NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 143.1902.
Zaterdag 14 Juni
16e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRUS DER AÜVERTENTIËN
Zij, die zich nu op ons
blad abonneeren, ontvangen het
tot 1 Juli a. s., gratis.
feuilleton.
«UOOTIIËID EN VAL.
BiOLAMllg.
Jonge vrouwen laat U
nooit verzwakken.
Engeland en Transvaal.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p.0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 6 cent,
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
13 Juni 1902
Nu de reisgelegenkeden zoo goedkoop
worden, en 't haast geen geld meer kost
Den Haag en omstreken te bezoeken, wil
len wij in onze kringen ook wel opwekken
tot kennismaking met een allerkeurigst
gedrukt boek, met prachtige photo's er in
en drie practisehe kaarten, te weten een
platte grond van 's Gravenhage. Wandel-
kaart van Den Haag en omstreken. Rijwiel-
kaart van Zuid-Holland.
Wij bedoelen de Geïllustreerde Gids voor
's Gravenhage, Seheveningen en omstreken
uitgevers Dijkhoffz en De Hoog, Francois
Valentijnstraat 83, Den Haag.
Boeiend en aangenaam wordtin ditkeurige
boek de reiziger op de hoogte gebracht met
alles wat de schoone Residentie voor be
zienswaardigs oplevert. Ook Seheveningen,
Rijswijk, Leidschendam, enz., zijn niet ver
geten. Ook de reisgelegenheden, dienst
regelingen, vertrekuren van Den Haag van
stoombooten enz. naar de voornaamste steden
van ons land ontbreken niet. Het is een
onmisbaar handboekje, 107 bladz. groot, een
uitgave waarmede genoemde firma ook de
Zeeuwen zeer aan zich verplichtte.
Een deel der pers beschuldigt den mi
nister van binnenlandsche zaken dat hij
door zijn optreden als middelaar de En-
gelsche regeering een dienst en den Boer
renrepublieken een ondienst gedaan heeft.
Eet Handelsblad, met een luid „zie je,
net zooals ik voorspeld had", noemt dr.
Kuyper den bewerker van der Boeren on
geluk en van het verlies hunner onafhan
kelijkheid.
De Middelburgsche Courantschoon zij
eerst dr. Kuypers optreden had toegejuicht,
is 't nu vrijwel met haar collega eens, dat,
zoo dr. K. den mond gehouden had, de
Boeren nu nog onafhankelijk zouden zijn.
Op de beschuldiging zullen wij niet
ingaan, overstelpt van smart als wij ons
nog gevoelen over den akeligen keer dien
de onderhandelingen namen, alsmede wijl
de beschuldiging toch niet te bewijzen is.
De Koningin der Aarde moest te hoog
staan om iemand in beschuldiging te stellen
zonder bijbrenging van deugdelijk bewijs.
Wij zeggen dit niet, wijl 't hier dr. Kuy-
per geldt. Partijoverweging of »blood is
thicker dan water" zijn ons vreemd.
Ware mr. Tak of mr. Troelstra minister
90
(Schetsen uit het leven van Napoleon I-S
In het bosch van Bossu werd onze macht
samengetrokken onder onzen braven Wil
lem dien ik bij deze gelegenheid voor
het eerst te zien kreeg; wij waren toen
ongeveer 6000 man sterk, en zooals ver
teld werd telde de franzoos niet minder
dan 20000 koppen en dat nog wel onder
een legerhoofd als Ney, die voor niets
terugdeinst.
Maar wij betrouwden op God, en onze
kolonel Westenberg die als een oude vuur
vreter ons jonge soldaten het hachelijke
van den strijd voor oogen hield, wist ons
zooveel moed in te spreken dat wij werke
lijk haakten naar het oogenblik waarop
ook onze snaphanen eens uit het vet zouden
geraken. Een daverend »Oranjo boven"
beantwoordde zijne bezielende toespraak, en
voorwaarts ging het, wie weet waarheen.
