raison
Heil
Meubelen,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 3. 1902,
Dinsdag 7 October.
17e Jaargang.
igasijii
ioes,
rj asjes,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
vooit dis it»t;iti:\.
TUREN,
URG.
m 4-15 w.
^RJASSEil.
genres
- FIETS-CAPES.
Korte Giststraat.
iEN en ander
|SRAA1),
OT 4 HONDIUS.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
VLISSINGBN.
BLUM
LANDBOUW,
FEUILLETON.
ADRIAAN WALRAVEN,
Gemengde Berichten.
WISBOOM VERSTEGEN
verkoopen Woens-
1902, van af 's morgens
Verzoeke van den WelEd.
P. DIELEMAN, Curator
nt van A. P. BOGAARS,
ie- en Notenhouten Lin-
ihonie-, Boeken- en Buf-
rijftafel, Tafels, Stoelen,
■ures, Ledikanten, Rust
en Kapokbedden met
100 Paardenharen- en
trassen, Dekens, Wasch-
asten, Karpetten, Tafel-
irdkleedenLancaster
Portemanteaux, Meu-
raituren, partij nieuw
eubelwagen op Yeeren,
dnetten, Gebeeldhouwde
our, Muziekkast, Kleer-
Jasten, Tafels, Stoelen,
ledikanten, Waschtafels
7 y
ituren, Gasornamenten.
'apijtgoederen, Tapijten,
oerzeilen, Behangselpa-
Kachels, Fornuizen,
Y erslagen Pro v. Staten,
illes, Brandkast,
mes- en Heeren
Arreslede, Arretuig,
in, Cylndermangel, Kort-
copische en andere In-
Biljard met ballen en
offiehuistafels en veel
Goederen, welke te be
ndag en Dinsdag voor
enheid tot het bijvoegen
bderen.
xateurs-V endumeesters
ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Heden Dinsdag stemming voor den ge
meenteraad. Bij getrouwe opkomst onzer
zijds kan de heer
gekozen worden. Elk doe zijn plicht.
Nog ontvangen van eenige leerlingen
der Chr. school te Koudekerke f 4,75' /2.
Totaal met het vorige f 74,25'/2. Het be
drag is overgemaakt aan dhr. Zip.
Voor Van Harn.
Ontvangen van C. P. Vogelaar f 10»
N. N. fl, A. B. f2, J. van 't Leven f 0,50,
J. de Hamer f 1, J. van de Sande f 1, C-
Lamper f0.50, P. Walrave fl, J. Voge
laar f 2,50. Totaal met het vorige f 49,95.
DE ROGGE.
Evenals de Tarwe is ook dit gewas, en
wel nog meer, op den achtergrond getre
den. Hoewel niet zoo veel als de Tarwe
werd het door onze vooronders toch ook
veel verbouwd. Het werd toen veel ver
bouwd vooral om het stroo, hetwelk toen
veel gebruikt werd voor onze zeeweringen
het zoogenaamde kramnet. Het werd
daarvoor tot zeer hooge prijzen opgekocht
en menig landbouwer maakte soms meer
van 't stroo dan van 't graan. Tegen
woordig dient het daar maar zelden meer
voor nu glooiingen en andere steen-
werken gebezigd worden. Dient tegen
woordig het graan hoofdzakelijk tot var
kensvoeder, hetwelk tot meel gemalen
krachtig is, vroeger toen de Tarwe in
sommige tijden duur was, en de loonen
der boerenarbeiders en de tijden over het
algemeen niet rooskleurig waren, werd
veel Rogge en Tarwe samen gemalen, tot
brood gebakken, iets waarvoor men tegen
woordig schrikken zou. Het was vroeger
hoofdzakelijk vooral een gewas, waarin
de landbouwer veeltijds klaver inzaaide,
en daar de Rogge vroegtijdig geoogst kan
worden, leent zij zich daar ook uitstekend
voor. De stoppel van Rogge is toch voor
vele vruchten goed, vooral voor aardap-
17.
de smid -van Zaamslag.
(Épisode uit den Fransetien tijd.)
De ongesteldheid bleek weldra van dien
aard, dat een langer verblijf onder zijne
medegevangenen niet raadzaam was. Wal
raven moest naar zijn vorig verblijf, de
citadel, terug en wel in het hospitaal.
