Kerknieuws.
Schoolnieuws.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Ingezonden Stukken.
leger in Natal, is commandant van het ge-
heele leger van Zuid-Afrika geworden en
wordt opgevolgd in Natal door generaal
Fetherstonhough.
Kitchener seint nog maar voortdurend
overgaven, en die zich overgeven maken
zoo'n tlinken indruk
Van Kemp die zich bij Mafeking over
gaf, heet het dat hij »meer Franschman
dan Nederlander is", dat wil natuurlijk in
Engelschen mond zeggen meer ridder dan
boereen gentleman. De mannen van
Liebenberg die zich bij Klerksdorp over
gaf „waren meest gehard uitziende mannen
die er goed uitzagen, volstrekt niet ter
neergeslagen."
Kemp had onder meer gezegd: »Wij
verwachtten dat wij het zouden winnen en
eerst zeer onlaDgs hebben wij èegrepen dat
onze zaak hopeloos stond." In het westen,
waar hij en De la Reij stonden, was nog
wel voor twee jaar voedsel, maar in het
oosten waar Botha en De Wet manoeuvreer
don was gebrek.
De burgers van Fouché zijn naar huis
gegaan, met uitzondering van ruim twee
honderd rebellen die te Cradock zijn ge
vangen gezet.
Ned. Herv. Kerk.
Zestal te WissenkerkeE. B. Couvée
te Enter, T. Doevendans te Elburg, A.
van Geest te 's Gravenzande, C. van der
Voort van Zijp te Vuren en Dalen, B.
Zoete te Lopik, en dr. W. H. Weeda te
Cadzand.
Beroepen te Edam, J. Bruining te Hoo-
gezandte Nijkerk op de Veluwe, H.
C. Briöt te Steen wij kerwold.
Bedankt voor Drunen door L. J. v. Rhijn
te Doesburg; voor Gameren door A. J.
W. v. Ingen te Bergsehenhoekvoor
Wilsum door K. Hijlkema, cand. te Balk;
voor Solwerd door H. J. v. d. Zee te
Beusichem.
Geref. Kerken.
Beroepen te Gronau in Westf., H. Graefe
te Gürlitz (Silezië).
Hersteld Evang. Luth. Kerk.
Bedankt voor Hoorn door L. Schutte te
Monnikendam.
Mej. v. Berlekom te 's-Hage is niet te
Leiden maar te Haarlem benoemd.
Geslaagd voor het le natuurkundig
examen aan de universiteit te Utrecht P.
Nieuwenhuijze.
De minister van binnenlandsche za
ken brengt in herinnering, dat zij die zich
wenschen te onderwerpen aan de in den
aanstaanden zomer te houden examens ter
verkrijging van akten van bekwaamheid
tot het geven van lager onderwijs in de
Fransche, Hoogduitsche en Engelsche talen
en middelbaar onderwijs in de Engelsche
taalzij die van de gelegenheid gebruik
wenschen te maken om het taalkundig
gedeelte van het examen voor de akte B
middelbaar onderwijs voor Fransche taal
en letterkunde in de maand af te leggen
fin welk taalkundig gedeelte dit jaar weder
desgewenscht „de letterkunde der middel
eeuwen" zal worden opgenomen)zij die
zich wenschen te onderwerpen aan de in
den aanstaanden zomer te houden examens
ter verkrijging van akten van bekwaamheid
tot het geven van lager en middelbaar on
derwijs in de gymnastiek, die tot het geven
van lager onderwjjs in de land- en tuin
bouwkunde, en middelbaar onderwijs ia de
land- en tuinbouwkunde en houtteelt, en
die tot het geven van lager onderwijs in
het handteekenen, en middelbaar onderwijs
in hand- en rechtlijnig teekenen en pers
pectief en in het boetseeren, zich vóór 21
dezer bij het departement van binnenland
sche zaken moeten aanmelden bij schrijven
op ongezeld papier, met nauwkeurige en
duidelijke opgave van naam, voornamen
(voluit geschreven), woonplaats en adres
en van de begeerde akte, en, voor zooveel
noodig, met overlegging van de reeds ver
kregen akte van bekwaamheid, waaruit de
wettelijke bevoegdheid om het examen af
te leggen, of het recht op de bij de wet
verleende vrijstelling van eenig deel van
het examen moet blijken. Zij wier aan
vragen op 21 dezer het departement van
binnenlandsche zaken niet hebben bereikt,
kunnen niet tot de examens worden toe
gelaten. (Stct.)
