NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 92.1903.
Donderdag 7 Mei
7e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Pos te rij en.
rsu l l t o
Ook een stukje sociale kwestie.
BEKENDMAKING.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER EIRMA
EN VAN
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De Directeur van het Postkantoor brengt
ter kennis van het publiek, dat met ingang
van morgen, 7 Mei, de laatste buslichting
voor Kloetinge en Wilhelminadorp zal
plaats hebben ten 8,50 's m. en 5,30 's a,
6 Mei 1903.
Weer is een veteraan uit den Réveil
heengegaan.
De heer W. v. Oosterwijk Bruijn, jaren
lang de verdienstelijke voorzitter, later
eere-voorzitter, van het mede door hem
gestichte Nederlandsch Jongelingsverbond,
is Maandag op ruim 75 jarigen leeftijd
op zijn buitenplaats Lommerlust te Zeist
overleden.
Als christen, als philantroop, als oprich
ter en bestuurder van menige Chr. ver-
eeniging, als vriend der Jongelingschap,
als bestuurder en medeoprichter van Veld
wijk, als stichter en administrateur van
de gezondheidskolonie Bethanic, als lid
van den gemeenteraad van Zeist, als schrij
ver en redenaar, als prediker door woord
en wandel heeft Van Oosterwijk Bruijn
zich verdienstelijk gemaakt, en zal zijn
nagedaohtenis onder ons tot zegening zijn.
Op staatkundig gebied was hij beslist
antirevolutionair, en bracht op 't jongere
geslacht zijne heugenis over van Groen
en da Costa wier vriend hij was, wier
voetstappen hij drukte, en de eere van
wier staatkundige beginselen hij tegenover
vele zijner vrienden, Christelijke tegen
standers verdedigde.
Van Oosterwijk Bruijn had zich in den
laatsten tijd uit de actie van het Neder
landsch Jongelingsverbond teruggetrokken
doch hij heeft den groei van dit zijn kindeke
aanschouwd, al heeft hy het vijftigjarig
jubilé van dit Verbond op Hemelvaarts
dag a. s. niet mogen beleven.
Wij brengen onze eerbiedige hulde aan
zijne nagedachtenis.
Men kont de geschiedenis.
De vrjjzinnig democratische Kamerleden
stemden tegen de stakingswettenen de
vrijzinnig-democratische pers keurde de
wetten af dewyl zy de staking niet met
Btrafwetten, maar met opheffing van grieven
wenschte te beantwoorden.
Algemeen zongen de Middelburgsche en
andere vrijzinnig-democratische bladen
van waar die haast, gy verbittert de men-
schen, gij straft in plaats van ze hun zin
te geven.
Fragment uit onopgesmukte waarheden
van Otio Funcke.
»Ik kwam by een jong, vroolyk echt
paar, vier trappen hoog, ongeveer zes weken
nadat ik hun huwelijk had ingezegend. Ik
trof hen juist bij het middageten of juis
ter nog, ze zaten aan tafel maar het mid
dagmaal stond nog onaangeroerd. Man en
vrouw zaten met den rug naar elkander
toe. Hij trok boos aan een kort pijpje,
Gretchen, zijn jonge vrouw, huilde met
het hoofd in haar witte schort. Wat een
verschil met den huwelijksdag toen ze
elkander uit loutere teederheid haast opaten
Nu zat het er blijkaar heelemaal scheef.
Ik vroeg wat er was.
Gretchen schreide dat iemand het hart
breken moest, maar zei niets.
En hij zei, kort en lomp: Niets.
Nu werd ik ook grof, en eindelijk zei
hy my de oorzaak van hun echtelijken
twist. Ze kan niet koken. Zoo'n eten kan
geen hond vreten. En dat is zoo alle
dagen hetzelfde. Ik proefde er eens van.
De man had gelijk. Het vleesch was taai
als leer, de aardappels veel te zoet. Aan
de jus waagde ik mijn mond maar niet.
Ik gaf nu eerst Gretchen een standje
omdat ze getrouwd was en niet koken
kon. Het arme kind had op een fabriek
Wij hebben lang getwijfeld of bij dit
oppervlakkig, lichtzinnig verzet tegen de
regeeringsmaatregeien de vrijzinnig-demo
craten, niet hun club, maar hun pers, ge
leid zijn door partijpolitiek, misplaatst mede
lijden, arbeidersvrees of verkeerd inzicht.
Voor wat de »Arnhemsche Courant" aan
gaat, bestaat bewijs voor het laatste.?)
