NIEUWSBLAD
ZEELAND
No. 118. 1903
Donderdag 9 Juli.
17e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
P r e 111 i e k e 11 r i n g' e n. i n Juni 1903.
Aanhoudingsbijdragen van flOO voor tweejarige Merriën.
Aanhoudlngsbijdragen voor Hengsten geboren in 1901.
Aanhoudin
gsbijdragen voor Héngsten gebore
n in 1903.
Aankoudingsbijdragen van f150, voor Merriën van 3-8 jaar.
LANDBOUW,
Voor de Boomkweekers.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
Keuringsno.
Naam van
het Paard.
Ras.
Eigenaar.
Woonplaats
van den
Eigenaar.
Bekro- J
1 ningsno. 1
89
Judith.
Brabantsch.
Wed. Jos. Daelman.
Westdorpe.
1
76
Louise.
id.
Ph. J. van Dixhoorn.
Axel.
2
87
Dorine.
id.
Wed. Jos. Daelman.
Westdorpe.
3
88
Fleurine.
id.
id.
id.
4
.141
Miete.
Gekr. id.
J. Lako.
Sluis.
5
268
Alida.
Oldenb. Gron.
H. J. Dorst.
Stavenisse.
6
28
Roza.
Gekr. Brab.
Augs de Milliano.
Philippine.
7
143
Bles.
Brabantsch.
J. Masclee.
Retranchement.
8
271
Mirra.
id.
C. W. Snijder.
Oud-Vossemeer.
9
138
Fanny.
id.
Aug. Puylaert.
Biervliet.
10
136
Snella.
id.
W. P. Verplanke.
id.
11
190
Sofie.
id.
Fredericapolder.
Rilland-Bath.
12
78
Bles.
id.
Johs. Scheele.
Zaamslag.
13
148
Cesar.
Brabantsch.
E. F. Bonte.
Sluis.
1
203
Apollo.
id.
H. A. JIanken.
Wilheltninap.
2
192
Jacob.
id.
G. Lujjk.
Vlake.
3
204
Baron.
Brabantsch.
G. Hejjnsdijk.
Wolphaartsdijk.
1
153
Bristol.
id.
P. de Muijnk.
St. Kruis.
2
95
Anthoine.
id.
Ph. J. van Dixhoorn.
Axel.
3
97
Marnix.
id.
Joh. de Feijter Pz.
Zaamslag.
4
152
Darwin.
Tnl. Br.
J. W. de Zwart.
Zuidzande.
5
270
PolkaD.
id.
M. C. Steendijk.
Stavenisse.
C
Ie Keuringsdistrict. Schouwen, Duiveland, St. Philipsland, Tholen.
221
Cora.
249
Trui.
222
Madam.
250
Ada.
228
Bertha.
Gekr. Oldenb.
Gekr. Brab.
id.
Gekr. Oldenb.
Gekr. Brab.
W. ten Haaf.
M. C. Steondijk.
F. Koopman.
M. C. Steendijk.
A. van der Stolpe.
Zierikzee.
Stavenisse.
Zierikzee.
Stavenisse.
Ouwerkerk.
183
Nelly.
201
Mergo.
161
Lies.
207
Mirra.
209
Marie.
2e Kouringsdistriet. Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland.
Kruiningen.
Brabantsch.
id
Gekr. Brab.
Brabantsch.
Wed. Ed. van
Hootegem.
H. A. Hanken.
C. Franse.
L. Bierens.
id.
Wilhelminadorp.
Kleverskerke.
Kamperland,
id.
Gekr. Brab.
3e Keuringsdistriet. Zeeuwseb Vlaanderen, Westelijk deel
122
Mina.
Gekr. Brab.
115
Fanny.
Br.
103
Lies.
Gebr. Brab.
100
Fabie.
Brab.
106
Vyncke.
ia.
J. W. de Zwart.
C. do Bruijckere.
P. Thomaes.
Augs. Puylaert.
J. B. Louage.
Zuidzande.
Breskens.
Hoofdplaat.
Biervliet.
Sluis.
4e Keuringsdistrict. Zeeuwseb Vlaanderen, Oostelijk deel.
15
71
54
llf
72
38
Marquise de Hal.
Flora.
Kate.
Rabie.
Fleurette-
Liza.
Brabantsch,
id.
id.
id-
id.
id.
F. C. O. M, Hombach.
Wed. J. S. Daelman.
K. de Koeyer.
F. C. O. M. Hombach.
Wed. Jos. Daelman.
Ph. J. van Dixhoorn.
Hulst.
Westdorpe.
Zaamslag.
Hulst.
Westdorpe.
Axel.
f Voor dit Paard wordt een getuigschrift uitgereikt. (Regl. Art. 11.)
