NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND No. 182. 1902, Dinsdag 9 September 16e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER AÜVERTENTIËN VOOR DE ROEKEN. 10. rEITILLETOU. ADRIAAN WALRAVEN, elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,026. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. De Redactie van ons blad ontving nog f 2 van D. R. te Goes, f 2,50 van L. v. R., Cadettenschool te Alkmaar. Met het vorige totaal f 8,50. Wij durven dit bedrag nog niet aan de Generaals overmaken, overtuigd als wij zijn dat meerdere giften zullen volgen. Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, Goes. F. P. D'HUIJ, Middelburg. P. S. De geldelijke schade door de Engel - schen den Boeren aangedaan bedraagt, niet ruim genomen, 900 miljoen gulden. Hetgeen de Nederlandsche pers bijeenbracht, om aan de generaals ter hand te stellen be draagt nog geen tienduizendste gedeelte er van. Wie kan, geve nog wat, al is 't nog zoo weinig. 8 September 1902. Middelburg. Onderstaand request met bijlagen is aan den Gemeenteraad alhier ver zonden Aan den Edelachtbaren Raad der ge meente Middelburg geven met eerbied te konnen de ondergeteekenden, uitmakende het bestuur van de afdeeling Middelburg van den Vrouwenbond tot verhooging van het zedelijk bewustzijn, dat zij met belang stelling hebben kennis genomen van het feit, dat eenigen tijd geleden een ingezetene dezer gemeente tot burgemeester en wet houders de aanvrage, bedoeld in art. 4 der verordening op de publieke huizen in deze gemeente, heeft gericht, aan welke aanvrage geen gevolg is kunnen worden gegeven, omdat geen der in deze gemeente verblij vende geneesheeren bereid werd gevonden tot het verrichten van het onderzoek, in art. 5 dier verordening voorgeschreven dat een en ander er hare aandacht op heeft gevestigd, dat deze verordening nog altijd van kracht is en het alleen aan bijzondere omstandigheden te danken is geweest, dat zij ditmaal niet werd toegepastdat adres santen op de gronden, ontwikkeld in de bijgaande memorie, het bestaan dezer ver ordening ten zeerste betreuren en meenen, dat de openbare prostitutie niet moet wor den gereglementeerd maar principieel be streden, reden waarom zij zich eerbiedig tot den Gemeenteraad wenden met verzoek die verordening in te trekken en te ver vangen door eene in den geest der hierbij in afschrift medegedeeldo verordening, die door den Raad der gemeente Arnhem is vastgesteld. de smid -van Zaamslag. Épisode uit den Fransehen tijd.) Het was op Dinsdag 13 November 1798 den 23en Brumaire 7e jaar der Fransche republiek denzelfden dag, waarop Zaam- slag van zijn torenklok beroofd werd, dat het huisgezin en de familie van Adriaan Walraven benevens tal van dorpelingen in zak en asch ter neder zaten. Er was waarlijk reden toe. Op dien Dinsdag waren de commissaris van het kanton, de welbekende Stroes, de vrederechter en andere autoriteiten naar het dorp gekomen, om de burgers voor de vroegere ongeregeldheden te doen boeten en alzoo het gezag van het Fransche gou vernement te handhaven. Genoemde commissaris, die een ander half jaar vroeger reeds op minder aange name wijze kennis gemaakt had met de Zaamslagsche burgerij en wien die kennis making nog altijd heugde, achtte het alles zins geraden, ook voor het werk, dat zij moesten ten uitvoer brengen, een dertig veertig Fransche soldaten, allen goed gewapend, vooruit te zenden. In den namiddag wemelde het van sol daten en burgers op het dorpsplein in de onmiddellijke nabijheid van de kerk. Veler oogen keken en tuurden naar boven in de richting van den toren, waar men bezig was, op