NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 58.1903.
Zaterdag 14 Februari.
17e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Bij flit Milliner kliaorl een BiNisel.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
BiOLAIMllg.
Men neme zijne maatregelen alvorens
het te laat is.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
13 Februari 1903.
Men vraagt ons wat er aan te doen is,
nu te 't Zand eenige woningkiezers van
fl,25 huur zijn geschrapt, om ze weer
op de kiezerslijst te krijgen.
Ons antwoord luidt
lo. De geachte inzender had vlugger
kunnen ingelicht zijn als hij zich tot een
der bestuursleden van»Nederland en Oranje"
te Middelburg had gewend, hetgeen echter
niet wegneemt dat wij hem gaarne ant
woorden. Waren er maar meer zoo
2o. Men moet het vragenboekje van
Verweijck koopen, daar staat zoo goed als
alles in.
3o. Wie op 't Zand f 1,25 huur betaalt,
25 jaar oud is, of wordt vóór 16 Mei, en
niet bedeeld is geweest in het laatste jaar,
die is kiezermits het huis, of deel er
van op den 31 Jan. jl. sedert 1 Aug. 1902
door den aspirant-kiezer zij bewoond ge
weest, en hij slechts eenmaal in dien tijd
is verhuisd. Van die verhuizing moet men
kennis geven ter secretarie. Nieuwe huur-
kiezers halen daar een formulier met vragen
die zij beantwoorden kunnen, doch uiter
lijk Zaterdag (»voor 15 Febr." zegt de
wet) moet dit formulier op het gemeente
huis bezorgd zijn. Oude huurkiezers blijven
op de lijst, mits zij alsnog kennisgeven
wanneer zij verhuizen.
4o. Wie meent als huurkiezer afgevallen
te zijn, haaste zich en geve zich nog heden
aan als loonkiezer.
5o. De kiezerslijst wordt 22 Maart vast
gesteld. Wie er niet op staat, kan tot 15
April reclameeren. De door den inzender
bedoelden kunnen dit ook wel dadelijk
doen, wanneer de inlichtingen van den
burgemeester hun niet gegrond voorkomen.
Nu de staking uit is en de revolutio
nairen tot rust komen, schijnen zij onder
ling aan 't bakkeleien te gaan.
Reeds zijn Troelstra en Domela Nieuwen-
huis elkander, figuurlijk gesproken, in 't
haar gevlogen om de eer der bewerking
van de strike.
Troelstra zegt: wij sociaal democraten
deden het.
Domela zegt: neen, wij anarchisten zijn
't geweest.
En de woordenkeus aan weerszijden is
daarbij lang niet malsch.
Maar daar komt Petter, een der erkende
roervinken, hun vertellen je hebt 't allebei
misde leiding berustte bij de geconfede
reerde besturen.
Een tweede nawee van de staking is het
getwist in de pers of het geval Hugen-
holtz aan station Haarlem zich alzoo voor
gedaan heeft.
Hugenholtz zelf zei nog niets, al zit hij
er blijkbaar achter.
Maar de directie van de H. IJ. S. M.,
hoe kan die 't weten? deelt mee dat de
zaak zoo zitEr was een „order" tot sta
king gekomen; het personeel verstond hieruit
dat moest blijven staan wat stond, en dit
misverstand kwam Hugenholtz, met verlof
van den chef, wegruimen.
Nu blijft het nog erg genoeg dat de
leiding van het werk te Haarlem een oogen-
blik heeft berust bij een man wien het
heelemaal niet aanging in plaats van bij
den chef.
Maar wat de zaak nog treuriger maakt,
is, dat de vier berichtgevers der groote
bladen die alles gezien hebben, hun be
richt handhaven, dat wel degelijk ds. Hu
genholtz permissie heeft gegeven dat de
trein nog weg en het publiek nog mee
mocht.
Zij verklaren er zelfs bij dat zij aan den
chef vragende, mag die trein nog weg,
van hem. ten antwoord ontvingenik weet
er niets van, vraag het den heer Hugen
holtz die deelt hier de lakens uit.
enerzijds dus revolutionairen die vech
ten om de eer, anderzijds een die met de
eer schijnt verlegen te zitten.
