NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 85. 1903.
Dinsdag 21 April.
17e Jaargang.
HISTORISGH
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRUS DER ADVERTENTIËN
Het heeft mij geholpen.
BEKENDMAKING-.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,\)26.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
20 April 1903.
Zondag 19 April was onze beminde Prins
Hendrik jarig.
In sommige garnizoensplaatsen werd deze
feestdag door het garnizoen gevierd met
eene parade.
Elders, meer in overeenstemming met
den volksgeest, de Goddelijke ordinantie
en de gewoonten van het Vorstelijk Huis,
herdacht men dien geboortedag Maandag.
Wij bidden den Prins, het koninklijk
Echtpaar, de Koningin Moeder alle heil
toe.
De Heere zegene hen uit Sion
De beide vergaderingen waarin onder
aanvoering van Domela Nieuwenhuis het
Comité van Verweer, en de leiders der
S. D. A. P. zijn aangevallen, worden door
Oudegeest „de hel" genoemd.
Mr. Troelstra in Eet Volk is het met
deze qualificatie eens.
Hij schrijft
»Juist, de helen de booze demon, die
daar het vuur stookte, rondom hetwelk
eenige anarchisten van minder allooi als
baarlijke duivels tierden en dansten die
booze demon was Domela Nieuwenhuis."
»Ben eersten avond was hij de triom-
feerende duivel", zegt mr. Troelstra, en iets
verder noemt hij hem een „aarts-lasteraar",
de booze demon „die steeds verdeeldheid
en haat heeft gezaaid".
In een volgend artikel valt mr. Troelstra
de christenen aan, hjj zegt dat zij „smullen"
en vergelijkt ze met „hongerige beesten"
belust op „honger en kindergeween".
Dr. De Visser en een paar andere door
hem genoemde Amsterdamsche predikanten,
die weigerden al de ontslagenen bij de
directies tot weder in dienstneming aan
te bevelen, vergelijkt hij met „deVersail-
laansche generaals na de Commune" en
constateert dat zij de «zoete wraak" sin-
zwelgen".
Men ziet het, onbevangen is de critiek
van dezen leider der S. D. A. P. niet, al
moet erkend worden dat de leider der an
archisten wel wat heeft verdiend.
Maar zijn critiek op de «christenen" is
btmeden alle critiek, en wat dr. De Visser
betreft, die op Paaschmaandag in de ver
gadering der Christenwerklieden zich zoo
gansch anders had uitgelaten, ten eenen-
male gelogen.
Liefde moet gegrond zijn in recht, eu
dat verstaan de leiders der revolutionairen
niet.
IÉ
Men zij voorzichtig.
Er loopen weer gekke interviews van
dr. Kuyper met buitenlanders rond.
Van bevoegde zijde daarentegen ver
neemt men dat de minister aan alle cor
respondenten van buitenlandsche bladen
volstrekt elk vraaggesprek geweigerd heeft.
Alwat dienaangaande reeds in de Neder-
landsehe bladen gestaan heeft, berust der
halve op puur verzinsel.
IÉ
De leiders der staking, de sociaaldemo
craten Troelstra en anderen, worden al meer
in hun onbetrouwbaarheid openbaar.
Voor 10 Juni heette het: de wetten
dooden de vak-actie. Na 10 Juni roepen
zijde wetten doen de vakbeweging heele-
maal geen scha.
Ziehier eenige staaltjes van deze twee-
tongigheid.
De vakorganisaties moeten groeien, en
die laat men niet groeien door wettelijke
hinderpalen aan die vakorganisaties in den
weg te stellen." (Mr. Troelstra in de Tweede
Kamer op 7 April. Handelingen, blz. 1113).
»De vakorganisatie kan groeien ook onder
de(ze) wetten." (Mr. T. in 't Volk, no. 929).