Het is een feit, dat niet alleen in het
buitenland, maar ook in ons land het kwee
ken van 7ruchtboomen en boutachtige sier
planten grooten vooruitgang aantoont. De
ervaring heeft den kweekers op velerlei ge
bied, als enten, snoeien enz., tal van wetens
waardige bijzonderheden geleerd en ook de
theorie doet hier en daar haar invloed
reeds gelden. Ook schijnt het vak van
boomkweeker in 't algemeen, wanneer men
de noodige^ vakkennis niet mist en over de
onontbeerljjke handelskennis beschikken
kan, nog al winstgevend te zijn. Men ziet
tenminste in die streken, waar de grond
voor de boomteelt geschikt is, bet aantal
beplante hectaren gaandeweg toenemen.
Toch is er bij de aanplanting en de
verdere verzorging van boomen nog iets,
waarin weinig vooruitgang te bespeuren
isik bedoel de bemesting.
We moeten natuurlijk veronderstellen,
dat de boomkweekers op de hoogte zijn
van de eerste beginselen der bemestings
leer, die ons als vaststaande heeft doen
aannemen, dat tot de vorming van nieuwe
plantendeelen in de le plaats in den bodem
moeten aanwezig zijn de drie grondstoffen
kali, phosphorus en stikstof. Verder zul
len zij evengoed weten, als de landbouwers,
dat deze drie grondstoffen in den vorm van
scheikundige meststoffen te verkrijgen zijn;
dat men door die meststoffen juist datgene
kan geven, wat den bodem ontbreekt, dat
b.v. kaïniet kali bevat; evenals thomas
slakken phospborzuur en chilisalpeter stik
stof, of om andere stoffen te noemen, die
in sommige streken voor de bemesting
van boomen gebruikt worden: chloorkalium
(kali), beendermeel (phosphorus) en zwavel
zure ammoniak (stikstof.)
De zwarte teelaarde, die voor de boom
teelt noodig is, en bovenste laag van den
bodem moet vormen, is natuurlijk een hu-
mushoudende grond, die niet anders verkre
gen kan worden dan door stalmest, bladmest
of turfmeel. Doch de wortels (wortelharen)
gaan dieper dan deze laagzij moeten in die
onderste lagen ook voedsel vinden, dat daar
in zal komen, wanneer men kalizouten,
metaalslakken en chilisalpeter (of zwavel
zuren ammoniak) gebruikt. Voor twee din
gen heeft de gebruiker dezer mestoffen bij
de boomteelt te zorgen. Ten eersje neme
hij niet te veel. Hij betrachte daarbij de
volgende opgaven.
Berekend per Are (100 M'2.) en per jaar.
2 a 8 K.G. chloorkalium en op lichten
grond8 a 10 K.G. kaïniet.
v Phosphorzuur
3 a 4,5 K.G- superphospkaat of 3,5 a 5,5
K.G. slakkenmeel of 3 5 K.G. beendermeel.
Stskstof.
2,5 A 5 K.G. chilisalpeter of 2 a 4 K.G.
zwavelzure ammoniak.
Ten tweede zorge hij voor doelmatige
vermenging met den grond. Wanneer de
boomen eenigszins ver van elkander staan,
is dit niet moeilijk. Men kan dan de kali-
zouten en phosphaten goed vermengd uit
strooien en onderbrengen zonder stammen
te raken of wortels te kwetsen. Als de
boomen dicht bij elkander staan, vermenge
men de mest eerst met aarde en late het
mengsel tusschen de boomen bij regenachtig
weder voorzichtig uitstrooien.
VOORJAARSVERGADERING
der Provinciale Staten van Zeeland.
Zitting van 7 Juli 1903.
Afwezig zijn de heeren Erasmus, Van
der Lek de Clercq, De Smidt, Heijse, Ham-
macher, Moerdijk en IJsebaert.
Nadat de vergadering, in naam der
Koningin, door den Voorzitter geopend
was, doet deze mededeeling, dat sedert de
laatste zitting zijn ingekomena drie
Koninklijke besluiten respectievelijk van 22
December 1902, no. 19, 3 Januari 1903,
no. 27 en 12 Januari 1903, no. 23, houdende
goedkeuring van door de Staten genomen
besluitenb eene missive van Z.E. den
Minister van Binnenlandsche Zaken, be
vattende mededeeling van de definitief
vastgestelde kosten van het Provinciaal
bestuur, voor zoooveel het Rijksbestuur
is voor 1903; e een verslag van de school
voor hand- en bouwkundig teekenen te
Tholen over 1902 en de begrooting dier
school voor 1903d hot verslag van de
Maatschappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen over 1902en e een dankbe
tuiging van de commissie tot oprichting
eener zeevaartschool te Vlissingen voor
het besluit der Staten om het subsidie
voor die school te verhoogen van f 1500
tot f 2000, onder mededeeling dat die
school geopend is. Een en ander wordt
voor kennisgeving aangenomen.
