+-
Bekendmaking.
Kerknieuws.
School nieuws.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
meldden wij reeds ietsdie zijn zelfs
hooger.
Wij hebben (zegt de N. 72. C.) nu den
tekst voor ons van liet manifest, dat de
generaals Boiha, De Wet en De la lleij
den 29en Juli, den dag voor hun vertrek
uit Kaapstad, aan de Transvalers en Vrij-
staters hebben gericht.
Zij deelen daarin mede, dat de verga
dering te Vereeniging hun den 31on Mei
de opdracht heeft gegeven, in den vreemde'
geld te verzamelen „voor alle slachtoffers
van den oorlog, die op het oogenblik in
hulpbehoevenden staat vorkeeren."
Verder zeggen zij, dat zij nu gaver, gaan
ophalen „vooral om te kunnen voorzien in
het onderhoud van onze weduwen, weezen
en gewonden, en eveneens voor de huis
vesting en het onderwijs van de weezen.
Ook willen wij families, die tot armoede
zijn vervallen, ondersteunen."
Van belang is wat hier van het huis-
vosten en onderwijzen van weezen gezegd
wordt. Men herinnert zich uit de toespraak
van Sargant, directeur van onderwijs in de
nieuwe kolonies, op de bijeenkomst van
onderwijzers to Johannesburg, dat de En-
gelsche regeering Boerenweezen, die geen
verzorgers hebben of verzorgers die geeste
lijk en zedelijk in Engelsche oogen te laag
staan, naar een weloverwogen plan een
geheel Engelsche opvoeding denkt te geven.
Blijkbaar willen nu de Boereu met het
geld, dat zij hopen te krijgen, zooveel
mogelijk zelf voor de weezen hunner ge
vallen makkers zorgen.
Verder sporen de generaals aan tot ge
duld. „Laat u niet ontmoedigenweest
verdraagzaam; verlaat het land niet en
bidt onverpoosd." In hun afwezigheid
zullen de volgende heeren oen comité,
blijkbaar tot verdeeling van inkomende
giften, vormonSchalk Burger, advokaat
J. C. Smuts, advokaat Hertzog, ds. M.
Kriel, ds. Marquardt, ds. A. J. Louw,
penningmeester, en ds. J. M. Louw, sec
retaris.
Advocaat Smuts, de gewezen staatspro-
cureur van Transvaal, advocaat Jacobs en
advocaat de Wet, die allen in het veld
zijn geweest tijdens den oorlog, zijn toe
gelaten bij het hooggerechtshof. Smuts
heeft reeds in een zaak gepleit. Ook heeft
generaal Beijers zijn procureursambt te
Pietersburg weer opgevat.
Men meldt uit Algiers dat de Neder-
landsche kruiser Friesland daar is binnen-
geloopen met 10 Boeren-krijgsgevangenen
(dit weten wij reeds). Vijf hunner zijn
aan land gegaan, om over Marseille naar
Nederland te vertrekken. Zij vertolden
dat op Ceylon meer dan 4000 krijgsge
vangenen weigerden den eed van trouw
af te leggen.
Dr. Jurriaanse.
Deze Hollandsche dokter die tot het
einde van den oorlog, met nog een Duitsoher,
dr. Thieleman, de eenige was om de ge
wonde Boeren te behandelen, is in Holland
terug en heeft veel verteld dat ook onze
lezers interessoeren zal.
Hij zei dat de gezoi.de lucht oorzaak
was dat zoovele ziekten n wonden spoedig
genazen. Slechts zelden moest hij een
been afzetten; alleen wanneer de gewonde
er een dag of tien mee gelegen had en
kwaad vuur dreigde, moest lnj wel eens
tot amputeeren own gaan.
Het aantal gesneuvelde B .oren bedraagt
3700.
De oorlog kon niet voortgezet worden,
dewijl er geen eteu genoeg meer was, wel
wapenen ln 't oosten was de proviand op
de Wakkerstroom-, Bethal- en Standerton-
eommando's hadden niets meer in Ermelo
wijk I was geen vleeseh meer, alleen wat
mielieswijk III had nog iets, maar zeer
weinighet Heidelberg-commando had tien
«lagen lang van bedorven mielies geleefd.
Men had niets meer te eten, althans in
die streek, en moest 't dus wel opgeven.
