P. 6,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
nklijke Fabriek
No. lit. 1902,
Donderdag 17 April.
16e Jaargang.
HISTORISGH
:oop
CHRISTELIJK-
Vaarttere».
NENNOCIi,
let Ultlaitorl".
IJNHOUVER,
seier en,
astbode (p. g-)
Huishoudster
Bij lit miner hehonrt een Bijvoeisel.
elburg.
en Donderdag:
ItAHAMSB.
*yyy*rrrrrn*rrf
MATRASSEN,
Veeren en Kapok
aren-, Wollen-, Ka-
s en Stroomatrassen.
ieddenkleeden, Wol-
n dekens. Karpetten.
Dijbel verbonden ter
Uithangbord"
il voordeeliger dan
E. V.D'HU IJ.
te koop,
uit,
Serooskerke (W.)
EIEN in soorten.
GOES.
Joop
ÈRIiPAARD
of zonder Yeulen,
in) en een 2-jarige
LEENDERTSE Gz.,
Camperland.
gevraagd
oeveelheid,
DA, Sintjanstraat.
biet Mei
adkneclit
tVISSE Jz.,
St. Laurens.
van stonden aan of
leid of aanko-
benoodigd, bij
rOBSE, Westkapelle.
rIELER, Nieuwstraat
gen, vraagt tegen 15
t Mei
mende Meid
.ken kan, bij
IE, H o o g e 1 an d e.
e z i n zonder kinde
rlijk verkeer, wordt
e Dienstbode
keur uit den boeren-
irieven lett. B. of in
HUIJ.
WAME
tSKA ECHTS
BSERS,
1 Mei a. s. gevraagd
EL, te Wolfaartsdijk.
de Dagmeid
t den boerenstand,
ARDA, Sint-Janstraat.
it Mei
zin van twee personen,
SR te Wolphaartsdijk.
et Mei
3 gevraagd,
't hof Domburg.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Engeland en Transvaal.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
BELGIË.
Ingezonden Stukken.
Gemengde Berichten.
Vlissingen. Dinsdag vertrok van de
reede alhier tot het houden der proeftocht
en voorts naar Rotterdam het dubbel schroef-
stoomschip „Goentoer" gebouwd voor de
Rotterdamsche Lloyd voor haren maildienst
tusschen Rotterdam en Java, viceversa,
door de Koninklijke maatschappij „De
Schelde" te Vlissingen, waaromtrent wij
het volgende mededeelenHet schip ge
bouwd van staal, met waterballast over zijne
geheele lengte en voorzien van negen wa
terdichte schotten, is opgenomen in de
hoogste klasse van Veritas. De hoofdaf
metingen zijn lengte overdek 444, grootste
wijdte 50 en hol tot opperdek 31 Eng.
voet. Er zijn drie verdiepingen boven het
opperdek alle 8' 6" hoog in de midscheeps.
In deze drie afdeelingen zijn de salons
en hutten voor 80 passagiers l-klasse, ter
wijl aan S.B. zijde op het opperdek in de
zijdekhuizen alle verblijven zijn voor ma
chinisten en personeel. Het 1-klasse salon
is op het opperdek midscheeps. De pus-
sagiersinrichting is geheel afgesloten va a
het verkeer van het personeel, dat gelo
geerd is in de dienstgang welke gang een
verbinding vormt tusschen voor- en achter
schip, zoodat de passagiers, behalve het
salon personeel, niemand te zien krijgen.
De rijke betimmering werd door de firma
H. P. Mutters Zoon geleverd en is in
blank eikenhout net gepolijst uitgevoerd,
in vakken, waarin paneelwerk met beschil
derde motieven, ingebijtste bloemen, tropee-
en in kleuren volgens een nieuw procédé.
Dwarsscheeps een buffet met schuiframen,
waarin in ruit verdeeld glas a facette met
marmeren bladde verwarming is door
stoompijpen rond geheel de salon. Tegen
over de entree een groot buffet met kasten
en laden voor berging van glas- en zilver
werk. Het ameublement bestaat uit tafels
van
dan een halve eeuw,
48, Middelburg.