De Nederlanderde noodzakelijkheid der
stakingswetten betoogende, vergeleek den
toestand met een waanzindige, die met een
dolk rondloopt, en wien men dat wapen
moet ontrukken, al wordt hij op H ooqenblik
daardoor gevaarlijker.
De Arnhemsche CWmtiT weerspreekt de
juistheid van 't beeld, en voegt er aan toe
„Maar gesteld het ware zoo, dan zou elke
verstandige zielkundige niet aanstonds het
dwangbuis aanleggen, doch den zieke obser-
veeren (op zijn gemak waarnemen) teneinde
de oorzaak van den plotselingen waanzin
op te sporen, en trachten door dio weg te
nemen, genezing te bevorderen."
Op deze uitspraak vestigen wij de aan
dacht.
Zij teekent, dunkt ons, een weinig de
oorzaak van 't democratisch verzet tegen
de stakingswetten.
Aan die zijde meent men dat een waan
zinnige die reeds eenmaal aan zjin moord
lust toegaf, en nu nog met een dolk rond
loopt, niet terstond tijdelijk in 't dwangbuis
moet, zelfs niet dat hem zijn dolk moet
afgenomen worden maar dat hij alleen moet
worden nagegaan om de oorzaak van zijn
ziekte te weten en weg te nemen.
Inderdaad een naïef soort goedhartigheid,
bjj het lobbesachtige af, eene waarop de
veroordeeling der stakingswetten ten volle
pasten die men dus ook niet te hard
aanpakke, doch trachte te observeeren,
teneinde de oorzaak er van op te sporen
Een goed besluit.
»Het staken
Wil ik niet laken
Zei Jan, »maar wat mij niet bevalt,
Is dat je leven zoo wordt vergald
Door het hongerlijden, wat er aan is
[verbonden.
En weet je, wat ik maar niet kan
[doorgronden
Waarom je maag niet op commando staakt.
Nog nooit heeft dat ding zich solidair getoond,
Welke vergadering het met mij ook heeft
[bijgewoond.
De maag is de grootste onderkruiper die
[ik ken,
gewerkt en was nooit in de gelegenheid
geweest koken te leeren.
Haar antwoord was dat ze maar 't beste
doen zou met in de Weser (Duitsche
rivier) te springen.
Toen nam ik den jongen echtgenoot eens
onder handen. Ik vroeg hem of dat nu
de zachtmoedigheid en het geduld was die
hij op zijn trouwdag in Gods tegenwoor
digheid aan zijn jonge vrouw beloofd had
Ik bracht het zoover dat het tweetal
elkander weer aankeek en elkaar de hand
gaf. Maar daarmeê zou ik nog niets be
reikt hebben. Het echtelijk geluk gaat
onherroepelijk te gronde als de vrouw geen
verstand van het huishouden heeft. Dit
gebrek kan door alle godzaligheid niet
vergoed worden. Ik nam Gretchen meê
naar haar buurvrouw, die ik goed kende
en die evengoed eene kookster als een
christin was, en haar verzocht ik een oogje
in 't zeil te houden als Gretchen het mid
dagmaal klaar maakte. Zij wilde dat met
genoegen doen, en daar Gretchen niet dom
en ook niet eigenzinnig was, keerde net
echtelijk geluk al spoedig terug.
Ik vraag volstrekt geen vergeving voor
het feit dat ik zoo'n triviaal voorbeeld uit
de lagere volksklasse heb aangehaald. In
tegendeel ik beweer op grond van mijn
veeljarige ervaring dat tallooze huwelijken
in de hoogere standen ongelukkig zijn of
worden omdat de jeugdige vrouw niet ko
ken of huishouden kan, noch met haar
dienstpersoneel omgaan, noch haar uitga-
Ik besluit dus, dat, zoolang ik opge
scheept ben
Met dat voorwerp, dat zoo ongemanierd
Den vrijen teugel viert,
En woedt als een ongevoede haai,
Ik het staken verdraai. (Ned. Er.)
Goes. De Schouw over de [[wegen en
voetpaden, sloten, heulen en duikers ingevolge
art. 41 van het provinciaal reglement op de
wegen en voetpaden zal op Maandag, den 11
Mei 1903] en volgende dagen plaats hebben.
Goes. De blanco aanvragen om akten
en vergunningen voor de Jacht en Visscherij,
vermeld ln art. 5 der wet van 13 Juni 1857
(Staatsblad No. 87), zijn vanaf heden ter ge
meente-secretarie kosteloos verkrijgbaar, en
moeten behoorlijk ingevuld en geteekend. in
den loop dezer maand worden ingediend bij
den Burgemeester ter opzending aan den
heer Commissaris der Koningin in deze pro
vincie.
