No. 91.1903
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Dinsdag 5 Mei.
7e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
BaHenlandseh Overzicht.
VERSeHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Psalm 135 vers 6 en 7.
Er,kun MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
4 Mei 1903.
De Engelsche Koning volgt het voorbeeld
van zijn Neef, den Duitschen Keizer.
Hjj reist Europa door.
Komende van Rome, waar hij ook den
Paus gesproken heeft, is hij thans te Parijs
de gast der Fransche Republiek.
Eduard VII gelijkt evenwel maar in zoo
ver op Wilhelm II dat ze beiden gekroonde
hoofden zijn. Vorsten van machtige Euro-
peesche Staten.
Maar anders!
Eduard VII is log en zonder intellect.
Wilhelm II is lang niet dom en zeer
beweeglijk.
Eduard VII heeft voor de rechtbank der
moraliteit geen blank register.
Wilhelm II is manusje van alles en
impressionist, maar met onbevlekt verleden.
Zoo is er in de publieke schatting ook nog
al eenig onderscheid tusschen deze twee
reizende Monarchen.
De eerste der Mei-dagen de feestdag
van den arbeid, zooals hij in socialistische
kringen is gestempeld is nagenoeg on
opgemerkt voorbij gegaan.
Vroeger vol lawaai, thans zonder con
versatie zou de schoolmeester zeggen.
In Amsterdam's Paleis kwamen eenige
honderden samen en hoorden een opge
wonden redevoering van Troelstra en voorts
wat zang en muziek.
In den Haag kwamen twintig menschen
feest vieren, werkeloozen die anders niet
hadden te doen.
In Utrecht en Haarlem was er bijna
niets van te merken, en verder heelemaal
niets.
Reeds eenige jaren is de viering van
den 1 Mei sterk teruggaande en nu deed
natuurljjk de nederlaag van het socialisme
69 April zich sterk gevoelen.
Over het algemeen kan men uit de be
richten allerwegen in ons land opmaken
dat de 1-Mei-betoogingen bezig zijn als
een nachtkaars uit te gaan.
„5et liegt''.
Dat is een uitdrukking dia door vele
onzer lezers niet begrepen wordt.
Het wil zeggen dat er een toestand is
ingetreden waarop men aeggen kan dat
men overal leugen ontmoet.
Net als dat men zegt r 1'iet sneeuwt.
Dan is 't overal waar men gaat, waar
heen men ziet, sneeuwen I
Het is dus een sterkere vorm voor de
meer verstaanbare uitdruk! kingEr wordt
geleugend.
In betrekking tot de jon gste staking en
stakingswetten is aan sociaa 1 democratische
en het naast haar verwante zijde opzette
lijk of abusievelijk dat 2,uilen wij daar
laten veel geleugend.
Ook in de buitenlandsche pers.
In een Duitsch arbeiden (orgaan stond
te lezen dat „de georganiseerde arbei
dersstand door een paapsdh reactionaire
regeering in zijn meest elementaire volks
rechten bedreigd" werd.
Dat het gemeenschappelij k werkstaken,
het posten, enz. met gevangei ïisstraf wordt
bedreigd.
Dat „iedere weerstand dioi >r een van
Staatswege georganiseerde 0® derkruipers-
troep tegen den grond gestoken wordt".
„Dat Staat en Gemeenten"' bedoeld
wordt Amsterdam alleen„spoorweg
maatschappijen en bijzondere -werkgevers
duizenden van arbeiders tuchtigei 1 en liunne
plaatsen door anderen doen inne men".
Dit nu is altegaar leugen.
Waarheid is dat de stakersbevwging was
een roekeloos, anarchistisch ave «tuur, dat
de „strafwetten" geen enkele en astige vak-
vereeniging, ook niet die met 1 lociaal de
mocratische leiding, dwingen ie! s in hunne
strijdmanier of methode van o] streden te
wijzigen dat de Staat nog niei nand ont
slagen heeft, integendeel ontslagenen wil
helpen; dat de gemeente Amsterdam wel
eenige honderden dwingelanden ontsloeg,
doch dat zelfs een sociaal dqm pcraat ia
den gemeenteraad Polak dit ontslag
heeft goedgekeurd, en de partijleiders der
S. D. ook deze goedkeuring hebben goed
gekeurd.
