No. 14.1902.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Zaterdag 1 November.
17e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Bij iit nr teloorl een Bijyoepl.
b
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
GOES.
J. PLAZ1ER,
Voor Van Harn.
Geschiedenis van een inwoonster
van Almelo.
Kerknieuws,
Schoolnieuws.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De Zeeuw steunt met aandrang voor een
lid van den Raad de candidatuur van
Ontvangen van N. N. en kinderen f 1,50
J. S. Ierseke f 5. Saam met 't vorige
f 338,96\
31 October 1902.
Een veeg teeken. In De Zeeuw is,
ah verkiezingsnummer voor het distriet-Mid
delburg, den kiezers meer dan eens gezegd,
dat wij, anti-revolutionairen, altoos veilig
gaan, wanneer wij het tegendeel doen, van
hetgeen de Middelburgsche Courant zegt
en verlangt. Immers, als er zelfs maar
even beginselen in het spel komen, is zij
er bp en stuurt ze altijd in vrijzinnig-
democratische, maar nooit in Bijbelsch-
Christelijke richting, 't Is dan ook op
dion grond, dat in onze verkiezingsnummers
zóó kon geschreven en geraden worden.
En omdat dit zoo is, mogen wij ons zeiven
wel eens tweemaal rekenschap vragen of
wij wel op den goeden weg zijn en het
wel bij het rechte eind hebben, bijaldien
wij door de Middelburgsche Courant toe
gejuicht en geprezen worden, 't Is meest
altijd zoo, dat wij dan onze beste vrienden,
onze medestrijders tegenvallen en bedroeven.
De solidariteit lijdt daardoor dan ook in
den regel groote schade. Nu is het waar,
dat onze afgevaardigden geen mandaat
imperatief hebben, en ook, dat (zoogenaamd)
de beste stuurlui vaak aan wal staan; doch
het is toch ook waar, dat wij ons van onze
mede-afgevaardigden en van onze mede
standers buiten de colleges, de raden of de
staten niet lichtelijk moeten afscheiden, en
ons in deze of gene zaak in quaestie bij de
tegenstanders moeten voegen.
Wat schrijver dezes op het oog heeft en
waarop hij zich veroorlooft critiek uit te
oefenen is het optreden van een anders zeer
actieven vriend, die in den Gemeenteraad,
inzake kindervoeding^, apart, ja erger, met
de tegenstanders optrad. Door het uit
brengen van zijne stem in die richting toch
is het de verledene week mogelijk gewor
den, dat een voorstel, om vanwege den
gemeenteraad, dus uit de algemeene kas,
daarvoor subsidie te geven, zal komen en
aangenomen worden.
Dat nu is het wat door de Middelburg
sche Courant wordt toegejuicht, en wat,
naar ik meen, zijn anti revolutionaire me
deleden in den raad en verreweg de meeste
zijner medestanders heeft bedroefd.
Vroeger reeds is in den breede in den
Gemeenteraad, in onze vergaderingen en in
de Zuider Kerkbode uiteengezet, hoeveel
er ook uit een principieel oogpunt tegen
deze Kindervoeding pleit.
Helaas, desalniettemin werd het een
drachtig optreden in dezen gebroken. Dat
dit verzwakt, is ontegenzeggelijk. Hetpar-
tijverband lijdt daardoor schade, natuurlijk,
tot vreugde onzer tegenstanders. Het in
dividualisme speelt de verschillende par
tpen vaak leelijke partenWij hebben in
cam wel niet met een door ons reeds alge
meen beleden beginsel te doen, maar m. i.
wöl met een uit de algemeene beginselen
afgeleid beginsel. In ieder geval is het
wensehelijk en profijtelijk om bij zulke
gelegenheden saam op te treden, en niet
alleen te gaan staan.
Het beginsel, waarover wij het in dezen,
naar ik mij vlei, allen eens zijn, en dat
wij mitsdien een door ons algemeen beleden
beginsel kunnen noemen, is, dat, volgens
het Woord onzes Gods, de ouders de kin
deren moeten opvoeden en verzorgen. Zij
hebben ze ontvangen en zijn er in de eerste
plaats verantwoordelijk voor.