Eerst na een zestal weken kon hij als
genezen worden ontslagen of beter over
gebracht worden naar zijn vroeger logement
„de Egalité." Op het laatst van Augustus
werd onze voormalige Agent met nog eenige
gevangenen naar Doornik getransporteerd,
om aldaar terecht testaan voor het „tribunal
militaire". In angstige spanning verbeidde
Walraven het oogenblik, dat zijne zaak zou
onderzocht worden. Toen de beurt aan
hem kwam, en hij voor de heeren rechters
stond, werd hem spoedig duidelijk, dat
zijne zaak daar niet thuis behoorde.
Men had hier te Doornik, naar men hem
te kennen gaf, noch „mandaat van arrest",
noch eenige beschuldiging tegen zg'n per
soon, zoodat onze vriend zeer tot zijn spijt
zich verhezen za'g naar der vrederechter
van Axel, om aldaar verhoord te worden.
Nog denzelfden dag werd bij onder een
aantal gevangenen, waaronder ook zijn
dorpsgenoot v. Alten, van Doornik naar
Oudenaarde vervoerd, en een volgenden
morgen vroeg naar Gent, waar zij in den
«Belfort" werden opgesloten,
Met den zoogenaamden «Belfort" wordt
pels. Vroeger toen het braakland alge
meen in zwang was werd in het najaar
vroeg Rogge uitgezaaid om tegen Mei nog
voor konvoeder te dienen. Er werd dan
gebraakt, menig landbouwer was daarmede
gespjjzigd, daar toen ter tijd de weilanden
tegen Mei gewoonlijk nog weinig oplever
den. Tegenwoordig zijn deze gewoonten
vergeten. Wat de prijs van 't graan aan
gaat deze' is tegenwoordig evenals van de
Tarwe bij andere gewassen vergeleken laag
te noemen, zoodat het geen wonder is dat
men, tegenwoordig, wil men goed varkens
voeder en veel' opbrengst hebben, beter de
zoogenaamde Baardtarwe (oorspronkelijk
uit Frankrijk ingevoerd) kan zaaien dan
Rogge, waarvan opbrengst en prijs gewoon
lijk veel booger is dan van de rogge.
Zoodat het misschien niet zoo lang meer
zg.1 duren of de Rogge behoort bijna tot
bet verleden, want de helft der landbouwers
hebben geen, en die nog zaaien zijn wei
nige, en doen het nog hoofdzakelijk voor
bandstroo, hetwelk nu het braken niet
meer in zwang is, waardoor veel koolzaad
gezaaid werd en nu maar weinig meer
noodig is. Wat overigens het gewas aan
gaat is het niet zoo een aangename vrucht
als de Tarwe, zijne verdringing zal niet
zoo betreurd worden. X.
Goes. De commissie voor Ontvangst
der Bóeren-Generaals alhier deelt mede,
dat aan collecten te Goes, verkoop zitplaatsen
Kerk, en eene extragift van duizend gul
den, samen is ontvangen f 2807,59* en dat
met inbegrip der collecten van eenige dor
pen bereids f 4000 aan de Generaals voor
het Boerenhulpfonds is overgemaakt.
De collecte bracht op teKrabbendijke
f105; Kloetinge f108; Schoie f 77,45
Wolfertsdijk f 360; Wemeldinge f 177
Waarde f118; Wilhelminadorp f 17.
In sommige dorpen wonen schatrijke
boeren, zoodat wij gerust kunnen zeggen
dat de opbrengst daar zeer dunnetjes was.
Men mag nu gerust zeggen en daar is
nu de gift van die en die ook nog al bij
De collecte te Goes overtrof evenwel onze
verwachting, ook die te Wolfertsdijk is
mooi.
Middelburg. Van liberale zijde is can-
didaat gesteld voor den gemeenteraad mr.
R. Fruin.
Vlissingen. De afdeeling van den Bond
bedoeld de 118 meters hooge, vierkante
toren, ongeveer in het centrum der stad
en dagteekenend uit de laatste helf der
12e eeuw.
Boven op de ijzeren spits, 36 Meters hoog,
staat als windwijzer een verguld koperen
draak van meer dan drie Meters. Binnen
den toren bevinden zich twee groote, vier
kante zalen, boven elkander, met fraaie,
gothische ramen.
Wanneer de bezoeker een kleine vier
honderd treden op de vrij donkere en
ongemakkelijke trap naar boven is geklom
men, bevindt hij zich op de derde galerij
en wel 32 M. boven den beganon grond.
Hier geniet hij een heerlijk vergezicht over
een groot deel van Vlaanderen. De stad
breidt zich aan den voet uit en vertoont
met de onregelmatige indeeling van straten,
pleinen en rijen huizen een panorama, eenig
in zijn soort. Hot gezicht loont dubbel
de moeite, aan het klimmon verbonden.
