NIEUWSBLAD
TOOR ZEELAND.
No. 55. 1903.
Zaterdag 7 Februari.
17e Jaargang,
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Bij dit Mier telnat een Bpepl.
Mr. C. Luoasse.
VERSCHIJNT
Wed.
Publieke dienst en Particuliere
belangen.
Een Negerprofessor.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
R E C L A
Een raad aan dnizende vrouwen.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VEIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p. 0,95.
Enkele nummers0,025.
Voor de a. s. stemming voor een lid
der Tweede Kamer in het kiesdistrict
Middelburg bevelen wij dringend aan don
candidaat der a. r. Kiesvereenigingen,
De staking die in de laatste dagen der
vorige week Nederland in spanning bracht
schonk ons een openbaiing, zij het dan
een minder aangename.
En wel deze
Dat de wissel, die staat op den weg
waar publieke dienst en particuliere be
langen elkander kruisen, op onveilig staat.
Onder den schoonen naam toch van so
lidariteit (gemeenschapsgevoel) werd de
publieke dienst misbruikt om particuliere
belangen te dienen.
Dat is niet een deugd, maar wel een
misdrijf.
De kleine oorzaak die zoo groote ge
volgen had toch was eenvoudig dat éen
man, die geen lid van eenige werkmans-
vereeniging in de beroepstaal alzoo een
niet georganiseerd werkman gezonden
door een particuliere maatschappij, door
zijne kameraden die wel aangesloten waren
uitgesloten werd. Omdat de werkgever
dien eenen man' wenschte te handhaven
gingen 56 er van door, en werden door
andere 56, evenmin aangeslotenen ver
vangen. Deze „besmetten" de goederen
door hen verwerkt en daarom werd aan
alle georganiseerden verboden die goederen
aan te raken.
In dit geval dus ook die voor boot of
spoor te verwerken.
Ziedaar het gansche, voor de maat
schappij onbeteekenende geval, dat eerst—
door de ontwikkeling van zoo groote be-
teekenis werd.
En het gevolg was dat het gezag, het i.
beheer in wier handen het openbaar ver
keer berust zich, na 24 uren, heeft over- A XT W"T-T5^ T "\Tbij
gegeven en alle eischen ingewilligd. zA J_i tV VJT»
Dit is het naakte feit, voor geen tegen
spraak vatbaar. Meer dan ooit is de mach'
der organisatie gebleken, en de weg tol
dwingend optreden aangewezen. Morger,6?. P van. Sraca- Dan duurt de
kan een loon- of arbeidsduurkwestie, over-ï
morgen kan het zoogenaamd ongemotiveerd,.
ontslag van een enkelen werkman oorzaak
vau staken zijn, en door de organisatie
zal het openbaar verkeer, ons geheele pu
blieke leven, op een gegeven oogenblik
kunnen stilstaan, en op voor ieder tastbare
voor velen verpletterende wijze, kunnen
ingegrepen worden in den levensader van
ons bestaan, en prijsgegeven worden aan
mogelijke willekeur.
-„.Dat is de schaduwzijde van het drama
dat Zaterdag aan onze hoofdstations werd
afgespeeld.
Maar is er ook niet een lichtzijde
Keert de medaille eens om.
Zal een gebeurtenis als deze er niet
noodzakelijk toe leiden, toe moeten leiden,
om aan allen die bij onzen publieken
dienst betrokken zijn den eisch te stellen
dat ze voortaan geen twee heeren zullen
dienen, öf de vereeniging die hen in fe
deratie vereenigt, öf de onderneming die
hen betaalt
Zal een gebeurtenis als deze er niet
noodzakelijk toe leiden, dat de beambte
die in ons publieke leven dienst doet
ook al is hij slechts rangeerder op een of
ander station met meer onderscheiding
wordt behandeld dan tot nu toe
Dat zijne stoffelijke en geestelijke be
langen meer en beter worden behartigd
dan tot nu toe
En zal een gebeurtenis als deze niet
evenzeer tengevolge moeten hebben, dat
alle beambten ook de laagste meer
hunne positie waardeeren en hunne ver
antwoordelijkheid gevoelen
Want rust op iedere tak van dienst die
ten dienste van het algemeen in ons leven
arbeidt, de dure plicht om correct en
stipt, zorgvol en prompt den dienst te die
nen, op den beambte, als individu, rust
niet minder de verplichting, om te zorgen
dat iedere spaak of kam in dit samenge
stelde raderwerk geregeld ga, en alle stoor
nis die van buiten komt geweerd ol ver-
2 r EUILLET0 1T.
