NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 93. 1902
Vrijdag 14 Maart.
16e Jaargang.
HISTORISGH
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
De Wet is weer ontsnapt.
landbouw,
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
Gemengde Berichten.
UIT DE PËKS.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VEIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DEE FIEMA
en van
MILICIENS! denkt ex- om,
zoo noen w1 reyaecineeren,
en g-ij wilt niet, dat men u in
dienst daartoe niet mag l w iu-
gen. Als gij fatsoenlijk zegt:
ik lieb bewaar tegen de in
enting oftegen de ï-e vaccinatie
dan mag men u niet. vaccinee
ren. Een toesluit van een der
vorige minïstex-s van oorlog
is nog altijd van ki-aeht dat
gij daartoe niet moogt ge
dwongen worden. Denkt
daarom Z
Was in de laatste weken,
Uit Vrijstaat en Transvaal
En uit de Kaapkolonie
Het nieuws gering en schraal;
Zou men allicht gaan vragen,
Is Botha er niet meer?
En lei „Oom Chris" de wapens
Aan zijne zijde néér
Is 't meorendeel der Boeren
Gevangen door den Brit,
Terwijl de rest verslagen,
En moed'loos nederzit?
Zoo zou men schier gaan denken,
Als men de leugentaal
Der Britten kon gelooven,
Af kon op hun verhaal.
Zij hebben er zoovelen
Gevangen en gedood,
Dat wel bet Boerenleger
Van strijders is ontbloot.
Die Tommies zijn toch belden
Men raakt bun bluf gewoon;
Zij vegen waar zij komen
Transvaal en Vrijstaat schoon.
Hun honderdduizendtallen
Zijn twee een derde jaar
Al bezig om te strijden,
En nog zijn zij niet klaar
Met al zijn legerscharen,
En trotscben overmoed,
Krijgt Kitchener de Boeren
Niet onder zijnen voet.
Wat heeft mon menigmalen
Met duizenden getracbr,
De Wet de wet te stellen,
Te krijgen in hun macht.
Toch mocht het niet gelukken,
Den Boerengeneraal
In zijne krijgsbedrijven
Te stellen perk en paal.
Veel slapelooze nachten,
Veel moeite en verdriet,
Heeft ben „Oom Chris" berokkend
Die nooit geen rust hen liet.
Hem uit den weg te ruimen,
Die zooveel onheil bracht,
Zweeft Kitchener voor oogen,
Vervult hem dag en nacht.
Hij zal 't nog eens proheeren,
Zich van dien man 't ontslaan;
De held van Khartoem mompelt:
De Wet moet van de baan.
Hij zendt naar alle zijden,
En uren ver in t' rond,
Spionnen, om te weten,
Waar zich De Wet bevond.
Mep trekt langs veld en wegen,
Speurt na, met arendsoog,
Of men dien schrik der Britten,
Ook ergens vindeD moog.
En eind'lijk na véél zoeken,
Is men De Wet op 't spoor
Hem dicht nu ingesloten,
Dan kan hij er niet door.
Colonnes bij colonnes,
Zendt Kitchener er heen,
Hij brengt er drieentwintig,
Zoo schrijft men, op de been.
Een sterk cordon van troepen,
Van achteren hem bezet,
Terwijl de blokhuislinie,
't Vooruitgaan hem belet.
Hij wordt van alle zijden
Omsingeld, en omringd
Nu zal 'tniet moog'lijk wezen,
Dat hij den dans ontspringt.
De Wet is nu gevangen,
De leeuw zit in de kooi,
Al schudt hij fier de manen,
Hij is der Britten prooi.
En 't Legerhoofd der Britten,
Is zeker van zijn zaak,
En wrijft zich al de handen,
Van blijdschap en vermaak.
Stilroep nog geen victorie
De Wot weet nog wel raad,
Hij neemt verschrikte runders
En "t nacht'lijk uur te baat.