„Wij handhaven de oppositie tegen deze
wetsontwerpen. Wij meenen,dat zij
ook in huu hnidigen vorm een groote be
lemmering en groot gevaar zullen opleveren
voor de vakorganisatie". (Mr. T. in de
blz ni5famer op 7 ApriL HaQdeling0n'
iiDe vakorganisatie heeft een knak ge
kregen, niet door de wetten maar door de
staking'". (Mr. T. in 't Volk, no 929).
Voeg hierbij nu nu nog wat Henry Polak,
ook een leider der staking en sociaal demo
craat, blijkens verslag in Eet Volk, Vrijdag
in de vergadering van den A. N. D. B.
(diamantbewerkersbond) gezegd heeft. (Wij
cursiveeren enkele woorden)
Ten slotte een enkel woord over de aan
genomen wetsontwerpen. Van al de don
kere voorstellingen voor onze vakactie
is niets waar. Wij behoeven geen
enkel van onze besluiten te laten
vallen. Maar wij moeten een beetje
voorzichtig zijn in de middelen waar
mee wij ze handhaven. Spr. gaf een
overzicht van do verklaringen van minister
Loeff, waarbij het boykotten van een patroon,
het publiceeren van de namen van onder
kruipers, en het posten binnen zekere gren
zen, het rustig naast of achter iemand loopen,
niet strafbaar worden geacht.
Wat bij het posten hinderlijk wordt ge
acht of niet, kan niet worden gezegd, al
vorens gelacheenige veroordeelingen
hebben plaats gehad. Ook zullen wij moeten
afwachten, wat de justitie onder feitelijk
heden verstaat. Maar de A. N. D. B. kan
met een beetje goeden wil buiten de klauwen
van de icet en van de justitie blijven.
Wij zijn een koele organisatie, en zul
len nog voorzichtiger moeten zjjn bij spreken
en schrijven op fabrieken en wekplaatsen
zult gjj man voor man u steeds de moge
lijkheid voor oogen stellen dat gij een
feitelijkheid begaat, en u zal niet zooveel
schade worden berokkend. Maar meer dan
ooit is het noodig, dat wij een goed geor
ganiseerd en gedisciplineerd leger blijven
vormen. Wij mogen met deze wetsartikelen
niet in aanraking komen. Wij kunnen den
slag van de regeering niet beter afwenden
dan door te voorkomen dat dit scherpe
wapen ons wondt. Oude middelen moeten
prijsgegeven, wij zullen er nieuwe vinden
en toepassen, als gij van den eersten tot den
laatsten man ons volgt.
Ook deze laatste, door ons gecursiveerde,
zin is typisch.
De sociaal democraten eischen blinde,
slaafsche, algemeene gehoorzaamheid.
En dat durven zij nog doen, nu, terwijl
honderden gezinnen broodeloos staan, wier
vaders met hun blinde gehoorzaamheid als
slachtoffers van hun boos en dom opzet
gevallen zijn.
Dat durven zij zeggen, nadat door hen-
zelven is toegegeven dat al hun geschreeuw
van «dwangwetten", «koelies", «spoor
slaven" en dergelijke slechts strijdkreten,
geen werkelijkheid is geweest!
Intusschen ook de bekentenis van Polak
is kostelijk: de vakactie wordt door deze
wetten niemendal geschaad
In dit verband zij ook gewezen opeen
zelfde bekentenis van Mevrouw Roland
Holst, een niet minder heftige sohreeuwster
tegen de „dwangwetten".
Volgens nEet Volkvan 12 April zeide
deze dame in de begrafenismeeting van
het Comité van Verweer
«Wij hadden wel moed, maar weinig
hoop, omdat wij wisten dat wij niet sterk
genoeg waren om te keer te gaan alle
machten der burgerlijke maatschappijde
wet, de regeering, het leger, de justitie,
de politie, de leugens der burgerlijke pers.
Hoe kunnen wij nu zeggen, dat wij niet
overwonnen zijn? Die wet is er. Maar
ze maakt den vakstrijd niet onmo
gelijk."
