No. 125.1902.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
D
Dinsdag 13 Mei.
16e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
A. S. J. Dekker
VERSCHIJNT
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRUS DER AÜVERTENTIËN
STEMBILJET.
Dekker,
A. S. J,
Hoek, van der
E.
UROOTI1i:il> E\ VAL.
Engeland en Transvaal.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,96.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 16 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wij herinneren nog eens dat 't
morgen Dinsdag 13 Mei tusschen 8 en
5 uur stemming is voor den Gemeente
raad. Antirevolutionaire Kiezers, verstaat
uw roeping. Doet hetgeen de hand vindt
om te doen. Wekt in uwen kring de
tragen en lauwen, de vergeetachtigen en
ontrouwen op, neemt de zwakken op
sleeptouw, haalt den goedgezinden doch
minder attenten buurman opneemt ieder
eon bepaald persoon voor uwe rekening
van wat richting hij zij. Het zal u dit
maal geen moeite kosten hem te overtui
gen dat onze candidaat het in bekwaam
heid, kalme vrijmoedigheid, zeggingskracht;
en belangstelling voor de publieke zaak
verre wint van den anderen.
Wij hebben nog geen oogenblik getwij
feld aan de goede kansen van onzen can
didaat. Maar wij sluimeren hierop niet
in. Integendeel wij big ven waken en
werken tot Dinsdagmiddag 5 uur. Kiezers
doet gij ook alzoo, en gij brengt er zij
het in de gunste onzes Gods!
kloeken en fermen
onzen
STEMMING TEE VERKIEZING VAN
één lid van den Gemeenteraad
in de gemeente Goes,
op Dinsdag 13 Mei 1902.
Candidaten.
Aanwijzing
der
keuze.
NAMEN.
VOORLETTERS
Zóó moet uw biljet er uitzien als
gij 't in de bus steekt, en voor dhr.
DEKKER Zijt.
84 FEUILLETON.
/Schetsen uit het leven van Napoleon IJ
In den avond van den 20 Maart keerde
de Keizer in zijn oud verblijf weder. Zijne
oude vrienden bestormden hem letterlijk
met hunne betuigingen van blijdschap en
aanhankelijkheid. Den Keizer in hun midden
nemend, wedijverden zij, wie hem het eerst
zou begroeten. «Mijne heeren, gij zult mij
nog doen stikken", riep hij. Letterlijk
werd hij naar zijn kamer gedragen, waar
de ex-koninginnen van Spanje en van Holland
met vele getrouwen hem stonden op te
wachten.
Hij hield een hartelijke toespraakblijk
baar er op ingericht om onder het volk
verspreid en aan de mogendheden overge
bracht te worden. Hij deed daarin Öde
schoonste beloften en toezeggingen.
Dit laatste bleek meer dan noodig te zijn.
Want hoe vol geestdrift men hem weder
bad binnengehaald, toch bespeurde en ge
voelde hij maar al te wel, dat hij zijn in
vloed van vroeger kwijt, en de tijd van
onbeperkte heerschappij voor hem voorbij
was. Hij moest toch toegeven dat de
vorsten slechts de eerste burgers van den
btaat waren. Hij was verplicht de nationale
12jMei 1902.
Wij herinneren nog eens aan den 2en
Provincialen Uniedag, Woensdag te Mid
delburg.
Werke een ieder die kan mee tot dit
wélslagen van de samenkomst, waar dr.
Wagenaar nit Leeuwarden en prof. Fabius
uit Amsterdam met zoo belangrijke referaten
hopen op te treden.
Hemelvaartsdag zijn er weer belangwek
kende, geestdriftige vergaderingen gehouden.
Het Ned. Jongelingsverbond en het Geref.
Jongelingsverbond, de Nederl. Zendings-
vereeniging; en verscheidene provinciale
vereenigingen vergaderden.
Wij hebben geen plaats genoeg om van
die alle verslag te geven, en volstaan der
halve met deze algemeene mededeeling.
