VOOR ZEELAND.
J. 1. ELENBAAS,
No. 51. 1903.
Donderdag 29 Januari
17e Jaargang.
GHRISTELIJK-
vipiiwenT AH
HISTORISCH
Medekiezers
ELENBAAS
ELENBAAS
ELENBAAS
te Goes
Aan de Kiezers in het district Goes.
z. o.z.
Gods molens malen langzaam maar zeker.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
L. ANDBOÜW,
Suikerbieten na groenbemesting.
Zooals bekend is, hebben wij voor de verkiezing van een lid der Provinciale Staten op 29 dezer liet
gericht op den heer
burgemeester van Krabbend ij ke. Zie hier waarom.
De Prov. Staten hebben de belangen der provincie te bevorderen, die velerlei zijn. W ij noemen er van
vervoermiddelen,' voorschotten en subsidiën aan gemeenten en, wat Gedeputeerde Staten betreft, de goed- of
afkeuring van gemeenteverordeningen en van zulke raadsbesluiten, die de huishouding der gemeenten betreffen.
D°it alles vereischt een mate van kennis en bekwaamheden, die niet ieder bezit. Maar de heer
oog
bezit die bekwaamheden wel. Dat heeft hij overtuigend bewezen. Hij heeft zich in korten tijd zoo grondig
in gemeentezaken ingewerkt, dat hij anderer leermeester is geworden, dat hij waardig gekeurd werd om tot
secretaris en burgemeester benoemd te worden, meer nog, dat hij een werk over het administratief recht heeft
kunne naschrijven, dat beroemd is geworden, en voor velen een vraagbaak is.
Wie heeft meer recht om in de Staten onze belangen te behartigen, dan een man van zooveel kennis en verstand
Hij toont in zijn gemeente bij voortduring het belang van goede verkeerswegen te begrijpen en zou
als lid der Staten veel krachtiger in dien geest werkzaam kunnen zijn, in het bijzonder den aanleg van de zoo lang
gewensehte tramwegen in Zuid-Beveland en een betere verbinding van Noord- en Zuid-Beveland kunnen bevordeien.
Wie zou bruikbaarder zijn in een college als Ged. Staten, hetwelk gedurig met zaken van gemeen
tehuishouding en administratief recht te doen heeft, dan de schrijver van genoemd boek
Iets anders. Gedurig meer wordt bij bet openbaar gezag het arbeidsvraagstuk een onderwerp van
belangstelling. De belangen, stoffelijke en geestelijke, van den werkman te bevorderen is een eisch geworden
die gesteld wordt aan allen, die het volk vertegenwoordigen.
Welnu, de heer
heeft getoond met het rechtmatige van dien eisch in te stemmen en begrijpende dat de werklieden zelf aan de bevordering
hunner belangen kunnen meewerken door zich aaneen te sluiten, heeft hij door leer en raad te Krabbendijk»
de oprichting van een werkmansvereeniging uitgelokt, die blijk geeft van krachtig leven. De burgemeester va*
Krabbendijke heeft getoond een burgervader te zijn met een warm hart voor den werkman. Dit alles is^ niet
in het verborgen geschied; en zoo behoeft het niemand te verwonderen, dat de werkmansvereenigingen in Zuid-
Beveland bij de vervulling dezer vacature het eerst aan den heer
gedacht hebben.
Mocht hij gekozen worden, dan kan men er zeker van zijn, dat hij, waar het pas geeft, ook voor de*
werkma* zal spreken. En spreken kan hij, warm, overtuigend, bezielend.
Teu slotte de staatkundige beteekenis van deze verkiezing. Slechts in een paar gevallen komt het er op
aan, of een lid der Prov. Staten vrijzinnig, anti-revolutionnair, katholiek of socialist is, n.l. bij de verkiezing
van leden voor Ged. Staten en van de Eerste Kamer, zoo mag voor ons de vraag niet onverschillig zijn: Tot
welke partij behoort de heer ELENBAAS? Dat hij een godsdienstig mensch is, waardeeren wij, maar stelden het
:hten
:ften,
klei-
hud-
ringt
ver
legt:
veel
ïaast
gden
«ver-
juist
crijg-
ings-
<ij dit
igica
ook
vijst,
•heel
met
hen
Min.
bil-
.and
Het
kke-
ister
vrij-
zeer
.en",
.egen
men
•rank
m de
■heel
ordt
it is
-lang
be
looft
het
dere
den,
:hte:
gof
^ens
de
ilks-
lunt
an-
ist"
•gen
.ing
.nen
Ter-
ng-
ten
er
•eft,
list
die
be-
iht-
eds
't Gebeurde eens op een winterdag'te
Konstantinopel, dat er een tamelijke hoe
veelheid sneeuw viel. Sneeuw is in Kon
stantinopel even zoo zeldzaam, als bij ons
een Afrikaan sche neger. De straten vulden
zich derhalve, toen de witte zachte vlokken
van den hemel vielen, met verwonderde en
vroolijke menschen, wier pret nog verhoogd
werd toen de bedienden van den Engelschen
gezant hij heette Glovers in de
zachte sneeuw tastten, er ballen van maakten
en elkaar met deze witte werktuigen flink
begonnen te gooien.