In het Lageveld was het iets boter. En
ook in den Vrijstaat had men meer, vooral
in sommige streken, waar de Engelschen
niet kwamen. En dan had mon niet alleen
voor de commando's te zorgen, maar ook
voor de vele vrouwen en kindoren, die nog
in het veld waren.
Had men overal maar genoeg vleeseh en
mielies gehad. Het overige had men al
leeren ontberen, en de vindingrijkheid van
de Boeren voorzag in veel. De vrouwen
deden wonderen. Er was geen zeep meer,
de vrouwen maakten ze zelf; kaarsen
maakten ze. Er was geen zout; men nam
de droge, sterk zouthoudende modder van
een pan, deed daar water bij, en kookte,
als de vaste stoffen bezonken waren, zijn
vleeseh in de pekel. Vuurhoutjes werden
gemaakt, of men gebruikte tondeldoos of
brandglas. In den tijd, dat de perzikken
rijp waren, had men daaraan een heerlijk
voedsel. Die groeien in overstelpenden
rijkdom, zoodat men er de paarden en
varkens mee voeden kon. De paarden
werden er vet van.
Dr. Jurriaanse sprak met bewondering
van de Transvaalsche vrouwen. Het zijn
heldinnen, zeide hij. Men moet niet denken,
dat zij angstig werden als er in de buurt
geschoten werd. Rustig hoorden zij het
aan. Hij had 't bijgewoond, hoe de vrouw
van commandant Buhrmann, op wiens hoeve
in Ermelo dr. Jurriaanse zijn hospitaal had,
tegen de helling van een naburige hoogte
haar man met nog twee Boeren op een
troep khaki's zag stormen. En zij bleef
kalm.
Dr. Jurriaanse moest ook getuigen, dat
zijn landgenooten zich in den oorlog goed
gedragen hadden. Hij had 't niet gedacht,
maar hij kon nu zoggen, dat de Neder
landers oen ilinke dosis persoonlijken moed
hebben.
Tun slotte nog eun dappur stukje van
generaal Opperman, een der dapperste en
braafste commandanten, die de Boeren ge
had hebben. Ilij is gesneuveld. Bij don
tocht naar Natal, in September en Octobor
1901, kwam het bij Bloedrivierpoort of
Spieshoek, zooals de Boeren zeggen, tot
een ernstig gevocht. Daar zag dr. Jurri
aanse, dat Opperman geheel alleen een
vluchtend Engolsch kanon achtorop reed.
Hij haalde het in, en rukte de voorste
paarden bij de teugels om. »Hands up!"
riep hij den zes of zeven Engelschen toe,
die bij het kanon waren zijn geweer,
eon Mauser-revolver, bleet intusschen aan
zijn zij hangon. De soldaten schoten echter
op hem. Toen eerst nam Opperman zijn
Mauser-revolver en logde aan. En al de
Engelschen staken hun handen op.
Goes. Zij, die verlangen begiftigd te
worden met het eereteeken voor langdurigen
werkelijken dienst bij de schutterij, worden
door Burgemeester en Wethouders uitgenoo-
digd, om, met overlegging van een staat van
dienst, waaruit blijkt, dat zij gedurende vijf
tien jaren en langer voor zichzelven in wer
kelijken dienst zijn geweest en zich aanhou
dend onberispelijk hebben gedragen, vóór of
uiterlijk op den 21 Augustus eerstkomende,
zich aan te melden ter secretarie van de ge
meente.
Goes. Belasting op Bedrijfs- en andere
inkomsten.
Het hoofd van het Plaatselijk Bestuur brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat bij hem
ingekomen en aan den Ontvanger der Directe
Belastingen verzonden is het kohier no. 3 der
belasting op bedrijfs- en andere inkomsten,
dienst 1902/1903, voor deze gemeente, invor
derbaar verklaard door Directeur der Directe
Belastingen enz. te Middelburg den 2 Augus
tus 1902 no. 550; dat ieder verplicht is zijnen
aanslag, op den bij de wet bepaalden voet,
te voldoen en dat heden ingaat de termijn
van zes weken, binnen welken daartegen be
zwaarschriften kunnen worden ingediend.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Warffum, H. Quack te De
venter te Made-Drimmelen, D. C. Hie-
bendaal, cand. te Elden te Zalt-Bommel,
A. Stamrood te Grootebroek.
Bedankt voor Assen door J. A. Prins te
Epe (verbeterd berichtvoor Goudriaan
door J. G. Haselager, cand. te Amsterdam
voor Zegveld door J. M. Ph. Schippers
te Huizen.