Overgelegd wordt het verslag van den toe
stand der Provincie over 1902, welk ver
slag in druk zal worden rondgezonden.
Gedeputeerde Staten deelen medelo.
dat niet beschikt is over den post van
f 500, voorkomende op de begrootingen
1901, 1902 en 1903, ter bestrijding van
behoeften, welke hare omschrijving niet
vinden in de artikelen dier begrootingen en
2o. dat geene onderhandsche aanbestedin
gen hebben plaats gehad.
Nog zijn ingekomena een adres van
W. Moelker c. s, te Tholen omverlengmg
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
van subsidie voor den wagondienst Tholen-
St. Maartensdijk en b een adres van den
gemeenteraad van St. Philipsland om sub
sidie in do kosten van aanleg en onder
houd van eene vaargeul naar de haven
aldaar.
Besloten wordt beide adressen te ren-
voieeren naar Ged. Staten om advies.
Gedeputeerde Staten verzoeken diligent-
verklaring ten aanzien van
a. het verzoek van fl. Nieveen om sub
sidie voor het aanleggen en exploiteeren
van oen stoomtramweg BorsselenGoes—
Wolphaartsdijk; b. het verzoek van den
gemeenteraad van Oudelande om renteloos
voorschot voor wegsverbeteringen c. een
verzoek van het bestuur der vereeniging
»Uit het volk, voor het volk" te Middel
burg om subsidie voor eene in 1904 te
houden Zeeuwsche tentoonstelling van
nijverheid.
Omtrent de beide eerste verzoeken wordt
stilzwijgend diligentverklaring verleend.
Wat het laatste verzoek betreft, oppert
de heer van Deinse de vrees, dat het ver
schuiven daarvan tot de najaarszitting na-
deelig zal werken op de tentoonstelling,
althans op de voorbereidende maatregelen
daarvan. Hij stelt dus voor het verzoek
te renvoieeren naar de afdeelingen, in welker
zittingen Ged. St. dan inlichtingen kunnen
verschaffen.
Bij monde van den heer van Lijnden ver
klaren Gedeputeerden hiertegen geen be
zwaar te hebben, nu nadere inlichtingen
van de betreffende vereeniging ingekomen
zijn. Zonder stemming wordt dus besloten
tot verzending naar de afdeelingen, tegelijk
met van Gedeputeerden ingekomen 27 andere
voorstellen, waarvan wij reeds een kort
résumé in ons blad opnamen.
De voorzitter deelt mede, dat ter Griffie
zijn nedergelegdlo de presentielijsten
van de vergaderingen van Ged. St.2o de
staat van Provinciale ambtenaren en be
dienden en 3o de staat van alle Provinciale
eigendommen en bezittingen, waarna wordt
overgegaan tot het trekken der afdeelingen.
In de eerste afdeeling znllen zitting
hebben de heeren den Boer, van der Meer,
Bolle, van Teylingen, Bolier, Heyse, Moer
dijk, Hennequin, Wisboom Verstegen, Oggel,
Hombach en Hocke Hoogenboom, met de
heeren de Jonge en van Rompu als leden
van Gedeputeerden in de tweede afdeeling
de heerenLucasse, IJsebaert, Erasmus,
de Veer, van der Lek de Clercq, Hollestelle
Dieleman, van Deinse, Fokker, van Dam,
van der Have en de Bats, met de heeren
Siegers en de Casembroot als leden van
Ged. St.in de derde afdeeling de heeren
Kakebeeke, Noordijke, Loois, Mulder, Moes,
Bos, Houterman, Maas, Vader van 's Graven
polder, Fruytier, de Smidt en Hammacher,
met de heeren van Waesberghe Janssens
en van Lijnden als leden van Ged. St.
Besloten wordt tot de benoeming van
het lid der Staten, bedoeld bij art. 89 van
de Provinciale wet over te gaan in eene
volgonde vergadering, welke wordt bepaald
op Dinsdag 14 dezer.
Hierna wordt de zitting opgeheven.
8 Juli 1903.
»De Christen Democraat" nam ons stukje
aan het adres van den heer Staalman
over. Zij voegt er eenige mededeelingen
aan toe, waaruit blijkt dat zij de juistheid
van het feit erkent, en dat de heer Staal
man zich ten slotte heeft teruggetrokken,
niet omdat hij er kwaad in ziet, maar
omdat hij als spreker niet gekend is in
het uitnoodigen van vakvereenigingen met
hunne banieren, waardoor de meeting een
ander karakter verkreeg. Tegen de meeting
op Zondaq, in de open lucht, met muziek,
met v. d. Zwaag, met een druk spoorweg
verkeer tot achtergrond heeft de heer
Staalman geen bezwaar. Blijkbaar de redactie
van »De Chr. D." ook niet. Zij heeft zelfs
spijt dat de heer Staalman ter oorzake van
dit besluit thuis moet blijvenvele dui
zenden zijn christelijk woord van vermaan
tegen den drank zullen moeten missen, en
misschien een ongeloovige nu in zijn plaats
zal optreden.