Toen eenmaal Karei V, in een intiem ge
sprek met zijn veldheer, den hertog van
Alva, zich beklaagde over het leed, dat hij
van zijne oproerige vaderstad te verduren
had, wist deze geen beter redmiddel aan
de hand te doen, dan de trotsche, oproerige
stad met den grond gelijk te maken.
Van zulke krasse maatregelen wilde echter
zijn keizerlijke meester volstrekt niets weten.
Zonder verder een woord te spreken,
bracht hij den ijzeren hertog langs de hooge
trap boven op het platform van den toren.
Daar breidde zich de stad, welke Karei
zoo na aan het hart lag, in al hare be
koorlijke levendigheid voor hun oog uit.
van Nederlandsche Onderwijzers heeft be
sloten de eaudidatuur van den heer Jacobze
(lib.) voor lid van den gemeenteraad in
district I tegenover den districts-schoolop-
ziener den beer J. H. Blum krachtig te
steunen. De staatkunde dezer heeren
het is doorzichtig gaat niet tegen den
onpartijdigen schoolopziener maar tegen
den man die in het private leven voor
stander is van de vrije school. En daar
Ylissingen onder de 17 gemeenteraads
leden al drie voorstanders der vrije school
heeft, zou met de verkiezing van no. 4
de openbare school gevaar kunnen loopen
Het klinkt wel eenigszins bespottelijk.
Vlissingen. Gisteren, Zondag, is alhier
aan den wal gebracht het lijk van den
Duitscher Harry Petersmorek, stoker aan
boord van het Engelsch stoomschip „Orestes"
op reis van Antwerpen naar Londen.
Genoemde Petersmorek is hedenmorgen
ter hoogte van Borssele dood liggende ge
vonden op de stookplaats van gemeld schip.
Vermoedelijk is hij ten gevolge van hart
verlamming of door eene andere oorzaak
van de ladder gevallen waarmede men
naar de stookplaats afdaalt. Het lijk is
naar het lijkenhuisje op de algemeene be
graafplaats alhier o\ 'gebracht.
Met ingang van 1 November 1902
zijn in Zeeland verplaatst de kommiezen bij
's rijks belaatingenF. W. Boes le klasse
van Zierikzee naar Middelburg J. de Vuijst
2e kl. van Terneuzen naar ZierikzeeF.
A. Groenewoud 3e kl. van Renesse naar
Terneuzen I. Risseeuw 3e. kl. van Sas van
Gent naar Renesse A. van Nieuwenhuize
4e kl. van Cortgene naar Sas van Gent
D. J. Jansen 3e kl. van St. Maartensdijk
naar CortgeneM. T. E. Nederhand 3e kl.
van Hoedekenskerke naar St. Maartensdijk
M. D. J. H. van den Brink 3e kl. van
Veldzigt naar Hoedekenskerke J. C. Maat
4e kl. van Kauter (gedetacheerd te Sas van
Gent) naar VeldzigtT. B. Tas 3e kl. van
Sas van Gent naar Oud-Beijerland (tijdelijk)
(6 Oct.)J. Kesteloo 4e kl. van Hontenisse
naar KauterA. Beun 4e kl. van Echt
naar HontenisseP. Bouwens 4e kl. van
Oostburg (tijd. gedetacheerd Sluis) naar
Sluis; A. Looi 3e kl. van IJzendijke naar
Vlissingen (haven)L. Michielsen 3e kl.
van Oostburg naar Yzendijke; J. de Ronde
3e kl. van Bruinisse naar OostburgP. J.
Stoutjesdijk 3e kl. van Koewacht naar
Bruinisse J. J. de Vuijst 4e kl. van Kauter
(■gedetacheerd te Koewacht) naar Koewacht
«Veuillez me dire, monsieur le due", zoo
sprak de machtige vorst tot den hoogge
voelenden Don, terwijl hij hem de stad en
hare omgeving toonde, »veuillez me dire,
eombien faudrait-il de peaux d'Espagne,
pour faire un gant de cette grandeur?"
Of de hertog op deze heel leuke vraag
direct een passend antwoord gereed had.
vermeldt de geschiedschrijver niet.
Beneden in den toren is de gevangenis,
meer algemeen bekend onder den naam van
«Mammelokker". De naam is ontleend aan
een bas-relief, boven den ingang aan de
zijde van de Botermarkt eene jonge vrouw
voorstellende, die een in ketenen geklonken
grijsaard voedt.
