche koning wordt verwacht.
Woensdag zal koning Orcar den Deenschen
vorst bezoeken, en van 16 tot 20 September
vertoeven de czar en de czarina op Fredens
borg. Dan komt ook El ward VII. Ein
delijk nog de koningin-weduwe van Italië,
die haar komst tegen Donderdag a. s. heeft
aangekondigd.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Mijnheer de Redacteur!
Daar mijn schryven by één der leden
van 't voorloopig eomilé der W. O. eenig
debat heeft uitgelokt, en men mij nu wel
niet rechtstreeks op 't appèl heeft geroe
pen, maar toeh zijdelings op vriendelijke
broederlijke wijze eenige pijlen op my af
schoot, verzoek ik u beleefd een klein
plaatsje af te staan in uw blad voor verweer.
De geachte opmerker houde het my ten
goede maar ik kan maar niet begrijpen
waarom de W. C. beter de afged waalden
terecht kan brengen dan de Zeeuw. Of
zou men denken dat de tegenstander zich
zal laten voorlichten door de W. C. Voorts
wil ik vragen of de Zeeuw niet goed voor
licht of deugdelijk onderwijst? Dat de
M. C. en de Baanbreker verzamelen blazen
voor de in aantocht zijnde W. C. was te
verwachten, maar zou zij dat nog niet
harder doen als er een anti-rev. dagblad
aan het oosten daagde?
Dat het een concurrentie-zaakje is tegen
over de Z. is door mij niet beweerd, toch
bevreemdt het mij dat uw blad Donderdags
zal verschijnen juist als de Zeeuw niet
verschijnt. Uw drijfveer die er toe aan
zette beaam ik ten volle maar als er dan
geen dagblad op na gehouden kan worden,
Verspreid dan gratis strooibiljetten die onze
beginselen bepleiten, dan kunt ge op mijn
steun en gave rekenen en zal ik mijn
buidel er niet nauwer vooi toehalen, maar
met blijdschap de zaak steunen. De ver
wijzing naar de Zeeuw inzake de vele
advertentiöu zegt niets, wijl de Z. een
politiek nieuws- en advertentieblad is waar
de W. C. m. i. enkel in politieke wateren
moest varen wilde zy den schijn niet op
zich laden van concurrentie. Voorts is
mjjn oordeel over den landbouwmedewerker
niet onwaardeerend geweest, wel over de
onnoodzakelykheid van zijn schrijven in
de W. C. Den schrijver zelf heb ik niet
beoordeeld.
Voorts heb ik begrepen dat dit nog maar
een kleine vingerwijzing voor mij is ge
weest, terwijl de broederlijke terechtwij
zing zal gepoogd worden met Oct. D.V.
in de W. C. Daarom geacht lid van 't
voorloopig comité, vertrouw dat ik uw
vriendelijke opmerking waardeer, en breng
mij voorts terecht van het d waalpad waarop
ik volgens uw meening voorzeker wel
verkeer.
Na broedergroete en heilbede uw geest
verwant op politiek gebied
Souburg. P. ALEWIJNSE.
Mijnheer de Redacteur
Vergun mij een enkel woord naar aan
leiding van 't schrijven van Ds. de Ligt.
'k Wil aannemen, dat ZEerw. dat heeft
bedoeld te zeggen, dat hij de Herv. kerk
liefheeft, en dat deze kerk een instrument
is geweest en nog is ter bekeering. Even
zoo geef ik hem toe, dat hg van reforma
tie niet heeft gesproken. Intusschen mag
ik zeker wel opmerken, dat mijn conclusie
niet ODjuist was, aangezien ik verstaan
heb, dat ZEerw. de Ned. Herv. kerk noemde
het middel enz. Met dit misverstaan ver
valt ook de conclusie, gelgk ik hem gaarne
toegeef,