hooger bevel natuurlijk, om de 't Welk doende enz. (get.) A. VerheijdenLandskroon Schou ten, C. C. FruinNiemeijer en C. Slote- maaer de BruineDe Jong. Toelichting. Tegenover de openlijke prostiutie kan door de overheid drieërlei houding worden aangenomen zij kan haar reglementeeren, ignoreeren of verbieden. Welke dier drie stelsels verdient uit een hygiënisch oog punt het meeste aanbeveling De prosti tutie is een kwaad, dat op hygiënische gronden moet bestreden worden, omdat zij de oorzaak is van verschillende walgelijke ziekten, waaronder er eene is, de syphilis die niet alleen besmettelijk is en dus per sonen, die met een daaraan lijdend persoon ontucht plegen, eveneens besmet, maar ook erfelijk en dus overgaat op de kinderen en verdere nakomelingen van den zieke. Het is dus duidelijk, dat het tweede stelsel, dat de zaken laat zooals zij zijn en de prostitutie niet bestrijdt, uit een hygiënisch oogpunt in elk geval afkeuring verdient. De hygiene eischt bestrijding der prostitutie. Hoe De oude officieele gezondheidsleer geeft daarop ten antwoord door reglemen teering, waarbij het voornaamste voorschrift dit is, dat geene vrouw zich aan prostitutie mag overgeven, tenzij zij op gezette tijden van overheidswege geneeskundig onderzocht en gezond bevonden is. Daardoor, zoo redeneert men, worden de zieke vrouwen, die de smetstof bij zich hebben, buiten de aanraking met mannen gehouden en dus verhinderd de smetstof aan hen mede te deelen. Dit stelsel zou uit een hygiënisch oogpunt inderdaad alle aanbeveling ver dienen. zoo het behoorlijk en absoluut kon worden toegepast. Maar dat kan het niet. Vooreerst heeft zulk een onderzoek der publieke vrouwen altijd op vaste tijden plaats. Bij de eerste aanraking na het onderzoek kan de vrouw besmet geraken, en eer zij opnieuw onderzocht en besmet verklaard zal zijn, zal zij aan verschillende mannen de smetstof hebben meegedeeld, Wilde men de keuring werkelijk van nut doen zijn, men zou de vrouw na elke aan raking met een man moeten onderzoeken. In de tweede plaats heeft de syphilis deze eigenaardigheid, dat geen medicus a priori kan verklaren, dat zij genezen is, die ziekte kan jaren lang latent blijven d. w. z. zich bij den zieke door geen enkel ken merk vertoonen, en toch kan die zieke in die latente periode de smetstof op anderen klok te verwijderen. Voor het laatst op dien dag hoorden de dorpelingen den hamer op de bel neervallen het was de klok slag van half twee. Een klein zestal jaren ongeveer moest Zaamslag het zonder klok zien te stellen. Eerst den tweeden Zondag van Hooimaand 1803 nadat de bel den vorigen dag in den toren was opgehangen werden de godsdienstoefeningen der gemeente bij ver nieuwing plechtig door klokgelui aange kondigd. Nadat dit werk op dien middag zonder eenige stoornis was afgeloopen, bleven vele soldaten volgens gegeven order zich op houden in de nabijheid van Walravens smidse aan de oostzijde van het dorp. Aan vele dorpelingen, die om zoo te zeggen, elke beweging der Fransche sol deniers gadesloegen, kwam die handelwijze wel eenigszins verdacht voor. Reeds van overlang wist men, dat de Agent niet in al te best blaadje stond bij het gouvernementdaarenboven had men alles vernomen van de beschuldiging bij den commissaris ten laste van Walraven ingebracht. Dit alles te zamen hield vele burgers in spanning. »Dit is om Walraven te doen", hoorde men allerwegen. »Daar kun je gerust op aan, ze hebben al zoo lang op hem ge loerd. Nu is hij er bij." De man, over wien de gesprekken aldus gingen, en met wiens vermoedelijk treurig lot vele dorpelingen begaan waren, ver- overbrengen. Al