Naar wij gelooven, moeten zij ze opvoe
den in de vreeze des Heeren, die het be
ginsel der wijsheid is.
Staat dit een en ander nu als hoofdbe
ginsel bij ons vast, dan volgt, meen ik,
daaruit ontegenzeggelijk, dat de ouders
geholpen moeten worden, wanneer zij naar
de eischen en de behoeften van den tijd
daaraan niet kunnen beantwoorden. Draagt
elkanders lasten en vervult alzoo de wet
van Christus, zegt ons het Woord, dat in
alles onze regel is.
Doch dat moeten wij, het spreekt van
zelf, zóó doen, dat het hoofdbeginsel, m. a. w.
het algemeen beleden beginsel daaronder
niet lijdt.
't Is daarom dat door ons altijd beweerd
is, dat de school niet van een vreemde
macht, maar van de ouders moet uitgaan,
ja, dat zij een verlengstuk van het huisge
zin moet kunnen heeten.
De ouders moeten, nu het onderwijs
zooveel tijd, bekwaamheid en geld eischt,
uit den aard der zaak, (uitzonderingen daar
gelaten) zich vereenigen en met elkander
voor scholen en onderwijzers zorgen, maar
natuurlijk zóó, dat zij daar en door hen,
de kinderen opvoeden in de vreeze Gods.
Konden zij het zeiven doen (maar dat
kunnen ze over het algemeen niet) dan zou
dit, naar de vermaningen door den Hëere
hun in Zijn Woord gegeven, roeping zijn.
Den kinderen eten geven, en met hen
eten dat kunnen ze over het algemeen wel.
Daartoe zijn ze, indien het aan de mid
delen ontbreekt, in een oogenblik in staat
gesteld. Alleen van geld toch is hier sprake,
maar niet van beschikbaren tijd of onbe
kwaamheid.
Als dus de ouders, zoo noodig, aan voed
sel, naar Gods gebod: «Draagt elkanders
lasten", geholpen zijn, dan is het klaar,
dan is aan een verlengstuk van het huis
gezin, teneinde de kinderen te voedeD,
geen de minste behoefte. Ik ontzeg daarom
aan ieder het recht, om van het eene
verlengstuk tot het andere te besluiten,
d. i. van het onderwijs door anderen tot
de Kindervoeding door anderen.
In abnormale gevallen, n.l. als men met
dronkaards en verkwisters te doen heeft,
mag en moet men o. i. alleen abnormaal
handelen.
Regel moet zijn, de ouders, zoo noodig,
te helpen om de kinderen te voeden on te
kleeden. Dat is eene roeping die van
Godswege tot ons komt.
Daar komt bij, dat, naar ons algemeen
beleden beginsel, de vader als priester in
zijn huis moet optreden, d. w. z., hij moet
de voorbidder zijn, bij ontstentenis moet
de moeder deze plaats innemen, en dezen
plicht vervullen.
De kinderen moeten Gode gewijd worden,
ook door bij het eten te leeren den Heere
in alles te kennen en erkennendaaren
boven moet, naar een te prijzen gebruik,
het gemeenschappelijk aanzitten aan don
maaltijd verhoogd wordeu door het lezen
van Gods Woord. Uit dat door ons beleden
beginsel, dat de vader priester moet zijn
in zijn huis, volgt, dat wanneer anderen
in dezen de roeping der ouders vervullen,
zjj dat overeenkomstig de roeping der
ouders voor God moeten doen. Weet nu
het bedoelde lid van den gemeenteraad,
dat dit bij gelegenheid van de bedoelde
Kindervoeding alzoo geschiedt? Wordt er
gebeden en gedankt in den naam van onzen
Heere Jezus Christus en, naar 't gebruik,
het Woord Gods gelezen? Zoo neen, dan
zijn ook reeds om deze reden de kinderen,
die men naar Gods Woord wenscht op te
voeden, uitgesloten. Dus dan geeft men
nog meer apart en nog meer geld uit de
algemeene kas dan reeds het geval is
voor iets, waarvan de Bijbelsehe, d. i.
de ware Christenen, geen gebruik kunnen
en mogen maken. Mag iemand, vooral
een mede-belijder en mede-strijder, dat
doen?
