NIEUWSBLAD TOOR ZEELAND. No. 96. 1903. Zaterdag 16 Mei. 17e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH Bij 1 immer InM een Bpepcl. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN IJ K. BI© De kracht eener vrouw. Gemengde Berichten. beken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. pf 0,95. Enkele nummers0,026. UITGAVE DER FIRMA en van van 1—6 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Hansweert 16 Mei. Krabbendijke (ook voor Waarde) 18 Mei en 19 Mei voorm. Rilland-Bath 19 Mei nam. en 20 Mei 15 Mei 1903. Woensdag 27 Mei zal de„ antirevolutio naire partij te Goes baar partijdag hebben. Alle antirevolutionairen en hunne naaste geestverwanten de christelijk historischen en vrjj antirevolutionairen zijn welkom. Twee bekende goede sprekers zullen op treden. Het zijn ds. v. Lummel, zoon van wijlen den pionier der vrije school H. J. v. Lummel, en professor Fabius. Zij wenschen hun bezielend woord, waarmede zij zoo vaak de broederen in andere provinciën wisten te stichten, ook hier in te dragen. Het zullen sociale onderwerpen zijn waarop zij ons vergasten. Laten daarom niet alleen onze christen werkgevers er komen; maar laten zij ook hunne christenarbeiders in de gelegenheid stellen, om met behoud van hun dagloon, van deze kostelijke gelegenheid tot verrij king hunner kennis, te komen profiteeren. Uit Walcheren en de Bevelanden ver wachten wjj een flinke opkomst. Maar ook uit Zeeuwsch Vlaanderens Oosteljjk en Westeljjk deel mogen er niet velen op het appèl mankeeren. Wie uit Schouwen en Duiveland, uit Philipsland en Tholen komen kan, voege zich eveneens bij ons. Voor de leden onzer provinciaie staten, zitting hebbende voor Goes en Middelburg, en voor de antirev. Kamerleden uit Mid delburg, Zierikzee en Goes, een goede ge legenheid om eens opnieuw met hunne kiezers kennis te maken. De bestaande banden moeten vaster ge maakt, nieuwe banden moeten gelegd worden. Vooral het jonge geslacht de hoop der toekomstbehoort flink vertegen woordigd te zjjn. Ook onze vroiiVen en dochters zullen eene geopende deur vinden. De antirevolutionaire partij moet 27 Mei ter heirvaart. Ter heirvaart naar Ter Goesl Wie in de Chr. Vakorganisatie In de eerste plaats alle Christenarbei ders. Dat spreekt van zelf. Maar in de tweede plaats die breede rjjen van werklieden die geen socialisten of anarchisten, maar ook geen Christen werklieden zijn. Menschen die, helaasniet leven bij het Woord Gods, maar toch ook den weg der sociaal democraten niet op willen. Die moeten uit de neutrale vakbewe ging uit. Zij worden er in gehouden door de zil veren koorde: ziekengeld, pensioen- of weduwenfonds, of ook wel door jaarlüksche polverteringen met na afloop bal. Van dit laatste zouden deze mannen al licht wel afzien, indien ook de Ohr. Vak- vereeniging althans een ziekenfonds heeft. En dergeljjke Chr. werkliedenvereeni- gingen zijn er reeds, en er kunnen er nog meerdere opgericht worden. Een schoone taak is hier voor de pre dikanten en hunne helpers weggelegd. Het is althans voor vele plaatsen nog niet te laat. Mits men het ijzer smede, terwijl het heet is. In Januari meende het Comité van Ver deer te mogen dreigen namens 90 duizend werkleden. Het lijkt er niet naar, dat het reeds zoo er£ Zou zïjn in de arbeiderskringen. Men neme de proef maar eens in elke gemeente van onze provincie. tracht reeds alle werklieden van verschillende kerkelijke indeeling bijeen e brengenlaten de leiders ook op andere p aatsen alzoo doen, waar nog geen Chr. (i jgi Dat een conservatieve wind over onzen lands-akker waait is niet twijfelachtig. Wil men bewijs. Let dan op de Mei-Kroniek van de stemmen voor waarheid en vrede. Dr. Bronsveld, die in de vorige Kroniek erkende slechts met moeite de tegenwoordige re geering ook als zijne overheid te kunnen erkennen heeft nu slechts lof, ook voor de regeering, ora hare houding in de roerige Aprildagen. Nog een ander bewijs. Mr. S. van Houten, weleer de radicaal bij uitnemendheid vindt de stakingswetten gewettigd en geboden, en de houding der regeering te prijzen. Of het christelijke ministerie ook aan kracht en invloed gewonnen heeft 1 Alleen vrijzinnig-democraten en socia listen vormen op 't oogenblik de oppositie. En hoe spoediger de vrijzinnig-demo craten het socialistisch station, waarheen ze per sneltrein op weg zijn, bereiken, zei mr. Van Houten, hoe beter voor de libe rale partij. 