Arrondasements-Rechtbank te Middelburg.
Heden Vrijdag, zijn veroordeeld wegens:
overtreding der jachtwetG. D. S., 20 j.,
arbeider, Koewacht, geappelleerde van een
vonnis van het kantongerecht te Hulst,
tot f 10 b. s. 4 d. h.
mishandelingD. de J., 24 j., en M. R.,
22 j., landbouwersknechts, Zaamslag, ieder
tot 8 m. gev. straf
oplichting: J. S., 29 j., boerenknecht, Ter-
neuzen, tot 3 gev. straf;
diefstal: D. J., 17 j., sjouwerman, Ter-
neuzen, tot 1 m., en B. de N., 48 j., vis-
scher, Vlissingen, tot 7 d. gev. straf;
heling: M. H. B., 27 j., werkman, Vlis
singen, tot 7 d. gev. straf;
weder spannigheidM. de R., hvr. van C.
de M., dienstbode, Middelburg, tot 14 d.
gev. straf; en
eenvoudige beleedigingJ. K., 40 j., graan
handelaar, Middelburg, tot f25 b. s. 10 d. h.
In zake J. J. M., 19 j., varensgezel te
Hans weert, gemeente Kruiningen, op 21
Maart en 9 Mei jl. bij verstek veroordeeld
terzake van wederspannigheid tot 1 m. en
terzake van mishandeling van een dier tot
14 d. gev. straf, en van beide vonnissen
in verzet gekomen, zijn diens vonnissen
bekrachtigd.
Bij bevelschrift van bovengenoemde
rechtbank zijn naar de openbare terecht
zitting verwezen
a. L. L., 19 j., slagersknecht te Vlis
singen, thans te Middelburg in hechtenis,
ter zake dat hij in den nacht van 27 op
28 April jl. te Vlissingen lo. Franciscus
Alexander van Opbergen moedwillig slagen
tegen het hoofd heeft toegebracht, tenge
volge waarvan deze op die plaats bloedend
is verwond, en 2o. een horloge met ketting,
aan Franciscus Alexander van Opbergen,
althans aan een ander dan hem, beklaagde,
toebehoorende, heeft weggenomen, met het
oogmerk van wederrechtelijke toeihgening.
Aan den beklaagde is de heer mr. A. A.
de Veer Gz., advocaat te Middelburg, ambts
halve als verdediger toegevoegd.
b. P. J. d. B., 40 j., schoenmaker, ge
boren en wonende te Terneuzen, gedeti
neerd te Middelburg, terzake dat hij op
verschillende tijdstippen in het jaar 1901
en in het jaar 1902 vóór den 22en Mei
van dit jaar ontuchtige handelingen heeft
gepleegd met de in voornoemd bevelschrift
vermelde minderjarigen.
Aan den beklaagde is de heer mr. J. de
Witt Hamer J.Gz., advocaat te Goes, ambts
halve als verdediger toegevoegd.
Voor het Haagsche Gerechtshofston
den gisteren terecht twee arbeiders uit
Wemeldinge, wegens beleedigen, mishande
ling en bedreiging van een veldwachter,
die hen had gewaarschuwd, dat zjj bij
een hoop mest op den openbaren weg volgens
het provinciaal reglement een licht moesten
plaatsen, door de rechtbank te Middelburg
veroordeeld tot 5 weken gevangenisstraf.
De beklaagden gaven op dat er een wrok
bestond tusschen hen en den voldwachter,
die hen geverbaliseerd had en hen »zocht".
Zij gaven hiervoor verschillende redenen
op, waarvan de juistheid echter door den
veldwachter, onder eede gehoord, werd
ontkend. Voorts ontkenden zij te hebben
gedreigd en mishandeld.