Al spoedig werd er halt geblazen en nog
zonder een schot gelost te hebben, moesten
wij een achterwaartsche beweging maken
daar de voorhoede, die al dapper aan het
bakkelijen was, door de Franschen terug
gedrongen werd tot ver achter den boschrand.
De Prins van Oranje, later Koning Wil
lem II.
en tusschenpersoon geweest, wij zouden
er eveneens zoo over denken. En onze
sympathieën voor wien ook gaven wij gaarne
in ruil voor de onaf hankelijkheidder Boeren.
Maar wij komen op tegen het onbekookte,
het ongemotiveerde der beschuldiging.
En wij herinneren aan een verstandig
woord van de Nieuwe Rott. Crt., schoon
in ander verband gebezigd
„Eet is altijd gevaarlijk te zegg'en, dat als
iets, dat niet gebeurd is, wel gebeurd was,
iets dat gebeurd is, met gebeurd of anders ge
beurd zou zijn. Of liever het te zeggen is
niet gevaarlijk, maar te bewijzen is het niet
en aannemelijk te maken is zelfs moeilijk"
Terwijl uit de steeds duidelijker nadere
berichten omtrent de onderhandelingen
blijkt dat de Boeren zei ven welbewust,
berustend in het onvermijdelijke, tot de
overgave gekomen zijn.
In de door de burgers te Vereeniging
aangenomen resolutie wordt „betreurd, dat
de Britsche voorwaarden moesten worden
aangenomen, gelijk zij daar liggen of in
het geheel niet, dat de Britten weigeren
te onderhandelen op de basis van onaf
hankelijkheid en zij de raadpleging van de
gedelegeerden in Europa beletten". Maar
er wordt in de resolutie ook gezegd, dat
er geen redelijke grond meer bestaat te
verwachten, dat een vooitzetting van den
krijg de onafhankelijkheid zou verzekeren,
en dat het rekken der vijandelijkheden niet te
verdedigen is. Daarom worden de voor
waarden aangenomen.
Ook wordt het vertrouwen uitgesproken,
dat de toestand spoedig zal mogen verbe
teren en dat het volk in het volle genot
zal gesteld worden van da privilegiën
waarop het recht heeft.
Ons dunkt, er is reden om wat zachter
te spreken dan Eet Handelsblad tot nog
toe deed.
Het Fransche radicale ministerie-Waldeck
Rousseau is door het nog radicaler kabinet-
Combes vervangen. De invloed der sociaal
democraten is zeer toegenomen, hetgeen
ook hieruit blijkt dat bij de eerste ont
moeting tusschen Kamer en Kabinet de
Kamer met 329 tegen 124 stemmen een
motie-Jaurès aannam, waarmee de regeering
zich had vereenigd, en welke motie aldus
luidde»De Kamer, vertrouwen stellende
in de regeering, verwacht, dat deze een
krachtige anti-clerieale politiek zal volgen;
zich zal bezig houden met de bevordering
van fiscale hervormingen en van den maat-
schappelijken gemeenschapszin, en gaat
Wij rukten toen op naar Germioneourt,
eene boerderij in den omtrek, waar de
Fransehen het maar op gemunt hadden, en
hier ging het lang niet malseh toe.
Het was 1 uur in den middag toen de
vijanden met een gloeiend »Vive l'Empe-
reur" recht op onze linie aanrukten, en het
eerst de jagers aanvielen die aan den bosch
rand »en tirailleur" waren opgesteld.
Nu, daar werden zij al heel vriendelijk
ontvangen, en wij, die voorloopig nog bui
ten gevecht bleven, hoorden hoe het er
spannen moest, want door den kruitdamp
zagen wij vriend noch vijand meer. Tegen
2 uur kwam er stilte in de kazemat, en
dat was voor ons het teeken dat wij nu
aan de beurt kwamen om te toonen wat
de sergeant ons geleerd bad. De jagers wa
ren teruggedreven, en toen de hemel wat
verhelderde, zagen wij de Fransche tirailleurs
reeds op onze boerderij aanrukken, die door
eene batterij artillerie onder bevel van overste
Stieveman gedekt werd.