Hier hebben wij een tweevoudige beken
tenis
lo. dat de leiders der beweging het arme
werkvolk willens en wetens misleidden,
toen ze het, vleiend met hoop op succes,
tot de algemeene werkstaking aanspoorden,
en wie deed dit heftiger dan mevr. Roland
Holst Troelstra zei ookWij maakten
ons die illusie niet". En ook ook Domela
Nieuwenhuis verklaardeNiemand was zoo
dom te gelooven, dat de wetten zouden
worden ingetrokken".
2o. dat de aangenomen wijziging van het
Wetboek van Strafrecht den vakstrijd niet
onmogelijk maakt.
Wij betoogden nooit iets anders. Maar
nog eens wat te denken van de
sociaal-democraten die bet volk tot kokens
toe hebben opgehitst, in de Kamer den
minister en den heer Lohman, e. a. uitge
scholden, den voorzitter gesard en getart,
in print en schrift de regeering beleedigd,
het gezag ondermijnd, en laatst niet
minsthonderden arbeidersgezinnen
in 't ongeluk gestort hebben. En dat alles
om een wet die aan de vakbewe
ging geen schade doet, en zelfs de ongerech
tigheden bij de belemmering van de vrij
heid om te arbeiden en bij de uitoefening
van stakingsdwang blijft mogelijk maken,
gelijk met name Polak thans ruiterlijk er
kent
Naklank.
(Een liedje des Tjjds.)
De nieuwe geest was in ons gevaren,
De nieuwe geest van Oudegeest,
Wjj sleepten de «boerzoizie" bij de haren,
Bereidden haar een zeldzaam feest.
We waren de jongens van Troelstra en
[Petter,
«Heel 't raderwerk stond door ons stil",
Èn lampenist èn wagenzettei
Was machtig door één sterken wil.
Want locomotief en tram staan te rillen,
Als wij, gekoppeld aan een rist,
De koppels weigeren*) op te tillen,
En geen wissels bedienen voor den
[kapitalist.
De nieuwe geest was in ons gevaren,
De nieuwe geest van Oudegeest,
We sleepten de «boerzoizie" bjj de haren,
Maar dachten aan vrouw en kind'ren
het meest
Toch hebben z' ons met woorden beschonken
De leiders, die honderdmaal wjjzer zijn,
Zoodat we tolden als waren we dronken,
En we honig proefden op ons festjjn.
Toch hebben z' ons verstand verbitterd
Met alsemgaf en en wouwlarij
Waardoor hun grootheid heeft uitgeschit
terd,
Maar 't kind van de reek'ning waren wij
Wel hebben zij allen het land ontworsteldi
Hoe kort dan ook, aan de «boerzoizie"»
Maar ze werden zelf daarbij geborsteld
Met den schuier van Domeia's anarchie.
De nieuwe geest was in ons gevaren,
De nieuwe geest van Oudegeest,
We sleepten de «boerzoizie" bij de haren
Maar vrouw en kind'ren 't allermeest
ZEDELES.
Verzoent u, burgers, met de stakers,
Verbetert u, in burgergeest,
En handhaaft duurzaam als bewakers
Van orde en wet, de tucht het meest
(Nieuwe Courant.l
Er stond een ander woord, een vloek.
Een ieder die dit artikel leest, heeft zeker
wel eens hoofdpijn gehad en is dus in staat
het ondraaglijk lijden te beseffen van die
genen die voortdurend behebt zijn met hoofd
pijn en hoevele personen zijn er niet die
aan deze kwaal lijden. Vraagt hen eens
onder Uwe kennissen wat zij al niet aan
gewend hebben, en zij zullen U zeggen
ik heb dit, ik heb dat gebruikt, doch, deze
verlichting was slechts van tijdelijken aard
want den volgenden dag deed zich dat zelfde
lijden weder voor. De hoofdpijn heeft ver
schillende oorzaken maar de hoofdoorzaak
is zeker wel de slechte toestand van het
bloed.
De Heer S. Juurlink te Ommen prov.
Overijssel was ook met die kwaal behebt
ea nadat hjj aan alle aangeradene middelen
te vergeefs had beproefd heeft hij eindelijk
den verlosser van zijn lijden gevonden door
het gebruik der Pinkpillen van Dr. Williams.
