NIEUWSBLAD
No. 162.1902
Donderdag 24 Juli.
16e Jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
Buitsnlaudseh Overzicht
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
Middelburg, 21 Juli 1902.
Zooals men weet, heeft de laatste raads
vergadering te Middelburg een nieuwe
regeling voor het herhalingsonderwijs onder
handen gehad. Een der punten, die men
meende, om der wille van de praktijk en
opdat er beter aansluiting zou zijn m.lli.
dagelijksche leven, ter sprake te moeten
brengen, was de quaestie, of „koken" op
't programma moest gesteld.
De raad besloot dit niet te doen. De
een omdat 't een nieuwigheid was, de ander
misschien omdat hij meende dat dit er
niet bijkoorde.
't Is ons ook nog niet erg duidelijk wat
't resultaat zou geweest zijn, indien „koken"
in 't programma opgenomen was. Stel
't werd een der vakken van 't onderwijs.
Dan zou natuurlijk een net ingerichte keu
ken te voorschijn moeten komen, een ge
diplomeerde kook-juffrouw zou les geven
in de edele kunstenmeisjes,, uit de
volksklasse zouden mogen bezichtigen 't ide
aal van een keuken, die haar materiaal
verkrijgt uit de stadsinkomsten, in allen
gevalle uit ruime beurzen.
Een keuken dus, hoogstwaarschijnlijk
eenig in haar soort, naar de nieuwste
eischen des tijds ingericht met gascom-
foren, waterleiding en alle gemak, dat slechts
te wenscken is.
Laten we aannemen dat het onderwijs
kranig gegeven wordt, dat een dame ge
vonden is, die goed op de hoogte is met
haar vak, en die de kunst verstaat om an
deren wat ze zelf weet aan het verstand
te brengen.
Wat zou dat geven? Ferme keuken
meiden Flinke, degelijke huismoeders
Jawel, indien die allen dan maar, vooral
de huismoeders uit de volksklasse opge
komen, in de volksklasse levend, die als
huismoeders met een vrij karig huishoud
geld moeten rondkomen, een dergelijke
keuken, en zooveel geld hadden. Meent
men dit aansluiting aan de practijk des
levens? 'tZou er misschien een heel klein
beetje op kunnen gaan lijken, indien men
een heel gewone ferme keukenmeid, met
groote ervaring van tamelijk zuinige keu
ken, alsjeblieft zonder diploma benoemde
met middelen zooals een huismoeder uit
den 3den of 4den stand die heeft.
Maar heel wat beter was 't nog als onze
huismoeders, onze mevrouwen, vooral die,
welke een toer hebben om rond te komen,
hun dochters leerden met naald en pot om
te gaan zooals 't behoorde. Laat dan dat
herhalings-onderwijs maar weg. Dan zal
de maatschappij er op vooruitgaan.
Zou de manier van kook-les zooals de
Middelb. Crt. van 21 Juli die aangeeft
voldoen? Jawel, zoo als resultaat wordt
gevraagdontevreden keukenmeiden, on
tevreden huismoeders, te beklagen huis
vaders enz. Dat nummer van 21 Juli spreekt
al van een voorbeeld uit Gouda, waar een
juffrouw van de Haagsche kookschool les
geeft in 't besproken vak. Reeds omdat
deze een dame is, deugt ze niet. Die weet
gewoonlijk niet van klein huishoudgeld,
krijgt in den Haag meisjes uit den flinken
burgerstand, wier moeders haar dure plich
ten verzuimden, en zal, natuurlijk haar
recht, eischen alles in optima forma, 't Is
te hopen, dat Middelburg, dat heel Zeeland
een dergelijke inrichting bespaard blijve.
Althans voor de arbeidende klasse. En
voor de hoogere standen dreigt het gevaar,
dat moeder of mama nog gemakzuchtiger
wordt, 't erg gemakkelijk vindt, dat haar
dochter les krijgt van een andere dame,
op een kookschool, en zoo zelfs meent ont
slagen te zijn van de taak om haar dochter
in de allereerste plaats te maken geschikt
tot haar hoogste roeping, d. i. vrouw zijn,
d. i. degelijke huismoeder, wier oog, in de
praktijk bij moeder thuis geoefend, kan
gaan over kind, keuken en kelder.