»Nu komt het er op aan jongen", zei
onze waschbaas tot me; »zet je hoed maar
goed in je oogen, want je kon je laatste
paar sokken wel eens gerold hebben."
God had bet echter anders beschikt. Met
Zijne hulp kwam ik, aan boevele gevaren
ook blootgesteld, ongedeerd uit don heeten
vuurdoop, maar onder de eersten die ik
vallen zag behoorde onze oude korporaal,
die met een schot in de borst zielloos in-
over tot de orde van den dag."
Frankrijk wordt al meer het El dorado
der clericalen-vreters
Zondag heeft de zaak der miliciens van
'97 haar beslag gekregen.
Te Utrecht kwam men bijeen, om aan
de beweging tot vrijstelling dezer lichting
een nationaal karakter te geven. Maar
men is onhandig genoeg geweest ze bereids
anti-nationaal te maken en te doen mis
lukken.
Vooreerst door te vergaderen op Zondag.
Daarna door mee te gaan met het voor-
stel-Ter Laan om er een anti-militaire, een
socialistenbeweging van te maken.
Vervolgens door de lichting '97 als on
verschillig voor de beweging te doodverven.
En eindelijk door heel plechtig een
„protest-motie" in 't licht te geven tegen
tegen een abusieve uitlating van een libe
raal Kamerlid.
Nu, wij hopen zeer dat deze revolutio
naire beweging, zoo zij nog wenscht be
ginnen te loopen, doodloopen zal.
Miliciens van onze beginselen zullen wel
niet zich stellen willen onder de leiding
van schreeuwerige antimilitairisten.
Hoe de beweging der 97ers op gang
gebracht moet worden, blijkt uit het ver
slag van bovengenoemde „protest"-verga-
dering.
Het was een protestvergadering, doch
waarbij de eigenlijke protesteerenden ont
braken.
Den Haag en anderen klaagden dat de
lichting '97 tot dusver zeer weinig werk
zaamheid had getoond, en 't gevaarlijk was de
beweging aan die lichting zelve in handen
te geven.
Met andere woorden dan komt er geen
beweging.
Rotterdam stelde voor de lichting '97 tot
agitatie op te wekken, en zoo dit niet ging
de beweging te staken.
Natuurlijk, zou men zoo zeggenwan
neer het lichaam dat in beweging moet
gebracht, niet in beweging te krijgen is,
dan dient men naar huis te gaan.
Ter Laan vond die lichting '97 nog vrij
laksch en raadde ook aan een groote agitie
voor die lichting in het land te wekken,
om te trachten den post voor hare oproe
ping in de Staatsbegrooting voor 1903 ge
schrapt te krijgen. En, zei hij, wij moeten een
vasten bond maken, waarbij alle lichtingen
'98, '99 enz. zich jaarlijks aansluiten.
"Want ook voor die lichtingen moet vrij-
eenzakte.
Nog zie ik den goeden snorbaard stuip
trekken in het mulle zand van de achter
plaats der hoeve, en met betraande oogen
hoorden wij den laatsten zucht van een der
beste soldaten van onze geheele campagnie.
Het was een leven als eeB oordeel om
ons heen, en uit het dak van het overbe
volkte boerenhuis, dat door de versterkin
gen er om aangebracht meer op een cita
del dan op eene vreedzame hoeve geleek,
gaf onze tirailleurcompagnie reeds dapper
vuur, toen de eerste kogels onze benauwde
woning troffen; kort daarop werden ook
wij op de proef gesteld die achter eene
houten schutting een levendig vuur op onze
aanvallers onderhielden.
Het gekerm en gekreun der gewonden
was soms hartverscheurend, en ofschoon wij
geen tijd hadden ons daa.rom te bekomme
ren, bracht het ons toch in eene angstige
stemming zijne kameradein te zien vallen of
doodelijk wonden door het moordend lood
der Fransche muiters. De doltter had zijn
handen vol, maar kweet zich onder het
vernielend vuur met bewonderenswaardige
kalmte van zijne moeilijke taak. Gelukkig
dat ik zijn diensten niet noodig heb gehad
al scheelde het soms geen handbreed of
ik was getroffen.