»Ds." M. H. A. v. d. Valk te Soest
(niet te Scheveningen gelijk wij abusieve
lijk meldden) heeft zich volgens de N. Prov.
Gron. Grt. beroepbaar gesteld in de Herv.
Kerk en ontving reeds van twee gemeenten
toezegging. Gelijk men weet was hij eerst
eandidaat bij de geref. kerken, daarna pre
dikant bij de chr. geref. kerk te Aarlan-
derveen, vervolgens voorganger bij een
vroeger geref. kerk te Murmerwoude, ein
delijk predikant te Muskegon in een kerk
gesticht door ontevredenen die uit de
aldaar gevestigde geref. kerk waren weg-
geloopeu (Emmanuelkerk)werd daar uit
zijn ambt ontzet en vestigde zich hierop
als rustend predikant te Scheveningen.
Blijkens (misschien wel wat eenzijdige)
mededeeling in de N. Pr. Gr. Crt. was de
kerk van Muskegon deel der presbyteri-
aansche kerk in N.-Ainorika, welke kerk
met de Ned. Herv. kerk in correspondentie
staat. Is dit juist, dan zal ds. v. d. Valk
zich natuurlijk niet aan een colloquium
doctuin behoeven te onderwerpen.
Bij de synode is een schrijven in
gekomen van mej. van der Blom c. s. te
Leiden, die, evenals vele anderen, door
den kerkeraad van Oudshoorn als lidmaten
zijn aangenomen, maar door den kerkeraad
van Leiden niet zijn ingeschreven. Zij
vragen dat maatregelen zullen genomen
worden, dat zij nog als lidmaten te Leiden
zullen ingeschreven worden, nadat zij ver
geefs zioli tot het classicaal en tot het
provinciaal bestuur gewend hebben. De
Synode oordeelde dat de reglementen haar
geen macht geven den kerkeraad van Leiden
tot inschrijving van die jonge menschen
te dwingen.
Geref. Kerken.
Tweetal te HouwerzijlE. J. Koppe te
Idskenhuizen en N. G. Kerssies te Bie-
zelinge.
Beroepen te De Krim, G. Wiersma te
Sleente Reitsum, R. v. Reenen te
Tzummarum.
Bedankt voor Driesutn door H. J. Heida
te De Leekvoor Ezinge door S. v. d.
Wal te Minnertsga.
Dr. S. J. D. Esser, zoon van den
bekenden en in Christelijke kringen zeer
gezienen vroegeren resident van Timor ver
trok heden met zijn eebtgenoote naar Ned.
Indië. Daar zal hij werkzaam zjjn als ge
neesheer aan het zendings-hospitaal te
Djokjakarta. Ds. De Gaay Fortman en dr.
Scheurer, geneesheer-directeur van dat hos
pitaal, die tijdelijk in ons land vertoeft,
richtten in een bijeenkomst, gehouden in
een der Gereformeerde kerken te Amster
dam, woorden van afscheid tot den heen-
gaanden geneesheer.
Aan de adviseurs en leden der Gene
rale Synode, welke den 12den dezer te
Arnhem geopend wordt, is een voorstel
toegezonden in zake het oprichten van een
fonds met het doel om lo. den predikan
ten te bezorgen een jaarlijksch emeritaats-
geld, zoo noodig op zeventig jarigen leeftijd
of bjj vroeger gebleken ongeschiktheid om
het ambt te vervullen 2o hunnon weduwen
bjj hun ovorlijden een jaarlijks weduwen-
geld 3o. bij hun overljjdeu hunnen weezen
beDedeii den leeftijd van achttien jaar een
jaarlijksch weezengeld.
Het voorstel, inhoudende een concept
reglement, met een broed gemotiveerde
memorie van toelichting, gaat uit van de
Provinciale Synode van Zuid-Holland. Door
de classis Leiden is dit voorstel op do
Prov. Synode van Z.-Holland gebracht. Deze
heeft het voorstel goedgekeurd, waarom de
Prov. Synode het naar de Generale Synode
zendt.