De grap, die een poosje duurde, zou
evenwel een treurigen afloop hebben. Een
der toekijkende janitzaren werd door een
ïard in elkaar gedrukten en bevroren
sneeuwbal zoo ongelukkig in het oog ge
troffen, dat hij dit niet alleen dadelijk
erioor, maar ook, daar de verwonding heel
w^s' na verloop van weinige uren
naer de vreeselijkste pijnen den geest gaf.
uit voorval verwekte in ;de Turksche
uunvugu»» uuo UJpgOTVUUUOU"
heid. De chef van den gedooden man, de
janitzaren-aga deed zijn beklag bij den
grootvizier, en deze eischte van den gezant
de uitlevering van den dader. De tijden
waren destijds anders dan tegenwoordig.
Thans is de Turk vrij mak en hij kent
genoegzaam het overwicht der christelijke
mogendheden maar toen ter tijd 't was
voor meer dan 200 jaar bliezen de af
stammelingen van Osman nog moord en
brand tegen de „frankische honden", zooals
zij de Westersche christenen geliefden te
betitelen.
Tevergeefs bezwoer Glovers, dat hij vol
strekt niet wist, who van zijn bedienden
den ongelukkigen worp gedaan had, zoodat
het dus voor hem een bepaalde onmogelijk
heid was, den dader uit te leveren; de
grootvizier bleef onverbiddelijk op zijn
eisch staan, en daar he t Turksche gepeupel
zich gereed maakte, on het Engelsche go-
zantscbapshotel te beste irmen en daarin op
de bekende wijze huis te houden, moest
Glovers met een bezwa, ard hart besluiten,
toe te geven. Hij liof derhajve al zijne
uuisgeiiuuLtm uy ziuii nuuieu, opual de
Turken zelf den schuldige mochten uit
zoeken. Nauwelijks was het dienstperso
neel in volgorde gesteld, of vijf Turken,
die beweerden toeschouwers te zijn geweest
bij 't werpen met sneeuwballen, vielen op
oen bediende met name Simon Dibbins aan,
die onlangs van het eiland Candia gekomen
was, en zoowel die vijf, als ook eenige
janitzaren verklaarden eenparig onder eede,
dat deze Dibbins en geen ander de nood
lottige worp gedaan had.
Nu wist de gezant bepaald, dat do ver
klaring valscb was, want Dibbins was op
den dag, toen de sneeuw viel, in 't ge
heel Diet in Konstantinopel geweest, en
was derhalve onschuldig aan het feit, waar
van men hem betichtte, als een pasgeboren
kind. Glovers zette dit aan de verbitterde
menigte uiteeD, bood aan, bewijzen te
leveren, dat Dibbins geen schuld had, en
beloofde een aanzienlijke som gelds, als
men van de onrechtvaardige aanklacht wilde
afzien, maar dat alles had evenveel gevolg,
alsof men een stier met den vinger op den
hoorn drukt. Hoemeer men de dweepzieke
van 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wij zijn tegen een belasting op de eerste
levensbehoeften, maar een belasting op
de eerste levensbehoeften, maar een belas
ting op weeldeartikelen, daar zijn wij voor,
§En daar behoort de drank ook toe, want
dien kan men missen.
Kantongerecht te Ooes.
In de zittiDg van 27 Januari 1903 zijn
veroordeeld wegens: in gesloten jachttijd
wild vervoeren lij herh.: M. B. Mzn., to Goes,
7 d. h. verb, verkl. opbr. haas2 X jagen
s. acte en verg.: W. M. van 't Z., te Goes,
4 X f 5 b. s. 4 X 2 d. h. verb, verkl. bevel
vern. 2 gewerenjagen z. acte en verg. op
Zondag: J. B., te Hoedokenskerke, 2 Xf3
b. s. 2 x 2 d. h. verb, verkl. bevel uitl.
geweer of te betalen f 2 b. s. 2 d. h. bevel
vernietiging patroon; in gesloten jachttijd
jagen z. consent of machtA. P., te Wemel-
diDge, 2 X f2 b. s. 2 x 2 d. h. verb,
verkl. bevel uitl. geweer of te betalen f2.50
b. s. 2 d. h.geen zorg dragen om te leletten
dat hand wild opspoortL. de J., te 's Heer
Abtskerke, f2 b. s. 2 d. h.stellen wild
strikken: H. G. Hzn., en P. B. v. H., te
's Heerenhoek, ieder f 10 b. s. 3 d. h.
visschen s. verg.: J. W., te Borssele,. f 1 b. s.
