NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 124. 1902
Zaterdag 10 Mei.
16e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bij ill muur lielmrt een BijToepel.
A. 8. J. DEKKER,
MODERN HEIDENDOM.
FEUILLETON.
GROOTHEID EN VAL.
RIOLft
Engeland en Transvaal.
el ken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie macinden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
GOES.
Er is een plaats open in den gemeente-
iaad van Goes. De plaats was ongeveer
35 jaar bezet geweest door een antirevo
lutionair den heer Qaist. Antirevolutionairen
hebben te zorgen dat zij weer door een
geestverwant bezet worde. En als 't eenigs-
zins kan door een Hinken. Daarvoor nu
bestaat gelegenheid. Willen de Goesche
kiezers een bekwaam raadslid kiezen, die
vlug denkt, goed spreekt, en waar noodig
Hink handelen zal, en daarbij een antire
volutionair uit één stuk, dan stemmen zij
13 Mei, a. s. dhr.
candidaat der vrij-antirevolutionaire kies-
vereeniging «Groen van Prinsterer" en der
antirevolutionaire kiesvereeniging »Voor
Nederland en Oranje", wiens candidatuur
wij gaarne steunen.
Dezer dagen werd een zonderlinge pe
titie ingediend bij de Saksische Kamer
van Afgevaardigden, waarin gevraagd werd
dat aan dokters die ongeneeslijke zieken
behandelen, vergund mocht worden hun
patiënten volgens de regelen der weten
schap vergif toe te dienen, voor het geval
dezen van hun lijden wenschten te worden
verlost.
Dit is een staaltje van willekeurig be
schikken over een menschenleven, een po
ging niet passend in het kader der chris
telijke zedeleer, maar alleen in dat eener
heiden sche wereldbeschouwing.
Dat nieuw-eeuwsch soort zelfmoord ple
gen heet „Euthanasia". Natuurlijk noemen
cle voorstanders dezer operatie dit geen
zelfmoord. Het is volgens hen niets dan
een einde maken aan een leven dat voor
den lijder en anderen ondraaglijk was ge
worden.
Het is de philosophie van mr. Van
Houten, dat men een leven hetwelk ons
een last wordt, eenvoudig heeft af te
leggen.
Een prediking door Bilderdijk reeds
geïllustreerd met zijn parodischen raad:
En zoo 't al u tegenloopt
Dan u zelf maar opgeknoopt.
Maar opknoopen is te omslachtig, te
tragisch voor dezen tijd. Met „Euthana
sia" (welk Grieksch woord „gemakkelijken
dood'' beteekent!) bereiken de menschen
vlugger, pijnloos, als 't ware spelende,
meer naar de eischen van den laatsten
smaak hun doel.
Hoe dit dan gaan zou.
Wel, in Italië had reeds eenige jaren
geleden een arts, die den nobelen naam
83
Schetsen uit het leven van Napoleon IJ
LXIV.
LIEF EN LEED IN FRANKRIJK.
Den 1 Maart kwamen zij behouden in
lirankrijk terug. De 7 schepen wierpen
het anker voor Cannes.
De Elba-cocarde werd voor de Fransche
driekleur verwisseld.
Nog aan boord zijnde, had de Keizer twee
proclamaties opgemaakteen aan het volk
en een aan het leger, waarin bij de schoonste
toezeggingen en de dringendste uitnoodigin-
gen deed.
Zijne proclamatie aan het leger eindigde
aldus
«Uw generaal, door de keuze des volks
tot den troon geroepen, en hoog door u
verheven, is u teruggegeven, komt tot hem!
Rukt de kleuren naar beneden, die door de
natie verworpen zijn en 25 jaren het her-
kenningsteeken waren van Frankrijks vij
anden. Tooit u met de driekleurige kokarde
die gij in onze glorierijkste dagen droegt.
Wij moeten vergeten dat wij alle natiën be-
Nobel droeg, aan Crispi, toen eerste mi-
nistor, voorgesteld inrichtingen te Rome
en Milaan te stichten waar iemand die
zulks begeerde, kon stikken door een
soort gas dat hij, Nobel, had uitgevonden.