De verdediger, mr. J. Last, wees er op,
dat blijkens de verklaringen, door den ver-
baliseerenden veldwachter in een vroegere
strafzaak voor dit Hof afgelegd, en waarvan
destijds de onbetrouwbaarheid op vele pun
ten is gebleken, deze veldwachter blijkbaar
iemand is die sterk fantaiseert, zoodat aan
het in zijn proces-verbaal gerelateerde niet
in alle opzichten waarde is te hechten.
Pleiter betreurde voorts dat het Hof in
deze strafzaak geweigerd heeft aan de zus
ter der beklaagden eene vraag te stellen
omtrent een feit, dat de veldwachter te
haren opzichte zou hebben gepleegd, en
waaruit zeer duidelijk valt afteleiden waarom
sedert tusschen de beklaagden en den
veldwachter een wrok bestond.
Pleiter concludeerde tot vrijspraak of
ontslag van rechtsvervolging, althans een
zeer lichte straf.
Uitspraak over 14 dagen.
Wissenkerke. Brutale handen hebben,
in den nacht van Dinsdag op Woensdag
bij den landbouwer D. Verburg, in een blok
erwten, door afsnijden of afmaaien dier
vrucht, zoodanig huisgehouden, dat ongeveer
een gemet erwten waardeloos werden.
Naar wordt vermoed is wraakoefening niet
vreemd aan deze wandaad.
Wissenkerke. Dat groote voorzichtig
heid bij het dresseeren van jonge paarden
eerste vereischte is, bleek Woensdagavond
den jongsten zoon van den vrachtrijder
Jeronimus. Mede tengevolge van het schrik
ken van het paard voor een uitschietend
hondje geraakte hij pardoes met kar en
paard modderruiter bij de molendreef op
het einde der Kerkstraat. Gelukkig werd
alles ongedeerd uit de sloot gehaald en
kwam de voerman met den schrik en deze
leerles vrij.
Hoedekenskerke. Donderdagmorgen
had alhier een treurig ongeval plaats. Zekere
H. R. gehuwd en vader van 2 kinderen,
kwam te vallen door het struikelen van
het paard hetwelk hij bereed, en dat hij
met andere uit de weide haalde. Het paard
viel boven op hem, hij ontving een trap op
de borstkas en na eenige uren van vreeselijk
lijden, bezweek hij.
Bruinisse. Tot dagelijksch opzichter
bij de verbouwing der Ned. Herv. Kerk
alhier is benoemd de heer J. van Dalsen
te Scherpenisse. Het hoofdtoezicht is op
gedragen aan eene commissie bestaande uit
de heeren J. Capelle, J. van den Berge,
J. Visser, M. Krijger en P. Brouwer. A. s.
Zondag zal in het oude gebouw voor 't
laatst godsdienstoefening worden gehouden
het orgel werd reeds deze week opgeborgen.
Op het besluit om in een schuur te kerken
tijdens de verbouwing is door Kerkvoogden
en Notabelen teruggekomen. Thans is be
sloten een voldoende houten hulpkerk te
bouwen in een tuin achter de stichting-Bal.
Groede. In liet Schoolblad wordt het
overlijden meegedeeld van onzen vriend,
hoofd der Chr. school alhier, den heer N.
W. Ligthelm te Pretoria 13 Mei jl., diep
betreurd door zijn bejaarde ouders, weduwe,
negen kinderen en vele vrienden. Op zijn
ziekbed had hij krachtig getuigenis van zijn
onwankelbaar geloofsvertrouwen afgelegd.
Bij 't graf sprak ds. v. Rooij naar aanleiding
van een gedeelte uit Openbaring VII.
Nader vernemen wjj, dat op het
Zomerfeest van Chr. Jongel. Ver. te Groede,
hetwelk we dezer dagen aankondigen, ook
nog. zal optreden dr. W. H. Weeda, pred.
te Cadzand, met het onderwerp: »De
dageljjksehe vrijstad der geloovigen."
's Heerenhoek. Gisteren besloot de
gemeenteraad alhier, eene subsidie van
f 50 te geven aan den tram Borssele
Wolfertsdijk behoudens eenige voorwaardon.