Slot.
De heer J. L. Pierson, predikant te Hen-
geloo, die door den levensloop van dezen
buitengewonen neger ook getroffen was
geworden, heeft voor een uitmuntende
vertaling gezorgd, die onder den titel van
„Uit Slavernij tot Vrijheid" bij den uitgever
P. M. Wink te Gorinchem het licht heeft
gezien. Een portret van den negerprofes
sor is er mede in opgenomen.
Washington begint met het beginmet
zijn jeugd.
Hij werd geboren op een plantage in
Virginia in 1858 of 1859; het jaiste jaar
is hem niet eens bekendmaand en dag
nog veel minder.
Zijn moeder was een slavinmaar wie
zijn vader geweest is, heeft hij nooit te
weten kunnen komenhij vermoedt dat
het een blanke was, een employé op een
der plantages.
Natuurlijk leefde hij met zijn moeder in
het slavenkwartier, waar zij zooveel als
dienst deed als keukenmeid en voor de
andere slaven kookte. De hut, waarin hij
opgroeide, had niet eens ramen de lucht
en het licht drongen er door allerlei gaten
binnen.
Die eerste levensjaren bracht hij door in
de meest ellendige, verlaten en treurige
ing op 12'/.,;
cent per dag.
tische arbeidersstand??^"'on£wikktTin
omgeving, maar zijn lot verschilde niet van
dat van andere slavenkinderen.
Later, zelf tot slaafje opgegroeid, werd
hij aan het werk gezet om de pleinen schoon
te houden, om water te brengen aan de
mannen op 't veld of naar den molen te
gaan, waarheen hij eens per week moest
om het graan te brengen dat gemalen
moest worden.
Van leeren of school gaan, was natuurlijk
geen sprake daar was hij slaaf voor. Wel
herinnert hij zich, dat hij menigmaal tot
aan de schooldeur een zijner jonge meeste
ressen moest vergezellen, om haar boeken
te dragen. Het gezicht van die vele jongens
en meisjes in de school, bezig met hun
werk, maakte een diepen indruk op hem,
en zooals hij naief verklaart, gaf
hem het gevoel, dat naar school gaan en
leeren haast gelijk stond met in den hemel
te zijn.
Maar daar kwam nog niets van in. In
plaats daarvan moest hij op de etensuren
naar het „groote huis" om de vliegen van
de tafel te verdrijven door middel van
papieren waaiers.
De gesprekken der blanken, die hij daar
hoorde, liepen hoofdzakelijk over de kwestie
der vrijmaking van de slaven en den oorlog.
En hij nam er heel wat van mee.
De eerste maal, dat hij eenig begrip
kreeg, dat zij slaven waren, en er sprake
was van vrijmaking der slaven, was op een
vroegen morgen, toen hij wakker werd,
doordat zijn moeder zich over hemheenboog,
UITGAVE DEE FIEMA
en yan
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
minder ruw van taal, minder lichtzinnig
van daden, meer waarde hecht aan woord
en daad. Een andere levenstoon zal zich
ontwikkelen, zij het dan ook slochts voor
het uiterlijke.
Dieper en ernstiger zal het leven wor
den van den man, die vroeger nauwelijks
gerekend, nu bewezen heeft welk een macht
hem op den schouder is gelegd.
De gebeurtenis van Zaterdag geeft o. i.
alzoo meer stof tot goede hoop, dan tot
jammerklachten.