Zoo schoot men mijn nevenman, een
Vlaardinger van geboorte, een kogel door
de schako, waarop de kerejl zoo schrok, dat
stelling veroverd worden.
Op één na die dit revolutionair bedrijf
onpractisch noemde, wijl de niet-socialisten
er niet aan zouden willen meedoen en de
Kamer op dit anti-militair geschreeuw wel
nooit zou ingaan (zekere heer Levendig)
waren allen het met het Kamerlid eens.
Nog werd besloten bij den Minister te
protesteeren tegen de uitsluiting der 97ers.
Arnhem was zoo leep in overweging te
geven aan de sprekers die voor de mili
ciens zouden optreden om toch vooral hun
sociaal democratische beginselen gedekt te
houden, en niet te doen zooals Helsdingen
in Amsterdam, die had voor algemeen
stemrecht staan pleiten.
De voorzitter echter vond beter dan maar
sprekers van allerlei kleur te laten op
treden dan kon ieder spreken naar zijn
beginsel.
Wij blijven met belangstelling deze be
weging gesteld zij gaat loopenvolgen.
Zij heeft zich al vast als een revolutio
naire aangediend.
Trouwens al waren het enkel antirevo
lutionaire jongelui die er zich voorspanden,
geen anderen dan dezen naam zou zij ver
dienen.
Zij is gericht op ondermijning der krijgs
tucht, op verlegging van het commandement
naar den minderen militair, op verwaar-
loozing onzer landsverdediging, op den
ondergang van het vaderland.
En de oorlog in Zuid Afrika heeft op
nieuw geleerd persoonlijke dapperheid en
doodsverachting moeten het afleggen, waar
militaire geoefendheid en krijgstucht ont
breken.
Dat gebrek aan krijgstucht heeft den
Boeren hunne nationale onafhankelijkheid
gekost.
Waarom zr- dt gij U laten verzwakken
als U iederen dag treffende en ontwistbare
voorbeelden voor U ziet van personen die
met succes geworsteld hebben tegen de
algemeene verzwakking, bloedarmoede,
bleekzucht, neurasthénie, bijzondere aan-
doeniningen het vrouwelijk geslacht, eigen
en anderen voortkomende uit een arm
bloed Waarom het geneesmiddel niet
aanwenden dat reeds zoo vele genezen heeft,
waarom geen gebruik maken van de Pink
pillen Dit is de behandeling die de zuster
van den heer G. Bouwmeester, barbier te
hij achterover tuimelde, wat mij deed ge-
looven dat hij dood washet bloed stelde
mij in de aderen, maar plotseling zag ik
hem met een rnwen kreet oprijzen, en zijn
ijver bleek wel verdubbeld.
Ȇe pompon is er af," zei hij, dat zal
ik ze betaald zetten, dien schavuiten."
Omtrent 3 uur was er van de geheele
hoeve niet veel meer dan een puinhoop over,
en werden wij genoodzaakt de bouwvallen
te verlaten, wat met een snellen marsch
plaats hadkort daarna zagen wij den ge-
vloekten adelaar boven de omheining uit
steken.
De muiters waren de hoeve binnenge
trokken, waar de versche lijken onzer ge
vallen kameraden nog konden getuigen van
de inspanning die de behaalde overwinning
hun gekost had.
Onze compagnie werd voorloopig buiten
gevecht gesteld daar op het appel de kapitein
en de eerste luitenant ontbraken het 27e
bataljon jagers trok er met het 7e militie
bataljon weer op los en met behulp van
de dragonders van Merlen en de huzaren
van Boreel, raakten wij tegen den avond
opnieuw in het bezit van het verloren ter
rein 't welk wij na een gevecht, dat aan
ons batajon alleen 189 man en 6 officieren
kostte, ter wille van ons eigen leven hadden
moeten verlaten.
Het was een heete dag geweest en nooit
heb ik beter geslapen dan 's nachts in het
Hengelo gevolgd heeft, behandeling die
haar compleete voldoening gegeven heeft.