Zoo is in samenvatting de juiste toe
dracht gelijk Patrimonium ze ons meedeelt.
Zegt het voort.
Vooral aan die werklieden welke hunne
inlichtingen alleen putten uit de sociaal
democratische pers, en derhalve onopzet
telijk de leugen helpen verbreiden.
Wij begroeten met groote sympathie het
plan van eenige vrienden te Goes om
aldaar te trachten samenwerking van alle
christen-werkliedenvereenigingen te ver
krijgen tot het oprichten van Christelijke
vakvereenigingen.
Christelijke vakorganisatie is te Goes
dringend noodig.
Er zijn goede, flinke Christenmannen
en jongelingen lid van neutrale vakver
eenigingen, die aan deze zoo spoedig mo
gelijk behooren te worden onttrokken.
Men make er spoed mee.
Het werk is in goede handen.
Door den Christenwerkman in de Chris
telijke vakbeweging te brengen, spreekt
men het uit dat de socialisten gelijk hebben
dat er 0, zooveel wanverhoudingen zijn,
en op stoffelijk gebied voor den werkman
nog o zooveel in het reine moet gebracht
worden.
Trouwens onzerzijds is altijd beweerd
dat nog lang niet alles is gericht naar den
eisch van Gods Woord.
Maar er is ook tevens mee uitge
sproken dat de wijze van optreden der
socialisten glad verkeerd is, dat ook de
strijd der neutrale vereenigingen op hand
en spandiensten voor de revolutie moet
uitloopenen dat alleen eene Christelijke
organisatie steunende op Gods Woord den
werkman, stoffelijk en geestelijk verheft,
zijne vrijheid beveiligt, en de rechtsver
houdingen van den arbeid op duurzame
gronden vestigt.
De leuze zij ook hier
Reactie wil hier niemandVooruit in
Godes kracht
Wij roepen het den Christelijken dia
mantbewerker uit Amsterdam in Patrimo
nium na, en zulks voor alle Christen
werklieden er arbeiders in al onze steden
en dorpen
Sluit u aan bij eene Christelijke vakver-
eeniging (ook) tot het najagen van haar
doeleen bescheiden levenspositie, waarin
de mensch Gods zijn levensfunctiün in zijn
gezin en daar buiten naar Gods wil kan
ontplooien.
De gebeurtenissen in ons eigen land heb
ben Zuid-Afrika's geschiedenis op den
achtergrond geplaatst.
Onze aandacht is sinds het einde van
de Nieuwjaarsmaand totaal verplaatst.
Nu de rust in eigen kring is weerge
keerd slaan we een oog op het oude land
onzer sympathie en bevinden dat op 14
Maart jl. nog 778 krijgsgevangenen in
Engelsch-Indië waren, daarenboven 79 op
de Bermuda's en 5 op St. Helena.
Dat nog een der vrouwenkampen dat te
Brandfort honderd vrouwen en kinderen
telde.
En verder dat de vroegere bewoners
meest allen op hunne hoeven teruggekeerd
zijn.
Zij die voorzien zijn van meer of minder
gereed geld herstellen het verwoeste, en
koopen vee en landbouw-werktuigen.
De armen die alles verloren hebben,
wonen in tenten en zoeken voorschot van
de nieuwe regeering te verkrijgen wat
niet altijd gelukt. Hun toestand en die
hunner gezinnen is betreurenswaardig.
Daar komt bij dat de vrees bestaat dat
de oogst door groote droogte mislukken
zal, zoodat de maatschappelijke toestand in
de voormalige Transvaal en Oranje-Vrij staat
ook nu zich nog droevig laat aanzien.
fjln een vergaderzaal.