De menschen moesten eerst oen goed maal
gebruiken, om vervolgens naar een ver
trek te gaan, dat plotseling met het doo-
delijke gas vorvuld werd. Natuurlijk kwam
erbij, dat de lijken daarna moesten ver
brand worden. Crispi gaf aan Nobel ten
antwoord, dat zijn plan wel veel aanne
melijks had, doch dat hij 't niet aandorst
met het oog op de oppositie.
Men verzekert ons dat er onder de
geneesheeren een groot aantal zijn die het
een weldaad achten, wanneer iemands lij
den op deze wijze verkort wordt.
Een hoogleeraar in de geneeskunde
meende te lijden aan maagkanker. Hij
nam toen, helaas, de toevlucht tot vergif.
Na zijn dood werd het lijk geopend, en
het bleek, dat de professor zich vergist
had; zijne ambtgenooten kregen althans
de overtuiging, dat hij zeer goed had kun
nen genezen.
Terecht noemt Eet Centrum dit »het
echte opportunisme, dat met een mensehen-
leven speelt, als ware het een dobbelsteen,
waarmee men alleen winst behalen of ver
lies herstellen kan. De mensch beschouwt
zijn leven dan niet als een kostbare gave,
die hij van God ontvangen heeft om er
Hem eens rekenschap van af te leggen,
maar slechts als een middel tot eigen ge
not, dat wanneer het geen genot meer
oplevert, als ballast over boord wordt ge
worpen. Een echt heidensche opvatting,
herinnerend aan de dagen van Nero, toen
zelfmoord aan de orde van den dag was,
onder de aanzienlijken en geleerden het
allermeest."
Dit zijn wij met het Katholieke blad
eens.
En de noodlottige vergissing doet niets
af aan de onzedelijkheid der handeling, waar
door koelbloedig zelfmoord wordt gepleegd,
een van Gods heilige geboden moedwillig
wordt vertreden.
Geen anderen naam verdient 't stand
punt van waaruit men in onze Christelijke
maatschappij dergelijke verzachtingsmid
delen aanprijst, dan dat van modern
heidendom!
Men moge zich zelf wijs maken dat men
bij den dood in het Nirvana, in het Niet
wordt opgelost. Zijn tijdgenooten er aan
te wagen doet denken aan de gruwelen
dergenen die zelfs hunne zonen door het
vuur deden gaan.
Ook hiertegen mag de pers een enkele
maal waarschuwen en opkomen.
In ons land is 't nog wel niet zoo erg.
Maar komen kan het, immers de be
grippen zijn er; en voor dat zaad ligt
ook onder ons de grond reeds lang braak.
heerschten, maar mogen niet dulden dat
de vreemdeling zich in onze zaken mengt.
Wie durft het bestaan bij ons den baas te
spelen Neemt de adelaars weer op, die
gij voerdet bij Ulm, bij Austerlitz, bij Jena,
bij Eylau, bij Wagram, bij Friedland, bij
Tudela, bij Eckmuhl, bij Essling, bij Smo
lensk, bij de Moskwa, bij Lutzen, bij Wur-
schen, bij MontmirailSchaart u weder
onder de vanen van uw opperhoofd, die slechts
leeft in u; wiens rechten uw rechten zijn; zijn
belang, zijn eer, zijn room zijn uw belang,
uw eer, uw roem. De zege zal ons vooruit
snellen de adelaar, getooid met de nationale
kleuren, zal van toren tot toren vliegen en,
in zijn vlucht niet gestoord, zegevierend
neerstrijken op Nötre Dame. Dan zult ge
trotsch kunnen zijn op uw litteekens, u
kunnen verheffen op uw daden, waardoor
het vaderland bevrijd zal wezen."
Alvorens verder te gaan, zond Napoleon
zijne schepen terug naar Elba, met de
boodschap aan zijn moeder en zuster, dat
zij zich te Napels in veiligheid hadden te
stellen, en dat voorloopig alles goed ging.
Dit laatste was niets te veel gezegd.
Wel waren de marschen moeilijk; doch
het volk ontving den keizer met gejuich en
vele soldaten keerden terug tot zijne vanen.