'tls niet vriendelijk gezegd, maar'wel licht waar. «Geen gezag en geen gouvernement kan stand houden, tenzij het zijn steun vindt in de consciëntie, want mist het dien steun, dan moet het zijn kracht wel in bajonet of sabel zoekenen immers de historie onderwijst u, hoe dit slechts zóölaDg duurt tot de ander een nog langer bajonet en een nog scherper sabel vindt, en het gezag ondergaat. Zoo temt men dieren, zoo be dwingt men wilden, maar zoo regeert men geen volk, dat onder het geklank des Evangelies voor hoogere menscnelijke ont wikkeling gerijpt is.'' Wat aldus voor jaren in de bekende rede Maranatha werd uit gesproken, is en blijft onveranderlijk waar. Een volk moet geestelijk, moet in eerbied voor de Majesteit des Heeren worden op gevoed, gelijk Psalm 80 het uitdrukt, «de fondamenten der aarde beginnen te wan kelen"; en met die fondamenten is dan nooit iets anders bedoeld dan het drieërlei recht, t. w. het recht Godshet recht van de Overheid en het recht van het volle. Zoolang dit drieërlei recht onwankelbaar va3t staat, is het staatsleven gezond en veilig. Maar ook zoodre één van deze drie wordt losgemaakt, beginnen de scheuren in den muur van het Staatsgebouw zich te vertoonen, en is het wezen van den Staat bedreigd. Het wetsontwerp van minister Idenburg tot decentralisatie van het bestuur in Nederlandseh Indië zal wel goed ontvangen worden. Van ouds toch zijn liberalen en anti revolutionairen het eens geweest dat de wijze waarop thans het bestuur over onze Oost geregeld is, niet deugt, schade doet, belemmert. Dat zegt Ons Program. Dat zeiden alle Indische specialiteiten van Van Hoé veil tot Keuehenius. Deze laatste had een te kort ministriëel le ven om dit wetje te ontwerpen. Zijn opvolger Van Dedem kreeg er een klaar, doch moest aftreden. Later diende minister Cremer het in doch ook hij zag het wegens de veranderde politieke omstandigheden ingetrokken. Minister Van Asch v. Wijck die hem opvolgde, diende een nieuw ont- werpje in, vrijwel op het oude gelijkend doch hij overleed, en nu eindelijk heeft minister Idenburg de taak der verdediging op zich genomen. Behoudens enkele wijzigingen, waarvan wij gaarne vooraf verklaren, de waarde niet te kunnen doorzienzal de maatregel wel worden goedgekeurd en dan kan, voor sommige deelen van de Oost, zij het ook heel langzaam, een nieuwe periode, eene peiiode van mondigheid en vruchtbare vooruitstrevendheid, worden voorbereid. Maar wat beoogt het ontwerp? Maar is dit wel in 't kort duidelijk te maken Laten wij er dit van zeggen. Ook onze Oost wordt eigenlijk vanuit de bureaux in Den Haag geregeerd. In de verschillende gewesten van dit uitgestrekt gebied zijn ambtenaren aange steld die voor den gouverneur-generaal het gezag uitoefenen. Wel zijn er ook inlandsche hoofden en regenten, maar men weet fdat deze weinig te zeggen hebben, en hun)invloed gelijk nul is. Er is dus een centrum, een midden van waaruit de Oost-Indische bezittingen wor den geregeerd. Gelijk de spin in haar webbe zetelt dat bestuur in Den Haag en spant de draden en bestrijkt die, en geen vogeltje mag in de koloniën zijn staart oplichten of dat centraal gezag moet er eerst over beslissen. Dat kost tijd en veel onnoodigen arbeid. Goede maatregelen worden opgehouden, dewijl zij eerst door den resident, door Buitenzorg, door den Minister, door de Kamers in Den Haag moeten goedgekeurd zijn. Welvarende plaatsen die belang hebben bij vlugge hulp, worden gelijk gesteld met de achterlijkste streken. Districten waar, dank zij hot Christendom, ook door inlandsche regenten aangenomen, een zekere zelfregeering best zou kunnen worden toe gestaan, moeten toch maar, als leefde men nog in de dagen der Kompanie, van uit Den Haag worden bestuurd. En dat centrale wil de regeering, althans voor sommige streken, weg hebben. Dat noemt men decentraliseeren. Het wil zeggen alle onnoodige machts oefening onttrekken aan het centraal be stuur, en