In de memorie van toelichting wordt
gezegd, dat de tegenwoordige regeling om
trent emeritaatsgelden, ondersteuning van
predikantsweduwen en -weezen, welbe
schouwd, feitelijk geen regeling is. In de
praktijk geeft zij aanleiding tot tal van
moeilijkheden, maar mag tevens genoemd
worden eene aanklacht tegen het Gerefor
meerde kerkelijke leven. Bij de tegen
woordige regeling is de financieele druk
zeer ongelijkmatig. De eene (zwakke) kerk
heeft bv. soms twee of drie emeriti of
weduwen te verzorgen, tegenover een
andere (sterke) kerk, geene. Daarbij komt,
dat er is eene ongelijke toepassing bij tal
van kerken omtient de gemaakte regeling
in dezon door de Generale Synode van
Middelburg in 189G.
Na de ontwikkeling van de motieven, de
strekking, technische zijde van het voor
stel, en den practischen toestand, wordt
als conclusie vooorgesteld, aan art. 13
Dordtsche Kerkenorde uitvoering te geven,
door de zorg voor het emeritaat van den
predikant of voor zijne weduwe en weezen
in geval van overlijden te verleggen over
al de jaren, dat hij dienende is, door jaar
lij ksche premiebetaling op wetenschappe-
lijken grondslag wiskundig berekend.
Bij het voorstel is deze wiskundige be
rekening gevoegd, ontworpen door dr. N.
P. Kapteyn van Amsterdam.
Ev. Luth. Kerk.
Bedankt voor Bonaire door Th. Scharten
te Stadskanaal.
(1) Bijv. Poortvliet. (Red.)
Geslaagd te Breda voor de hoofdacte de
heer H. de Caluwe te Sas vau Gent. En
te 's-Gravenhage voor het Fransch de heer
A. Wisse te Vlissingen en mej. C. Has-
selbach, te Middelburg.
Kantongerecht te Goes.
In do zitting van 5 Augustus 1902 zijn
veroordeeld wogensin gesloten jachttijd
jagen z. consent of macht en verg.: L. E., te
Kapelle, 2 x f 5 b. s. 2 x 4 d. h. verb,
verkl. opbr. haas, verb, verkl. en bevel
uitl. geweer of te betalen f3 b. s. 2 d. h.
eieren van wilde eenden zoekenJ. de B.,
J. M. Czn., te Coljjnsplaat, L. v. d. W., te
Wissenkerke, ieder f 2 b. s. 2 d h., J. L.
S., te Colijnsplaat, J. B. Mzn., en H. v. d. M.,
te Wissenkerke, ieder f 1 b. s. 1 d. li.,
lo. E. J., 2o. A. T., 3o. M. A. G., allen
te Goes, no. 1 en 2 ieder f 2 b. s. 2 d. h.,
en no. f4 b. s. 4 d. h.patrijzen eieren
zoeken: H. M., C. M., N. M., allen te
Arnemuiden, ieder f 2 b. s. 2 d. h.kie
vitten eieren zoekenW. 11., te Colijnsplaat,
f 2 b. x. 2 d. h.rapen schelpvisch op werken
kanaal It.A. G., te Tholen, f 2 b. s.
2 d. h eixwben in kanaal Z. li.: J. G., te
Hanswee.d, I I b. s. 5 d. h.rapen schelp-
eisch voet zeedijk: J. de K., A. P., te Kapelle,
I. O., en P. O., te Wolfertsdijk, ieder f 1
b. s. 1 d. h.; Schelde bevisschen z. consent
te kunnen vertoonen: S. P., G. F., en J. K.,
te lerseke, ioder f 1 b. s. 1 d. h.Schelde
bevisschen met vaartuig met verscheidene letters
en nummers: M. v. W. Mzn., te lerseke,
f 1 b. s. 1 d. h.overtred. arbeidswet: C. D.