Iedere voortgang in de koninkrijken der
wereld, zoowel als in het koninkrijk Gods,
wordt begeleid door de klaagzangen der
menschen.
Laat ons niet mee blaagzingen, maar
hopen, en laat ons ook niet meedoen aan
de critiek zoo overvloedig over besturen
en regeering uitgegoten.
Onze bede voor allen die tot leiden en
besturen geroepen zijn, zij tot Hem die in
deze moeilijke dagen wijsheid en voorzich
tigheid geven kan.
En, die zich aan een ander spiegelt,
spiegelt zich zacht. Laat het voorbeeld van
den Duitschen Keizer die, in de zaak Krupp
voor zijn keizerlijke beurt sprak, en dat zoo
zuur bekoopen moest, tot een waarschuwend
voorbeeld zijn.
In den oorlog die met ruwe wapenon
en domme kracht wordt gevoerd, worden
tallooze fouten begaan, hoeveel te meer in
den oorlog die met de macht, de fijnere
macht van het intellect wordt gestreden en
slechts ruwe kracht ontwikkelt als Z9 naar
buiten treedt.
Het is dikwijls nuttig alles te zeggen
wat men op het hart heeft. Indien wij
jegens elkander wat openhartiger waren
als gewoonlijk dan zouden duizenden onaan
genaamheden vermeden kunnen worden.
Mejuffrouw J. van den Berg, Karnemelk-
sloot 524 te Gouda, is openhartig geweest.
Zij schreef ons, laat uw verslaggever maar
tot mij komen, want ik beschouw het als
een plicht U mijn hoogste dankbaarheid te
doen kennen, want gij hebt mij van mijn
martelingen verlost en dank aan U kan ik
gelijk voorheen mijn gewone bezigheden
verrichten.
Bij het bezoek dat onzen verslaggever
H. Ed. bracht werd hem het volgende
mede gedeeld Sedert anderhalf jaar ben
vurig biddende, dat Lincoln en zijn leger
de overwinning mochten behalen en zij en
haar kinderen vrij komen.
Maar we moeten kort zijn.
Natuurlijk moest hij later zien zelf door
de wereld te scharrelen. Zoo kwam hij
op een zoutziederij. En daar ontving hij
eindelijk zijn eerste onderricht in het
schrijven. Later belandde hij in een kolen
mijn.
Terwijl hij op zekeren dag in die mijn
aan het werk was, hoorde hij toevallig
twee mijnwerkers spreken over een groote
school voor kleurlingen, ergens in Virginia.
In de duisternis kroop hij stilletjes zoo
dicht mogelijk naar hen toe en hoorde toen,
hoe de een den ander vertelde, dat deze
school was gesticht voor de leden van zijn
ras, en dat daar ook aan arme kweekelingen,
die dit waardig waren, de gelegenheid werd
gegeven het kostgeld geheel of gedeeltelijk
door hun arbeid te verdienen, en tegelijker
tijd een ambacht of handwerk te leeren.
Dat was de Hampton Kweek- en Land
bouwschool in Virginia.
Om kort te gaan, Washington rustte niet
vóór hij zijn ideaal bereikt had en op die
school was toegelaten.
Daar leerde hij, daar maakte hij snelle
vorderingen, en daar deed hij, dank zij zijn
vlug begrip, zijn leerlust en zijn volharding,
de kennis op, waarmee hij later zijn carrière
maakte.
In Mei 1881 vond hij zeer onverwacht
de gelegenheid om het werk, waaraan van
ik lijdende geweest aan een soort van
bloedvergiftiging, er ontstond een klein
wondje aan den top van mijn wijsvinger
van mijn linkerhand, van lieverlede zette
het kwaad zich voort, mijn arm zwol tot
aan den schouder toe op en werd geheel
onbruikbaar, daar bleef het echter niet bij,
want het gaan werd mij onmogelijk. Om
mij van de eene plaats in mijn huis naar
de andere te begeven, moest ik mij van
een stok bedienen en aan de muur vast
houden. Ik had totaal geen kracht meer
in mijn beenen.