Wij zullen ons bij deze kleinigheden
maar niet meer ophouden.
De quaestle zelve wordt er anders maar
door uit het oog verloren.
Een dweper.
De Christen Demoeraat, over de staking
van het spoorwegpersoneel en de arbeiders
sprekende zegt:
a. Het zij verre van ons de schuld daar
van te werpen op de stakende arbeiders;
h. Zij hebben eindelijk een macht ont
wikkeld die heel de eerbare schare van
jonkers, baronnen en tevreden kapitalisten
plotseling met schrik en verbazing vervult.
c. Om de macht der arbeiders ten onder
te brengen zal tot nog groote machtsopen
baring leiden, want men vergete niet, de
macht der arbeiders is nog lang niet in
alle opzichten en op alle punten tot haar
grootste ontwikkeling gekomen.
d. Wij danken onzen God voor de dui
zenden verachte en vertrapte arbeiders dat
Hij hun eindelijk zulk een schoone over
winning heeft geschonken in den bitteren
strijd tegen de geweldhebbers dezer aarde.
Dit is de meest absolute verheerlijking
van de revolutie onder aanroeping van
den naam des Reeren.
Dit laatste vooral doet de deur dicht.
Het is opzettelijk vloeken of geestdrijverij.
Het is de daad van den roover, die zijn
schietgebedje doet alvorens zijn slachtoffer
te kelen.
Een uitnemend artikel wijdt de heer
Talma in Patrimonium aan den coup d'
état van 31 Jan.
Behoudens een enkele clausule, waarin
hij van voorwaardelijke samenwerking met
socialisten spreekt, kunnen wij er hartelijk
mee instemmen.
Hij verzwijgt de misstanden onder 't
spoorwegpersoneel niet, doch zegt aan de
sociaal democraten harde waarheden.
Op enkele er van komen wij wel terug.
Sommige zijner zetten zijn te fijn om
ze voorbij te gaan.
Ook laat het artikel wat niet van alle
opstellen van den heer Talma geldtaan
duidelijkheid niets te wensehen over.
Voor onze christenwerklieden is zijn
woord een hart onder den riem, en de
sociaal democraten zijn tevens gewaarschuwd.
Natuurljjk zal de groote „Koning" van
„Het Volk" Talma nu wel in het kot
gooien bij de graven en baronnen van
„De Nederlander
Maar wat geeft dat!
Beter met de waarheid en een goede
consciëntie bij Lohman in 't kot, dan met
Tiemen De Vries en de revolutie bij
Troelstra op visite.
Met predikantenhulp. De N. Rrov. Qron.
Crt. schrijft:
't Was tot heden vooral de provincie
Friesland, waar predikanten der Ned. Herv.
Keik optraden als strijders voor het soci
alisme, of ook als wegbereiders daarvan
door de uitgave van een min of meer „gods
dienstig" getint blaadje. Doch ook m dit
opzicht blijft Groningen niet achter. Ston
den vele predikanten in 1901 nog voor
een moeilijke keuze bij de herstemmingen,
en besloten enkele ten slotte dan toch
maar den socialist te stemmen, thans gaat
het al wat verder, want de kranten hebben
ons verteld dat bijv. de heer Schaper te
Onderdendam werd opgeleid door den pre
dikant der Ned. Hervormde gemeente.
Zoo wordt de baan afgeloopenmodern
in den godsdienst en liberaal in de staat
kunde, heette het vroeger, maar nu gaat
veler modernisme reeds saam met het
socialisme in de politiek. Zoo laten predi
kanten zich gebruiken om de baan te
breken voor een partij waarvan Professor
Henrico Ferri zelf getuigde„Het socialisme
is zich evenwel ten volle bewust dat een
zijner gewichtigste hulpmiddelen de ver
werping of verzwakking van het Godsgeloof
18.
De predikers van den klassenstrijd laden
een ontzettende verantwoordelijkheid op
zich.