De Heer S. JUURLINK volgens portret.
Hij schrjjft ons o. a. het volgende«Meer
malen was ik met zware hoofdpijn en ver
moeidheid gekweld, nimmer heb ik kosten
noch moeite gespaard om mij van die erger
lijke kwaal te bevrjjden en ik kan verklaren
dat ik na het gebruik van drie doozen
Pinkpillen er van bevrijd ben geworden.
De eetlust die mij vroeger ontbrak en ten
gevolge daarvan het weinige voedsel dat ik
gebruikte, verzwakte mijn lichaamsgestel.
Thans gevoel ik mij uiterst gezond, het
schpnt mij toe als of de Pinkpillen mij een
nieuwe levenskracht gegeven hebben want
ik gevoel mij veel opgeruimder dan ooit
te voren. Mijne dankbaarheid kent geene
grenzen, want men moet aan deze kwaal
geleden hebben om te beseffen het goede
dat deze Pillen op mjjn gestel hebben uit
geoefend. U kunt van mijn schrijven vrijelijk
gebruik maken en ik verklaar mij bereid
aan desverlangenden het bovenstaande per
soonlijk of schriftelijk te bevestigen.
Prijs f 1,75 de doosf 9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rotter
dam, hoofddepothouder voor Nederland en
apotheken. Franco toezending tegen post
wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel
burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg
baar voor Goes en omstreken bij Gebr.
Mulder, Drogerijen en Verfwaren.
Ooes. Burgemeester en Wethouders
brengen ter openbare kennis dat de toelating
van nieuwe leerlingen off de scholen B en C
niet zal plaats hebben op l Mei a.s. maar op
een nader te bepalen tijdstip.
Goes. Burgemeester en Wethouders
brengen ter openbare kennis dat hunne ge
wone vergaderingen voortaan des Vrijdagsom
io uur, inplaats van des Zaterdags, zullen
worden gehouden. Alle aan hun college ge
richte stukken behooren, om in de eerstvol
gende vergadering in behandeling te kunnen
komen, des Donderdagsnamiddags vóór drie
uur te worden ingezonden.
Goes. Een belangrijke verbetering is
aangebracht, voor degenen die buiten Goes
wonen en hun kinderen toch de Ambachts
school willen laten bezoeken. Dit getal
stijgt jaarlijks; nu is het reeds geklommen
tot 33 op de 68 leerlingen. Maar ook tel
kens hoorde men het bezwaar, om de jon
gens hier in Goes te doen inwonen. Het
bestuur heeft namelijk nu besloten de
lesuren te regelen van 812 uur des
morgens, en van 1—5 uur des namiddags.
Bovendien kunnen degenen die van den
trein gebruik willen maken, direct na aan
komst toegelaten worden. Deze jongens
missen wel, gedurende den zomercursus,
bijna een vol uur per dag. In vele ge
vallen zal dit niet geheel zonder invloed
blijven op hun vorderingen. Maar zij kun
nen nu toch, zonder kostgeld te betalen,
gebruik maken van de Ambachtsschool.
Jaar op jaar heeft de Oude Meestoof
te Oud-Vosmeer nog raeine en muilen
afgeleverd. In 1901102 bedroeg de hoeveel
heid nog 4148 K.G. muilen doch dit jaar
slechts 2250 K.G. raeine en 450 K.G.
muilen. Na de laatste te veld staande
hoeveelheid meekrap (ongeveer 2 Blooiscbe
gemeten 4/5 H.Aden volgenden
winter verwerkt te hebben, zal ook dit
gebouw in sloopers handen vallen.
Welleer waren vijf meestoven in de ge
meente in werking en op het gebeele eiland
Tholen ruim twintig. Watmeer de >ude
Meestoof" van Oud-Vosmeer gesloopt of
tot een ander doel ingericht is, daD zal
alleen de gemeente St.-Annaland nog in het
bezit zijn van eene fabriek, maar deze is
tevens ingericht voor eichorei-drogerjj.