K., te lerseke, 4 X f 1 b. s. 4 x 1 d. b.,
J. L. B., te lerseke, 9 X f 1 b. s. 9 X f 1
d. h.; z. verg. sterken drank in 't klein
verkoopen: B. v. d. B., te Colijnsplaat, f 5
b. s. 4 d. h.z. verg. sterken drank in H
klein ten verkoop in voorraad hebbenJ. W.,
te Borssele, f 5 b. s. 4 d. h.in voor publ. toe-
ganqkelijke localiteit z. verg. sterken drank in klein
toedienen: J. S., te Borssele, f 5 b. s. 4 d. h.
in voor publ. toegankelijke localiteit z. verg.
sterken drank doen toedienen: J. v. d. P., te
's Heerenhoek, 2 x f 2 b. s. 2 x 2 d. h.
z. voorzorgsmaatregelen trekdieren op weg laten
staan: L. T., te Heinkenszand, J. S., te
Hoedekenskerke, ieder f 1 b. s. 1 d. h.
nachtrumoerA. M. K., D. v. S., Jzn., te
lerseke, ieder f 2 b. s. 2 d. h., L. V., en
W. M. van 't Z., te Goes, ieder f 3 b. s.
3 d. h.straatschenderij: J. L., te Wemel-
dinge, f 1 b. s. 1 d. h.van Mei tot October
loopen over eens anders weiland: P. J., te
Heinkenkenszand, fl b. s. 1 d. h.; onge
rechtigd loopen ole anders bezaaiden grond:
E. S., te Kapelle, f 1 b. s. 1 d. h.onge
rechtigd loopen ole anders grond met verboden
toegang: W. B., te Kapelle, f 0.50 b. s.
1 d. h.'s avonds fietsen z. lichtgevende lan
taarn: A. K., te Kruiningen, J. J. V., te
Krabbendjjke, ieder f 0.50 b. s. 1 d. h.
rijden met niet gemuilkorfde hond: J. L. D.,
te lerseke, f 1 b. s. 1 d. h.; z. verg. op
straat Colijnsplaat voorwerp plaatsen: C. T.
V., te Coljjnsplaat, f 1 b. s. 1 d. h.op
openb. weg in Zeeland met gekoppelde wagens
rijden: A. de P., te Coljjnsplaat, f 1 b. s.
1 d. h.; na sluitingstijd bezoekers in herberg
hebben: J. v. L., te Krabbendijke, f 2 b. s.
2 d. h.na sluitingstijd zich als bezoeker in
herberg bevindenL. v. D., te Krabbendjjke,
f 1 b. s. 1 d. h.openbare dronkenschap
Tl. de J., to Goes, J. B., te lersoke, J. C.,
N. S., M. v. 't V., to üudelande, J. M.,
C. J. B., te Kapelle, P. J. D., te Middel
burg, ieder f2 b. s. 2 d. h., H. D. Jz., te
's Heer-Abtskerke, f 5 b. s. 3 d. b., J. V.,
te Heinkenszand, f 10 b. s. 3 d. h.; dron
kenschap 2 X gepleegd: J. E., te lerseke,
2 X f 2 b. s. 2 x 2 d. h., A. J. J. P. R.,
woonplaats onbekend 2 x f 3 b. s. 2 x 2
d. h.; dronkenschap bij 8 herh.: A. V., te
Kruiningen, 3 w., h.
Vrijgesproken werden: C. de K., A. W.,
A. V., J. W., allen te Wissenkerke, beklaagd
van loopen over eons anders bezaaiden
grond z. verg.
Op 11 September zal voor het gerechtshof
te 's Gravenhage worden behandeld de zaak
tegen Van Elk, Zuidhof en Veerman, die
onlangs door de rechtbank te Middelburg
ieder tot 4 jaat gevangenisstraf werden
veroordeeld wegens de verschillende dief
stallen met inbraak, te Ovezand. Gelijk
men weet is Zuidhof den 28 Juni te Mid
delburg ontsnapt en naar België ontkomen,
doch gisteren te Brussel gearresteerd en
op verzoek van den officier van justitie te
Middelburg, uitgeleverd.
De rechtbank te Zierikzee heeft den
22 jarigen P. v. T., arbeider te Poortvliet,
wegens diefstal en braak on inklimming,
tot 2 jaar gev. straf veroordeeld.
Adv. gen. jhr. mr. Rethaan Macaré
concludeerde gisteren bij den Hoogen Raad
tot verwerping van het cassatieberoep van
den evangelist uit Zierikzee, door het ge
rechtshof te 's Gravenhage tot 5 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld wegens opzette
lijke brandstichting.
Suiker-Adres.
Goes. Dinsdag vergaderden belangheb
benden bij de bietencultuur, onder presi
dium van den heer I. G. J. Kakebeeke.