Och, ware het zoover, dat alle jonge
dames dit als haar hoogste roeping be
schouwden, en alle mama's haar daarin
recht ter zijde konden staan!
Onze vriend H. Lampen schroef d.d. 2
Juli uit Amritsar o. a.
Nu het vrede is, hebben we wat meer
vrijheid. De wachten zijn weggenomen en
we mogen het fort verlaten.
Al een paar malen heb ik de Hindoe-
stad bezocht en den gouden tempel der
Seikho gezien. Ik tracht nu zoo veel van
het Indische leven te zien, als mij moge
lijk is. Amritsar is niet grooter dan Goes
en telt toch ongeveer 200.000 inwoners.
Do straten zijn niet breeder dan drie troe
en gelijken op de Joden-Breestraat te Am
sterdam, vuil. Wanneer wij weggaan, weet
ik niet. O, ons hart barst bijna van on
geduld
De heetste dagen de (thermometer rijst
tot 170° a 180° F.) hebben we achter den
rug. Nacht en dag baden we in ons zweet.
Neen, God heeft India niet voor blanken
geschapen.
Kruisbessenioyn.
Deze waarlijk voortreffelijke wijn, die
wanneer hij goed bereid is, veel met do
Markobrunner overeonkomt, vervaardigt men
op de volgende wijze
Men verzamelt de kruisbessen, wanneer
zij goed rijp zijn, of nog beter, wanneer ze
overrijp zijn. De bessen, die van lage, dicht
bij de aarde hangende takken geplukt zijn,
zijn niet zoo goed als die aan hoog opgaande
struiken zijn gegroeid. Nadat men de stelen
en kroontjes er heeft afgeplukt, die evenals
stukgeperste pitten den wijn een bitteren
smaak geven, maakt men ze fijn en laat de
fijngemaakte bessen 3 4 dagen in den
kelder rustig staan, waarna het sap er
uitgeperst wordt, öf met een pers, öf in een
zak van grof linnen. Men doet het sap in
een vat, waarin vroeger witte wijn heeft
gelegen of brandewijn is geweest, doch
nimmer in een nieuw vat en voegt er in
iederen liter sap 12'i'j Ned. lood witte suiker
bij, die men vooraf in kokend water heeft
opgelost. De suikeroplossing moet koud zijn
geworden, voor men haar in het vat doet.
Men roert deze nu eventjes door het sap en
sluit vervolgens het spongat met een linnen
lapje. De gisting begint nu reeds na 1 a
2 dagen, wanneer het vat althans op eene
matig warme plaats ligt. Het schuim wordt
er eenmaal per dag afgeschept en het
vaatje aangevuld met ouden wijn of terug
gehouden sap.
Is de gisting afgeloopen, dan wordt het
vaatje zoo noodig aangevuld, het vat toe
geslagen en de wijn blijft nu in den kelder
8 tot 10 weken in het vat liggen, waarna
hij van de bezonken gist wordt afgetapt in
een ander vat. Hierin blijft het nu 6
maanden rustig liggen en kan dan op
flesschen afgetapt worden.
Na 4 of 6 jaar zal deze wijn zoozeer
in geur en smaak hebben gewonnen, dat
men hem moeielijk van den Markobrunner
rijnwijn kan onderscheiden.
De sociaal democraten houden er een zon
derlinge woordenkeus en dadenwaardeering
op na.
Eigendom is bij hen diefstal.
Kerkgeloof is vergif.
Werken is onderkruipen.
Liegen en bedriegen somwijlen geoor
loofd.
Wie diefstal aanbrengt is een verrader,
die niet waardig is voorzitter van een
s. d. vereeniging te zijn.
Dezer dagen brak een werkstaking uit
te Hamburg. Eenige heeren huurden
hierop arbeiders te Utrecht. Twee „partrj-
genooten" aldus Eet Vollemaak
ten de reis naar Hamburg mee op leosten
van de werkgevers, bedrogen de kapitalisten,
en ontnamen hun 't grootste deel van hun
nieuw aangeworven werkvolk.