De staking te Enschedé schijnt ge
ëindigd. Dr. Borgmann lichtte gisteren
zjjn voorstel toe, terwjjl werd medegedeeld
dat de drie die excuus moeten vragen
Reudink, Bakker (en Van Lier zich
hebben teruggetrokken. Zij verklaren niet
meer in de fabriek te willen. Zij hebben
de volgende verklaring openbaar gemaakt
»Ondergeteekenden, ten zeerste overtuigd,
dat wij ten opzichte van de firma Van Heek
Co. steeds de volle waarheid hebben ge
sproken en niet hebben gelasterd, kunnen
daarom geen verontschuldiging aanbieden,
wijl dit een schuldbekentenis in zich zou
sluiten, doch terwille van hun medearbei
ders en de geheele stad Enschedé te ver
klaren zij van plaatsing in de fabrieken
der firma Van Heek Co. af te zien."
De meerderheid van het stakings-comitê
achtte wenschelijk dat de voorstellen aan
genomen worden.
Volgens opgaaf bedraagt het totaal der
ingekomen giften f 133.556.44.
Inmiddels is de lockout (uitsluiting) op
alle fabrieken van de leden dor Fabrikan-
ten-Vereeniging toegepast. Die fabrieken
zijn morgen gesloten. Maatregelen ter
voorkoming van ongeregeldheden zijn ge
nomen.
De firma Van Heek Co. heeft een
open brief gericht aan den heer Melchers,
lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, naar aanleiding van diens inter
pellatie over de uitzetting van twee Neder-
landsche werklieden uit het Pruisisch
staatsgebied.
De firma Van Heek Go. vermeldt
vooreerst in haar open brief hetgeen de
heer Melchers bij zijn interpellatie gezegd
heeft (ontleend aan de Handelingen van
de Tweede Kamer); en vervolgt dan aldus:
Met groote verbazing hebben wij aldus
kennis genomen van het vermoeden, hetwelk
gij zonder iets meer dan oppervlakkige
redenen hebt durven uitspreken, als zouden
wij uit wraak tegenover genoemde werk
lieden wegens het door hen in het socia
listisch blaadje Recht door Zee tegen ons
geschreven schendartikel, bij de Pruisische
regeering onzen invloed hebben uitgeoefend,
om deze personen over de grens te doen
zetten. Wij veroorloven ons het volgende
ter uwer kennis te brengen:'
le. Wordt het blaadje Recht door Zee
niet door ons gelezen en hoorden wij eerst
van het schendartikel tegen ons door Broen
en Hajee daarin geplaatst, nadat het besluit
der Pruisische regeering tot uitzetting reeds
was genomen.
2c. Heeft geen der leden onzer firma
den heer Kumpers te Rheine tijdens de
werkstaking of zelfs in den loop van dit
jaar bezocht of hem op andere wijze aan
gezocht pogingen in het werk te stellen
deze twee werklieden over de grens te
krijgen.
3e. Heeft geen onzer direct noch indirect
op eenigerlei wijze invloed uitgeoefend op
het besluit tot uitzetting door de Pruisische
regeering.
4e. Is het feit der uitzetting ons eerst
door de te Enschede verschijnende couranten
ter kennis gekomen en niet door de Nieuwe
Courant.
5e. Zult U ons waarlijk niet voor zoo
onnoozel houden, dat wij personen, die
dergelijke schendartikelen openlijk tegen
ons schrijven in ons midden terugverlangen.
Op grond van genoemde feiten verzoeken
wij U beleefd, öf Uwe beschuldigingen
tegenover ons met deugdelijke bewijzen te
staven, óf als eerlijk man deze beschuldi
gingen ter plaatse, waar dit behoort, in
te trekken.
Hoogachtend hebben wij de eer te zijn,
Uw dw.
VAN HEEK Co.
Te Wageningen overleed, oud 75
jaar, de heer P. Caland, in leven oud
hoofdinspecteur van den waterstaat, ridder
in de orde van den Nederlandschon Leeuw,
commandeur in de orde van de Eikenkroon
enz.
Te Ruinen brandde het huis van den
koopman Brink af met den ganschen in
boedel. In een ledig woonvertrek werd
het gezin een tijdelijk onderdak bezorgd.
Hier vond het zoontje van den koopman
een fleschje met zwavelzuur, dronk er een
teug van, kreeg deerlijke brandwonden in
mond en keel, en bezweek aan de gevolgen.