Bevolking.
Goes. B. en W. van Goes herinnerende
ingezetenen aan hunne verplichtingen tot het
doen van aangifte vanVerhuizingen binnen
de gemeente. Elk hoofd van een gezin of
afzonderlijk levend persoon moet aangifte doen
op het stadhuis binnen acht dagen. Vestiging
in de gemeente van elders. Ieder persoon die
zich vestigt in de gemeente moet aangifte
doen voor zich zelf of voor zijn gezin binnen
een maand. Ieder is verplicht tot aangifte van
vertrek of inkomen van bij hem inwonende
dienstboden. De dienstboden zelf zijn ook
aansprakelijk voor niet-inschrijving of niet-
opgave van verandering van woonplaats binnen
de gemeente. Ieder is verplicht bij vertrek uit
de gemeente een verhuisbtljet te komen af
halen ten gemeentehuize. Ieder bewoner en
eigenaar is verplicht te zorgen dat zijn per-
ceelen voorzien zijn van een duidelijk zichtbaar
huisnummer en wijkletter, welke steeds in
goeden staat moeten worden onderhoudek.
Overtredingen zijn strafbaar met hechtenis van
ten hoogsten 14 dagen of een geldboete van
ten hoogste honderd gulden.
Hinderwet.
Goes. B. en W. van Goes brengen ten
openbare kennis dat door het gemeentebe
stuur van Goes een verzoek is ingediend om
de gasfabriek, gelegen aan den Westhavendijk,
gemeente Goes, sectie A No. 317, uit te
breiden. Voorts dat het verzoek met de bij
lagen op de secretarie zijn ter visie gelegd
en dat op Vrijdag den 22 Mei 1903, des voor
middags 10 uren in het gemeentehuis gelegen
heid zal worden gegeven om bezwaren tegen
de inrichting in te dienen en toe te lichten.
Goes. Door firma Oosterbaan, Klemkerk
en Le Cointre is ingediend een verzoek tot
ven beperken naar hare inkomsten.
De ouders die er slechts op uit zijn hun
dochter aan een goeden man ts helpen, in
plaats van haar een goede opvoeding te
geven en in de geheimen van het huis
houden in te wijden, het overige aan God
overlatende, die ouders handelen zeer ver
keerd. Zij bederven al vooruit het geluk
van hunne kinderen. En de jonge dames
die zich verbeelden, als man en vrouw
elkander maar liefhebben dan is het geluk
volkomen, zijn gladweg dwazinnetjes die
op onze planeet niet bruikbaar zijn. Zal
heel wat onheil voorkomen worden, dan
moet de opvoeding der meisjes uit de
hoogere standen grondig veranderen.
Ik heb slechts een voorbeeld willen ge
ven om aan te toonen dat in tallooze kleine
gevallen klein en groot leed niet door
bidden en filosofeeron uit de wereld kan
geholpen worden, maar daardoor dat meD
zijn plicht betracht en trouw en ernstig
leert wat men weten moet. En als uw
godzaligheid van den echten stempel is,
dan zal ze u daarheen drijven en ge zult
lachen over hen die zich schamen over
iets wat ze noodig hebben.
Spreken is zilver, maar zwijgen is goud.
Dit spreekwoord kent iedereen, en ieder,
ook de spraakzaamste man, ook de meest
praatzieke vrouw erkent de waarheid er van.
Maar doorgaans past men die waarheid
in het leven miet toe.
uitbreiding'[der, [drukkerij en' plaatsing-"ter
vervanging van de petroleum- van een gas
motor,! in perceel C 220, kad. bekend sectie
D 136. De stukken liggen ter visie op de
secretarie van de gemeente, terwijl eventuëele
bezwaren kunnen worden ingediend op Vrij
dag 22 Mei 1903, des voormiddags te 10 uur,
ter vergaderkamer van Burgemeester en
Wethouders.
Kantongerecht te Goes.
™:In de zitting van 4 Mei 1903 zijn ver
oordeeld wegens jagen s. acte en verg.M.
P., te Wemeldinge, 2 X f 5 b. s. 2 X 3
d. b.,' uitl. geweer en haas of te betalen
2 X f 1 b. s. 2 X 1 d. h. J. W., te Bie-
zelinge, 2 X f 2 b. s. 2 X 1 d. h. uitl.
geweer en fazant of te betalen 2 x f 1
b. s. 2 X 1 d. h.onbevoegd uitoefenen geneeslc.