In Eet Volk wordt het triomfantelijk
aldus verteld:
Men schrijft ons uit Utrecht:
Onze partijgenooten, die in de vermom
ming van onderkiuipers naar Hamburg waren
meegegaan, zijn beiden teruggekeerd en zijn
vol lof over de hartelijkheid der stakers.
Dat zij in Hamburg flink gewerkt hebben,
blijkt wel hieruit dat van de 38 onderkrui
pers 24 reeds terug zijn.
De Nieuwe Prov. Gron. Crt. 'is verbaasd
en vraagt: Is dat eerlijk? Is dat goede
trouw? Of krijgen wij nu de leer: Aan
kapitalisten behoeft men zijn woord niet
te houden?
Maar dacht dan onze Groninger collega
werkelijk dat ook maar één sociaal demo
craat type- Volk deze vermomming, dit
heerenbedrog niet zou toejuichen?
Maar weet zij dan niet hoe dit gonus
over waarheid, goede trouw, vrijheid, enz.
tegenover kapitalisten on kapitalistische
maatschappij denkt?
Zij is toch nog niet vergeten dat Mol-
chers verleden jaar diefstal heeft goedge
praat en den aanbrenger van diefstallen
als een booswicht heeft te kjjk gezet?
Een conducteur bij de staatsspoorwegen
de Bunje te Leeuwarden, zich er
gerend aan de vele diefstallen die bij deze
maatschappij plaats hadden, bracht er een
door hem gezien aan het licht en werd
hierover streng onder handen genomen dooi
de „partij" en vooral door den ex-mo
dernen dominé Melchers. Zij vonden dat
hij „handlangersdiensten aan de klassen
justitie" bewezen had en vorklaarden hem
in hunne vergadering vervallen van zijn
voorzitterschap der afdeoling, en onwaar
dig in de eerste jaren als bestuurslid te
fungeeren.
Liegen en stelen worden op deze wijze
goedgepraat.
Het zijn revolutionairen, ook in hunne
onderstbovenkeering van allerlei begrip
pen, in hunne waardeering van goed en
kwaad, van straffen en beloonon.
Wij zullen zien of er een den moed
hebben zal om daartegen in te gaan.
Maar het is in 1901 te Leeuwarden
niet geschied, waartoe zou men 't dan nu
mogen verwachten
Het Volk geeft onder 't opschrift „anar
chistische propaganda" verslag van een te
Amsterdam gehouden meeting der vrije
socialisten, waar üomela Nieuwenhuis sprak
en door sociaal-democraten bestreden werd.
Het verslag eindigt aldus
Een ander debatter protesteert ertegen, dat
Domela Nieuwenhuis zegthoe meer ellende,
hoe beter. Spr. wil ontwikkeling voor het
volk. Er ontstaat rumoer. Hij krijgt een duw
van achteren, en ziet van het woord af. De
zangvereeniging zingt Broederliefde van
Geraert, en de meeting wordt gesloten.
Deze slotmededeeling van den zwijgenden
getuige zegt welsprekender dan ooit, hoe
weinig de uiterste revolutionaire partijen
elkander liefhebben.
Bij de behandeling der Staatsbegrooting
voor 1889 in de zitting dor Tweede
Kamer van 22 Dec. 1888 heeft de heer
Lohman aangedrongen op afschaffing der
Staatsloterij, en wel binnen vijf jaren.
Toen had men een ministerie uit de
rechterzijde.
De Staatsloterij is er nog, en vrees be
klemt ons dat ook menschen van Christe
lijke historische beginselen, „goed-gerefor-
meerde menschjes" er in spelen.
Welnu, wij hebben weer een ministerie
uit de rechterzijde.
Laat de heer Lohman, of een ander, nu
nog eens aandringen op afschaffing van dit
speelcollege binnen vijf jaren.
Het zal de regeering allicht nopen om
hare toezegging in de jongste Troonrede
in betrekking tot loterijen in 't algemeen
gestand te doen.