Nog meer. Naar ons belijden moet de
school van de ouders uitgaan, en de ouders
die dat begrepen hebben, vereenigen zich
en zorgen daar dan ook voor. Zij kiezen,
rechtstreeks of door hunne besturen, de
plaatsvervangers, de onderwijzers, welken
zij de gewichtige taak kunnen en willen
toevertrouwen. Zij doen dat, nogeens, om
dat zij weten, dat zij zei ven het werk niet
kunnen verrichten.
Is dat bij de «Kindervoeding" ook zoo?
Kiezen zij zei ven en geheel vrijwillig de
door hen volkomen vertrouwde personen,
die- voor hunne kinderen den maaltijd aan
richten en daarbij voorgaan?
En zenden zij er vrijwillig hunne kin
deren heen, of door hongernood gedwongen,
die ten hunne huize voorkomen of wegge
nomen moest worden?
Deze vragen hier te stellen is genoeg.
Het antwoord is bekend.
Verder. Doet men, door te gaan doen
wat in 't voornemen ligt, geen onrecht aan
de ouders en aan de kleinere en grootere
kinderen des huizes, wijl deze, in de be
doelde gevallen, gewis toch ook gebrek
hebben?
Waarom het eene getal welen het andere
niet geholpen Of is eten alleen voor leeren
noodig? Ach, dat averechts helpen, en dat
meten met twee maten moesten in ieder
geval, onze achtbare heeren van den Ge
meenteraad niet doen. Door deze averecht-
sche liefde krenken en verlagen zij de
ouders, ondermijnen zij de liefde die kin
deren voor hunne ouders moeten hebben;
want niet vader en moeder hebben voor
hen gezorgd een machtigen factor, die
tot in den ouderdom nawerkt maar
vreemden deden dat.
't Is een eerste of tweede of derde stap
op den weg van de Sociaal-democratie.
Het gaat naar Sparta heen. Het is, onder
meer, het gezag der ouders ondermijnen.
Op dezen weg komt men tot den staat
van het socialisme, 't Is beter half gekeerd,
dan heel gedwaald. A. LITTOOIJ.
Middelburg, 28 October 1902.
Uit het gemeenteraadsverslag van Am
sterdam (N. R. C. 30 Oct. 2e Blad Bj
De heer Fabius (antir. professor aan de
Vrije Universiteit)De voorstellen tot
kindervoeding beschouwt hij als voorstellen
in een richting welke neerkomt op het
brengen, door een eenvoudig raadsbesluit,
van geld uit de zakken van een deel der
burgerij in de zakken van een ander deel.
Ten eerste acht hij die richting in de lijn
der sociaal democratie te liggenen ten
tweede blijft hij van meening dat die soort
van barmhartigheid jegens de behoeftigen
geen barmhartigheid is. Wanneer er waar
achtige, persoonlijke barmhartigheid wordt
gezocht, weet men steeds en gelukkig
niet te vergeefsde menschen van de
bocht van de Heerengracht te vinden op wie
tegenwoordig zoo vaak wordt gesmaald
Niet vrijzinnig democraat, maar liberaal.
De Goesche Courant merkt ons op dat
wij de kiesvereeniging die den heer Pilaar
candideerde vrijzinnig democraat noemden
en na een vriendelijke terechtwijzing hier
over van den candidaat zeiven, verzuimden
die fout te herstellen.
Beide vergissingen geschiedden geheel
onopzettelijk.
Wij hebben altijd in den waan verkeerd
omtrent de richting van «Vooruitgang", in
verband met velerlei dat wij niet wenschen
op te halen.
En wij meenden in onze onnoozelheid
dat het voldoende was indien wij in ons
eigen blad door den candidaat zeiven onze
dwaling lieten weerleggen.
Nu de vrees geuit wordt, dat «de heer
Pilaar in de oogen van conservatieve kie
zers zou verdacht blijven van vrijzinnig
democratische neigingen" constateeren wij
gaarne bij deze dat de heer J. Pilaar is
liberaal en candidaat van eene liberale
Kiesvereeniging.