In dezen toren nu werd Walraven en
zijne medeplichtigen eenigen tijd opgesloten.
Van daar werd hij later mot zijn dorps-
genooten onder streng geleide ten o ver-
vloode waren de gevangenen gebonden
van Gent naar de gevangenis te Eecloo
getransporteerd.
Daar brachten zij eenigoweken tusschen
hoop en vrees door. Eindelijk brak de dag
van bet verhoor aan.
Walraven werd voor het «Tribunaal cor
rectioneel" gebracht.
De president der rechtbank was een
hoogst humaan man.
De goedige blik der heldere oogen, de
vriendelijke, minzame toon van zijn spreken,
kortom de geheele wijze van optreden, dit
i) De fijnheid dezer woordspeling gaat bij
de vertaling te loor. Daarom blijft deze laatste
achterwege.
J. L. Martens 4e kl. van Kauter (tijd.) naar
KauterD. Sloof 4e kl. van Sluis naar
Rotterdam (tijdelijk)H. Post 4e kl. van
Zniddorpe naar Leiden (tijd. (15 Oct.)T.
L. Coonen 4e kl. van Well naar St. Jan
steen en de surnumerair K. O. Gesner
v. d. Voorst, van Middelburg naar Rotter
dam. Geplaatst te Middelburg de surn. 0.
M. L. de Haan en J. v. Koningsdaal.
Te St. Philipsland is van den
schapenhouder Van Nieuwenhuijzen, in den
Willem-Frederik-Karel-polder, de schaaps
kooi afgebrand, waarbij tevens veel hooi
is verloren gegaan.
Te Borssele was Woensdag eene
koe, op de klavers grazende zoo dik ge
worden dat zij dreigde te bersten. De
eigenaar merkte het tijdig op, stak in den
mond van de koè een stok overdwars, dien
vastbindende aan de horens, en liet het
dier met aldus geopenden mond rondwan
delen. Het gelukkig gevolg van den maat
regel was de geneziüg der koe.
De heer G. J. Boot, van Haamstede,
surnumerair bij 's Rijks belastingen, is
met 1 Nov. a. s. aan de directie te Rot
terdam geplaatst.
Candidaten voor den vacanten Kamer
zetel in Gouda zijn nudr. H. Gorter (s. d.),
mr. M. M. Schim v. d. Loeff (lib.), mr. S.
de Vries (antir.). De r. k. en vrij antir.
kiesvereenigiDgen hebben zich nog niet
uitgesproken. Het is 22 Oct. stemming en
3L Oct. herstemming. Veranderd wegens
Joodsehe feestdagen.
Eon knaapje te Schoonhoven ge
raakte bij het vervoeren van rioolbuizen
daaronder en overleed aan de gevolgen.
Te Hekelingen liet een meisje een trek
pot met kokende thee vallen, de inhoud
kwam op haar broertjes terecht die vele
brandwonden bekwameneen is reeds over
leden. Een reeds 92 jarige landbouwer
te naasheeze bracht zijn koe uit de wei
naar den stal, onderweg schrok bet beest
en wierp hem omver, met het gevolg dat
hij reeds des avonds overleed.Een stu
kadoor te Arnhem, werkzaam aan een
café viel tengevolge van een misstap van
het steiger en stierf aan de gevolgen.
Te Neeritter is een landbouwersvrouw
van een met hooi beladen kar gevallen en
aan de gevolgen bezweken. Te Kerk-
rade kreeg een werkman in een spiegel-
fabriek een kist die uit de strop schoot
op het hoofd en bleef op de plaats dood.
alles te zamen, deed onzen smid haast
vergeten, dat hij voor den rechter stond.
Een enkele blik in de omgeving overtuigde
hem daarvan echter op ondubbelzinnige
wijze.
«Hoe is uw naam en voornaam vroeg
hem de President.
«Adriaan Walraven", was het kort en
goed.
«Ouderdom?" «57 jaren".
«Beroep «Smidsbaas te Zaamslag, land
van Axel."
«En vroeger Agent-municipaal van die
commune, niet waar?"
«Jawel, president."
«Juist, alles comform de stukken."
«Ga daar nu maar even zitten, daar op
de bank."
De manier, waarop die laatste woorden
werden uitgesproken, verlevendigde den
moed van beklaagde.
Zonder eenig verlof tot spreken te vragen,
nam onze smid de enkele oogenblikken
waar, dat de rechter de processtukken
doorbladerde, om dezen te betuigen, dat
hij de aangenaamste stonde in den tijd van
tien maanden beleefde, daar mijnheer de
president hem nu zeker wel eens zou willen
mededeelen de reden zijner langdurige ge
vangenschap.