Het Bestuur der le Coöp. Suikerfabriek
te Sas van Gent heeft een adres gericht
aan de ministers van financiën, waterstaat
en buitenl. zaken, waarin met redenen
omkleed aangedrongen wordt op belang
rijke verlaging van den suikeraccijns, en
op heffing van surtaxe.
Do voorzitter, hieraan herinnerend, geeft
het woord tot toelichting aan den heer
Collot d'Escury. Deze zegt 0. a.Wil
onze beetwortelsuiker-industrie blijven be
staan dan is noodzakelijk wat in dit adres
gevraagd wordt. Het is gesteld, namens
492 fabrikanten, en de landbouwers moe
ten hot steunen. Velen zeggen: Men kan
't zeer goed doen buiten de bieten. Op
dit punt verschilt spr. met hen. Vergeten
wij qiet, de beetwortel is een vrucht die
in de vruchtwisseling een plaats heeft in
genomen, zoodat 't onmogeljjk schijnt ze
door een andere vrucht te vervangen. En
nu wijst men op den goeden prijs van
andere vruchten. Het is waar, sommige
artikelen zijn loonend, maar zal dat 't
volgende jaar ook zoo zijn?
De beetwortel moet echter een goeden
prijs hebben. Die is tegenwoordig veel
te laag. Spr. is veel betrokken geweest
in den strijd van landbouwers tegen fabri
kanten. Deze laatston hebben altijl hard
geschreeuwd, terwjjl zij wol hoogere prij
zen zouden hebben kunnen geven. Doch
thans loopt inderdaad de suikerindustrie
groot gevaar. De fabriek van Vlekke on
die van Sas van Gent geven niet meer
dan f8,25 ondanks dat zij in gunstiger
conditie zijn. De andere fabrieken kun
nen dan ook niet meer geven. Dit is oen
gevolg van de suiker-crisis, vrucht van de
suiker-conventie.
In de verschillende landen werden pre-
miën gegeven die overal hooger worden,
uitgezonderd in ons land. Gevolg dier
premiën was goedkoope productio en goed-
koope levering aan Engeland. Toch heeft
Engeland juist don eersten stoot gegeven
om de premiën af te schaffen. Dat komt
omdat 't de cultuur in Engelsch Indië wil
bevordoren, ten nadeele van de eigen
onderdaDon-suiker-consumenten. Verschil
lende conforentiën de laatste in 1898
mislukten dewijl Rusland en Frankrijk de
premiën niet wilden afschaffen. In 1900
is een samenkomst gevolgd waarin de
grondslagen gelegd zijn voor de tegen
woordige conferentie. Die conferentie,
waar ieder om lacht, is, dank zij den toe
stand van ontevredenheid en den dwang
van Engeland, tot stand gekamen.
Spr. acht afschaffing der premiën een
der meest dringende vereischten. Van de
tusschen vele landen overeengekomen con
ventie noemt hij de navolgende bepalingen.
De landen die toetraden zullen tijdens
den duur der conventie geen premiën hef
fen; verbonden zich om overal in te voe
ren het entrepotstelselom geen hooger
surtaxe te heffen dan van 6 fr. op geraf
fineerde en van 5,5 fr. op ruwe suiker.
Surtaxe is 't bedrag der belasting dat
door den vreemdeling meer betaald wordt
dan door den producent in 't binnenland
betaald wordt aan accjjns. Engeland en
alle contracteerende landen verplichten
zich om aan die landen welke geen deel
nemen aan de conventie den invoer te
verbieden.
Wat zal 't gevolg zijn van de afschaf
fing der premie? De premiën zijn in ons
land zoo laag dat wij niets kunnen verlie
zen. Daarenboven de suikerconventie kan
geen suikerprijzen veranderen, wijl de fa
brieken immers doorwerken. Ging de
premie er af dan kan men f 6 maken. Zij
zou nu f2 per 100 K.G. beetwortels kun
nen zijn. Prjjsverhooging die compenseert
is dus niet mogelijk. Groote ontwikke
ling van riotwortelcultuur zal 't gevolg zgn.
Daai komt Lij dat alle landen zullen aan
nemen de surtaxe van 6 francs voer ruwe
suiker. Invoer van melasse is onmogelijk,
zoodat de fabrikant hoogere prijzen kan
maken van de melasse. Al die landen
krijgen bescherming. Ook zal Engeland
wol beginnen beetwortels te verbouwen,
wat met de letter der bepalingen der Con
ventie niet in strijd is.