overbrengen naar de verschillende deelen. Geheel overeenkomstig den eisch van Ons Program, de eischen van Christendom en Beschaving, en de belangen van den Inlander. Natuurlijk is het wetsontwerp veel in gewikkelder dan wij in die paar woorden kunnen uitleggen. Geldelijk beheer, Kiesrechtregeling, Plaat selijke gezagsoefening door Raden, het vereischt al groote zorg. Doch de eerste schrede is gezet. Naar mate Beschaving voortschrijdt op hare baan, zal de Nederlandsche wetgever haar dan nu van schrede tot schrede kunnen volgen. Polckenbestrijding zonder inenting. De zeer betrouwbare New-Yorker Eve ning Post, een Amerikaansch blad, bevat het volgende bericht dat ons in verband met de bezwaren van velen hier te lande tegen inenting, niet onbelangrijk voorkomt. In de groote fabrieksstad Cleveland heeft zich in de laatste vijf maanden geen enkel geval van pokken voorgedaan, hoewel in de twee en een half voorafgaande jaren gere geld tien tot honderd gevallen voorkwamen. Dit verschijnsel valt samen met de aan stelling van een nieuwen inspecteur voor den gezondsheidsdienst, Dr. Martin Frie- drich. Onmiddellijk maakte deze een einde aan het gedwongen inenten. Niet dat hij bezwaar heeft tegen inen ting, mits de stof volkomen zuiver zij, doch hij wil niet de kans loopen dat door inenting tetanus ontsta. Zijn stelsel is ontsmetten. Hij liet elke woning der stad door de gezondheidspolitie onderzoeken, en ont smetten zoo noodig met formaldebyd. Alle verzamelingen vuil werden verbrand, en winkels, fabrieken en scholen ontsmet. Streng werden alle pokkenlijders afge zonderd, doch niemand behoefde zijn mouw op te stroopen. Zéér spoedig, na invoering van dit stel sel, was verbetering van den toestand te bespeuren, en in uiterst korten tijd was het pokkenhospitaal leeg. Zindelijkheid en ontsmetting zegt Dr. Friedrich zjjn verreweg de beste bevei ligingsmiddelen tegen pokken en andere besmettelijke ziekten. Dry Ver-werken. Jan treckt syn strengh en swijght en ant- [woordt maer gevraeght Joost kakelt schielick op, of 't donker is of [daeght Jaep) is noyt seggens sat, al had hij nacht [en dagh werek. Jan is een wijser, Joost een wecker, Jaep [een slagwerk. (Euygens.) Iemand heeft gezegd«de kracht eener vrouw bevindt zich in hare zwakte.» Alle vrouwen zijn zwak. Zjj hebben evenwel een zeer smartvolle roeping. Zij geven het leven en den meesten tijd ten koste van hunne eigene krachten. En vooral eone ziekte waaraan zoovele vrouwen te lijden hebben is zeker wel de maagziekte en wanneer de maag slecht werkt spreekt het van zelf daa de spijsvertering ongere geld is en het lichaam niet de gewenschte kracht uit het voedsel bekomt. Vele ge neesmiddelen worden in die gevallen aan geraden en weinige geven baat. Hetjthans zoo beroemde en algemeen bekende genees middel tot versterking der zenuwen en van het lichaamsgestel in 't algemeen zal onze lezers zeker wel niet bekend zijn. De treffendste gevallen komen iederen dag in de dagbladen voor en onder de vele attes ten die wij dagelijks ontvangen vermelden wij het volgende. Juffr. C. WELTEN, volgens portret. Het doet mjj een genoegen, zoo schrijft ons den Heer Weiten te Wagenberg U mede te deelen dat mijne vrouw aan het gebruik Uwer Pinkpillen haar herstel te danken heeft. Sedert langen tijd was zij lijdende aan vreeselijke maagziekte alle acht tien dagen had zij hoofdpijn en was niet in staat iets uit te richten. Als zij een trap moest beklimmen was zij buiten adem, duizelig en akelige droomen benamen haar de nachtrust. Alstoen besloot ik haar toch ook eens de Pinkpillen te doen nemen en ik kan U thans naar volle waarheid getuigen dat zij thans na het gebruik van vijf doozen geheel en al hersteld is zij wekt de verbazing of van al diegenen die haar vroeger anders gekend hebben. De Pinkpillen bewijzen tlan alle vrouwen, op welken leeftijd ook, de grootste diensten. Bij de jonge meisjes bevorderen zij de vorming en geven hun de noodige krach ten om aan alle ongevallen weerstand te bieden. De Pinkpillen zijn voor de vrou wen onmisbaar. Zij versterken hen rege len de werkingen. Kortom op den kritiken leeftijd zal de vrouw die de Pinkpillen neemt dit voor haar zoo gevaarlijk oogen blik van het leven zonder moeite doorkomen. Prijs f 1,75 de doosf 9.