9 Mei 1902.
Het Kamerlid Van Kol is van meening
dat van gelden uittrekken op de Indische
begrooting ten behoeve van Nieuw Guinea
geen sprake mag zijn, dewijl het regee-
ringsreglement uitdrukkelijk spreekt van
koloniën en bezittingen in het rijk in Azië
en de aardrijkskundigen hebben uitgemaakt
dat Nieuw-Guinea tot Australië behoort.
De Nieuioe Courant merkt op dat 't hier
niet een aardrijkskundige maar een uitleg
kundige quaestie geldt.
Het historische feit is aldus dat in 1828
een gedeelte van het eiland tot Nederlandsch
grondgebied werd ver klaard op last van den
commissaris-generaal Du Bus en dat in
1848 de gouverneur-generaal van Neder-
landsch-Indië een nadere grensregeling van
Nederlandsch Nieuw-Guinea trof. Ook werd
toen de administratieve indeeling daarvan
geregeld en werd het eiland gedeeltelijk
onder de residentie Ternate, gedeeltelijk
onder de toenmalige residentie Banda ge
plaatst. Over de doelmatigheid en recht
vaardigheid van deze maatregelen spreken
wij hier niet; wij constateeren alleen de
feiten. En onder die feiten vallen even
eens te constateeren herhaalde daden van
souvereiniteit op het aldus aan ons gebied
getrokken gedeelte van net eiland, uitgaande
van de Nederlandsch-Indische regeering.
Daden van souvereiniteit, uitgeoefend in
de jaren 18491851 en daarna van
1851—1854.
Toen dus in 1851 werd ingediend het
eerste ontwerp voor een Reglement op het
beleid der regeering van Nederlandsch-Indië,
werden op het Nederlandsch gedeelte van
Nieuw-Guinea, hetwelk administratief dan
was ingedeeld bij twee residentiën van
Nederlands-Indië, daden van souvereiniteit
verricht namens den gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Iudië. In dat ontwerp
luidde artikel 1„Het algemeen bestuur
der bezittingen van het Rijk gelegen beoosten
ie Kaap de Goede Hoop en uitmakende het
gebied van Nederlandsch Indië wordt in naam
des Konings uitgeoefend door eenen Gouver
neur-Generaal, op den voet en onder de
bepalingen van het tegenwoordig reglement".
Het staat derhalve vast dat Nieuw-Guinea
toen reeds, bij de samenstelling van het
reglement, volgens den gedachtengang der
regeering viel binnen de grenzen van het
reglement. Wie anders beweert, hangt
aan de letter, vraagt niét naar de bedoeling.
Niet lang geleden werd in Eet Volk
een treurig schilderij opgehangen, van de
wijze waarop bij den voorgenomen bouw
eener Christelijke school de „afgescheiden"
dominé of zijn kerkeraad de arme menschjes
van hunne spaarcentjes weet te ontlasten.
Een en ander werd vertelt op een wijs
Mondbehoeften, paarden en krijgsvoorraad
werden hem gratis verstrekt door de bewoners
dezer zuidoostelijke streken.
Den 7 Maart stond hij voor Grenoble.
De bezetting onder den generaal Labedoyère
trad hem te gemoet om hem gevangen te
nemen. Een hachelijk oogenblik. Doch
Napoleons besliste geest redde hem. Zijn
borst ontblootend riep hij den soldaten toe
«Soldaten, hier is uw keizer. Wilt gij
hem doodschieten, doet het dan maar."
Deze uitnoodiging had eene goede uitwer
king. De soldaten, hun generaal incluis,
liepen tot hem over. Een daad van La
bedoyère, te schandelijker dewijl hij zijne
tegenwoordige eervolle positie aan Lodewijk
XVIII verschuldigd was.
Toch waren in deze stad nog enkele ge
trouwen achtergebleven, die onder den ko-
ningsgezinden luitenant Villiers de poorten
voor hem gesloten hielden, ook zelfs na
Labedoyère's aanmaning.
Doch de bevolking klom over de muren
en wierp door middel van palen een poort
open, waarop Napoleon zijn intocht deed.