bemerkt dus de medicus aan eene publieke vrouw geen enkel teeken van syphilis, dan is dat geenszins een be wijs, dat zij niet met de ziekte behept is en dat zij die ziekte niet aan anderen zal mededeelen. Zelfs een streng geneeskundig onderzoek kan geen afdoenden waarborg geven tegen de besmettting. Dit is het oordeel van zulke bevoegde autoriteiten als prof. Chanfleury van IJsselstein') en dr. Hermanides,2) Eindelijk baat de keuring der publieke vrouwen niet tegen de zoo genaamde «mediate contagion", hierin be staande, dat de gifstof van den eenen man, die met eene vrouw gemeenschap heeft, wordt overgebracht op een tweeden, die daarna met haar in aanraking komt, zonder dat de vrouw zelve besmet wordt.3) b' De keuring moge geen afdoende maatregel tegen de verspreiding der syphilis zijn, zal men zeggen, maar zij verhindert toch in elk geval de kans op besmetting, de ergste patiënten worden dan toch buiten aanraking gebracht. Daartegenover staat, dat de keuring eene valsche zekerheid ver wekt, het is b. v. meermalen opgemerkt, dat het bezoek aan publieke huizen na afloop der keuring sterker is dan anders') personen, die zich anders voorzichtig heidshalve zouden hebben onthouden, ver trouwen nu op het officieele cachet van veiligheid, dat de keuring verleent en worden toch besmet. Daarbij komt, dat het stelsel der keuring met zich brengt, dat de vrouwen, die zich aan ontucht overgeven, worden bijeengebracht in publieke huizen, die als het ware centra van besmetting vormen. Het is zeer twijfelachtig, of het voordeel, dat de verwijdering van enkele zieke vrouwen medebrengt, door deze na- deelen niet dubbel opgewogen wordt. Wil men het kwaad in den wortel aan tasten, dan verbiede men het houden van huizen van ontucht. «Bijaldien dan", zegt prof. Chanfleury van IJsselstein5), „de ge volgde methode niet deugt, is er dan geen andere weg, langs welken men het nadeel van de algemeene gezondheid van de pro stitutie kan tegengaan Enkel de visitatie Het toezicht op de prostitutie uit een hygiënisch oogpunt beschouwd blz. 9. 2) Reglementeerde der prostitutie, hygiënisch gerechtvaardigd blz. 26-38. 3). Hermanides a. w. blz. 3841. 4). Chanfleury van IJsselstein a. w. blz. 10. Hermanides a. w. blz. 44 en de daar aange haalde schrijvers. h. a. w. blz. 13 en 14. moedde in het minst geen onraad. Hij stond oogenschijnlijk vroolijb en opgeruimd met eenige zijner vrienden en kennissen, allen Zaamslagsche burgers, naar gewoonte in de smidse te kouten. Toch sprak diepe ernst uit 's mans ge laat. De oppervlakkige toeschouwer be merkte echter niets daarvan. Voor hem was burger Walraven ook nu, de vroolijke, gezellige smid van altijd, al liet hij ook op dit oogenblik zijne kwink slagen en scherts achterwege. Maar voor den meer intiemen vriend, meer bepaald voor den huisgenoot en het familielid spelden die rimpels in het hooge voorhoofd boven de zich nu en dan fron sende wenkbrauwen inderdaad niet veel goeds. Nu er was wel reden om de zaken ernstig op te nemen. Wat was er in den laat- sten tijd op Zaamslag al niet voorgevallen. En het gebeurde op dezen namiddag gaf bij vernieuwing overvloedig stof tot denken en tot praten. Onze smid was er de man niet naar, om alle daden van het gouver nement klakkeloos goed te keuren en er ja en amen op te zeggen. Het was er verre van daan. De gedachte alleen, dat de burgerij zou afgestraft worden, was hem reeds hinderlijk, de wijze waarop ergerde hem in hooge mate. Hij wachtte zich echter wel, om den eerste den beste zijne afkeuring over dit alles te konnen te geven. Dat ware in de gegeven omstandigheden al te gewaagd. van