In een ingezonden artikel in De Tijd,
het hoofdorgaan der Roomschen in ons land,
wordt in verband met het plan om een
Roomsche Universiteit te stichten, het vol
gende over de Yrije Universiteit geschreven
Aan de Vrije Universiteit hebben de facul
teiten van rechten en letteren niet een «klein
leeraarspersoneel", maar een zeer klein (veel
kleiner dan wij zullen kunnen stellen), en toch
speelt een student in de klassieke letteren
het klaar een paar maanden vóór zijn candi-
daats aan de Vrije het candidaats aan de
Gemeentelijke Universiteit af te leggentoch
verkrijgt de heer Rutgers, jurist der Vrije,
eene eervolle vermelding voor de oplossing
eener Leidsche prijsvraagtoch promoveeren
d e studenten der Vrije op proefschriften, die in
geen enkel opzicht bij die der andere Uni
versiteiten achterstaan, ja, ze vaak in belang
rijkheid overtreffentoch wordt Dr. Woltjer
onder-voorzitter van het Groninger philolo-
gencongres en geniet de eer, bij afwezigheid
van Prof. Speijer, tot inleider van het debat over
het hoofdthema gekozen te wordentoch
noemt prof. Blok, wanneer hij Woltjer's jongste
rectorale rede naast de inaugurale reden van
twee openbare hoogleeraren bespreekt, deze
»de rijkste en diepzinnigste" (Onze Eeuw,
Dec. 1901).
Over de talenten van een tweetal andere
oud-hoogleeraren, die het tot minister van
Binnenlandsche Zaken brachten, behoeft niet
gesproken te worden, zij worden door vriend
en vijand erkend.
De Vrije Universiteit heeft een groot ge
deelte van de overwinning ook op electoraal
gebied der christelijke partijen op haar credit
zijde zij is een krachtige hefboom voor het
christelijk volk geweest; zij mag den Katho
lieken als opwekkend, niet als afschrikwek
kend voorbeeld gesteld worden. Zij leverde
niet «half werk", maar reeds de helft van
het werk 1
Aan haar ons eeresaluut 1
Zoo begint aan allen kant de waardee-
garden te herstellen, de voorsteden van
Parijs te wapenen, een grondwet te geven
en die door een groote volksvergadering, in
het Meiveld bijeengeroepen, te doen goed
keuren. Zijne generaals behandelden hem
niet meer als hun Keizer. Hij was in hun
oog hun gelijke. Ook het gemeen behan
delde hem met familiariteit.
Zoo hij onder deze omstandigheden den
oorlog begon hij wist het dan zou hij
met een worp alles moeten op het spel
zetten.
Wij voegen hieraan nog iets toe omtrent
Murat, Napoleons zwager.
Na Napoleons val hadden de Mogendhe
den hem in zijn koninkrijk Napels bevestigd.
De Bourbons, die in Napels veel te zeggen
hadden, weigerden hem ie erkennen, en nu
meende hij zijn macht door veroveringen
te moeten bevestigen. Hij trok zijn troepen
samen op het grondgebied van den paus,
dat hij reeds vroeger bezet en sedert den
vrede nog niet ontruimd had. Hoorende
dat Napoleon in Frankrijk was teruggekeerd
en op diens krijgsgeluk, benevens het zijne
hopende, rukte hij door den Kerkelijken
Staat tegen de Oostenrijkers op, en ver
dreef hen. Ook de hertogen van Modena
en Toscane verlieten hunne staten. Doch
de Oostenrijkers herstelden zich weder en
ring voor deze uitnemende stichting te
vermeerderen.
Men steune de Vrije Universiteit met
gift of gave; en steune haar met de gebeden.
Engelands zwarte bondgenooten hebben
weer een overwinning behaald. Men weet
echter dat Kaffers liegen kunnen. Men
rekene daarmee.