G, K., te Cortgene, 3 X f 40 b. s. 3 X
10 d. h.straatschenderijJ. O. en J. M.
S., te Goes, ieder f 2 b. s. 2 d. h.onge
rechtigd loopen over eens anders bez. grond:
J. v. d. G., te Driewegen, t 5 b. s. 3 d.
h.nachtrumoerW. B., te Wissenkerke,
f2 b. s. 2 d. h., C. F., 0., B. en P. F.,
te 's-Heerenhoek, ieder f 3 b. s. 2 d. h.
verkoopen steokedrank z. verg.L. v. d. B.,
te Hansweerd, f 5 b. s. 4 d. hals geleider
op hondenkar zitten C. G., te 's-Heerenhoek,
f 1 b. s. 1 d. h.'s avonds fietsen z. lichtge
vende lantaarnJ. v. A., te Krabbondijko,
f 1 b. s] 1 d. h.bi/ dooiioeder met te zwaren
vracht rijdenD. N. N., te Kapelle, "f 2
b. s. 2 d. h.na sluitingsuur zich als bezoekers
in herberg bevindenC. Ph., te Hansweerd,
C. F., woonplaats onbekend, P. S., te Ierseke,
D L., te Hellevoetsluis, N. S., te Nieuwen-
hoorn en J. K., te Kruiningen, ieder f 1
b. s. 1 d. h.Schelde bevisschen z. consent
P. F., te Hansweerd, f 2 b. s. 2 d. h. en
f3 b. s. 2 d. h., M. v. d. V., te Katten-
dijke, f2 b. s. 2 d. h.z. verg. zich be
vinden op eens anders perceel in ScheldeM.
de W., L. K., M. B. allen jte Ierseke ieder
f2 b. s. 2 d. h., D. v. B., te[ Ierseke en
A. v. H., te Philippine, ieder f 2 b. s. 2
d. h.schelpvisch rapen aan voet zeedijkA.
R., te Goes, f 2 b. s. 2 d. h., J. v. B., te
Wemeldinge f 2 b. s. 2 d. h.
owrtred. leerplichtwetM. rde K., J. v. K.,
J. M., C. M. v. d. J. en[ L. H. allen te
Ierseke, P. H. M., te Krabbendijke, P. W.,
te Oudelande, G. A. D., C. v. D., H. J. P.,
en J. v. d. G. allen te Rilland-Bath, M. W.,
te Wissenkerke ieder f2 b. s. 2d. h. A.
P. te Wemeldinge f I b. s. 1 d. h overtred.
leerplichtwet bij 1 herhJ. C. F. en G. de
R. te Wissenkerke ieder 2 X f3 b. s.
Dat de menschen over 't algemeen te
veel spreken en te weinig denken, niemand
die het tegenspreken zal. 't Is een even
onloochenbaar feit als dit, dat door dat
vele gebabbel onnoemlijk veel onheil wordt
gesticht in hutten en paleizen, op de beurs
en in de keuken.
Maar als de heer Meyer deze waarheid
uitspreekt dan denkt hij aan den heer
Muller en als de heer Muller het zegt dan
denkt bij aan den heer Meyer. Ed zoo
gaat de praatmachine kalmpjes met haar
werk voort.
Maar deze waarheid, dat zwijgen goud
is gaat ook niet altyd op. Was dat zoo
dan moesten we allen Trappisten worden,
die de gelofte afgelegd hebben nooit meer
te zullen spreken.
Dit is echter niet de menschelijke natuur
heiligen, maar verstompen, Men kan even
goed zijn oogen uitsteken omdat er din
gen zyn die het daglicht niet zien mogen.
De spraak is ongetwijfeld een der heer
lijkste gaven Gods. Ze is de tolk der ge
dachten. In den beginne was het Woord
en aan het einde zal het Woord nog zijn.
Al wat God den mensch geopenbaard heeft,
wordt uitgedrukt door het Woord, en als
het gezang de spraak des hemels zijn zal,
dan is ook het gezang een verheerlijkte
spraak.
Duizenden malen is een woord op zijn
pas gesproken een zonnestraal gebleken
die brak door de wolken die het hartom-
hulden. Maar, er is een tyd om te spreken
2 x 2 d. h dronkenschap J. W., te Goes,
fl b. s. 1 d. h. L. J. S., A. R., M. S. te
Goes, M. P. Mz., te Ierseke, A. G. en M.