Te "Zandvoort is een dronken arbeider
in den drank gestikt. Te 's-Gravenhage
is een juffrouw door 't op hol slaan van
het paard met haar dogkar waar zij in zat,
welke ten slotte door de stoomtram aange
reden en vernield werd, dermate gekwetst
dat zij aan de gevolgen overleed.
De ooievaar was in de buurt verschil
lende woningen binnengevlogen en had
overal één kindje gebracht, zelfs op één
plaats twee tegelijk. Eén huis werd door
den vogel steeds gepasseerd. De kinderen
die toch, o zoo graag, nog een zusje en
een broertje wilden hebben, schreven, zon
der dat de ouders van iets wisten, een
briefkaart naar den heer Ooievaar te Kin
derdijk, met verzoek om hun een jongetje
en een meisje te zenden. Wat het kost,
zouden ze uit hun spaarpot betalen. Jam
mer genoeg bracht de post hedenochtend
de briefkaart als onbestelbaar terug.
(Rott. MIJ
De broeder van den Prins der Neder
landen, hertog Adolf Friedrich, maakt thans
een groote reis. Onlangs was hjj te Dar
es Salaamhier heeft hij verscheidene
menschen het leven gered. Op oen middag
ondernam de hertog een zeiltocht naar het
eilandje, waarop de vuurtoren gebouwd is.
Op den terugtocht passeorde hjj een bootje,
dat door een assistent van den havenmeester
werd gesteund. Vermoedelijk was de stuur
man niet bekend met de dikwijls plotseling
opkomende en heftige windhoozen in de
nabijheid van de invaart van de haven,
althans toen de hertog vlak bij de havon
omkeek, zag hij dat het vaartuigje gekan
teld was en plat met do zeilen op het
water dreef. Onmiddellijk keerde men
terug, door de krachtdadige hulp van den
hertog gelukte het de in gevaar verkeorendo
opvarenden in veiligheid te brengen.
Blijkens een mededeeling in de St.-Ct.
zijn in de maand Mei vervaardigd in de
beetwortelsuikerfabrieken 405,000 KG.
suiker en sedert het begin van het werkjaar
202,251,000 KG., en zijn ingeslagen in de
raffinaderijen, rechtstreeks uit de fabrieken
of over entrepot in de maand Mei 7,160,000
KG. suiker, en in de eerste 5 maanden
van het jaar 44,259,000 KG. suiker.
Tot lid der le Kamer voor Friesland
(vac. v. Swinderen) is gekozen mr. J.
Sickenga (lib.) met 25 tegen 21 stemmen
op prof. M. Noordtzjj.
In het kiesdistrict Ridderkerk is tot
lid der staten van Zuid-Holland gekozen
jbr. mr. D. J. de Geer (vrij antirev.).
Het proces van den beruehten Italiaan-
schen bandiet Musolino is eindelijk afgeloopen,
na meer dan drie volle maanden geduurd
te hebben. De jury verklaarde hem schul
dig aan alle hem ten laste gelegde feiten
op één na en sprak verder alle medeplich
tigen van den bandiet van schuld vrij. Het
hof weigerde ontoerekenbaarheid van den
beschuldigde aan te nemen en veroordeelde
hem tot levenslange gevangenisstraf, waar
van de eerste acht jaren in eenzame op
sluiting te ondergaan. (De doodstraf is in
Italië afgeschaft).
Musolino's verdedigers hebben tegen dit
vonnis cassatie aangeteekend.
De beg van Tunis is Woensdag in zijn
paleis te Marsa overleden. Hij had den
voor een Oosterling zeldzamen leeftijd van
85 jaar bereikt. De aanvang zijner regee
ring dateert van 1882, dus vanaf het tijdstip
dat Frankrijk het protectoraat over zijn
grondgebied uitoefent. Reeds Zaterdag viel
het velen bij de executie van een paar mis
dadigers op, dat de Bey er bijzonder slecht
uitzag en dat hij niet volgens gewoonte
daarbij in uniform, maar in het gewoon
Arabisch kostuum was gekleed, en ook niet
in de rechtzaal verscheenmaar de vol
trekking van het doodvonnis, door middel
van den strop, van uit de vensters zijner
privé vertrekken aanschouwde. Hjj heeft
zijn vertrekken niet meer verlaten, weigerde
alle voedsel en stierf kalm en zacht.