Ik zou niet genoeg mijne dankbaarheid
kunnen uitdrukken voor dat goede dat mijne
zuster van de Pink pillen ondervonden
heeft, zij heeft langen tijd gesukkeld aan
bleekzucht, en ik had U wel eerder ge
schreven doch ik wilde eerst eens af wachten
of de genezing van duur zou zijn en ik kan
U verklaren dat zij tot op heden geheel
en al genezen is. Onze verslag geven begaf
zich naar aanleiding van dat schrijven naar
Hengelo, en vernam mondelings dat zijne
zuster 3 jaren erg lydende was geweest aan
bleekzucht, steeds erg vermoeid, pijnen in
rug en lendenen, afschuwelijk bleek, geen
eetlust, slechte spijs vertering, steken in de
zijde, kortademig, bracht slapelooze nachten
door en tot overmaat van smart veel last
van hoofdpijn, steeds koude voeten en wat
wij ook aanwenden niets mocht baten.
Wij lazen zoo dikwijls de ongehoopte
genezingen in dergelijke gevallen, dat wij
er ook toe overgingen en wij betreuren
het zeker niet. Zijne zuster werd onzen
verslaggever voor gesteld en wel een bewijs
dat de uitwerking gunstig is geweest,
diene dat zij thans gehuwd is.
Jonge meisjes en jonge vrouwen, verrijkt
Uw bloed, laat U niet ter neer slaan,
onderhoud Uwe krachten door het gebruik
der Pinkpillen, de beste hernieuwer van
het bloed en versterker der zenuwen.
Wij kunnen er echter niet genoeg op
aandringen, dat men wel acht geve de echte
Pinkpillen van Dr. Williams te bekomen,
want gelijk alle goede producten worden
ook de Pinkpillen reeds op eene grove
manier nagemaakt, zelfs zoodanig dat zij
uiterlijk den schijn hebben van de echte
te zijn, doch de heilzame en genezende be-
standdeelen bezitten ze in geene deele.
Koopt ze slechts bij de depothouders die
onder de attesten zijn aangegeven of zoo
gij maar eenige twijfel mocht hebben, laat
ze rechtstreeks van den Hoofddepothouder
komen, de Heer Snabilié.
Prijs f 1,75 de doos f 9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rotter
dam, hoofddepothouder voor Nederland en
apotheken. Franco toezending tegen post
wissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middel
burg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijg
baar voor Goes en omstreken bij Gebr.
Mulder, drogerijen en Verfwaren.
Generaal Lyttelton, commandant van het
bivak, met mijn koolemmer 2) tot hoofd
kussen, en den blooten hemel tot dak.
De Zaterdag ging voor ons kalm voorbij,
dat wil zeggen als ik den marsch naar de
vlakte van Waterloo niet mederekeD, waar
wij met het leger van Wellington vereenigd
werden. Het was hier een vroolijke boel
en de verscheidenheid van landaard en klee
ding der Engelsehen, Pruisen en Hollanders
was wel geschikt iemand op te wekken,
indien de Fransche armee op een halfuur
afstand tusschen Belle Alliance en Callou
gelegerd, ons niet als een zwarte donderwolk
aan den horizon verontrust had.
Op het veld zag het er alles behalve goed
uit, want de regen had den geheelen nacht
bij stroomen gevallen, en behalve de harde
wegen die goed waren, was het terrein zoo
papperig als een pot met rijstebrij, toen
wij Zondagmorgen geïnspecteerd werden door
onzen braven Willem die in deze dagen
toont dat hem Oranjebloed in de aderen zit.
Het duurde lang voordat er beweging
kwam in de zwarte streep die men de
Fransche slaglinie geliefde te noemen, 's Na
middags echter hoorden wij de eerste sig
nalen tot den aanval blazen, en het »Vive
l'Empereur" dat daarop volgde, was duide
lijk blijkbaar bij de stilte die in onze ge
lederen heerschte.
Wordt vervolgd).
(2) Een benaming voor de toenmalige schako