LAGD door
Schilder, Goes.
blkbn MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
en van
Dat do Antirevolutionaire
partij, om deze beginselen in-
gang te doen -vinden, de sself-
gtaudiglieid van liai-e partij
handhaaft; zioli bij geen an
dere partij laat indeelen en
slechtst dan samenwerking
met andere partijen aan
vaardt, indien die dooi- een
vooraf wel omschreven pro
gram, met ongekrenkt behoud
van hare onafhankelijkheid,
kan worden verkregen. He
den waarom zij bij eerste
stemming; gemeenlijk met een
eigen eandidatuur aan de
staatkundige verkiezingen
deelneemt, en, bij herstem
ming', zieh voorbehoudt te han
delen naar omstandigheden.
Art. 21 van ons Antirevolutionair Program.
16 April 1902.
LAMPEN.
Onze vrienden, die in het nummer van
Maandagavond den belangrijken brief van
dhr. H. Lampen hebben gelezen, zullen
zeker niet zonder deelneming vernemen,
dat hem kort na 't afzenden van zijn schrij
ven aan onze Redactie iets zeer onaange
naams is wedervaren.
Dhr. De Hoogh te Goes toch ontving
Zaterdag bericht, dat vriend Lampen on
verwachts het Kamp te Umballa en daarmee
al zijne vrienden heeft moeten verlaten en
zich thans bevindt in een tort te Amritsar
(Britsch Indië). Hier is hij afgesloten van
de levende wereld met 20 medegevangenen,
die evenals hij in de oogen der Engelsche
autoriteiten als de grootste schelmen wor
den beschouwd. Voor het verlaten van het
Kamp hoorde hij nog van de nota van
Dr. Kuyper en van de overwinningen van
De la Rey.
Naar we vernemen, hebben eenige vrien
den in Goes en Aksel het uitnemende plan
hem in zijne eenzaamheid eenige verkwik
king te bereiden.
Bij de Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot het sluiten eener overeenkomst
voor het onderhouden van een geregelden
stoomvaartdienst tusschen Java, China en
Japan.
De regeering wil trachten tot stand te
brengen een maandelijksche stoomvaart
onder Nederlandsche vlag tusschen ge
noemde landen.
Niet zij zelf zal deze lijn exploiteeren,
maar een consortium met aanvankelijk
rijks-subsidiëelen steun.
Marcheert de zaak, dan wordt het genoten
subsidie terugbetaald.
Marcheert de zaak niet de Staat
zal ook slechts gedurende vijftien jaren
dat subsidie verleenen.
Japan, een eeuw geleden nog het eenige
land waarop een Nederlandsche firma handel
dreef op Deoima woei nog de Neder
landsche vlag, toen deze reeds over de
gansche wereld was neergehaaldheeft
zich in de laatste jaren derwijs ontwikkeld
dat er alle kans is op goed slagen.
Ook de suikerbouw op Java en het
suikerverbruik in China doen op voordeelige
handelsbetrekkingen hopen.
Niet alleen 't handelsbelang, ook het
staatkundig belang vordert dat dit ontwerp
Wordt aangenomen. Dit zal bij toenemend
verkeer met de volken van Oost-Azië zeer
worden bevorderd.
Indien het particulier initiatief heil ziet
in de onderneming en energie heeft om
haar aan te pakken, dan moet het gesteund
worden.
Dit eischt ook een anti-revolutionaire
staatkunde.
Eerlied voor den Godsdienst
In Ret Volk, hoofdorgaan der S. D. A. P.,
vindt men de volgende „aardigheid
Zielezorg.
Pastoor, bjj een zieke»IIoe gemakke
lijk gewint de arme het hemolrjjk, hoe
moeilijk de rijke
»Hebt u dan nog heelemaal geen rijken
de zaligheid gebracht?"
>Jawel, maar dan waren ze al lang niet
meer rijk."
De socialisten zijn niet tegen den gods
dienst, in 't geheel nietWie het tegen
overgestelde beweert, lastert! Zij randen
alleen maar de bedienaren van den gods
dienst aan.
Het overige komt dan wel van zelf!
Centrum.
Het Volk zond zijn specialen verslagge
ver naar Brussel:
Als een staaltje hoe die man het volk
vergiftigt, het volgende. Hij schrijft:
„Ik kom een paar hoogen tegen" (hij
bedoelt officieren) „die met een zoo gewel
digen slag in den rug loopen. Ik zou lust
hebben den dikste een klein prikje in zijn
luik te geven, maar ik bedenk dat ik niet
gekomen ben om mij in de doos te laten
zetten".