— per 6 doozen. Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rotter dam, hoofddepothouder voor Nederland en apotheken. Franco toezending tegen post wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157 Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg baar voor Goes en omstreken bij Gebr. Mulder, Drogerijen en Verfwaren. Vlissingen. Ter reede van Vlissingen had Donderdag in tegenwoordigheid van den Directeur van Scheepsbouw, den Chef van het bureau Stoomwezen, den Inspecteur van den Marine Stoomvaartdienst en den waarnemenden Inspecteur van den Marine Torpedodienst alsmede verschillende auto riteiten de vollekrachtsproef plaats met de Torpedoboot »Sphinx", gebouwd bij de Kon. Maatschappij »de Schelde" alhier voor re kening van het Departement van Koloniën, ten dienste der Indische Militaire Marine. De hoofdafmetingen zijnlengte 130" 0' breedte 13° 6' hol 8» 7' grootste diepgang 6° 9'. De bewapening bestaat uit 3 torpedo kanonnen. De machine is van het triple compound symsteem met 2 water pijpketels, gewijzigd systeem Yarrow. Het schip is overigens geheel ingericht als de zuster schepen Minotaurus en Python. Gedurende de volle krachtsproef, die 3 uren duurde, werd met 24 knoopen geloopen, zijnde 1 meer dan in het contract was bepaald. De Minotaurus en Python liepen 25 knoopen, doch het ongunstige weder van heden was oorzaak, dat deze snelheid niet kon worden behaald. Hedenmorgen had de acht uur kolenproef plaats, waarna het schip wordt afgeschilderd en afgeleverd. De moordaanslag te Euitaart. Woensdagnacht is ook Koole overleden. De schoondochter van Koole, die, zooals gemeld, Dinsdag overleed, heeft vóór haar dood noch hare kinderen, noch haar naaste bloedverwanten herkend en heeft geen en kel woord gesproken. Frans Koole zelf moet Woensdag eenigszins helderder zijn geweest en enkele woorden gesproken heb ben. Woensdagmiddag werd, waarschijn lijk in verband daarmede en ook op be zwarende verklaringen van de dienstmeid, Salomon, de zoon van Koole en de echt genoot der jonge overledene vrouw, ge arresteerd en zwaar geboeid naar Kloos- terzande gevoerd. Reods Zondag schijnen bij de justitie vermoedens tegen Salomon Koole te zijn gerezen. Sedert dien tijd werd hij steeds bewaakt, zoodat hij niet de wijk naar het buitenland kon nemen. Men beweert dat hij reeds vroeger bedrei gingen tegen zijn vader uitto. Dat in den nacht van den moord twee schoten zouden gelost zijn, wordt betwijfeld. Nergens is daarvan een spoor te ontdekken en de schoonzoon van Koole, die in de schuur sliep, heeft, evenmin als de buren, hooren schieten. De toestand van vrouw Koole is hopeloos. Donderdagmiddag werd, onder geleide van twee marechaussees, Salomon Koole, geboeid, per trein van half vier te Mid delburg aangebracht. Het is een jonge man van ongeveer 30jarigen leeftijd, be trekkelijk tenger, doch overigens flink ge bouwd. Hij heeft een niet ongunstig uiter lijk, een blonde snor en zag er zeer bedrukt uit. Hij was in zijn daagsche plunje gekleed. Door de marechaussees werden ook een paar stukken van overtuiging, onder an deren een hooivork, medegebracht. De verdachte werd direct per celwagen naar het huis van bewaring overgebracht. Een vrij groote menigte verdrong zich op het perron om den verdachte te zien. Het bovenstaande ontleenden wij aan de Middelburgsche Courant. Het gerucht dat vrouw Koole Woensdag reeds overleden zou zijn, heeft zich derhalve niet bevestigd. Terneuzen. Aan de Kamer van Koop handel en Fabrieken alhier is het volgende adres verzonden Geven beleefd te kennen, ondergeteeken- den, korenmolenaars te Ter Neuzen, dat zij kennis genomen hebben van het voor ontwerp der nieuwe tariefwet, waarin door de Regeering wordt voorgesteld, het heffen van een inkomend recht op tarwemeel, terwijl tarwe en bewerkt veevoeder onbe last blijft; dat door het heffen van recht op tarwemeel, zonder een evenredig recht op tarwe, aan de molenaars de concuren- tie tegen de meelfabrieken geheel onmogelijk

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1903 | | pagina 1