Zijn zoon Mohammed, thans 47 jaren oud,
werd weinig uren na den dood van den
ouden vorst, tot Bejj geproclameerd.
Ook een ontmoeting. Een weduwe te
Berlijn had in een blad een huwelijksad
vertentie geplaatst. Velen schreven, dat zij
gaarne zouden kennis maken met de hoog
blonde vrouw met haar imposante figuur
zij koos een pretendent uit de provincie.
Op het station aan de Friedrichstrasse zou
men elkander ontmoeten. Zij zou lelietjes
der dalen, hg een roode roos dragen. De
eenige reiziger, die met een roode roos uit
den trein steeg, was haar zoon, die
een betrekking bekleedde in de provincie.
Het weerzien was eenigszins pijnlijk, de
verlegenheid aan beide kanten groot, want
de jonge man zag op het geheele station
slechts zijne moeder met lelietjes getooid.
(Buiten vei antwoordelijkheid der Redactie.)
Geachte Redactie
Naar aanleiding van een ingezonden stuk
in „De Zeeuw" van 10 Juni j.l. zij het mij
vergund in uw blad een enkele opmer
king te maken.
Het spijt mij niet te weten wie uw cor
respondent te Middelburg is. Die weten
schap zou mij ten dienste kunnen zijn bij
de beoordeeling van de waarde aan bedoeld
ingezonden Btuk te hechten.
Allereerst beschuldigt uw correspondent
degenen die een circulaire ten behoeve van
„Enschedé" hebben onderteekend, van
eenige lichtvaardigheid op het punt der
waarheid.
Hierover spreek ik mijn verwondering
uit en vraagSchrijft dan uw correspon
dent over dingen, waarmede hij niet op de
hoogte is
Toen toch bedoelde circulaire werd ge
steld en de wereld inging, was de toestand
zooals daarin omschreven is en pas daarna
is die veranderd.
Verwonderlijk is des correspondents
opvatting naar het schijnt omtrent
het sociale vraagstuk onzer dagen. „Met
den socialen oorlog gaat de vrede en ook
de waarheidsliefde weg." Op de uitdruk
king „socialen oorlog" is zeker zeer veel
af te dingen.
Dit laten wij echter daar. Maar mag er
dan vrede zijn door berusting in onrecht?
Heeft niet ieder een strjjd op aarde een
strijd ook voor het recht
Het stelsel van den correspondent geeft
misschien rust, maar een rust die geljjk
staat met berusting in de zondige toestan
den der maatschappjj.
Dit nu mag nooit. Er moet gewerkt en
gestreden worden tegen het zelfzuchtig
conservatismo, tegen de nawerkingen der
zondo in het maatschappelijk leven, opdat
het recht naar Gods ordinantiën weer kan
heerschen. Daartoe gebruikt God men
schen als instrumenten.
Waarheidsliefde is voor het zooken en
het toepassen van het recht een eerste
vereischte. Juist door hot belgden en er
kennen der waarheid (en haar niet langer
onder ik weet niet welk mom weg te mof
felen) komt de sociale strjjd te krachtiger op.
Wie dan gevoelt voor het recht, ook van
den kring van den arbeid, trilt van ver
ontwaardiging, wanneer hij ziet dat de
Mammon, met macht en geweld tracht te
heerschen over den zwakke en hem ge
ketend aan zijn voeten wil nederleggen.
Er is dan in de Enschedesclie kwestie
geen sprake van een verzet tegen meer
deren, maar een strijd voor het recht.
Beide partijen zijn contractanten en be
lmoren te zijn vrije, zelfstandige mannen.
Men weet toch wel dat er hier een geheel
andere verhouding is dan b. v. van heeren
en dienstknechten. Er is geen verzet tegen
meerderen, maar een eischen van recht
tegenover den Mammon. De arbeid wenscht
zijn zelfstandigheid te bewaren tegenover
het kapitaal. De kwestie is dan ook niet
omtrent het recht van een fabrikant om in
zijn dienst te nemen wie hij wel of 't ge
schiktste acht. Ook hier naakte waarheid.