overheidswege af te schaffen zal zeker niet ten doel voeren, wanneer men daarbij de zaak overigens haren gang laat gaan. Dan blijft het gevaar van besmetting bestaan, niet alleen voor die personen, die de pu blieke gelegenheden opzoeken, maar ook voor de ongelukkige slachtoffers van hun misdragen. Neen men ga verder en verbiede ten strengste het houden van publieke huizen van ontucht en elke prostitutie. Dat is de zekerste weg om die bronnen van infectie te verdwijnen." Tegen dit stelsel wordt aangevoerd, dat de opheffing der publieke prostitutie de clandestiene in de hand werkt. Die bewering steunt op de door niets bewezene veronderstelling, dat de gelegenheid om ontucht te plegen onder bepaalde omstandigheden altijd even groot moet zijn. Is daartoe in publieke huizen geene gelegenheid, dan zal men elders bevredigiging van die lusten zoeken. Men vergeet daarbij, dat in vele gevallen de gelegenheid den dief maakt. Hoe vaak komt het niet voor, dat eenige gezeten burgers, leden eener vereeniging of cor poratie, die jaarlijks eene feestelijke bijeen komst houden, of eenige jonge lieden, die voor het een of ander feest, een voetbal wedstrijd b. v. samenkomen, na afloop van hun gemeenschappelijk diné gezamenlijk een of meer bordeelen zoeken en daar zich laten verleiden tot het plegen van hande lingen, die hen voor altijd ongelukkig maken Waren de publieke huizen er niet geweest, die gezelschappen zouden zeker zich niet en corps in de verleiding be geven hebben. De huizen van ontucht met de daaraan verbonden keuring bevorderen de onzede lijkheid en dus ook de syphilis, die men juist bestrijden wil. Dat de clandestiene prostitutie door het afschaffen der bor deelen zou worden bevorderd, is door niets gestaafd. De statistieken, waaruit men dat heeft willen opmaken, missen alle waarde, daarover is men het thans eens.8) Ook zonder die afschaffing is de clandestiene prostitutie in de laatste jaren sterk toegenomen. Toch zijn er nimmer van overheidswege pogingen aangewend om het getal bordeelen te ver meerderen ten einde de clandestiene pro stitutie bestrijden. Maar waarom dan de bestaande, die de clandestiene prositutie niet verminderen, in stand gehouden Bovendien is uit een hygiënisch oogpunt 6). Chanfleury van IJsselstein a. w. blz. 12 Hermanides a. w. blz. 63 vlg. En zich roekeloos in gevaar begeven, dat kon hij altijd. Van uit de smidse had hij voor zoover doenlijk de bewegingen der vreemde gasten op zijn gemak gevolgd, en was vervolgens even buiten op straat gaan zien, hoe eenige manschappon door groepjes dorpelingen hier en daar nagegluurd, bezig waren in den toren de noodige toebereidselen te maken tot het wegnemen der bel. Verontwaardigd had hij zijne oogen af gewend van dit weerzinwekkend tooneel, en was toen de smidse weör binnengegaan, waar wij hem in druk gesprek vonden met eenige zijner meest vertrouwde vrienden. De forsche, welgebouwde gestalte van onzen smid maakte geen onaardige .ver tooning te midden van het gezelschap, waarvan hij blijkbaar de hoofdpersoon was. De plooien op 's mans gelaat, de vrije opslag van het koel gebiedend oog, de beweging van de stevige, ruwe handen, waarmede hij af en toe gedurende den loop van het gesprek trachtte, zijne argumenten kracht bij te zetten, dat alles wettigde volkomen den indruk, dat onze Walraven volstrekt geen man was, om alleen in stille, rustige overpeinzing kracht of troost te zoeken. Met welgevallen hoorden de aanwezigen blijkbaar de redeneering van den levendigen smid aan. Nu en dan ten minste was een lichte hoofdknik of een flauwe glimlach om de lippen bij sommigen het