NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 64. 1903,
Zaterdag 28 Februari.
17e Jaargang.
HISTORISGH
CHRISTELIJK-
Bij flit mm Moort een Bijvoeisel.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
BEKENDMAKING.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
27 Februari 1903.
Be Standaard geeft eene physionomie
van de Kamerzitting van Dinsdag en gunt
een blik in de physionomie der sociaal
democratische fractie der linkerzijde.
Zij zegt:
»De sociaal democraten zaten op hun
plaats, zenuwachtig brutaal hunne mede
leden aankjjkende."
Zenuwachtig brutaal, zou dat niet de
physionomie zijn van de gansche spoorweg
staking, en van de leiders?
Er gaat toch geen week om dat niet een
dier leiders, voor het effect zijner woorden
bevreesd, de hulp der »kapitalistenpers"
inroept om dien indruk te verzachten, of
door verlegen ontkenning zich vrij te houden
van de hand des strafrechters.
Dit laatste deed Ter Laan.
Het eerste deed Hugenholtz, die het doet
voorkomen als had hij maar eventjes het
gezag in handen gehad, omdat een ander
het had laten vallen.
En in erger mate deed dit Van der Goes,
de philisoof een privaat docent, die deze
week optrad voor de miliciens en hun een
raad gaf die, volgen zij hem op, hen in 't
ongeluk zal storten.
Dit schijnt hij dan ook zelf gevoeld te
hebben.
Immers Terstond nadat hij het verslag
van zijn onvoorzichtige woorden gelezen
had, zond hij aan een bourgeoisblad de
mededeeling dat hij het toch zóó niet be
doeld had.
Opgeschrikt dus ook voor zijn eigen
woorden.
Net als Ter Laan en Hugenholtz en de
schrijver van „Diefstal is noodweer."
Het verschil in houding dezer heeren
op en na de meetings, waarin zij het woord
voeren, begint in het oog te loopen.
Veel praats hebben zij onder hun kor
nuiten. En hoe harder de opgezweepten
en misleiden hen toejuichen, hoe wjjder
hunmond zich opent.
Want ook zij zeiven worden wederkeerig
opgezweept.
Doch daarna is het opeten van hun
eigen woorden, een stotterend excuus dat
zij 't niet zoo bedoeld, het zelfs heelemaal
zoo niet gezegd hebben.
Maar dan heeft hun gift zijn werking al
gedaan.
En in de Kamer
„Zenuwachtig brutaal"
Ter navolging.
Door nu wijlen den heer P. v. d. Plas
te Wateringen is o. a. f6000 en een huis
vermaakt aan de vereeniging tot stichting
en instandhouding van scholen met den
Bjjbel in zijn woonplaats, voorts aan de
kerkvoogdij f2000 en een tuin, en aan de
diaconie der Hervormde gemeente f 5000
en een tuin ter oprichting eener Christe
lijke bewaarschool.
Rijke Christenen zonder kinderen kun
nen hunne gelden niet. beter besteden dan
deze heer het deed.
Geen hoogere rente, onder don zegen
Gods, wordt door eenige bank of instelling
gegeven dan dopr de Christelijke school.
Ook al werd in onafzienbaar langen tijd
aldaar slechts eene ziel voor den hemel
gewonnen, het ware nog een onuitspreke
lijke winst. Immers één menschenziel over
treft in waarde al de schatten der ge-
heele wereld te zamen.
Maar men geve liefst bij zijn leven.
Dan heeft men zelf het genot van de
blijde harten die men gemaakt heeft.
Helaas, helaas! hoevelen die zich Chris
tenen noemen, ook in Zeeland, ook op
Walcheren, ook op Zuid-Beveland, die
akker aan akker trekken, en zoo heele-
maal niets over hebben voor de uitbrei
ding van het Koninkrijk Gods, en de vrien
den van Christelijk onderwjjs in hunne
omgeving laten tobben en worstelen met
jaarltjksche tekorten.
Gelukkig dat de Heere in 't belang Zijner
zaak niemand noodig heeft.
Het komt er toch.
Maar dit verontschuldigt hen niet.
Langzamerhand heeft eon gevaarlijke roes
de leiders der arbeiders-beweging in ons
land bevangen.
Eerst was msn, opgetogen van vreugde
over de behaalde overwinning, dol van
blijdschap, en overdreven in vreugde. In
beeld en woord zong men elkander toe
Beel het raderwerk staat stil
Als uw machtige arm dat wil.
Nu dat is vrij onschuldig. Een beetje
bluf is niet erg. Maar de roes ging ver
der en werd gevaarlijk. Een der bekendo
leiders zag, in zijne verbeelding reeds
en wekte daartoe op de regeering van
Nederland in handen van de vakorganisa
ties. Staking was het middel tot het ver
krijgen van algemeen stemrecht, tot het
bereiken van Grondwetsherziening, tot het
verjagen der Eerste Kamer, enz.