»De Chr. Dem." na een en ander te
hebben toegelicht, vraagt ons nu »of het
Diet meer geoorloofd is op den Sabbath
wel te doen" of op ons standpunt ook
de opening der Groningsche Tentoonstelling
op een werkdag door den minister van
Waterstaat geen veroordeeling verdient,
omdat die Tentoonstelling ook 's Zondags
open is en door duizenden bezocht wordt;
en »of onze houding tegenover Staalmans
plan niet iets heeft van het zwelgen van
den kemel en het uitzuigen van de mug".
Een en ander wordt dan besloten met
de klacht dat «men Staalman zoo erg graag
tot wrijfpaal van de partij maakt".
Wat dit laatste aangaat, zeer zelden ver
oorloven wjj ons een opmerking omtrent
den heer Staalman, en »men" over 't al
gemeen is daar vrijwat kariger mee, dunkt
ons, dan de »Chr. Dem." met hare haast
ontelbare aanvallen, bijv. op dr. Kuyper.
Indien nu volgens de >Chr. Dem." Staal
man reeds met zoo luttele bestrijding door
»men" tot wrijfpaal wordt gebruikt, voor
wat en hoeveel ergers moet zij zelve dan,
naar dien maatstaf gemeten, onzen hoog-
geschatten minister van binnenlandsche
zaken wel niet aanzien en gebruiken
Dan is de minister van binnenlandsche
zaken »De Christen Dem." erkent het
zelve de wrijfpaal van de »Chr. Demo
eraat".
Zegt de «Chr. Dem.", neen, wat w|j
tegen dr. K. schrijven is slechts een be
scheiden herinnering aan zijn plicht
dan antwoorden wijwelnu, niets anders
was ons doel met onze vraag aan den heer
Staalman.
Wij vonden het heuscn niet te rijmen,
afschaffing vragen van Zondagavondcon
certen door iemand die Zondagluchtmeetings
steunt.
Het spijt ons, en het stelt ons te leur
dat de »Chr. Dem." dit laatste tracht goed
te praten, gelijk zij doet, nog wel met
utiliteits-argumenten als deze«Sedert
wanneer zelfs is het verboden zijn kalf
dat dreigt te verdrinken, te redden op den
sabbath?"; »Staalman zou toch spreken
over geheelonthouding"»of deze poging
om in den naam onzes Heeren de drank
zuchtige Christenen die ten verderve gaan
te redden uit den poel, op Zondag niet
geoorloofd is"en of «het niet wie weet
voor hoeveel duizenden een schoone ge
legenheid was om enz.
Wij verwijzen de «Chr. Dem.", die met
ons over deze vragen van gedachten wis
selen wil, naar het door ons haar toege
zonden stukske «Zondagsrust" met eene
critiek van dr. Bronsveld op dat Zondags
meetings houdenvoorts naar het proef
schrift van mr. T. de Vries (redacteur van
de »Ohr. Dem.")en dr. Kuypers Tractaat
van den Sabbathaanhalingen daaruit zouden
uitnemende stof leveren voor hare rubriek
«Uit de Portefeuille", ook tot hare eigen
stichting en leeringwant wij consta-
teeren het met verwondering hare be
schouwing op dit belaDgiijk punt is niet
»Calvinistisch", erger dan «methodistisch"
zelfsachttiend'eeuwsch liberaal en
hiervan kan de lezing dezer geschriften,
en van den Heidelbergschen Catechismus
vraag en antwoord 103, bovenal van de
Schrift haar genezen. Wanneer zij ten
minste nauwkeurig leestimmers haar ver
wijt dat wij de mug uitzuigenen haar
vraag of men zijn ukalf" op den Sabbath
niet mag reddeD, doet ons vreezen dat zij
althans Lukas 14 5 en Matth. 23 24 nooit
goed gelezen heeft.
Trouwens deze teksten passen niet op
het geval dat onder ons in geschil was.
Zeeuw van 25 Juni.
2) Waarvan het kenmerk is dat het alles
met een vroom praatje goed maakt. Onder
anderen juichte zekere ds. Heringa in 1795
de komst der Franschen in ons land toe,
dewijl er nu gelegenheid was dat enkelen
hunner in de Protestantsche kerk en tot be
keering kwamen!