En wat is dan wel de kwestie Men wil
slachtoffers van de strike.
Ik wil niet zeggen uit wraakzuchtige
bedoeling hoewel natuurlijk die gedachte
ook bij mij wel opkwam maar om daar
mede de kracht der arbeiders-organisatie
te breken.
Indien de mannen, die het kloekst stonden
voor de rechten van den arbeid, die zich
aan de spits van de beweging stelden, dit
op zoo'n wijze bekoopen, dan heeft men
zéér veel gewonnen. Immers wordt het
dan des te gemakkelijker voor den fabri
kant een volgende onrechtvaardigheid te
begaan en des te moeilijker voor den ar
beider om pal te staan voor zijn rechten.
Omdat het een broodkwestie wordt, laat
men dan de rechtskwestie schieten. Op
dien weg wordt gedood de geheele vrije
arbeidersbeweging. Deze manier van doen
leidt Onze arbeiders terug tot een stand
van slavernij en is in strijd met de Cal
vinistische vrije ontwikkeling der natie.
Het kapitaal heeft geen recht om den
arbeid te krenken in zijn rechten en aan
zich te knechten.
Daarom is deze strijd nog veel gewich
tiger en veel ernstiger dan de loonkwestie,
want op deze wijze zou men straks den
prikkel en den moed om voor zijn rechten
ten opzichte van het loon te strijden ont
nemen en dooden.
Het heilig recht van den patroon door
uw correspondent genoemd is hier slechts
in scbjjn in 't geding. Indien hij in de
sociale kwestie inleefde en meeleefde zou
hij dit toch gevoeld en beseft hebben en
zou een dergelijke voorstelling van de zaak
door hem niet zijn gegeven dan ten koste
van eerlijkheid en waarheid.
Van Heek en Co. en andere fabrikanten
weten wel wat zjj doen en beseffen vol
komen dat door die slachtoffers te eischen
wanneer de arbeiders moeten toegeven
hun positie aanzienlijk versterkt is en de
kracht van den arbeid belangrijk is geknakt.
Er is hier evenmin sprake vaD het feit
dat de gezamenlijke werklieden den patroon
de wet stellen en alzoo de maatschappelijke
orde zou worden omgekeerd.
Die vraag van den correspondent is niet
op haar plaats en doet alweder een valsch
licht vallen op hot Enschedé'sch geschil.
Wjj vragen
Heeft de arbeider geen rechten ten op
zichte van den patroon? Wanneer die mis
kend worden mag ja, moet hjj niet
dan daarvoor opkomen
Wanneer God U rechten toevertrouwt,
zijt gij dan niet verplicht die te handhaven
Deed God dit niet aan verschillende krin
gen in de Maatschappij Juist om daardoor
de orde te handhaven
Maar dan de orde naar zijn bestel en
niet zooals zondig conservatisme die wil.
Is er ooit in Enschedé geweld en over
macht gebruikt Waar de fabrikanten zich
vereenigen, mogen daar de arbeiders het niet?
Vorraon z|j in hun veelheid nog wel een
macht van beteekenis tegenover het kapi
taal van één fabrikant? Antwoordt dan
verderIs het recht, is het zedelijk om
met de overmacht van het geld hen, die
hun brood aan iemand moeten verdienen,
te dwingen tot schikken naar zjjn wil en
belang, geheel en al in strjjd met het
hunne
Is het dan niet rechtmatig dat men zich
gezamenlgk als in heilige verontwaardiging
verzet
Is het nog niet een heerljjk teeken dat
de Nederlandsche arbeider nog zooveel vrij
heidszin bezit, dat hij niet huivert om z|jn
broodkast tjjdeljjk in gevaar te brengen
voor een hooger, geesteljjk goed
Daarom moeten zij die de beginselen
van het Evangelie belijden, zij die behooren
tot de Anti-revolutionaire partjjen sterker
dan ooit hun steun verleonen, om den
triomf van het recht naar Gods bestel te
verzekeren.
Dit is plicht; geen revolutie!
Het groote woord van uw correspondent
houdt een zware beschuldiging in aan het