Maandagnachtzoo meldt men opKaf-
ferlijk gezag uit Vrijheid zijn inboorlin
gen, wier kraals onlangs door de Boeren
zijn verbrand, naar het Noorden, naar
Scheepersnek getrokken om het vee te
halen, dat door de Boeren is gestolen. Zij
kwamen plotseling bij een Boerenlager en
vielen dit aan, doodden meer dan 30 man,
van wie de meerderheid tot een commando
behoort. Drie gevangenen werden opge
bracht en aan de locale autoriteiten over
geleverd. De inboorlingen kregen hun vee
gelukkig terug.
Het «ongeluk" aan een gepantserden trein
op de lijn Pretoria-Pietersburg overkomen,
vond Maandag plaats bij Daspoort, vier
mijlen ten noorden van Pretoria.
Volgens de 1Exchange Telegraph gebeurde
het bij het nemen van een bocht. De trein
vloog uit het spoor en de locomotief met
al de wagens werden van den dijk geworpen.
Behalve de 10 minderen en de officier, die
gedood werden, zijn ook 11 minderen ge
wond.
Binnen korten tijd zijn drie van dergelijke
spoorwegongelukken voorgevallen. Een op
de lijn Barberton, een op do lijn van Klerks
dorp en een op die van Delagoa-baai. Dit
is het vierde.
Niet enkel spoorwegongelukken, maar
ook andere, van allerlei aard, treffen het
Britsche leger. Tenminste naar de ver-
liezenlijst te oordeelen. Die over April
toont aan, dat in die maand 1 officier en
90 minderen aan «ongelukken" zijn om het
leven gekomen. Men moet wel een blind
vertrouwen in de waarheidsliefde der
Britsche autoriteiten hebben, om daar niets
verdachts in te zien.
Wij vernemen uit Johannesburg, dd. 29
Maart, het volgende
Een der grootste ergernissen blijven de
National Scouts, of zooals wij die noemen
de National-Scoundrels. Aan hen is het
te danken dat de veiligheid der Boeren in
gevaar is, dat hunne oogsten worden aan
gewezen en vernield, en wij mogen veilig
aannemen dat als de Boerenzaak gedoemd
is om onder te gaan, wij dit aan die ellen
delingen te danken hebben.
leverden hem slag bij Tolentiono, welken
slag hij verloor en met hem hem ook zijn
koninrkijk, dat aan de vroegeren koning
Ferdinand werd teruggegeven. (Mei 1815).
Na Napoleons tweeden val (October 1815)
deed Murat een vergeefsche poging om zijn
koninkrijk terug te krijgen. Hij werd door
de Oostenrijkers gegrepen enge
fusilleerd.
LXV.
VAN 15 TOT 18 JUNI.
Napoleon had den Vorsten van Europa
doen aanzeggen, dat hjj met hen in vrede
wilde leven. Doch zij vertrouwden zjjne
beloften niet, en wapenden zich.
Een miljoen soldaten werden onder de
wapenen geroepen. In het Zuidoosten stond
een Russisch-Oostenrijksch in het Noorden
een Engelsch-Pruisisch-Nederlandsch leger
in afwachting naar welken kant het Napo
leon zou behagen uit te vallen.
Doch eer de bondgenooten het vermoedden
was hij bun voor, en stond met een leger
van 160 duizend man in België. Bijna
200 duizend soldaten van de verbondenen
Zijne laatste afstammeling en dochter,
gravin Rasponi, geboren prinses Louise Murat,
is den 9 December 1889 te Ravenna in den
ouderdom van 86 jaren overleden.
Wat ons het meest ergert, is dat zulke
verraders opgenomen zijn in hetEngelsche
leger, aangevoerd door officieren die zich
fatsoenlijk noemen. Lord Kitchener ging
de kampen zelf rond om de Boeren aan
te moedigen mede te doen. Hij is in Mid
delburg geweest, te Johannesburg, Krugers-
dorp, waarschijnlijk overal. Op 6 Januari
jl. was hij te Krugersdorp. Wat hij ver
telt, komt hierop neer, dat de oorlog uit
isdat wat nu nog vecht bestaat uit on
verzoenlijke rebellen. Hun zaak is hopeloos.