Mr. Troelstra zegt dat blijkens een en
quête (onderzoek), de juistheid van welks
uitslag wij echter niet kunnen bevestigen,
van de 100 leden der S. D. A. P. 27 op
eon bijzondere Chr. school hebben gegaan.
Hieruit volgt dat er 73 hun opvoeding
genoten aan oen neutrale bijzondere of
openbare school.
Nu zullen onder onder de Chr. scholen
ook de Roomsche scholen wel bedoeld zijn.
Aangenomen de juistheid der mededeeling,
kunnen wij er echter nog geen slotsom op
bouwen, ten aanzien van het aandeel der
gereformeerde of Chr. nationale scholen of
scholen voor Chr. Volksonderwijs in de
levering.
In betrekking tot het Christelijk onder
wijs, waarvoor wij strijden, zegt de mede
deeling van den leider der sociaal demo
craten ons niets.
Naar aanleiding der benoeming van mr.
Cort v. d. Linden, den prediker der god-
delooze leer van den eigendom bij de gratie
der gemeenschapen van het door den
volkswil gedreven vliegwiel-koningschap,
had de Middelburgsche Courant zich onder
meer veroorloofd op te merken dat «de
Regeering weer bij een gewichtige benoe
ming hare keuze had moeten doen vallen
op een lid der tegenpartij."
Niet ten onrechte vond Het Centrum in
dit zeggen iets van „den ouden liberalen
hoogheidswaan".
Het Vaderlandeveneens „vrijzinnig", leed
aan datzelfde euvel. Zij schreef ongeveer
dat de regeering wel aan de rechterzijde
zal gezocht hebben, maar dat haar keuze
uiterst beperkt was wijl men voor deze
betrekking heel knap moet zijnen dat
zij niemand onder de even geschikten be
reid vindende, aan de linkerzij was gaan
zoeken.
Ook hier derhalve weer een poging om
een onpartijdige benoeming der regeering
uit te spelen tegen haar en de antirevolu
tionaire partij.
Doch de Arnhemsche Courant, ook
vrijzinnig democraat, heeft het zij tot
haar eere gezegd, op de botte veronder
stelling van Het Vaderland vuur gevat en
gezegd
Allereerst dit dat de minister K u y p e r
blijkbaar de traditie volgt dat katholieken
slechts voor benoeming in aanmerking komen
in zoogenaamd „katholieke" vacatures. Hier
door zeker werd niet 't minst de keuze be
perkt en willekeurig beperkt. Bovendien moet
in rekening gebracht worden, aan welke
eischen dr. Kuyper gemeend heeft dat de
opvolger van wijlen mr. Hubrecht moest
beantwoorden, en eindelijk zou nu werke
lijk het beschikken over „meer dan middel
matige bekwaamheden" zulk een „conditio
sine qua non" wezen, om een onoverkome
lijke hinderpaal te zijn voor het plaatsen van
een antirevolutionair op den zetel van wijlen
mr. Hubrecht? Och kom
We lazen al zoo vaak met groot genoe
gen aanhalingen uit de Arnhemsche Courant
in de «Middelburger".
Doch bovenstaande aanhaling vonden wij
er tot heden nog niet in.
Om der waarheids wil ware zij 't waard
geweest.
Het is gedurende de laatste reis in
Nederland dat ik het volgende vernomen
heben ik laat het woord aan Mejutlrouw
Johanna Arends inwonende bij den Heer
A. J. v. Dijk Sluitersveldt te Almelo.
Ik was zoo ving zjj aan sedert een jaar
lijdende aan hevige maagpijnen gepaard
gaande met benauwdheid en van tijd tot
tijd brakingen, de eetlust was niet noemens
waard, het geringste voedsel dat ik nam
veroorzaakte maagkrampen en steken in
de zijde, ook had ik veel last van schele
hoofdpijn en oorsuizengen en daar ik ka
toenweefster ben in een der groote weverijen
hier ter stede kunt U wel begrijpen
dat hot leven in een weverij mijn toestand
niet verbeterde, het werd zelfs zoo erg dat
alle lust tot werken mij ontbrak. Op aan
raden en tengevolge van het lezen der
attesten die door personen waren afgegeven
die evenzoo leden als dat ik leed ben ik
tot het gebruik der Pinkpiilen van Dr.