1 d. h.straatschenderijM. K., F. H., te
Kloetinge, iedor f 1 b. s. 1 d. h. J. M., te
Heinkenszand, f 5 b. s. 3 d. hstrooperij
J. v. d. M., te'sHeer-Arendskerke, W. Pb.,
te Hansweerd, en W. W., te Ierseke, ieder
f 3 b. s. 2 d. h. J. Ph., en J. v. A., beiden
te Hansweerd, iedor f5 b. s. 2 d. h.
nachtrumoer'. F. J. J., te Goes, f 1 b. s. 1
d. h.in dronkenschap orde verstoren: J. M.,
te Heinkenszand, f5 b. s. 3d. h. W. L. H.,
te 's Heer-Abtskerke, f5 b. s. 3 d. h.
ongerechtigd loopen over eens anders bezaaiden
grond: C. K., te Krabbendijke, f 1 b. s. 1
d. h.in September loopen over eens anders
weiland: W. M. v. 't Z., en D. C. W., te
Goes, ieder f5 b. s. 3 d. h.loopen over
eens anders weiland 2 X gepleegd: 'M. B., te
Goes, 2 X f 5 b. s. 2 X 3 d. h.vee laten
loopen ole anders grond z, verg.: W. v. L.,
te Ovezande, G. B., te Hoedekenskerke,
ieder f 1 b. s. 1 d. h. D. K., te Ierseke,
f5 b. s. 3 d. h.de sluitboomen van een
spoorweg na passeer en trein niet openen: W.
W., te 's Heerenhoek, f 3 b. s. 2 d. h.
toedienen sterhen dranh z. verg: J. M., te
Hansweert, f 5 b. s. 3 d. h.; sterhen drank
ten verkoop in voorraad hebben: P. S, te
Wemeldinge, f5 b. s. 3 d. h.fietsen z. bel
of hoorn: A. R., te Goes, en J. v. A., te
Hansweert, ieder f 1 b. s. 1 d. b. 's avonds
fietsen zonder lichtg. lantaarn: J. R. H.,
woonplaats onbekend, J. B., te Kruiningen,
A. D. C. W., te Kloetinge, ieder f 1 b. s.
1 d. h. J. H. Wzn., te Nisse, f 2 b. s.
2 d. h.; te Goes ongekeurd vleesch invoeren
en verhoopen: C. L., te Rilland-Bath, f 5 b. s.
3 d. h.2 x te Ierseke z. verg. op straat
vuurwerk afsteken: M. J. W., te Ierseke,
schreeuwers tot bedaren poogde te brengen,
hoe hardnekkiger zij bleven volharden bij
het voornemen, 't wolk zij zich in 't hoofd
gesteld hadden, dat onder alle omstandig
heden Dibbins als zoenoffer voor den ge
dooden janitzaar sterven moest.
Goed- of kwaadschiks moest de gezant
eindelijk besluiten, zijn bediende prijs te
geven. Hij moest toezien, hoe men den
armen man naar de gevangenis sleepte, op
dat'hij den volgenden morgen in 't open
baar gehangen zou worden.
Met een diepbedroefde ziel gaf Glovers
zijn secretaris last, kort vóór de terecht
stelling den ongelukkigen Dibbins te be
zoeken en hem te zeggen, dat hij niet vol
gens den wil van den vertegenwoordiger zijns
vaderlands, maar alleen wegens de ver
schrikkelijke noodzakelijkheid, om een bloed
bad te voorkomen, zijn leven laten moest.