Do algemeene werkstaking was het mid
del om tot alles te dwingen.
Verder gingen een paar socialistische
Kamerleden, die opruiende redevoeringen
hielden tot de miliciens, maar in de dag
bladen terug krabbelden.
Het verst ging evenwel de heer F. van
der Goes, privaat-docent aan de Amster-
damsche Universiteit. Zijn betoog grenst
aan het ongelooflijke, aan het waanzinnige.
Het succes van het verleden of de vrees
voor de toekomst brengt de leiders tot
krankzinnigheid.
Of wat is het anders als de heer Van
der Goes uitroept dat de drukkers het
„verdommen" moesten couranten te zetten
voor de kapitalisten.
Of dit, dat de directies niet langer het
beheer over de spoorwegen voeren moes
ten, maar de rangeerders en de machinis
ten en de conducteurs, buiten wier mach
tigen wil geen wagen mag verzet, geen trein
in beweging komt, geen kaartje geknipt
wordt.
Die bespottelijke taal werd Maandag
avond verkocht en Woensdag kwam de
ontnuchtering. De regeering vond het
noodzakelijk voor te stellen: „Indien twee
of meer personen tengevolge van samen
spanning het misdrijf plegen stremming in
het openbaar spoorwegverkeer te brengen,
worden de schuldigen, zoomede de leiders en
aanleggers gestraft met gevangenisstraf van
ten hoogste vier jaar".
Niet te verwonderen waarlijk!
Een koud bad is voor de opgewonden
leiders hoog noodig!
Ongeloovigen.
De „Christen Democraat" had professor
v. d. Vlugt (liberaal lid der tweede kamer
voor Leiden) een ongeloovige genoemd.
Ds. Bakels (doopsgezind predikant te
Enkhuizen) kwam daar tegen op en ver
dedigde dat prof. v. d. Vlugt als opziener
in een doopsgezinde gemeente zeer gods
dienstig en „geloovig" mag geacht worden.
De „Christen Democraat" antwoordde
het volgende
„Wij onderscheiden op ons standpunt,
en dit zal ds. Bakels bekend zijn, geloovigen
dat zijn zij die gelooven in God den Vader,
den Almachtige, Schepper des hemels en
der aarde, en in Jezus Christus Zijnen
eeniggeboren Zoon onzen Heere, en in God
den Heiligen Geest. Zij die met ons in
dezen God, dat is den God des Bijbels ge
looven, worden door ons geloovigen genoemd,
terwijl als ongeloovigen worden aangeduid
allen die deze belijdenis niet onderschrijven.
Wanneer nu prof. v. d. Vlugt, hij moge
dan lid der algemeene Doopsgezinde
Sociëteit zijn of niet, met ons deze belij
denis onderschrijft, dan zijn wij aanstonds
bereid onze qualifieatie terug te nemen".
Dit antwoord achten wij alleszins juist
en afdoende.
4>
Een der heldenbazen, docent v. d. Goes,
opruier van milliciens, schijnt toch nog
met den strafrechter in aanraking te zul
len komen.
Geen wonder, als 't waar is, dat de man
zich zoo gehaast heeft met zoete broodjes
te bakkon.
Het moet namelijk in onderzoek zijn of
hij do woorden: »Ik zeg, niet: Schiet niet!
doch als er geschoten moet worden, weet
dan naar welken kant gij schieten moet",
gesproken heeft.
Een exemplaire straf voor dergelijke
schreeuwers die over schieten praten en in
tijd van nood hun volkje laten doodschieten
doch zelf buiten schot blijven, ware niet
ongewenscht.
Het is net zooals minister Kuyper Woens
dag in zijn werkwaardige rede zei: het is
al sociale en politieke bedreiging.
En de misleiden leggen het loodje; en
de misleiders gaan vrij uit.
De heer K. Wielemaker, hoofd der Chr.
school te Biggekerke, schrijft ons in ver
band met den jongsten stofregen
Naar aanleiding van de berichten over
den »aschregen" van Zondag 11., in ver
band gebracht met de vulkanischë uitbar
stingen in de Antilies wil ik U even mee-
deelen, dat de thane gevallen roodachtig
gele »asch" tenminste in kleur niet over
eenkomt met die, welke de groote uitbar
sting van den Mont-Pelée verspreid heeft.