De uiterste consekwentie van dezen
strijd is vorstenmoord.
Rubino, de anarchist die dezer dagen
wegens zijn aanslag op Koning Leopold
veroordeeld werd, sprak 't bij zijn verhoor
onverholen uit:
»Ik heb den koning willen dooden omdat
hij de vertegenwoordiger is van de bur
germaatschappij, die oorzaak van al mijne
rampen is geweest. Ik hen een partijganger
van den klassenstrijd tot het uiterste'\
Dat zijn do voozo vruchten van den
boom der revolutie. Vruchten waaraan de
boom wordt gekend.
Mogen er nog van opschrikken wie er
tot nog toe niets van zagen, en de pro
fetieën van een Groen, een da Costa, een
Keuchenius met schouderophalen begroetten.
De les van een daglooner.
Groothertog Frederik Frans I van Mecklen
burg, Prins Hendriks grootvader, was, zoo
vertelt men, zeer gemeenzaam met een
voudige lieden.
Eens trof hij een daglooner aan achter
den ploeg en begon met hem een gesprek.
In den loop daarvan vroeg hij, hoeveel de
man met zijn werk verdiende.
De daglooner antwoorddeEten en
drinken, woning en kleeding.
En verder niets? vroeg de Groothertog.
Maar de man antwoorddeHebt u meer
De influenza, de ziekte die in de laatste
jaren zooveel verwoestingen heeft aange
richt zou op zichzelf nog niet zoo gevaarlijk
zijn waren het niet de gevolgen waartegen
men zijne maatregelen niet genomen heeft
die de meeste slachtoffers vordert. Wij
laten hieronder volgen een treffend geval
dat vele personen tot leering kan strekken,
n. 1. dat van de dochter van den heer W.
van Maanen, kleermaker, wonende in de
schoolstraat G no. 7 Velp. Het voorge
vallene was zoo bekend dat onze verslag
gever te Arnhem het adres van den heer
van Maanen bekwam, hij begaf er zich heen
en had het geluk dat de vader en de broe
der van juffrouw van Maanen hem de
noodige inlichtingen wilden versterken.
Wat U omtrent mijne dochter vernomen
heeft is de zuivere waarheid. Voor ongeveer
5 jaren heeft mijne dochter influenza gehad
en van dat oogenblik af aan is zij nooit
meer gezond geweest. Gedurende drie jaren
was zij bedlegerig en kon alleen van het
bed op den stoel gaan zitten en op een
stoel naar bed gaan, de eetlust was van
geen beteekenis, zij klaagde steeds over
steken in de linkerzijde, had duizeligheden,
sliep slecht, de weinige nachtrust werd nog
gestoord door voortdurende hoofdpijn. Wat
wij voor onze geliefde dochter en zuster
hebben aangewend voegde de vader en zoon
als uit éen mond onzen verslaggever toe,
kunnen wij U niet opnoemen, maar dat is
zeker, dat geen potje of fleschje in de
Apotheek onaangeroerd is gebleven. Door
het lezen van een almanak, die hier in
Velp verspreid werd, werden wij bekend
met de wondervolle genezingen verkregen
door het gebruik der Pinkpillen. Wij draal
den dan ook geen oogenblik ze ook te bestel
len, en hetzelfde geluk dat zoovele anderen
hebben mogen smaken werd ook ons deel
en het beste bewijs, dat ik U de oprechte
waarheid vertel is, dat mijne dochter op
't oogenblik niet te huis is, zij is niet meer
bedlegerig en gaat met plezier dagelijks
haar werk verrichten. Vader en broeder
gevoelden zich dankbaar door de publicee
ring van hun attest misschien ook nog
anderen gelukkig te kunnen maken.
Wij kunnen er echter niet genoeg op
aandringen dat men wel acht geve de echte
Pinkpillen, van Dr. Williams te bekomen,
want gelijk alle goede produkten worden
ook de Pinkpillen reeds op eene grove
manier nagemaakt, zelfs zoodanig dat zij
uiterlijk den schijn hebben van de echte
te zijn, doch de heilzame en genezende be-
standdeelen bezitten ze in geene deele.