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Bij kon. besluit en ter uitvoering van de
Ongevallenwet is voor het toezicht bedoeld
in art. 82 dier wet het rijk verdeeld in 9
agentschappen waarvan het 2e omvat
Zeeland met de Zuid-Hollandsche eilanden.
Het toezicht wordt in elk agent
schap uitgeoefend door één of meer agenten
der rijksverzekeringsbank. De standplaatsen
der agenten worden door onzen minister
van binnenlandsche zaken bepaald. Het
bestuur der Rijksverzekeringsbank wijst de
agenten aan, die in elk agentschap bevoegd
zullen zijn. Bij de uitoefening van hun
ambt zijn de agenten steeds voorzien van
een door het bestuur der Rijksverzekerings
bank af te geven legitimatie kaart. De
agenten bezoeken volgens de aanwijzingen
van het bestuur der Rijksverzekeringsbank
de verzekeringsplichtige ondernemingen
binnén hun ambtsgebied en houden aau-
teekeningen van hunne bevindingen, voor
zoover die van belang kunnen zijn voor de
toepassing der Ongevallenwet 1901.
De agenten controleeren de loonlijsten,
bedoeld in artikel 45 der Ongevallenwet
1901 van de werkgevers, op wier onder
nemingen zij toezicht uitoefenen.
Het instellen van een onderzoek, als
bedoeld in artikel 63 der Ongevallenwet
1901, kan door het bestuur der Rijksver
zekeringsbank aan een agent worden opge
dragen.
De agenten dragen zorg zooveel mogelijk
bekend te worden en te blijven met den
toestand van de door een ongeval getroffenen,
die vermoedelijk aanspraak hebben op
schadeloosstelling vanwege de Rijksver
zekeringsbank of aan wie zoodanige schade
loosstelling reeds is toegekend zij gaan zoo
nauwkeurig mogelijk na of eenige nagelaten
betrekking van een getroffene die renten
vanwege de Rijksverzekeringsbank trekt,
zijne aanspraak daarop mocht hebben ver
loren. De agenten roepen, wanneer liun de
toegang wordt geweigerd tot eenige plaats,
waar zij ingevolge het bepaalde in artikel
104 der Ongevallenwet 1901 bevoegd zijn
binnen te treden de hulp in van den bur
gemeester der gemeente, waarbinnen de
plaats is gelegen, of van een anderen ter
plaatse bevoegden hulp-officier van justitie.
Neen, neen, het is niet alleen de por
seleinkast en de zilverkast in onze woning
het zijn niet alleen de bouwwerken
der middeneeuwen, zooals de Abdij te Mid
delburg of de Magdalena-Kerk te Goes,
die in onze herlevende kunstwereld de
aandacht trekken en tot navolging aansporen.
Ook de boekenkast voegt zijn deel aan
de kunstproducten, in navolging der oud
heid, toe.
Door een uitgever te Antwerpen werd
dit jaar de uitgave bezorgd van een kunst
werk van den eersten rang.
Beatrys is de titel van het werk, de in
houd is een Vlaamsche legende uit de
XIV eeuw, de illustration werden door een
der eerste kunstenaars van Vlaanderen ge
leverd. De druk is in gothische lettertype,
op geschept Hollandsch papier. Het aantal
exemplaren die geleverd zullen worden
bedraagt' 250.
En de prijs voor 244 exemplaren inge
naaid bedraagt f 65 en voor 6 exemplaren
gebonden in wit zwijnsleder en door den
kunstenaar eigenhandig verguld f 500 per
exemplaar.
Het Zondagsnommer van Het Volk
het Album bevat allermisselijkste beel
tenissen onder anderen van den Hertog,
Goeman Borgesius, als weerhaan, en Talma,
met bijschriften in poëzie.
"Wanneer de sociaal-democraten door der
gelijk werk moeten opgevoed worden, dan
zien wij met vrees de vruchten tegemoet
en schamen ons voor den geringen dunk
dien de Troelstra's en hunne artistieke
vrienden hebben van het restetisch gevoel
en de vatbaarheid van den socialen werk
man.