»A1 ons lieve geld wordt aan 't leger
[verkwist,"
Sprak, met vuur in het oog een socialist,
»Verdwijne het leger! Weg met den soldaat!
Een ramp is 'tvoor 'tland, een vloek voor
[den Staat!"
«Zwijg, schreeuwer!" dus brulde een
[anarchist stout,
»Jij zoekt in het parrrallement je behoud!
Ik breek je den nek als je 't schreeuwen
[niet staakt,
En zulk een moeraspoel van onzin uitbraakt!
Daar heb je een pats! Zeg voel je dien klap
Daar heb je er nog een! en daar nog een trap!
Ha! ik heb een revolver! je bloed wil ik
[zien
Toen traden de zaal in een krijgsman of tien.
»0 krijgslien! had ik in dit uur u gemist,
Mijn dood waar' gewis," sprak de socialist,
'k Omhels u'k Aanbid uLang leef de
[soldaat
Wat werd, zonder hem, toch van volk en
[van staat
{Nederl. Krijgsman.)
Al wat den Heere behaagt
doet Hij, in de hemelen, en
op de aarde, in de zeëen en
alle afgronden. «r
Hij doet dampen opklimmen
van 't einde der aarde: Hij
maakt de bliksemen met den
regen: Hij brengt den wind
uit Zijne schatkameren voort.
Al zegt de dwaas: Daar is geen God!
De goddelooze Hem bespot,
De boozen Zijn gezag weerstreven.
De zondaar zich aan Hem niet stoort,
Verachten durft Zijn wet en woord,
In 't heilig bijbelboek beschreven,
Het baat u niet, o menschenkind,
Of gij Uw Schepper haat, of mint.
Hem vloekt en lastert, of zult eeren.
Ontkent en loochent Zijn bestaan,
Of bidt hem in der waarheid aan,
Hij is en blijft de Heer der Heeren.
Van eeuwigheid tot eeuwigheid,
Regeert de hoogste Majesteit!
Naar zijn vrijmachtig welgevallen.
Hij is de Heer die eeuwig leeft,
Zijn woning in den hemel heeft.
Heerscht overal, en over allen.
Hij, aller scheps'len hulde waard,
Hij doet in hemel en op aard
Zijn grootheid, macht en wijsheid blijken.
Hij doet met onbeperkt gezag,
Altoos wat Hem behagen mag,
Met vorsten en met koninkrijken.
De Heere doet naar 's dichters woord,
In Oost en West, in Zuid en Noord,
Op land als zee, op berg en dalen,
Al wat Hem welbehaaglijk zij;
En Zijne opperheerschappij
Kent in 't heelal geen perk of palen.
Geen nevel dekt Zijn alziend oog;
Zijn arm is sterk, Zijn hand is hoog,
Hij trekt de dampen op van d' Aarde.
Zijn hand formeert de regenwolk,
Voor ieder rijk, en land, en volk,
Van groote en onschatbre waarde.
Zijn hand schept ook de bliksemschicht,
Die 't donkere zwerk bij nacht verlicht,
Hij maakt den bliksem met den regen,
Brengt op Zijn alvermogend woord,
Den stormwind uit zijn schuilplaats voort,
Bezoekt een volk met tucht of zegen.
Dit alle9 en gewis veel meer,
Deed naar des zangers lied, de Heer
In vroeger eeuw, in 't grijs verleden.
Dezelfde God, die eeuwig leeft,
En alle goede gaven geeft,
Die werkt, en doet dat ook nog heden.
Nog doet de Heer wat Hem behaagt,
't Zij dat het schepsel mort en klaagt,
Of Hom van ganscher hart mag lovon.
Zijn raad bestaat, zijn wil geschiedt,
Hetzij men dit gelooft of niet,
Hij heerscht op aard, regeert daar boven.
De Heere doet al wat Hij wil,
Dat toonde ons de maand April,
Het weder in de laatste dagen.