De toestand is derhalve niet zoo roos
kleurig als men denkt. Het zal noodig
zijn dat er meer suiker blijft in 't binnen
land. Thans GT'/a miljoen dat moet meer
worden. Meer productie zal 't gevolg zijn
van lagere accijns. Daarom is die verla
ging noodzakelijk. Dat is 't behoud onzer
industrie, wanneer die ten goede komt niet
aan 't buitenland, maar aan de binnen-
landsche fabrieken. In Amsterdam ligt 90
miljoen kilo witte suiker waarvan slechts
6 miljoen uit het binnenland, de rest is
vreemde suiker.
Spr. vraagt daarom st6un voor 't adres
om bescherming der binnenlandsche sui
kermarkt dat zal in 't belang zijn van don
Landbouw.
Maar zullen de voordeelen in de zakken
der landbouwers komen Met de fabriek
van Sas van Gent, en die van Vlake en
van Vierverlaten en misschien te Oud-
Beijerland is dit wel degelijk het geval.
Spr. is niet op de hand der fabrikanten
daartoe heeft hij te lang en te vaak met
hen verschild en gevochten. Maar hij kan
nog niet inzien welk nut 't voor den land
bouw zal hebben als twee derden der fa
brieken te gronde gaan, wat gebeuren zal
als de regeering niet te hulp komt. Het
is noodzakelijk geweest de fabrieken dit
jaar te doen stilstaan, anders had men den
prijs van f 8,25 toch niet gemaaktmaar
dan waren zij ook dit jaar al te niet ge
gaan. Vorige jaar hebben alle fabrikanten
te veel betaald, spr. ziet dit aan de Coöpe
ratieve fabriek te Sas v. Gent.
De heer Van Weel meent dat de inleider
zich meer gesteld heeft op 't standpunt der
fabrikanten dan der landbouwers. Hij zegt
als er geen surtaxe komt, zullen vele fa
brieken moeten stil liggen, wijl zij dan
met verlies moeten werken. Maar spr.
gaat hierin niet mee. Voor spr. is 't maar
de vraagHoe hoog zou die surtaxe
moeten zijn dat de fabrikanten met succes
blijven werken, en wat zal de landbouwer
er van in zijn zak krijgen Het antwoord
is moeilijk te geven. Jaren lang hebben
fabrikanten grove winsten gemaakt doch
de landbouwers zoo weinig mogelijk ge
geven, onder den roep dat zij te veel
gaven. Spr. is geen bietenverbouwer.
Maar zich stellende op 't standpunt van
den landbouwer, vraagt hij welken prijs
moeten wij voor onze bieten hebben om
met succes bieten te kunnen verbouwen
Eu hoe groot moet de surtaxe zijn om
landbouwer en fabrikant beiden in stand
te houden Spr. geeft toe dat de surtaxe
in de door den inleider genoemde fabrie
ken 't voordeel geeft aan de landbouwers.
Van Oud-Beijerland is 't onbekend. Maar
vele boeren die niet aan de fabrieken zijn
aangesloten vreezen als de fabrikant niet
een zeer groot deel van de surtaxe op de
bietenprijzen legt, dat ze er niets mee
gebaat zijn. Daarom is spr. tegen een
surtaxe.
De heer Vorsterman v. Ogen sluit zich
er bij aan. De fabrikanten hebben belang
bij een surtaxe, en de landbouwers bij
verhoogden prijs. Nu moet vaststaan een
minimum-prijs om te kunnen weten welk
voordeel de boer van de surtaxe zal heb
ben. Uit de periode dor overponden is
men gekomen in die der premiën. In
beide perioden riepen de fabrikanten dat
dit hun dood zou zijn, en toch zijn de
fabrieken uitgebreid en vermeerderd. Spr.
vreest dat nu de landbouwer zich zal laten
bepraten door de onbekende noodlottige
gevolgenhelpen zij rekwestreeren dan
komt de surtaxe, de fabriek heeft '^voor
deel, de landbouwer nieten meerdere
verbouwing der bieten verwacht Spr. niet
ten gevolge van de overproductie van nu.
Er komt bij dat wij hier in Zeeland nog
niet zoo afhankelijk van de fabrikanten
zijn. Er wordt tegenwoordig voor f9 levering
voor 't schip aan Belgische fabrikanten
verkocht, dat is nog zoo kwaad niet. Overi
gens is Spr. voor een surtaxe, maar men
moet weten hoeveel voordeel de landbouw
er van heeft.