Dit is niet alleen ondermijning van 't
gezag maar ook geniepige goedprating van
moord met voorbedachten rade.
Deze volksvoorlichters zijn heusch niet
minder gevaarlijk dan de Belgische. Men
zij voor hen op zijn hoede!
Volkomen juist.
Dezer dagen vestigde één onzer bladen
de aandacht op een woord van Ds. Pierson
van Zetten, gesproken ter gelegenheid der
jaarvergadering van den Schoolraad:
„Sinds, het Socialisme meer en meer
doordringt, meent al wat conservatief is, dat
van het Evangelie nog wel iets te verwachten
is voor de brandkast."
Zoo ongeveer liet Ds. Pierson zich uit.
En, 't is onweersprekelijk juist. Terecht
teekent De Standaard hierbij aan
Socialisme en Conservatisme zijn twee
uitersten; doeh dit hebben ze met elkaar
gemeen, dat ze beiden het stoffelijke hoog
boven liet geestelijke stellen.
Het socialisme wil de brandkast plunde
ren, het conservatisme wil vóór alles
voordeelen voor de brandkast. Bij beiden
gaat het om de brandkast.
En daarom mag het bij ons Antirevo
lutionairen nooit gaan. Onze strijd is steeds
gericht geweest tegen het onrecht en dus
voor het recht.
Recht voor den arbeider en recht voor
den patroon; recht voor den niet-bezittende
en recht voor den bezittende.
Recht zonder aanzien des persoons.
Geen gemeenschap derhalve met het Socia
lisme, dat alleen recht vraagt voor den
arbeider.
Maar ook geen gemeenschap met het
conservatisme, dat maar één belang kent:
het belang van patroon en kapitalist.
Ongetwijfeld, de Antirev. partij is con
servatief, in zooverre zij wil conserveeren,
bewaren, het goede dat onder den invloed
der prediking van het Evangelie is tot
stand gekomen.
Maar de Antirev. partij is ook en vooral
niet minder democratisch, in zooverre zij
opkomt tegen rechtsverkrachting en rechts-
onthouding, waarvan als gevolg der zonde
het economisch-zwakkere van wat rijk en
machtig is, te lijden heeft.
In dien zin is er dus van belijders des
Evangelies niets te wachten voor de
brandkast.
Te Londen gaat het gerucht dat de
ministers het antwoord van de Boeren ont-
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
kans op den vredo
vangon hebben en
groot is.
Dit laatste achten wij achter meer een
weDschen dan een dadelijk gelooven. Men
leest van autoriteiten, niet in afgolegen
dorpjes, maar in hoofdsteden des lands,
die vreugdevuren ontstaken, vlaggen en
muziek ordonneerden en fuifmalen lieten
aanrichten, meenende dat de vrede al ge-
teekend was. Wel een bewijs hoe vurig
naar den vrede verlangd wordt.
Doch Balfour heeft in het Lagerhuis
verklaard dat er niet alleen geen bericht
van vredesonderhandelingen is aangekomen,
maar dat er ook bjj den huidigen stand
van zaken zelfs geen sprake van kan zijn. De
regeering stelde voor een leening aan te
gaan van 32 miljoen pond (384 miljoen
gulden).
Het voorstel ging vergezeld van een
optimistische mondelinge toelichting door
den minister van financiën Hicks Beach.
De man verbeeldt zich inderdaad nog dat
de Boeren zich spoedig zullen onderwerpen
en dat Transvaal niet alleen in staat zal
zijn om de kosten te dragen van deZuid-
Afrikaansche politiemacht, maar bovendien
den interest te betalen voor de schulden
van de vroegere regeeringzijn eigen
burgerlijk bestuur te oekostigen en de rente
te betalen van de spoorwegobligatiën, ter
wijl als de spoorwegen zouden zijn over
gegaan in handen van „het burgerlijk
bestuur" „de kolonie" gedurende het
dienstjaar, aanvangende met 1 Juli, een
inkomen zou hebben van 5 millioen pond
sterling. Het inkomen van het loopende
jaar zou zeker wel 1,200,000 beloopen,
indien de voorspellingen van Milner uit
kwamen en die voorspellingen zouden
stellig uitkomen, als de hoop op vrede
verwezenlijkt werd.