In Maart was 't weder kalm en zacht,
Maar 's Allerhoogsten hand, die bracht
In Grasmaand kou en ruwe vlagen.
Zijn hand bracht sneeuw en hagel voort
De groeikracht werd opeens gestoord
Door 't ruwe, kille, koude weder.
Op 't enkel machtwoord van Zijn wil,
Stond 't werk op veld en akker stil,
En stroomen regen daalden neder.
Het was een zware regenval
Dien men niet licht vergeten zal,
En in 't geheugen zal bewaren.
En al wat laaggelegen was,
Herschiep Hij in een waterplas,
En overstroomde veel Hectaren.
Al deze dingen doet de Heer!
In Zijne hand is wind en weer
Hij telt de sterren, weegt de wolken.
De mensch wel denkt, en weegt, en wikt,
Maar God Almachtig! die beschikt
Het lot der menschen en der volken.
De vrome zanger prijst den Heer!
Looft Zijnen Naamvertelt Zjjn eer,
Bezingt Zijn lof met stem en snaren.
Dit is het werk dat God behaagt,
Wat Hij van al Zjjn scheps'len vraagt,
Van menschen en van Eng'lenscharen.
Wie 's Heeren hand in alles ziet,
Zegt Amen op dit oude lied.
Wemeldinge, Mei 1903.
A. WABEKE.
De reis van Koning Eduard naar Rome
en Parijs is weer achter den rug. Van
de goede verstandhouding tusschen de drie
regeerders en hun volk is opnieuw ge
bleken.
Loubet en Eduard vooral waren zeer
hartelijk tegen elkaar.
Weerszijden had men wel een weinig
in angst gezeten of het Parijsche volk met
zijn pro-Boer-neigingen en zijn lichtont
vlambaar gemoed geen tegenbetoogingen
op het touw zou zetten. Doch de vrees
werd beschaamd.
Alles is wèl afgeloopen.
Er werden wedrennen georganiseerd, en
schouwburgen bezocht, en wapenschouwin
gen gehouden, alle even schitterend en
interessant, doch van te weinig belang om
er bij te verwijlen.
Het slot van de vertooning was gelijk
aan derzelver begin. Er werden dronken
gedaan, toosten gewisseld, en opmerkingen
gemaakt in betrekking tot de toenadering
van beide landen, den vrede en de be
schaving.
Tegenover deze tooneelen van rust en
vree staan in andere landen tooneelen van
groote woeling.
Een groot deel van Spanje's licht ont
vlambare bevolking sloeg tot oproer over,
gevolg van de slechte tijden, de sociale
wanverhoudingen, de politieke verwikke
lingen en verwisselingen en de zwakheid
over 't algemeen van de mannen aan het roer.
Barcelona en Carthagena zijn van ouds
om hunne roerigheid bekend.
Thans hadden ook op andere plaatsen
heftige troebelen plaats. Bij die teJumilla
vielen vier dooden, bij die te Almeria drie.
Kort geleden werden de Kamers ont
bonden, en hadden onder pressie van het
eonservatief-liberale candidaat de verkie
zingen voor de nieuwe Kamers plaats.
De verkiezingen vielen ten gunste der
regeering uit, hetgeen de geslagen partij
hier en daar tot oproer deed overslaan.
Een daad, wel eenigszins verklaarbaar wan
neer men nagaat dat dergelijke verkiezingen
in den regel gepaard gaan met knoeierijen
aan de zijde der regeeringspartij.
Ook in het Oosten van Europa blijft de
toestand kritiek.
Wij deelden reeds een en ander mede
omtrent de aanslagen der Bulgaren te Sa-
loniki het oude Thessalonica waar in
de eerste eeuw eene Christelijke gemeente
was, aan welke de H. Apostel Paulus zijn
beide brieven schreef.
Yan de moorden en branden gewaagden
wij reeds.