Toen de secretaris de cel van den gevan
gene binnentrad, vond hij dezen in 't oog
loopend kalm en zeer onderworpen. »Ik
sterf', sprak Dibbins, «wegens de zaak,
die men mij te laste legt, wel onschuldig,
maar den dood heb ik nochtans verdiend, en
f 0.50 b. s. 1 d. h.te Kloetinge z. verg.
muziek maken op straat: P. J. do H., te
Middelburg, f 1 b. s. 1 d. h.schelde bevis-
schen z. concentG. v. A., on C. de W., te
Ierseke, ieder ieder f 2 b. s. 2 d. b. en
F. W., te Santvliet, f 3 b. s. 2 d. h.over-
tred. leerplichtivet'. A. K., te Waarde, C. D.,
to Colijnsplaat, J. P., te Cats, D. S., te
Kruiningen, A. C. M., J. V., S. P., P. K.,
M. v. W., G. W., M. W., J. T., G. M.,
W. A., allen te Rilland-Bath, ieder2xfl
b. s. 2 x 1 d. h.; dronkenschap: J. S., J. K.,
te Goes, J. S., te Baarland, P. D., te Wol-
fertsdijk, F. H., te Yonlo, ieder f2 b. s.
2 d. h. G. v. D., W. M. van 't Z., te Goes,
P. M. P., te 's Heerenhoek, P. J. d. H'., te
Middelburg, ieder f 3 b. s. 2 d. h.J. de J.,
te Goes, M. v. H., te Kruiningen, en J. Z.,
te Hansweerd, ieder f5 b. s. 3 d. h.
dronkenschap bij le herh.J. V., te Hein
kenszand, A. C. B., te Baarland, ieder 3
d. h.dronkenschap lij Me herh.P. V., te
Ellewoutsdijk, 3 w., h.
Vrijgesproken werdenC. v. d. D., te
Rilland, t/z van overtrod. Leerplichtwet
W. W., te Ovezande, t/z 's avonds fietsen
z. lichtg. lantaarn.
Zooals onze lezers genoegzaam weten,
worden er in den laatsten tijd, zoowel op
klei, als op zand, na vroege oogsten, als
stoppelgewas, vlinderbloemige planten ge
zaaid, die, na vaak een zeer rijk beschot
gemaakt te hebben, groen worden onder-
geploegd. Zaait men op het zand met dat
doel gewoonlijk Lupine, op de klei ziet
men heel vaak voor de groenbemesting
erwten, boonen en wikken gebruiken. Men
verzamelt daardoor voornamelijk in den
bodem een groote hoeveelheid humus en
stikstof. Na zulk een groenbemesting wor
den vaak suikerbieten verbouwd. En daar
men aan het stoppelgewas de vlinderbloe
migen in dit geval een kali- en phosphor-
zuurbemesting geeft, zoo worden de bieten
daarna zonder deze meststoffen gezaaid.
Soms geeft men de kali en het phosphor-
zuur aan de bieten zelf, doch gesteld, dat
het eerste plaats heeft, dan kan zich het
geval voordoen, dat de suikerbieten niet
genoegzaam kali in den bodem voorradig
vinden. Verschillende proeven in den laat
sten tijd gedaan, wijzen er op, dat de kali
der groenbemesting niet dadelijk opneem
baar is. Hoor, wat daarover Prof. Schnei-
dewind uit Halle op de vergadering der
Duitsche Suikerindustrie, den 4den en 5den
Juni 1902 gehouden, gezegd heeft. „Wan
neer wij de gemiddelde cijfers der in ver
schillende jaren genomen proeven bereke
nen, zien we, dat we voordeel hebben van
een kalibemesting naast een overigens ook
geheel minerale bemesting (dus met chili-
salpeter en superphosphaat bijv.) en na
een groenbemesting. In het eerste geval
het leven dat ik leid, is mij tot last. Gij
moet weten, Mijnheer, dat ik, eer ik naar
Candia ging, in mijn land, in Engeland,
een moord gepleegd heb. Om mij aan de
rechtvaardige straf te onttrekken, ging ik
de zee over.
Maar Gods hand, dat zie ik duidelijk,
heeft naar mij gegrepen en mij nu hier in
't verre land gevat. Ik kon den Almachtige
evenzoomin ontvluchten, als eenmaal Jona
de profeet. Ook zou ik het niet meer willen
zelfs als ik het kon. Sedert ik mijn handen
met bloed bevlekte, heb ik geen rustig uur
meer gehad, en gaarne ben ik bereid, hier
in Konstantinopel te boeten, voor wat ik
in Engeland misdreven heb. De wil des
Heeren geschiedde Hij zij mijn arme ziel
genadig."
Eenige uren later werd hij voor de deur
van den gezant, die over het verloop der
zaak ontroerd was, opgeknoopt. Het ge
peupel toonde zich voldaan, zoodra het zag
dat zijn wil was doorgedreven.
Met sneeuwballen is echter van den kant
der Engelsche bedienden sinds dien tijd in
Konstantinopel niet meer geworpen.