Koopt ze slechts bij de depothouders die
onder de attesten zijn aangegeven of zoo
gij maar eenige twijfel mocht hebben, laat
ze rechtstreeks van den Hoofddepothouder
komen, de Heer Snabilié.
Prijs f 1,75 de doosf 9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rotter
dam, hoofddepothouder voor Nederland en
apotheken. Franco toezending tegen post
wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel
burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg
baar voor Goes en omstreken bij Gebr.
Mulder, Drogerijen en Verfwaren.
Staatscourant no. 37 bevat de Statuten
der Christelijke Gymnastiekvereeniging
„Excelsior" onder de zinspreuk „Der jon
gelingen sieraad is hunne kracht".
Goes. In de gemeenteraadsvergadering
van Donderdag, onder voorzitterschap van
den heer Burgemeester, was de heer Ramondt
met kennisgeving afwezig, 1 vacature. De
rekening 1902 en begrooting 1903 der
Gasfabriek werden goedgekeurd. De rooi
lijn werd vastgesteld voor 't bouwen aan
den Westsingel. In zake punt 4 voorzie
ning handwerksonderwijs aan school A
werd, na een lange geheime zitting het
voorstel van B. en W. om aan mej. Hart
man een helpster toe te voegen aan school
A verworpen met 8 tegen 3 stemmen die
der Heeren Ochtman, v. d. Bout en de
Witt Hamer. Tegen het voorstel van B.
en W. tot uitbroiding van school B. waar
toe een uitgaaf van f7500 is geraamd,
verzette zich de heer Dekker, nadat op
dieDS verzoek de memorie van toelichting
voorgelezen was. De heer Dekker achtte
dat de stukken te kort hadden ter visie
gelegen; en dat de geraamde som veel te
hoog was. De heer Temperman was 't er
mee eens, en toonde het laatste met de
cijfers aan. De heer Ochtman meende dat
de Raad de begrooting van den gemeente-
bouwmeester niet kan beoordeelen, en 't
ook niet op zijn weg ligt; het is trouwens
slechts een credietpost die nog kan mee
vallen. Hij achtte aanneming van 't voor
stel den eenig aangewezen weg. De heer
Dekker gaf toe dat de Raad de begrooting
niet in details kan beoordeelen, maar
meende dat, wanneer de Raad de raming
te hoog vindt, hij ter wille van 't gemeente
belang, zich daartegen moet verzetten.
Spr. verwijst naar een veel belangrijker
verbouwing van de christelijke school die
belangrijk minder heeft gekost. Hij stelt
dan ook, mede namens den heer Temperman
voor dit voorstel naar B. en W. terug te
zenden met verzoek om een nieuw plan.
Met 9 tegen 4 stemmen (Ochtman, Janssen,
v. d. Bout en de Witt Hamer) werd aldus
besloten. Aan den met 1 April op zijn
verzoek eervol ontslagen gemeentebode M.
D. v. Houten werd een jaarlijksch pensi
oen van f 250 verleend. Na eenige af- en
overschrijvingen werd de vergadering ge
sloten.
St. Maartensdijk. In eene Donderdag
gehouden vergadering van Ingelanden van
de polders Noord- en Uiterst Nieuwland
werden benoemd als vertegenwoordigers
bij het gecombineerde waterschap Stave-
nisse en Oud-Kempenshofstede, voor den
Noordpolder de heer J. Hage Kzn. en voor
den polder Uiterst Nieuwland de heer A.
Kloet Mz.
Wolfertsdijk. Woensdagavond trad al
hier in de Herv. Kerk voor de gemeente
op Ds. Kuijlman van Hoedekenskerke, op
uitnoodiging van de Chr. Jong. Ver.„God
zjj met ons". In een nette rede schetste
hij den toestand der Jong. Ver. in België,
Zwitserland, Amerika en Frankrijk. Ver
volgens zette hij het doel en streven der
vereeniging uit elkander, om ten slotte te
wijzen op den plicht der gemeente in hot
bijzonder, wat zij heeft te doen tegenover
de Jongelingsvereeniging. Met een flinke
collecte werd deze bijeenkomst gesloten.