De Boeren moeten meehelpen daaraan een
eind te maken. De Boeren weten waar de
vechtende Boeren zijn zij weten waar hun
oogst is. Zij moeten die gaan buit maken,
om zoodoende de vecht-Boeren te dwingen
de wapenen neer te leggen. Voort 't geval
dat zij aangevallen worden, krijgen zij een
geweer en ammunitie om zich te verde
digen.
Na Lord Kitchener komt dan Andries
Cronjé, de onwaardige broeder van Piet
Cronjé, en hij tracht de mannen over te
halen zich bij de Engelschen aan te sluiten.
Hij kwam in Krugersdorp op 7 Januari,
sprak 4 a 500 mannen toe (de vrouwen
mochten er niet bij zijn, anders hadden
die hem verscheurd)er waren er 34 die
hun handen opstaken, waarvan 31 zich
later terugtrokken. Dat laatste was natuur
lijk de invloed der vrouwen. Wat dan ook
gebeurt, wanneer zij zich werkelijk aan
sluiten, dan is dat in het geniep.
Is het niet walgelijk? Lord Kitchener,
den opperbevelhebber van het leger te
zien, in persoon om menschen aan te moe
digen tot verraad, tot vadermoord, broeder
moord, kindermoord 1 Dat is edelmoedig
Engelsch godsdienstig Engelsch mooi.
{N. R. G.)
Vredesonderhandelingen.
LONDEN, 11 Mei. (R. O.) Reutei's cor
respondent te Pretoria schrijft dato 19
April
Alle Boeren-gedelegeerden schenen 'n
goede gezondheid te genieten, uitgenomen
President Steyn, die aan een oogziekte
lijdt, en bovendien door een verlamming
gekweld wordt. Hij scheen zich zeer slecht
te bevinden.
De eerste conferentie werd op 12 April
gehouden. De gedelegeerden stelden als
basis van de onderhandelingen den eisch
van onafhankelijkheid. Hiertegenover waren
zij geneigd aan de Uitlanders een groote
vrijheid toe te staan, en wilden zij de for
ten ontmantelen.
Toen op deze vraag door de Engelsche
regeering ontkennend werd geantwoord,
stelden de afgevaardigden een reeks voor
waarden, waarop "zij den burgers wenschten
stonden echter gereed om hem te ontvangen.
Het waren drie legers 70,000 Nederlan
ders en Belgen door Hanoveranen, Nassauers
en Brunswijkers versterkt; onder den Erf
prins van Oranje 45,000 Engelschen onder
Wellington en 117,000 Pruisen onder den
grijzen generaal Blucher. Deze troepen
lagen in België verspreid een fout van de
Verbondenen, waarvan Napoleon een dank
baar en voordeelig gebruik maakte. Thans
was het hem mogelijk de Engelsche van
de Pruisische troepen te scheiden. Gelukte
het hem elk der drie legers afzonderlijk
aan te vallen, dan kon hij ze ook achter
eenvolgens vernietigen en zijn roem op
nieuw vestigen.
Eerst moest Blucher over de Maas terug
gedreven daarna Wellington overhoop ge
worpen en de rest zou als van zelve volgen.
Altijd volgens zijn menschelijk plan. Napo
leon kende den psalm niet, al had bij den
inhoud er van reeds meer dan eens ervaren:
Schilden, bogen, dolken,
Dappre oorlogsvolken,
Wijsheid, moed noch kracht
Kunnen ooit in 't strijden
Eenig Vorst bevrijden,
Zonder 's Heeren macht.