Het was de eerste vesting van beteekenis,
die in zijne handen viel. Zijn voet raakte
al vaster in den stijgbeugel.
Thans ging het naar Lyon.
die deed zien dat de schrij ver zoowat niets
er van weet.
Maar 't was er hem vooral om te doen
te doen uitkomen dat de rijke boeren zelfs
den arme van zijn kwartje berooven, en
schoolgeld naar draagkracht durven opleg
gen, ook aan weduwen.
Thans komt Bet Volk (Polak) een jam
merklacht slaken over het tekort in de kas
van het blad en wordt hierbij wel degelijk
ook op de beurs geklopt van den arme.
Polak toch schrijft: „Onvermogende par-
tijgenooten en geestverwanten moeten maar
eens zien of het niet mogelijk is nog iets
meer te doen dan zij reeds gedaan hebben.
Elk kwartje, elk dubbeltje helpt het gat
stoppen."
Ook hier derhalve weer de mug uitzij -
gen en den kemel doorzwelgen.
Vraagt de «afgescheidene" een kleine
gift van den arme voor de Chr. school,
dan gaat hij aan den soeialistischen schand
paal.
De «socialist" daarentegen mag zelfs van
zijn arme een geven boven vermogen ver
gen, bij 'tgeen zij reeds deden eischt hij
nog hun «kwartjes en dubbeltjes bij".
Zoo iets heet in onze kringen farizeeuwsch.
Men zou het erger nog! ook socia
listisch kunnen noemen.
Een diefstal van verscheidene
millioenen.
Alle jaren heeft er een diefstal van ver
scheidene millioenen plaats zonder dat men
den handigen dief bij den kraag kan pakken
en hem ongeschikt kan maken nadeel te
veroorzaken. Hij is zoo listig de diefhet
is een oneindige kleine die zich overal
beweegt. Onvermoeid, zoekt hij steeds naar
een nieuw slachtoffer, die gevoegd bij hen
die hij reeds gemaakt heeft, hem in staat
zal stellen aan het einde van het „zijn cijfer"
te bereiken, dat hij hoopt grooter zal zijn
als dat van 't vorige jaar. Deze diefstal
heeft plaats gehad en doet zich nog voor
onder de oogen van allen, zelfs van de
oplettendste. Het is in geen bankbiljetten,
noch in goud dat deze diefstal plaats heeft,
het is een ander kostbaar geld, het zijn
rECüschenlevers en dief waarom het zich
handelt is de baccüe der tuberculose. De
geheele wereld, dat is de brandkast die
deze buitengewone gauwdief beloert, de
zelve maakt in Frankrijk jaarlijks meer dan
150.000 slachtoffers. De sérum die deze
monsterachtige verwoesting moet tegen
gaan is nog niet ontdekt, de aandacht
moet hoofdzakelijk gevestigd worden op de
maatregelen die in staat zijn de kwaad
doener te verwijderen of om zoo te zeggen
Zien wij wat er inmiddels te Parijs was
voorgevallen.
Koning Lodewijk had tot het laatst,
zelfs toen Napoleon reeds in het land was,
geweigerd aan de mogelijkheid van diens
terugkomst te gelooven.
Toen deze reeds op Lyon aanrukte, kon
de goedgeloovige vorst de waarheid niet
langer betwijfelen. De verschillende leger
hoofden ontvingen last om hunne troepen
te verzamelen. Van enkele generaals nam
hij persoonlijk afscheid. Ney kuste hem de
hand en verzekerde hem, zoo hij Bonaparte
in handen mocht krijgen, dat hij hem in
een ijzeren kooi sluiten en tot hem bren
gen zou.
Maar een mensch is veranderlijk. Wie
zal het nochtans in den moedigen soldaat
misprijzen dat hij, zwichtend voor den aan
drang zijner soldaten en voor de herinnering
aan zijn keizer, deze belofte vergat
Immers nagenoeg het geheele leger ver
brak zijne beloften.