bewijs van volko men instemming met 's mans woorden. clandestiene prositutie naar het oordeel van bevoegde personen7) minder gevaarlijk dan de publieke, die ware brandpunten van besmetting schept. Het schijnt dus niet twijfelachtig, dat de beste weg tot bestrij ding der prostitutie uit een hygiënisch oogpunt die weg is, die ook de meest natuurlijke ishet bestrijden van de oor zaak der kwaal door het verbieden van die inrichtingen, waar de ziekte het weligst tiert en het meest wordt verspreid. Behalve uit een hygiënisch kan het prostitutievraagstuk ook uit een juridisch oogpunt worden beschouwd. Uit dat oogpunt verdient de keuring en de regle- menteeringin het algemeen beslist afkeuring. In alle gemeentelijke verordeningen, waarbij de ontucht wordt gereglementeerd, heerscht eene stuitende ongelijkheid tusschen de beide sexen, ten nadeele der vrouw. De keuring gaat uit van de leer der minder waardigheid der vrouw. Immers de keu ring wordt alleen toegepast op de vrouw, niet op den man, hoewel deze laatste juist de ziekte zal overbrengen op geheel on- schuldigen: zijne echtgenoot en zijne kinderen, hoewel de «mediate contagion" alleen door een onderzoek van den man kan worden geweerd. Men heeft eene keuring der mannen nooit aangedurft, omdat men gevoelde, dat dat te veel zou strijden tegen het begrip der persoonlijke vrijheid van den mandat het stelsel der keuring tegen de persoonlijke vrijheid van de vrouw evenzeer indruischt, schijnt men niet te hehben opgemerkt. Ook in deze gelde gelijk recht voor man en vrouw. Daarbij komt, dat het stelsel der publieke huizen de oorzaak is van dien verfoeilijken handel in blanke slavinnen, waartegen men al zoo veel heeft gesproken, maar waartegen men niets doet, zoolang men de débouchés van dien handel van overheidswege toelaat en beschermt. Geen reglementeering dus der prostitutie, maar ook geen laisser faire, waardoor de overheid te kort zou schieten in de uitoefe ning harer taak zorg voor de volksgezond heid. Blijft dus bestrijding der prostitutie door het verbeiden van het houden van huizen van ontucht, waartegen uit een juridisch oogpunt niets te zeggen valt. Men heeft wel beweerd, dat de gemeentelijke wetgever niet bevoegd zou zijn tot het nemen van zulke maatregelen, maar het 7). Chanfleury van IJsselstein a. w. blz. 14. Hermanides a. w. blz. 57. Te midden van dit geanimeerd gesprek traden onverwachts eenige vreemde, net- gekleede heeren de smidse van burger Walraven binnen. Het waren de mannen van het gerecht, eene commissie belast om een onderzoek in te stellen in zake de aanklacht togen zijn persoon, in kwaliteit van Agent der com mune van Zaamslag ingebracht. Met één oogopslag herkende de smid een drietal der onverwachte bezoekers, en wel behalve den vrederechter en een deur waarder uit het naburige Axel, den welbe kenden kantons-commissaris Stroes. Deze laatste groette bij het binnentreden Walraven en zijne vrienden vrij koel. Daarop wendde hij zich onder doodelijke stilte tot het aanwezig gezelschap, dat met groote oogen de binnengekomen heeren aanstaarde. «Burger," zoo klinkt het bevel van den man der wet, «wij verzoeken, dat gij lieden u verwijdert, er is hier op het oogenblik wel wat anders te doen dan te praten. We zijn hier om zaken te doen. Hoe eer we kunnen beginnen, hoe beter". Onmiddellijk voldeden deze «brave lieden" aan het uitgedrukt verlangen van den com missaris. Met lange en ietwat bleeke ge zichten trokken zij achter elkander af, blijkbaar in hun schik, dat zij op die wijze den dans ontspringen konden. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1902 | | pagina 1