En werkeljjk, zonder die macht des Heeren
aan te raden zich over te geven. Het was
toen, dat Lord Milner aankwam en deze
met Lord Kitchener tegenwoordig was bij
alle bijeenkomsten. Op den eisch tot on
middellijke inlevering van wapenen werd
weigerend geantwoord, doch de regeering
was zoo edelmoedig aan den eisch tot
schadevergoeding en herstelling van de
verbrande hoeven tegemoet te komen.
De regeering maakte geen bezwaar be
treffende de amnestie aan de Kaapsche
rebellen. De afgevaardigden gaven toe, dat
eenigszins straf voor rebellen noodzakelijk
was, doch zeiden te hopen, dat niets anders
dan vrijheidsberooving zou worden opgelegd.
Het schijnt dat deze kwestie geen onover
komelijke moeilijkheden met zich brengt.
De Engelsche regeering weigerde een datum
vast te stellen waarop een vertegenwoor
digende regeering zou worden gevormd.
Dit punt was een hinderpaal bij alle
onderhandelingen. Het is uit alle onder
handelingen gebleken, dat 't fanatisme van
Steyn op geenerlei wijze is gematigd, de
geheele zaak wilde ten slotte niet vorderen
omdat Steyn en Schalk Burger verklaarden,
dat zij geen onbeperkte macht hadden.
Goes. De heer H. Lampen van Umballa
naar het fort Gowindyark te Amritsar,
Voor-Indië, overgebracht, schrijft het vol
gende aan het Chr. Schoolblad
Amritsar, 7 April 1902.
Waarde Redacteur
Mijn zwager, de heer J. de Koning, van
Krabbendijke, vroeg mg, of ik eens aan het
Christelijk Schoolblad iets zou schrijven.
Ik heb lang getwijfeld, omdat ik niet wist,
wat ik schrijven zou. Mijn hart is vol
genoeg, maar ik zou toch verplicht zijn,
de ziel uit mijn schrijven weg te laten.
De censor zou zeker bezwaar maken. Nu
zie ik evenwel in een der Engelsche kranten
een kort verslag van onze schoolkwestie te
Umballa. Ik hoop, dat do censor mij zal
toelaten, deze kwestie wat nader te bespre
ken. Schoolkwesties toch zijn op hun plaats
in een schoolblad. Over de paroolkwestie
of »rations"-kwestie geen woord.
Omtrent de maand November werd ons
door den adjudant van den E. kamp-com
mandant gevraagd, wat wij noodig achtten
voor de oprichting eener school. De ouder
wijzers 3 Hollanders en 4 Afrikaners
hebben toen schriftelijk^opgegeven, wat
wij onmisbaar achtten en in welke vakken
zij bereid waren onderwijs te geven. Na
verloop van een paar maanden worden
banken en borden ingebracht, en vernemen
wij, van ter zijde, dat het Indische Gouver-
ware er van de onafhankelijkheid der volken
niet veel terechtgekomen. Immers Napoleon
had zijne maatregels goed genomen, om
zich tusschen de beide legers der verbon
denen in te plaatsen en dan eerst de Prui
sen, daarna de Engelsehen aan te vallen.
In een bezielende dagorder, waarin hij
zijn soldaten op tal van overwinningen
wees, die zij op drie- soms zesmaal sterkere
troepen als der Pruisen, hadden behaald,
trachtte hij in zijne soldaten iets van zijne
voortvarendheid over te planten. Jammer
slechts dat hij hen en de officieren steeds
als machines behandeld had als willooze
mannen, die slechts hadden te handelen
als en zoóals hij het begeerde. Nu was
het te laat om dien geest van onzelfstandig
heid, wij zouden bijna zeggen van slaafsch-
heid te vervangen door een geest van
opgewektheid en zelfwerkzaamheid.
Zijne maatregelen waren uitstekend, doch
de uitvoering faalde, niet door Napoleons
schuld voor 't oogenblik maar toch ten
gevolge van zijn caesaristisch stelsel, volgens
hetwelk hij alleen den draad in de hand
hield, en al de anderen slechts blindelings
hadden te doen wat hij zeide.
Wordt vervolg dj