De rechter kijkt even op, ziet Walraven
in de oogen en zegt heel kalm «Als ge
dan maar luisteren wilt."
Heel bedaard en langzaam wordt nu de
acte van beschuldiging voorgelezen.
Walraven spitste zijne ooren om toch te
zorgeD, dat geen enkel woord hem ontsnapte.
Te Kruisdorp was een dienstbode van
een landbouwer bezig veevoeder te koken
toen eensklaps haar kleederen in brand
vlogen. Daar het volk naar het land was,
kwam hulp te laat, om te blussehen. Do
arme meid is onder hevige pijnen bezweken.
Een gevangeniswagen, die bij den
intocht der Bóeren-Generaals te Leeu
warden achter den stoet aanreed, als be
hoorde hij er bij, met drie soldaten er op,
trok de aandacht van het opgewonden pu
bliek. „Daar hebben ze Sjamberlijn in mee
gebracht,'" zei een stem uit de menigte.
Raadselachtig. Een vader en dochter
en moeder en zoon meldden zich te Hal
steren aan bij den ambtenaar van den
Burgerlijken Stand om in ondertrouw te
worden opgenomen.
Cholera in Egypte. De laatst uitge
geven statistiek vermeldt: Te Caïro 9
dooden, 9 nieuwe gevallen; te Alexandrië
17 dooden, 20 nieuwe gevallen. In de
andere districten 461 dooden, 558 nieuwe
gevallen.
Be aardbeving in Turhestan wordt be
vestigd. Een groot aantal gebouwen, waar
onder de EDgelsche residentie, zijn verwoest.
In de nabijheid van Kashgar heeft de aard
beving 667 slachtoffers gemaakt en meer
dan 1000 gewonden. De aardschokken
werden door een ontzettende hitte gevolgd.
Morgans scheepvaarttrust. Men ver
wacht, dat de volgende week de consoli
datie van Morgan's trust zal plaats hebben.
Het kapitaal zal, zooals bekend, uit 200
millioen dollars bestaan, waarvan 25% is
geplaatst. Men rekent, dat de in de trust
betrokken maatschappijen van 12 tot 15
millioen dollars bedrijfskosten per jaar zul
len besparen.
Columbia. Regeeringstroepen zijn te
Colon geland; de opstandelingen zijn naar
Aguadulce teruggetrokken. In het bin
nenland moet de rust hersteld zijn.
Uit Armenië wordt geseind, dat op
verschillende plaatsen de staat van beleg
is afgekondigd. De tegenwoordigheid van
vreemde consulaire agenten maakt den
toestand niet beter. De Armenische be
volking verkeert in de grootste vrees en
in alle dorpen liggen Turksche troepen,
die tegenover de bevolking onmeedoogend
optreden.
Marokhaansch gevangenisweien. Blijk
baar heeft Marokko een tik gekregen van
den Europeeschen gevangenisfilantropie-
Gedurende de lezing fronste bij herhaalde
lijk de wenkbrauwen. Nu en dan had bij
zelfs moeite om zich te bedwingen en zijne
woorden in te houden.
Een herhaald hoofdschudden was bewijs
te over, dat hij het volstrekt niet eens was
met den inhoud van het gelezene. De
President deed alsof hij één en ander aiet
bemerkte, doch vroeg na de voorlezing,
met heldere, vriendelijke stem «Hebt ge
ook iets aan te merken op het gelezene
«Jawel, President, en niet weinig ook."
«Laat dan maar eens hooren, man."
«O, dit kan ik kort en goed zeggen,
Mijnheer. Bijna alles, wat mij in het pro
cesverbaal wordt ten laste gelegd, is vuige
laster en door valscho getuigen tegen mij
ingebracht."
«Dus ge ontkent de feiten, waarvan men
u beschuldigt?"
«Jawel President, ten volle."
„In dit geval is verdere behandeling hiei
overbodig en uwe zaak voorloopig afge
daan."
Een volgende beklaagde
Op het zelfde oogenblik kwam een ge
rechtsdienaar op Walraven toe die hem
uit de zaal wegleidde. De man werd naar
de gevangenis teruggebracht en had daar
den tijd om over zijn treurig lot na te
denken. Het lag echter geenszins in de
bedoeling, hemhier lang gevangen te houden.
Walraven werd met de andere gevange
nen uit het kanton, waaronder ook v. Alten,
over Assenede naar Axel gebracht.
(Wordt vervolgd