Williams overgegaan, en ik moet U wor-
kelijk verklaren dat al de ongemakken die
ik U opnoemde thans verdwenen zjjn, ik
ben vroolijk en opgeruimd en verricht met
lust mijn werk. De tijd ontbrak haar om
mij nog verdere inlichtingen omtrent haar
geval te geven, alleen voegde zij mij nog
toe dat zij ten hoogste dankbaar was over
het bekomen resultaat. Eenige oogenblik-
ken later begaf zij zich naar de weverij en
was het werkelijk een pleizier voor mij te
zien met welk een vroolijko en opgeruimde
tred zij naar haar werk toe ging, men kon
de dankbaarheid uit haar oogen lezen en
alsvorens de werkplaats binnen te gaan
keerde zij zich verscheidene malen om,
om mij met een glimlach van dankbaarheid
vaarwel toe te roepen.
Door dit voorbeeld, waarvan men de op
rechtheid kan nagaan door zich tot dezo
persoon te wenden zal men zich rekenschap
kunnen geven over de krachtige werking
der Pinkpiilen op de herstelling van het
bloed waarvan de armoede de oorzaak is
van zoo vele ziekten, gelijk bloed armoede,
bleekzucht, reumatiek en algemeene zwakte
welke aan de behandeling met de Pinkpiilen
geen weerstand kunnen bieden.
Wij kunnen er echter niet genoeg op
aandringen, dat men wel acht geve de
echte Pinkpiilen van Dr. Williams te be
komen, want gelijk alle goede produkten
worden ook de Pinkpiilen reeds op een grove
manier nagemaakt, zelfs zoodanig, dat zij
uiterlijk den schijn hebben van de echte
te zijn, doch de heilzame en genezende
bestanddeelen bezitten ze in geene deele.
Koopt ze slechts bij de depothouders die
onder de attesten zijn aangegeven of zoo
gij maar eenige twijfel mocht hebben, laat
ze rechtstreeks van den Hoofddepothouder
komen, de heer Snabilié.
Prijs f 1,75 de doosf 9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rotter
dam, hoofddepothouder voor Nederland en
apotheken. Franco toezending tegen post
wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel
burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg
baar voor Goes en omstreken bij Gebr.
Mulder, drogerijen en Verfwaren.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Kolderveen, G. A. Becht,
cand. te 's Gravenhagete Krimpen
a./d. Leb, B. v. d. Wal te Waddingsveen;
te Nijkerk op de Veluwe, J. W. Beere-
kamp te Jutphaas.
Bedankt voor Oud Beijerland door J. M.
Ph. Schippers te Huizenvoor Bles-
kensgraaf door C. B. Holland, cand. te
Vriezenveen.
Door het prov. kerkbestuur van Zee
land zijn tot de Evangeliebediening in de
Ned. Herv. Kerk toegelaten de heeien E.
Warmolts te Hilversum en A. G. van
Willenswaard te Schoonhoven. Door het
Prov. kerkbestuur van Drenthe is tot de
Evangeliebediening toegelaten de heer P.
Hage, geboortig van St. Maartensdijken
door het prov. kerkbestuur van Gelderland
de heer W. A. Noest, geb. te Sluis, van
de Utrechtsehe Universiteit.
Te Venlo slaagden voor de acte vak j
de heerenC. Vos te Grijpskerke, J. T.
A. Belfroid te Vlissingen, A. Tollenaar te
Krabbendjjke en S. de Visser te Nieuw
en St. Jooslanden te Nijmegen P. C.
Zandee te Goes. En te Rotterdam de dames
E. J. Weisfeit te Aardenburg en M. Boasson
en M. E. Thierens, beiden te Middelburg.
Bij kon. besluit is aan de volgende
Zeeuwsche gemeenten, boven en behalve de
bijdrage bedoeld bij art. 45 der wet op het
lager onderwijs, de volgende bijdrage ver
leend Hoofdplaat f 400Krabbendijke f800
Oudelande f 500 Overslag f 200 Philip
pine f 450 en Zuiddorpe f 635.