Door de vriendelijkheid van iemand uit
de Prov. Groningen ben ik in 't bezit van
een fleschje »asch", afkomstig van 't stoom
schip Roddam, dat, zooals bekend is, bij
de catastrofe tegenwoordig was en daar
door zwaar geteisterd werd, en o. a. geheel
met een aschlaag overdekt. (Later liep de
Roddam in Delfzijl binnen). Deze asch
heeft volkomen de kleur van afslijpsel van
leisteen, dus blauwachtig grijs. Natuurlijk
kan er bij de later gevolgde uitbarstingen
ook wel anders gekleurde »asch" gevallen
zijn, daar de berg uit verschillende ge
steenten zal bestaan. Zelfs is de moge
lijkheid niet volstrekt uitgesloten, dat ge
lijktijdig »asch" van verschillende kleur
uitgeworpen is. De berichten van ooggetuigen
spraken destijds meestal van «grijze'' asch.
Te Rotterdam is in een «volksvergadering"
waar Spiekman en Hermans spraken door
middel van een motie geprotesteerd tegen
»de muilkorveöwet der zoogenaamd Chris
telijke regeering, om het stakingsrecht der
arbeiders te knotten"; en «tegenover de
tirannie en volksvijandelijke gezindheid der
regeering" de «solidariteit van alle klasse-
bewuste arbeiders" gesteld.
Ook te Leiden sprak mevrouw Roland
Holstv. d. Schalk zeer opruiende woorden
in de »volks"vergadering die door een
sociaal democratisehen dokter, dr. Panne-
koek werd gepresideerd.
Onderwijl trad te Utrecht, gelijk eenige
dagen te voren te Den Haag de heer
Talma op met een verpletterende critiek
op de spoorwegstaking, waarbij de sociaal
democraten, met verlating van hun be
ginsel en oude taktiek, met pak en zak tot
de anarchisten waren overgeloopen.
Toen in het debat Loopuyt beweerde
dat de door de regeering ingediende wet
het stakingsrecht wil fnuiken, ontkende de
spreker dat. Niet stakingsrecht, maar
contractbreuk wenscht de regeering straf
baar te stellen. En die had bij deze staking
plaats gehad.
Ds. Talma had groot succes. Zijn woord
vond steun en weerklank, ook bij spoor
wegambtenaren.
De Tweede Kamer besloot met 50 tegen
36 stemmen rechts tegen links de
drie wetjes Dinsdag in de secties te on
derzoeken.
De partijleiders links Schaper, Drucker,
Borgesius en Mees wilden eerst behan
deling der interpellaties. Goeman Borge
sius diende in dien geest een voorstel in.
Het werd verworpen gelijk wij hierbo
ven zeiden.
Schaper beschuldigde van cynische haast
de anderen verlangden eerst verantwoor
ding dan onderzoek dor wetjes.
Beslist is nu dat eerst het onderzoek
der wetjes en dan het onderzoek der re
geering zal plaats hebben.
Ons dunkt dat dit zoo boter is.l
Immers de heer Lohman zei terechtde
regeering ontdekte de leemte in de wetge
ving en nu zij 't middel geeft om die aan
te vullen, dient hieraan eerst voldaan te
worden.
Met andere woorden het gevaar voor
nieuwe revoluties als die van 31 Jan. moet
eerst weg, dan kunnen wij rustig praten.
Zoo schijnt 't ook ons toe.
Wie gaat bij stortregen onder het lek
zijner dakgoot gesprekken voeren
Wie wil een paar dagen met kibbelen
laten verloren gaan, en onderwijl den bin-
nenlandschen vijand doen gebruik maken
van een gat in de wet om zijn slag te
slaan tegenover het Gezag?
Hier was niet de vrees maar de logica
aan het woord, en zij won het.
Jammer, dat had geenpartijstemming
mogen zijn.
Eind goed al goed.
Men heeft niet noodig als men soldaat
geweest is de een of andere oorlog mee
gemaakt te hebben om den in Goed van
het militaire leven op latere jaren op zijn
lichaamsgestel te ondervinden. Het gewone
militaire leven niet zijne jaarlijksche kam
peeringen en bivakken in ons vochtig
Nederland zijn reeds voldoende een nood-
lottigen invloed uit te oefenen op vele per
sonen, En iedereen weet, zoo niet bij
ondervinding dan toch van hooren zeggen,
dat vele mannen op zekeren leeftijd rheu-
matische aandoeningen hebben en die wel
degelijk het gevolg zijn van de koude en
vochtige nachten die zij in een bivak hebben
doorgebracht. Zoo was 't ook 't geval met
den heer H. Franzen, thans muziekonder
wijzer, wonende in de Sloestraat 28 te
Arnhem. Genoemd heer verhaalde aan
onzen verslaggever bij zijn bezoek, dat hij
sedert 20 jaren aan chronische rheumatiek
geleden had, en het was zijn stellige over
tuiging dat hij die kwaal gedurende zijn
militaire loopbaan als stafmuzikant had
opgedaan.
De heer FRANZEN, volgens portret.