A. M., te Kloetinge, A. G. en J. F., te
Wissenkerke, J. C. Z., te Rilland-Bath J.
B. te Hansweerd, A. V., te Rotterdam, C.
v. M., te Dordrecht, W. Ch., te Raalte, P.
v. D., te Wemeldinge en J. G., te Cortgene
ieder f2 b. s. 2d. h. F. J. J., te Goes
f3 b. s. 2 d. h. J. G. v. 't W., te's-Heor
Arendskerke en J. J. F., te Hansweerd
ieder f5 b. s. 3 d. h. P. M. en C. v. d.
B., te Hansweerd, J. C. v. H., te Goes en
H. D., te 's-Heer Abtskerke ieder f10 b.
s. 3 d. hdronkenschap bij 4 herhA. R.,
te Goes, 10 d. h. L. V. Mz., te Goes, 14 d. h
dronkenschap 2 X bij 5 herh P. B., te Goes,
2 X 3 w. hdronkenschap 2 X bij 6' herh
J. D., te Wemeldinge, 2 X 3 w. h dron
kenschap bij 2 herhA. V., te Kruiningen,
3 w. h Dronkenschap op spoorwegstation
J. S., te Arnemuiden, f 3 b. s. 2 d. h
Vrijgesproken werdenA. de M., te
Borsele beklaagd van wild verkoopen in
gesloten jachttijd, W. J. K. en P. v. d. S.,
te Kruiningen, C M., te Oudelande, en L.
v. d. W. Wissenkerke, beklaagd van over
treding leerplichtwet.
Goes. In de 's Hoer-Hendrikskinderen-
straat is heden morgen een wagen met
steen komende van den Opril Kade, door
dat de bestuurder van den wagen zijn draai
in de Stoofstraat te lang nam, tegen een
paal bij de woning van den heer v. d.
Weele terecht gekomen, de paarden sloegen
tegen den grond, en een er van viel met
den kop door eene ruit die verbrijzeld werd.
Spoedig toegesnelde hulp voorkwam verdere
ongelukken.
Middelburg. Op den Bondsdag van den
Bond van Jongel. Vereenig. op Geref.
grondslag, Hemelvaartsdag a. s. te Dordrecht
te houden, zullen 0. a. als sprekers optreden
Ds. Talma en Dr. Wagenaar, respectievelijk
met de onderwerpen Maatschappelijke
Kracht en Solidariteit. Verder zal dhr.
de Riemer een referaat houden over »Onze
Bondsidee" en Mr. Sybrandi het slotwoord
ten beste geven.
Moge eene flinke opkomst het bewijs
leveren, dat de oproep tot de Geref.
Jongelingschap en tot allen, die op zulk
een vereenigingsleven prijs stellen, niet te
vergeefsch is geweest.
De namen der sprekers zijn waarborg
voor richtige en keurige behandeling der
en een tyd om te zwijgen zegt de Pre
diker Salomo. Jammermaar, dat wij men
schen niet altijd dien tijd weten. Wij doen,
ach zoo vaak, het een of het ander niet ter
rechtertijd. Wij verdedigen ons heftig met
woorden als men onze eer te na komt.
Maar wij zwijgen, ach zoo vaak stil als
de Heere Jezus wordt aangevallen, of ook
wel bespot wij zwijgen vooral gaarne
als rijke, of geestige of invloedrijke men
schen de aanvallers zijn. Menigeen die
dit leest voelt dat zijn geweten hem be
klaagt en moet schaamrood worden als hy
den Heiland hoort zeggen Wie mij belijdt
voor de menschen, dien zal ik ook belijden
voor mijn Vader die in de hemelen is.
Maar wie mij verloochent voor de menschen,
dien zal ik ook verloochenen voor mijn
Vader die in de hemelen is. En de Apostel
Paulus schrijftWie met het hart gelooft
wordt gerechtvaardigd, en wie met den
mond belijdt wordt zalig.
Vele Christenen schijnen dit zoo op te
vatten dat ze zichzelven belijden moeten
en voor hun eigen zaken ijverig zorg dra
gen, komt het er echter op aan voor de
zaak des Heeren in de bres te springen
en voor Hem iets te lijden, ach, dan treden
ze zoo zacht op alsof ze kattenpooten hadden.
't Komt me zoo voor alsof er in onzen
tijd maar weinig Christenen zijn van het
hout waaruit men martelaren snijdt.
Geve God dat het beter is dan het schijnt.