De heer Collot d' Escurg protesteert er
tegen dat hij zou staan op 't standpunt der
fabrikanten. De hoogere prijs in België
besteed is een gevolg van den meerderen
steun dien de cultuur daar geniet, dat drukt
ook op de coöperatieve fabriek te Sas van
Gent. Nu moet men van twee onzekere
dingen 't zekerste nemen. Zeker zou 't
wenschelijk zijn dat de surtaxe zeer hoog
was en in de zakken kwam van den boer.
Maar een middel om dat te weten te komen
bestaat niet. En men moet zich houden
aan het bedrag der conventie. Er is geen
ander middel om de suikerindustrie te
redden, daarom vergete men de grieven
tegen de fabrikanten en steune 't adres.
Wraak komt hier niet te pasdie is hier
niet »zoet" en zal den landbouwer duur
te staan komen.
De heer v. Weel maakt uit 't antwoord
op dat de surtaxe in de zakken der fabri
kanten zal terecht komenen voor f 8,25
kunnen de boeren geen bieten leveren.
Spr. herhaalt dat de heer d' Escury zich
stelt op 't standpunt van den fabrikant, en
handhaaft zijn bezwaren. Men verbouwe
liever andere vruchten, die loonen tegen
woordig ook.
De heer Vorsterman v. Ogen antwoordt
dat 't niet op
verdeeling aan
haalt dat hjj niet
door fabrikant
deel wordt vastj
zal toekomen, ei
fabrikant zal ge\
moet hij, evenali
van 't adres ont
redeneeren, maa
Kan dit niet, da
De voorzitter
onderhandelen,
I
1
1
z
ve
m
iel
e<
don
Pi
t deze
zoo
genei
Ook
de
be
gewezenen zijn
te beginnen,
geen surtaxe,
dan zou er een
den ingevoerd,
doen te niet gaa
bloei van den
algemeen hangt
bietenverbouw
de beweging de
(Applaus).
De heer Coll
tijd voor onderh
ontbreekt, met
door de regeerin
fabrikanten bij
om -een kracht
eischen der land
gen. Krygt dit
landbouwers, da:
gedrongen tot
De Voorzitter
adhaesie te leg
Boudeling, alle
om hunne kenni
adressen te bew
Aldus wordt 1
woordenwisselin
Weel en den Vc
onder dankzeggi
Hnlst de goed b
Vlissingen.
door eigen schu
den eigenaar di
plaats. Een jongi
met een handwa;
zeker meer dan 1
melk. Voor de
kort langs den
Hooikade is on
zoodat de wage
de slik en hij
eenige meters
ongeluk afliep
want vele ilescl
hem niet met
beslikt pak want
Wolfertsdijk
knocht van dr~
ongeluk, met
brengen, dat
waarbjj bjj
kwetst, dat c__
den ingeroepon
verboden.
landbouwer
bjj zwaar aan
Wolfertsdijk.
alhier is borichl
in Atjeb godetacl
wond is.
Ellewoutsdijk
in deze gemeenti
gedeelte suikerbii
gezaaid, welke zi
hebben aan dhr.
voor rekening
(Waes) voor der
1000 K.G. benev
vrij, zoodat zij
mede gedaan
moet voor nog m
ben om te koope
Eilewoutsdijk
van Ged. Staten
aannemer een be
nen van den vs
het eerste schip
zoek door don he«
volk alhier vooi
aannemer genoe;
heeft hij wegens
loon, volk van
zenden, die nu
Rilland. Memei
dat hoewel niet
een reisje naar
bad, lag heden m
Waarde. Doo
is wederom een 1
Zjj hebben het
gebracht om daa
visscherjj do gei
ontvangen.
Uit de lege/
gisteren te Bergei
teruggekeerd, de
het 3e reg. infant
den kolonel C. 1
sedert 28 Juli hel
houden van schiet
Vergadering
van lerseke, 4 A
6 leden. Voorzitte
lezing der notule
en van het procesi
op 30 Juni, wf
f 2104,45s in kas
schriften om ontl
behandeling. Adr
zij niet onwillig,
betaling, ook al
van school gezoi
aanslagen overeei
geschied zjjD, en 1
hun aanslag in
meerd hebben, s
he