In mijn wanhoopige toestand was ik ten
einde raad, en had ik niet het geluk gehad
zoo vele wonderbare genezingen in de cou
ranten vermeld te zien door het gebruik
der Pinkpillen van Dr. Williams, dan had
ik U zeker niet meer kunnen ontvangen en
had de dood een einde aan mijn lijdon
gemaakt. Gode zij dank dat ik de ingeving
heb gehad tot het gebruik der Pillen over
te gaan, want na verloop van korten tijd,
en ik moet U zeggen ik heb ze geregeld
ingenomen, werd mijn arm al dunner en
dunner, ik kon mij gemakkelijker bewegen
en zooals U thans ziet kan ik mij zonder
stok bewegen, en blijft er alleen een klein
lidteeken aan mijn wijsvinger over van den
oorspronkelijken wond. Buiten en behalve
de beslommeringen van het huishouden is
de vrouw blootgesteld aan tal van ziekten
en ongevallen haar geslacht eigen, en die
hel geheele menschdom aantast o. a. zwakte
in de lendenen, bleeke gelaatskleur, scheele
hoofdpijn, gebrek aan eetlust en slaap, die
allen voorkomen uit een zekere wanorde in
het lichaamsgestel en die vooral, bijna alle
vrouwen aantasten, en die hoofdzakelijk
voortspruiten uit den slechten toestand van
het bloed.
Het geneesmiddel dat juffrouw van den
Berg genezen heeft, is het niet het krach
tigste wapen tegen dien geduchten vijand,
nl. de bloedarmoede, die zoo vele huisge
zinnen doet treuren en zooveel werk be
zorgt aan de doodgravers.
Laat de genezing van juffrouw van den
Berg tot voorbeeld van vele vrouwen strek
ken, zulks is onzen vurigsten wensch.
Wij kunnen er echter niet genoeg op
aandringen dat men wel acht geve de echte
Pinkpillen, van Dr. Williams te bekomen,
want gelijk alle goede produkten worden
ook de Pinkpillen reeds op eene grove
manier nagemaakt, zelfs zoodanig dat zij
uiterlijk den schijn hebben van de echte
te zijn, doch de heilzame en genezende be-
standdeelen bezitten ze in geene deele.
toen af zijn leven gewijd is geweest, te be
ginnen. Op zekeren avond deelde generaal
Armstrong, de directeur der school, na de
godsdienstoefening mee, dat hij een brief van
eenige heeren uit Alabama had gekregen,
met het verzoek iemand aan te bevelen, die
de leiding op zich wilde nemen van een te
stichten kweekschool voor kleurlingen, in
de kleine stad Tuskegee. Naar hun meening
kon daarvoor natuurlijk geen kleurling in
aanmerking komen, en zij verwachtten dat
Armstrong hun een blanke zou aanbevelen.
Den volgenden dag ontbood de generaal
Booker Washington op zijn bureau, en vroeg
hem, tot zijn groote verwondering, of hij
zich in staat achtte die betrekking te Ala
bama te vervullen. De neger zei, dat hij
het gaarne zou beproeven. En bijgevolg
schreef Armstrong aan de heeren, dat hij
voor het oogenblik geen blanke voor hen
had, maar dat, indien zij een kleurling wil
den benoemen, hij iemand kon aanbevelen.
Hij noemde er den naam van Washington
bij. En het telegrafisch antwoord luidde
»Booker Washington past ons. Zend hem
zoo spoedig mogelijk."
Zoo ging Washington naar Tuskegee om
een betrekking te aanvaarden, waaraan hij
verder zijn geheele leven heeft bosteed tot
heil van zijne zwarte rasgenooten.