Uit Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
is de landverhuizing naar Noord-Amerika
weer in vollen gang. Deze maand zullen
ongeveer 100 personen derwaarts vertrek
ken. Vooral de gunstige berichten, die
velen van hunne familieleden uit Amerika
krijgen, doefl verscheiden personen beslui
ten de reis te aanvaarden.
Biezelinge. Door de anti rev. kiesver.
»Vreest God, eert den Koning", werd in
hare vergadering gehouden II Febr. jl.,
met algemeene stemmen candidaat gesteld
voor den gemeenteraad ter voorziening in
de vacature van Jhr. Mr. J. J. Pompe van
Meerdervoort, de heer G. Zuidweg, Evers-
dijk, alhier.
Zierikzee. Ds. Ph. J. Wessels werd
Dinsdag onder talrijke deelneming be
graven. Vele leden der gemeente, zoo
mannen als vrouwen volgden den lijkstoet,
terwijl bij de groeve het woord gevoerd
werd door ds. J. Wisse te 's-Gravenhage
als vriend en oud-studiegenoot, mede na
mens de kranke weduwe en haar kinderen,
terwijl ds. A. Schouten van Kampen namens 't
curatorium der theologische school te 's-Gra
venhage het woord voerde. De heer J.
Wessels, broeder van den overledene, dankte
namens de familie, voor de laatste eer den
geliefden leeraar bewezen. Nauwelijks was
de familie in het sterfhuis teruggekeerd,
of daar overleed de weduwe van ds. Wes
sels, mevrouw Sara Helena Slager, na een
langdurige sukkeling, in den ouderdom van
54 jaar. De deelneming is groot en alge
meen. Meer nog dan haar overleden echt
genoot genoot deze vrouw aller achting.
Drie jeugdige dochters blijven als weezen
achter.
De Tijd deelt het volgende mede
Tot de kleinere stakingen, welke dezer
dagen op last van verschillende comité's
plaats hadden, behoorde ook een in een
van ouds bekende zaak op de Amster-
damsche weilanden". De patroon, een man
reeds op leeftijd en daarbij zeer welgesteld
(om bijzondere redenen noemen wij hier
geen namen), hield de affaire aan uit lief
hebberij voor zijn vak, alsook ter wille van
zijn ruim twintig vaste knechts. Daar
komen dezen op eenmaal staking aankon
digen De patroon vermaant hen nadruk
kelijk, van hun plan af te zien en den
volgenden dag als altijd op hun post te
wezen. Niemand echter verschijnt. De
bejaarde patroon, die al lang naar rust had
verlangd, wachtte één, meer uren, sloot
toen zijn werkplaats en liet op de deur de
bekendmaking aanplakken van liquidatie en
definitieve opheffing zijner zaak. Daarop,
natuurlijk bezoek van vertegenwoordigers
van het verbolgen werklieden-comité, den
ouden heer sommeerend, zijn knechts weder
te werk te stellen. Hun echter werd dui
delijk gemaakt, dat de macht der stakers
comités (hoe vèr reikend ook) toch niet
zóó ver reikte, dat een patroon gedwongen
kan worden, zijn zaak aan te houden, als
hij dit niet verkiest.
Na de werklieden staakt thans de patroon,
en wel voorgoed. De man heeft, naar wij
vernemen, reeds de stad verlaten en gaat
elders een welverdiende rust genieten.
Het getal der werklieden, voor onbe-
paalden tijd werkloos, omdat zij naar de
opruiende taal geluisterd hebben, is daar
door weder met ruim twintig vermeerderd.
Naar men verneemt, is thans reeds
over het geheele land een postdienst geor
ganiseerd door middel van automobielen,
rijtuigen en stoomschepen, indien er weder
staking mocht komen in den spoorwegdienst.
Indien noodzakelijk, kan deze organisatie
ieder oogenblik in werking treden.
Verdere Gemengde Berichten in het Bijvoegsel,