«Leve de Koninghad de graaf van
Artois geroepen, toen hij zich aan de spits
zijns legers stelde. En een algemeen «leve
de Keizer 1" was het antwoord zijner dap
peren geweest. Macdonald, het gevaar
ziende, had zijnen soldaten bevolen de brug
hem te verhinderen en het menchelijk
lichaam in te dringen. Buiten en behalve
de zoo belangrijke hygiënische voorschrif
ten die er zijn waar te nemen, is er eene
maatregel boven andere noodig, n.l. te
worstelen tegen de voorbode der tering,
de bloedarmoede. Deze maatregel bestaat
daarin het bloed rijk en zuiver te houden,
opdat het aan het lichaamsgestel de krach
ten, de gezondheidstoestand geve die ver
hinderen zullen dat de bacille der tuber
culose een gunstig terrein vinde voor hare
ontwikkeling.
Om deze bloedarmoede te bestrijden die
de energie verslindtbestaat er een genees
middel dat over de geheele wereld bekend
is. lederen dag vermeerdert het aantal
van hen die het hun leven te danken
hebben, alsmede de attesten vermeerderen
in aantal naarmate hun gebruik algemeener
wordt.
Zoo schreef ons de heer F. Klooster te
Hollandsclie veld (Drenthe). De Pink Pillen
die ik U besteld heb waren bestemd voor
den schipper H. Mayer te Hoogeveen. Hij
was reeds sedert langen tijd lijdende aan
maagpijn, prikkeling in het bloed enz. maar
alles wat hij aanwendde was vruchteloos.
Ongehoopte verwachting, want na twee
doozen der Pink pillen gebruikt te hebben
is hij Seheel genezen. Maakt van 't voren
staande naar verlangen gebruik, ik zal ze
een ieder zoo veel mogelijk aanbevelen.
Prijs f 1,75 de doos f 9.per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilxé, Steiger 27, Rot
terdam, hoofddepothouder voor Nederland
en apotheken. Franco toezending tegen
postwissel.
Ook echt verkrijgbaar voor Middelburg
en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg.
Ook echt verkrijgbaar voor Goes en
omstreken bij Gebr. Mulder, drogerijen
en Verfwaren.
Uit Sutherland (Kaapkolonie) komt een
vertraagd telegram, van 19 April, melden
de dat twee «loyale" farmers van dat district
respectievelijk tot boeten van 150 en 100
zijn veroordeeld, omdat zij de tegenwoor
digheid van Boeren op hun erf hadden
verraden. Drie Boeren zoo luidt het
verhaal die zich als Britsche officieren
hadden verkleed, haalden de farmers over
om een rapport van de aanwezigheid van
Boeren te schrijven en brachten de «loya
listen" daarna voor den Boerenbevelhebber
De opgelegde boeten werden betaald.
De Boeren schijnen zich in de schoonge
veegde streken dor Britsche kolonie nog
altijd vrij goed thuis te gevoelen. Van
generaal French hoort men niets meer.
Van de ontsnapping van zekeren ge
wezen commandant Prinsloo, waarvan een
gen af te breken, doch allen weigerden een
hand uit te steken. Zij liepen allen over,
pogend nog hun aanvoerder in het verraad
mee te sleepen. Doch Macdonald weigerde
standvastig. Ney evenwel bezweek voor den
aandrang.
Den 10 Maart deed Napoleon zijn intocht
in datzelfde Lyon, dat voor enkele weken
den brdeder des Konings met bloemen en
zangen en juichkreten had ontvangen.
Napoleon nam gewichtige besluiten. Cam-
bacóres werd minister van justitie, Davoust
van oorlog, Fouché van politie, allen oude
vrienden. De witte vlag werd voor de drie
kleur ingeruild. De goederen der Bourbons
en der uitgewekenen werden in beslagge
nomen. Adellijke rangen en titels afgeschaft.
De kamers der pairs ontbondeD.
Wel gaven de verbonden Vorsten, te
Weenen vergaderd, door deze tijdingen
wakker geschrikt, nog een dreigement in het
licht met vermelding dat Napoleon in den
ban was gedaandoch ook hun zwakke
manifest vermocht niet den stroom te keeren.
Met versnelde marschen trok de Keizer
op Parijs aan, Lodewijk noodzakend de
wijk te nemen en te Gent een veilige
schuilplaats te zoeken.
(Wordt vervolg dj