Met ingang van 1 Mei a. s. zijn in
Zeeland verplaatst de kommiezen bij 's rijks
belastingenT. B. Tas van Oud-Beijerlatid
naar Hoedekenskerke, C. R. Janssen <-an
St. Jansteen naar Sas van Gent, J. Fossen
van Well naar St. Jansteen, A. SoDnevijlle
van Afferden naar Oostburg, O. Uffen van
Krabbendijke naar Zierikzee, V. A. van
Aerde van Aardenburg naar Krabbendijke,
J. van der Werf van Beek (bij Nijmegen)
naar Aardenburg, F. L. Coone van St.
Jansteen naar Veldzigt en M. A. van der
Bliek van Goirle naar St. Janeteen. (De
heer Uffen is 2e, de heeren Tas en Van
Aerde zijn 3e en de overige 4e klasse).
De verplaatsingen van de kommiezen T.
B. Tas van Oud-Beijeiland naar Sas van
Gent, A. Sonnevijlle van Afferden naar
Aardenburg, V. A. van Aerde van Aarden
burg naar Hoedekenskerke, M A. van der
Bliek van Goirle naar Zuiddorpe, M. D. J.
H. van den Brink van Eede naar Veldzigt
en R. van Hurck van Zuiddorpe naar Eede
zijn ingetrokken.
Voorts zijn verplaatst de verificateurs 3e
catagorieA. H. v. d. Veen, van Vlissingen
naar Oldenzaal, J. J. Okkerse, van Maas
tricht naar Vlissingen en H. Wincke, van
Groesbeek naar Ter NeuzenIdem 2e
catagorie T. G. v. Silfhout, van Ter Neuzen
naar Amsterdam.
Bij kon. besluit is aan den gsneraal-
majoor der infanterie T. W. J. Buijs, op
nonactiviteit, met ingang van 1 Mei 1903,
op zijn aanvrage, onder toekenning van
pensioen, eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend, en het bedrag van het
pensioen vastgesteld op f3150 s'jaars; en
zijn met ingang van 16 Mei 1903 benoemd
tot directeur van het postkantoor te
Groningen J. D. J. M. Bekaar, thans in
gelijke betrekking te Vlissingen; tot lid
van bet bestuur der waterkeering van den
calamiteusen Burgb en Westlandpolder,
A. Beije, te Burgh; en tot kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Tholen: G.
M. van Voortbuyzen ontvanger der registr.
en domeinen te Tholen.
Terneuzen. Op de openbare vergade
ring van de Anti. Rev. Kiesvereeniging
alhier sprak de heer de Wilde over „Het
ministerie Kuyper te rechter tijde aauhet
roer gekomen."
In de laatste tijden zegt spreker is door
Staalman en de Vries in de Christen-Demo
eraat eene uitdrukking gebezigd, waarop
de aandacht dient gevestigd, n.l deze dat
het Christendom in alles achteraankomt.
De automobiel van het Socialisme vliegt
reeds langs straten en wegen en het kar
retje van het Christendom komt achteraan
sukkelen. In het Socialisme ligt de toe
komst van bet vaderland niet in het Chris
tendom. De heer Helsdingen zeide het
onlangs in de Tweede Kamer, dat hij een
Christelijke opvoeding beeft gehad, dat bij
den Bijbel van buiten kende, maar geen
vrede had gevonden voor zijn gemoed, voor
hij socialist was geworden.
Wij zouden willen vragen zou de beer
Helsdingen nu vrede hebben voor zijn ge
moed, nu daar duizenden in ellende ver
boeren, tengevolge van het Socialisme. Die
vraag zullen wij niet beantwoorden, maar
wel de vraag of het jonge Socialisme zal
staan boven het oude Christendom. Voor
ons Anti-Rev. is bet zeker, dat het Chris
tendom blijft bestaan zonder dat kan de
wereld niet geregeerd worden. Dat zeggen
wjj niet alleen, maar ook de liberalen, die