Thans zijn twintig jaar verloopen sinds
hij de school opende in een vervallen loods
en een oud kippenhok, zonder dat hij één
dollar bezat. Op het oogenblik bezit de
inrichting 2300 morgen land, waarvan er
Koopt ze slechts bij de depothouders die
onder de attesten zijn aangegeven of zoo
gij maar eenige twijfel mocht hebben, laat
ze rechtstreeks van den Hoofddepothouder
komen, de Heer Snabilié.
Prijs f 1,75 de doos; f9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rotter
dam, hoofddepothouder voor Nederland en
apotheken. Franco toezending tegen post
wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel
burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg
baar voor Goes en omstreken bij Gebr.
Mulder, Drogerijen en Verfwaren.
6 Februari 1903.
Sterk wordt aangedrongen op een pit
tige interpellatie straks in de Tweede Ka
mer, naar aanleiding van de staking en
het uitgelekte geheim dat de regeering
in dezen heeft stil gezeten en zelfs een
minister om bemiddeling gevraagd, deze
heeft geweigerd.
Let men op de kleur der linkergroepen
dan valt het bij de critiek nu reeds op
hoe bleeker hoe heftiger, hoe rooder hoe
kalmer.
Het hardst speelde Ret Handelsblad op
dat bij monde van zijn redacteur Israels
die in tegenstelling met zijn collega
Boissevain die impressionist naar den
rechtschen kant is, sterk loens ziet naar
links een zoenoffer eischt in den mi
nister van waterstaat.
Dan volgt de Nieuwe Courant, de anders
zoo deftige, de nuchtere, die, na een lang en
breed vertoog, met citaten doorregen, in
eenigszins gematigder requisitoir het brand
merk wegens plichtverzuim den schuldigen
wenscht te zien ingedrukt.
Zoo zouden wij de rij langs kunnen
gaan; doch naarmate de bleekrose kleur
voor het purperrood heeft plaats gemaakt,
naarmate men komt in den hoek der unie
liberalen, vrijzinnig democralischen, radica
len en sociaal democraten, wordt o zon
derling de toon minder heftig en harts
tochtelijk, meer weifelend, op de uiterste
grens zelfs zijn er die de ministers vrij
pleiten, of hun onschuld willen bewijzen.
Ret Vaderland (Unie-liberaal) laakt het
geschreeuw der oud-liberale zusters en
waarschuwt toch vooral niets te zeggen
wat men niet bewijzen kan.
De Middelburgsche Courant (vrjjzinnig
democraat) zegt het niet te weten, al
schijnen ook haar enkele teekenen ver
dacht toe.
jaarlijks meer dan 700 door de kweekelingen
in cultuur worden gebracht. Er staan nu,
groot en klein, veertig gebouwen, en deze
zijn, op een viertal na, geheel door de kwee
kelingen gebouwd. Wanneer dezen bezig
zijn op 'tland of met het in orde brengen
van een gebouw, worden zij door bekwame
vakmannen onderwezen in de nieuwste me
thode van landbouw en in de verschillende
bouwvakken. Behalve degelijk onderwijs
en zorgvuldige godsdienstige vorming, wordt
er aan de school onderricht gegeven in 28
verschillende ambachten, waardoor de man
nen en vrouwen terstond in staat zijn werk
te vinden als zij de inrichting verlaten. En
het getal dier kweekelingen is van dertig
tot elf honderd gestegen
En het gewezen slavenkind Booker Was
hington is nu een geleerde en een man van
aanzien in Amerika.
De Universiteit van Haivard benoemde
hem gelijk we reeds opmerkten tot
docter »honoris caüsa"wijlen President
Mc. Kinley bracht een bezoek aan zijn neger
collega en Roosevelt noodigde hem aan
zijn tafeleen onderscheiding voor een neger
in de Vereenigde Staten, die den President
zijn zetel wel eens zou kunnen kosten.
Zoolang het zwarte ras in Amerika nog
zulke mannen voortbrengt, is voor de neger
bevolking van de Nieuwe Wereld de tijd
ook nog niet aangebroken om naar haar
oorspronkelijk vaderland, Afrika, terng te
keeren.