De regeering was altijd geneigd een deel
van de oorlogskosten te bestrijden uit de
opbrengsten der koloniën, en gelooft, dat
het mogelijk zal zijn na het beëindigen
der vijandelijkheden zekere bronnen van
inkomsten apart te houden voor den dienst
der leeningen, die gedurende den oorlog
zijn aangegaan en in weinige jaren ttjds
uit deze inkomsten de rente te zullen
vinden van 30.000.000 pond 1
Welk een luchthartigheid. Ed die
heerscht ook bij de chefs van het leger.
Want inmiddels wordt de vervolging met
kracht voortgezet. Te krachtiger zelfs
natuurlijk nu de bevelhebbers niet present
zijn.
Het Lagerhuis heelt de leening met 229
tegen 103 stemmen toegestaan, en daarna
met 186 tegen 119 stemmen (dus met slechts
een geringe meerderheid) besloten het zegel
recht van een penny op twee pence te
brengen.
De Engelsche pers is over een en ander
zeer zwaarmoedig gestemdte meer nu
de kanselier der schatkist, zoo straks ge
noemd, zich heeft laten ontvallen dat >het
volksvoedsel moet belast worden".
Kitchener seinde gisteren dat de kolonne
van Bruce Hamilton is aangekomen bij de
linie Standerton; en hij gedurende de
beweging langs de linie Middelburg 145
Boeren gedood, gewond of gevangen geno
men heeft.
Do tweede kamer hield gisteren een
korte zittiDg om het voorstel der socia
listen tot grondwetsherziening in ontvangst
te nemen.
Namens de liberalen sprak Neujean,
namens de radicalen Janson, namens do
katholieken Woeste, waarop de zitting is
opgeheven.
Neujean verklaarde dat do liberalen zijn
voor Grondwetsherziening en Kameront
binding. Het land, zegt hij, wordt be
dreigd door een burgeroorlog, de liberale
partij blijft bij haar meening doch ver
langt slechts den wettelijken weg. Dit is
daarom geen toegeven, maar een daad van
rechtvaardigheid.
De president, minister De Smet de Naeijer
verklaarde dat de Koningin niet wijken
zal voor straatvertoogen doeh zoo hij tot
Kamorontbidding overgaat, handelen zal
naar grondwettig recht.
Janson eischte Kamerontbinding op grond
van de omstandigheden, en aftreding van
dit ministerie; waarop Woeste antwoordde,
dat men wel den burgeroorlog had uitge
speeld, doch dat er geen burgeroorlog is,
er zijn slechts menschen met booze be
doelingen. Gij wilt ons dwingen tot af
treden, gij zult uw zin niet hebben.
Het „bureau van uitvoering van den
internationalen socialistenbond" heeft alle
arbeiders opgeroepen om ter verkrijging
van enkelvoudig algemeen stemrecht mee
te doen aan de groote algemeene werk
staking. Reeds hebben 200 duizend men
schen in België het werk gestaakt.
Te Brussel zijn de straatvertoogen gis
terenavond tengevolge van een hevig on-
weder en stortregen in letterlijken zin in
het water gevallen. Op verschillende pun
ten hadden echter nog botsingen en arresta-
tiën plaats, Onder de gearresteerden
waren er ook weer met revolvers bij zich.
En die noemt Het Volk nu „rustige ver-
toogers".
Te 8 uur had een volksvergadering
plaats, waar vier der hoofdmannen van de
socialisten het woord voerden, met name
Van der Velde, die den Koning en de
ministers heftig aanviel. Hij maande tot
kalmte aan en noodigde zijn partijgenooten
uit om tegenwoordig te zijn morgen vroeg
bij de begrafenis van Fievez, den socialist,
die Zaterdag gedood is.
Talrijke plakkaten zjjn aangeplakt na
mens verschillende vakvereenigingen, die
staken, waarbij een verzamelplaats wordt
bopaald: het koste, wat het wil, we moe
ten het algemeen stemrecht verkrjjgen,
staat er.