Ik had altijd, zoo ging hij voort, een moei
gevoel in de beenen, en zulks was niet op
eens gekomen, maar van lieverlede, en die
rheumatische pijnen waarvan ik veel te
lijden had, deden zich vooral voor in de
rechterheup. Op 't laatst werden die pijnen
zelfs zoo ondragelijk dat ik niet meer wiBt
hoe er mij van te bevrijden. Op aanbeveling
van een mijner kennissen, die zelf ook de
goede uitwerking der Pinkpillen van Dr.
Williams ondervonden had, ging ik ook tot
hun gebruik over en weldra mocht ik mij
over een goed resultaat verheugen, daar
mijn rheumatische pijnen thans verdwenen
zijn, ik kan een ieder ze ten zeerste aanbe
velen en machtig U mijn attest en portret
hetwelk op waarheid gegrond is te publi-
ceeren.
Wij kunnen er echter niet genoeg op
aandringen dat men wel acht geve d# echt#
Pinkpillen, van Dr. Williams te bekomen,
want gelijk alle goede produkten worden
ook de Pinkpillen reeds op eene grove
manier nagemaakt, zelfs zoodanig dat zij
uiterlijk den schijn hebben van de echte
te zijn, doch de heilzame en gonezende be-
standdeelen bezitten ze in geene deele.
Koopt ze slechts bij de depothouders die
onder de attesten zijn aangegeven of zoo
gij maar eenige twijfel mocht hebben, laat
ze rechtstreeks van den Hoofddepothouder
komen, de Heer Snabilié.
Prijs f 1,75 de doos f9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Shabilié, Steiger 27, Rotter
dam, hoofddepothouder voor Nederland en
apotheken. Franco toezending tegen post
wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel
burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg
baar voor Goes en omstreken bij Gebr.
Mulder, Drogerijen en Verfwaren.
Goes. Op Dinsdag en Woensdag 3 en
4 Maart a. s. tusschen des voormiddags 9 en
des namiddags 2 uren moeten ter secretarie
der gemeente worden betaald de beertonnen,
die in den loop der week aan de huizen zullen
worden afgegeven en wel: ie. door hen die
voor eigen rekening door tusschenkomsl van
de gemeente tonnen hebben aangevraagd
f 5,50 per stel tonnen 2e. door hen die tegen
eene jaarlijksche retributie hebben aangevraagd
tonnen te ontvangen f 0,90 per stel tonnen
voor het jaar 1903 (nl. 3 kwartalen) 3e. door
hen die retributie moeten betalen voor meer
dan één perceel, des verlangd, f0,30
per stel tonnen vóór het 2e kwartaal. Indien
het bedrag boven f 10 komt, moet daaren
boven f 0,05 worden betaald voor de quitantie.
Onze Middelburgsche Correspondent
schrijft
Voor een paar weken liep het gerucht
in Middelburg dat een drietal dames zich
onledig hielden met informaliën bij de
dienstmeiden, information natuurlijk voor
de betrokken huisgezinnen van eenigszins
kieschen aard.
De dames en huisgezinnen door haar
bezocht werden genoemd.
Indien dit waarheid is, schijnt wijselijk
van dat indringerige onderzoek afgezien te
zijn. Men hoort er althans niets meer van.
Ook in andere plaatsen van ons 'land
schijnt zoodanig onderzoek ingesteld, niet
altijd met succes, gelijk ons het volgende
verhaal leeren kan.
In zeker huis laat de meid een dame
uit, Mevrouw ontmoet beide in de gang,
herkent de bezoekster-ondervraagster en
noodigt haar in de huiskamer. Mevrouw
presenteert de bezoekster een stoel, neemt
potlood en boekje en vraagt:
Hoe heet uw man
De bezoekster noemt den naam.
Wat is zijn beroep?
Ook dit zegt de bezoekster.
Wat verdient hij, vraagt Mevrouw?
Maar Mevrouw, hoe kunt u zoo iets
vragen is het antwoord der verbaasde be-
bezoekster.
Nog gaat Mevrouw voorthoeveel kleed-
goed krijgt ge van uw man
En de bezoekster, rood van kwaadheid,
zegt op zoodanige onbeschaamdheid niet te
zullen antwoorden. Mevrouw geleidt haar
kalm ter deure uit met de opmerking
onbeschaamdheid Maar m'n lieve mevrouw
ik informeer naar uwe huiselijke omstan-
digden bij u persoonlijk, en u vindt het
passend naar de mijne, achter m'n rug bij
mijne dienstbode te komen vragen. Misschien
zult ge, kalmer geworden, kunnen onder
scheiden wat onbeschaamder is, hetgeen u
huis aaD huis doet, of wat ik slechts een
maal doe om u het onbetamelijke van uw
gedrag onder 't oog to breDgen.
Men zegt dat de belangstelling der be
zoekster sinds dit onderhoud, geweken is.
Vervolg der Gemengde Berichten in hei Bijvoegsel.