Het misselijkst is wel dat bij 't portret
van den Rus Balmaschoff die den minister
van binnenl. zaken te Peterburg vermoordde,
door den socialistischen schrijver gezegd
wordt en zelfs herhaaldBalmaschoff doodde
een Russisch minister én toch is hij
geen moordenaar. Een minister om het
leven brengen is een goede daad, een daad
van symbolieko beteekenis.
In een volgend no. roemt »Het Volk"
die een lief briefje van den moordenaar
aan zijn ouders publiceert, dezen seen moe
dig en teeder jonkman", te good om op
een schavot te sterven En dat «moorde
naar" zet het blad tussehen aanhalings-
teekens Volk 22 Juli, Bijvoegsel).
Dat is weer een stuk revolutie te meer
in de wereld van 't denken. Wie een mensch
doodt, geen moordenaar. Wie een over
heidspersoon doodstoekt, begaat slechts een
symbolieke daad, geen slechte.
Arme misleiden die door dergelijke leids
lieden verleid wordt.
Zij zullen bedrogen uitkomen.
NA DEN VREDE.
Brodrick deelde gisteren in het Lager
huis mede, dat Milner meldt, hoe een zeer
groot aantal burgers heeft govraagd om
inlijving bij de Zuid-Afrikaanscho politie.
Hij heeft er tussehen de 200 en 300 aan
genomen, die zeer zorgvuldig zijn uitge
kozen. Ongeveer do helft der uitgekozen
mannen zijn Nationale Verkenners, die be
wijzen van een goed karakter hobben ge
geven. De rest zijn mannen, die zich
onlangs hebben overgegeven en voor welke
de Boerengeneraals instaan.
Commandant Botha en ex-commandant
De la Rey, met hun secretarissen, vertrok
ken naar Kaapstad, op weg naar Europa.
De Wet voegt zich bij hen op hun reis bij
do kust. De terugkeer uit Europa is nog
onbepaald.
Het schijnt tussehen de vorsten al bo
tertje tot den boom.
Welja, „vadertje" heeft de Finnen on
gelukkig gemaakt„broeder Jonathan"
knechtte de Filipino's„John Buil" legde
het stoere Boerenvolk aan zijne voeten
„de zieke man" duldt nog maar steeds dat
zijn Armeensche onderdanen worden ver
moord. Waarlijk de vorsten hebben reden
zich te verbinden. Het is al dief en dief
jesmaat.
Wilhelm is onuitputtelijk in liefdesbe
tuigingen aan Edward. Victor Emanuel
was de gast van den Czaar. Waldeck
Rousseau lunchte met den Keizer. Straks
gaat ook Loubet den Koning van Italië
bezoeken. Tussehen Rome en Weenen,
tussehen Parijs en Petersburg, tussehen
Berlijn en Londen wordt de hartelijkste
correspondentie onderhouden. De driebond
en de tweebond wedijveren in vredelie
vendheid.
Hoe rustig staan zij daar, deze wereld
veroveraars, op de lijken hunner versla
genen, hoe waakt hun oog voor het op
onrecht gegrond recht
Het is om bij te weenen, al schijnt het
gelukkig dat alle vorsten van Europa zoo
eenstemmig zijn.
Trouwens ontwapening ware wel noodig
bij zoo groote sociale nooden die roepen,
en bij zoo hoog gestapelden schuldenlast,
als waaronder de volken gebukt gaan.
Het schijnt ook dat de regeeringen de
trusts willen gaan aanpakken.
De Australische regeering heeft reeds
bij het parlement een wet aanhangig ge
maakt, die de strekking heeft om de vor
ming van trusts tegen te gaan.
Dergelijke wetten hebben de Ameri-
kaansche Staten ook, doch schijnen niet
veel uit te werken.
Nu is ook de president der Vereenigde
Staten aan het zinnen op meer afdoende
maatregelen.
En niet alleen hij maar ook de Rus
sische minister van financiën, Witte, houdt
zich bezig met het steeds acuter wordende
vraagstuk der trusts.
Maar Witte heeft zich niet, zooals Roose
velt, bepaald tot het voorstellen van bin
nenlandsche maatregelen tegen de over
macht der trusts, doch verwacht alleen heil
van een internationale regeling van het
trust-vraagstuk.