Op verscheidene plaatsen verneemt men
van pogingen tot brandstichten of erger nog.
Vooral kloosters en politiegebouwen
moeten 't ontgelden. Daar legt men dy
namiet in do kozijnen of besmeert de ven
sters met petroleum. Gelukkig is tot nog
toe alles nog in tijds ontdekt en verijdeld.
De toestand van den zwaar mishandelden
politieagent Hoffelt is nog niet hopeloos.
Hij heeft een kogel in de long.
Een meisje en een man, beiden slacht
offers van bet oproer, zijn gister begraven.
Ook te Namen is de toestand hoogst
gevaarlijk. Gisterenavond bad een formeel
gevecht plaats tusschen socialisten en agen
ten, van welke laatsten er enkele met straat-
steeDen gegooid en gekwetst werden. On
danks don bagel van straatsteenen en ander
projectiel drongen zij de oproermakers
terug.
Te Quenast, Rebecq, Bierghes, Hennaye-
res, Virginal, Court, Saint-Etienne, Tubize
en Braine le Comte staken talrijke metaal
bewerkers, en arbeiders van de steengroe
ven, ijzergieterijen, weverijen en van nog
andere vakken.
In de Borinage zijn nu 22000 stakers.
Te Antwerpen hebben de diamantbewer
kers, sigarenmakers en 1500 metaalbe
werkers gestaakt, er zijn strenge maatre
gelen van orde genomen.
[Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Lichting 1895,
Kameraden.
Zooals wij reeds uit de Couranten ver
nomen hebben heeft zijn Ex. de Minister
van Oorlog het in zijn hoofd gekregen om
ons a. s. zomer circa 25 dagen onder de
wapenen te roepen.
Nu ieder van ons weet wat dit zeggen
wil. In de eerste plaats rijzen er voor ons
al dadelijk finantieele moeielijkheden op,
daar wij aannemen dat wij allen ongeveer
in de zelfde omstandigheden verkeeren,
kunnen wij onmogelijk er eens 25 dagen
van nemen om aan die nare liefhebberij te
voldoen het is iedere week op, zooai niet
te kortdus kunnen wij onmogelijk zonder
eenigen vorm van protest onze vrouwen
en kinderen gebrek laten lijden.
In de tweede plaats zijn er verscheidene
onder ons die een eigen zaak drijven en
daar onmogelijk uit gemist kunnen worden
zonder dat zij daardoor schade lijden. Nu
wordt er wel beweert dat zij die in de
termen vallen schadevergoeding zullen krij
gen, maar wie zal de schade vergoeden voor
diegenen die door dit geval buiten werk
raakt en wie zal de schade vergoeden van
hen die bijvoorbeeld bakker, slager, schoen
maker enz. zijn, en door hun afwezigheid
hun klanten kwijt raken?
Neen, wij voor ons gelooven dat dit een
kluitje is om ons in het riet te sturen en
verwachtten daar dan ook niet veel van.
En nu kameraden, wendt u tot ons wij
hebben hier in Middelburg een vereeniging
opgericht die dit ten doel heeft om zooveel
mogelijk op alle wijzen te protesteeren en
zend dus alle uwe handteekeningen op.
Zij die nadere inlichtingen wenachen te
bekomen kunnen die krijgen aan het adres
van
W. GOEDHARDT.
Eigenhaardstraat P 139 e. Middelburg.
U mijnheer de Redacteur bij voorbaat
dankzeggende voor de verleende plaatsruimte
Verblijven wij
HET COMITÉ.
W. P. Goedhart.
O. BLIEK, Langeviele.
(Onze opmerkingen naar aanleiding van
bovengenoemd stuk vindt men in't hoofd
artikel van Maandag. Red.)
Goes. In een goedbezochte vergadering
van de antirevolutionaire kiesvereeniging
is brj acclamatie besloten de eandidatuur
voor lid van den gemeenteraad (vacature-
Quist) aan te bieden aan den heer A. S.
J. Dekker.
Oostburg. Een landbouwersknecht al
hier, Maandag bezig met het dresseeren
van een jong paard werd door het dier
tegen den grond geworpen, waarna hij zulk
een schop ontving op een zijner beenen dat
het scheenbeen brak.