Thans wordt de toestand wel iets beter,
dank zij 't krachtig optreden der politie,
die aldaar voortgaat met het doen van
arrestaties. Men heeft mijnen en gangen
ontdekt in de voornaamste wijken. De ge
arresteerde opstandelingen waren in het
bezit van groote hoeveelheden dynamiet,
om daarmede de geheele stad in de lucht
te doen springen. Zij zijn echter met te
veel overhaasting te werk gegaan. Het
vertrouwen keert bij de inwoners terug
de treinenloop vindt geregeld plaats.
Het ergste is misschien nog wel dat bij
de aanvallen de Duitsche consul gewond
is. Men weet dat eenige weken geleden
de Russische consul door een brooddronken
Albanees vermoord werd, en de Sultan
natuurlijk verplicht zou zijn dien moorde
naar te doen terechtstellen. Gelukkig voor
hem, den Sultan namelijk, heeft de Czaar
hem verzocht, den moordenaar een lichtere
straf dan de doodstraf op te leggen. Dit
redde hem, den Sultan namelijk, uit een
moeilijk parket. Want ware de Albanees
onthoofd, zijn Iandgenooten zouden niet te
houden geweest zijn. En zie, daar komt
nu het Macedonisch Comité den Duitschen
Keizer weer uit zijn humeur brengen.
Natuurlijk heeft de Porte zich gehaast
te verklaren al het mogelijke te zullen
doen, om een herhaling te voorkomen en
de daders te straffen. Maar of het haar
gelukken zal?
Waar nog bijkomt dat het Comité plan
schijnt te hebben ook te Constantinopel
te gaan «werken".
Wat deze comité's toch met hunne rebellie
voor hebben, is duidelijk. Zij willen de
Turksche regeering dwingen tot maatrege
len van wraak en dan met groot geraas
het medelijden der Europeesche mogend
heden inroepen. Een hunner bladen ver
klaarde dezer dagen ronduit, »dat één
dynamiet-aanslag meer uitwerkt dan hon
derd consulaire verslagen."
Toch blijft het onverantwoordelijk van
de Turksche regeering dat zij zoo weinig
op de hoogte bleek van hetgeen er broeide,
en derhalve geen voorzorgsmaatregelen nam.
Thans zijn de Keizer en zijn twee oudste
zonen de Kroonprins en prins Eitel
Frederik de gasten van Koning Yictor
Emanuel. De ontvangst tusschen den Keizer
en den Koning, bij hunne aankomst Zater
dag te Rome was zeer hartelijk. De beide
vorsten omhelsden elkander driemaal, en
werden bij den tocht naar het paleis door
een opeengepakte menigte met groote geest
drift toegejuicht.
In het Engelsche Lagerhuis had wederom
de jaarlijksche stemming plaats over het
ontwerp van wet, waarbij het huwelijk
van een weduwnaar met de zuster van
zijn overleden vrouw wordt toegestaan.
Het Lagerhuis heeft verleden week met
187 tegen 113 stemmen de zoogenaamde
Deceased-wife's sister-bill aangenomen. Dit
doet het Huis ieder jaar. In het Hooger-
huis wordt de bill dan afgestemd, voor
namelijk door toedoen van de geestelijken
der staatskerk. Toch wordt de verhouding
van vóór- en tegenstemmers met het jaar
gunstiger voor de voorstanders der bill.
De tegenstand tegen de bill geeft in En
geland nog al eens aanleiding tot scheeve
verhoudingen, daar in sommige der Britsche
koloniën met zelfbestuur dergelijke huwe
lijken wel wettig zijn.
Het blijft nu af te wachten, welk lot
dit jaar de bill in het Hoogerhuis zal te
beurt vallen.
Over den 1-Mei-dag en deszelfs viering
door de sociaal democratische arbeiders en
hunne vrouwen valt weinig te zeggen.
In alle plaatsen van Europa is de dag
zonder stoornis of perikel voorbijgegaan.
Er zijn dagbladschrijvers, ook in het