Hij drijft de runderkudde
Door de versperring heen,
Vliegt met hen door de ruimte,
Ontsnapte, en verdween.
Trots duizendtallen Khakis",
't Omsluitende coidon,
Trots blokhuis en versperring
En 't buld'ren van 't kanon,
Zag men De Wet ontsnappen,
Gezeten op zijn ros,
De vliegende Vrijstater
Wringt uit den strik zich los.
Het is om möe te spotten,
Dat men een enk'len man,
Met veertig duizend helden,
Niet eens nog vangen kan.
Ik zou m'als veldheer schamen,
Als ik met zulk oen macht,
Den vogel moest zien vliegen,
Na wekenlange jacht.
De Wet is wöer ontkomen
Voor den hoeveelsten keer?
Ik zou den Rooineks raden,
Probeert het maar niet meer.
De Heere zij geprezen,
Die Christiaan De Wet
Uit nood en doodsgevaren,
Goedgunstig heeft gered.
Heer! neem hem in Uw hoede,
Wees hem ten Schild en Zon
Geef hem niet in de handen
Van 't trotsche Albion.
W24 Februari 1902.
A. W.
Steun aan de Suikerfabrikanten.
Wat dat wil zeggenwaarin die steun
moet bestaan
De voorzitter van den Bond van Suiker-
fabrikanten, de heer Heerma van Vos, was
in een vergadering der afdeeling Heinkens
zand opgekomen om deze kwestie uiteen
te zetten. Zelfs tot bij den minister waren
de fabrikanten doorgedrongen om hun nood
te klagen. Doch ZExc. had zich verwonderd,
dat hg wel klachten vernam van de fabri
kanten, maar niet van de verbouwers.
HH. fabrikanten eischen een surtaxe van
f5 tot f 8 op de suiker, teineinde oneer
lijke concurrentie met het buitenland tegen
te gaan. Natuurlijk niet om den verbouwers
een aandeel in dat faveurtje te geven.
Sommige fabrieken hadden de kleinigheid
van meer dan een ton verloren. Sommigen
wilden dat ook al niet gelooven
HH. fabrikanten vonden f 7,50 wel wat
weinig voor de bietendaarom hadden zij
hoe edelmoedig den prijs op f 8,25
gebracht. Mocht bovengenoemde surtaxe
ingevoerd worden, dan werd de prijs
misschien wel f 8,75.
Het stilliggen van énkele fabrieken vond
bij enkelen ook al geen vertrouwen.
De kosten van een zak suiker is f 8,50
en de bijkomende belasting is f 27. Dat
laatste moet verminderd worden, ten bate
van menschen die met het buitenland
willen concurreeren.
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De voorzitter, de heer Kakebeeke, was
wakker op zijn post, om de belangen der
boeren te bepleiten. .Hij vreesde ook, dat
van de verlangde surtaxe bitter weinig in
den zak der verbouwers terecht komen zou.
Dit vreesden ook de heeren Van Weel
en Vorsterman van Oyen, die maar niet
gelooven wilden, wat de inleider beweerde,
dat de fabrikanten wel eens te hoogen prijs
voor de bieten betaald hadden. Nu de
fabrikanten in nood verkeeren, zouden de
landbouwers hulp moeten verleenen. 't Laat
zich niet aanzien, dat onder de bestaande
omstandigheden door de bietenverbouwende
landbouwers veel „steun" zal worden ver
leend aan den Bond van Suikerfabrikanten.
Nieuivsbode
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Herkingen J. Beijer uit
Transvaal te 's-Gravenhage.
Aangenomen naar Zuilichem door G. W.
Locher te Dantumawoude.
Geref. Kerken.
Bedankt voor Onstwedde door J. Heersink
te Baam brugge.
Mej. A. v. Riel te Middelburg slaagde
gisteren te 's-Gravenhage voor het examen
nuttige handwerken.
ZENDING,
Het bestuur van de Meisjes- Kost- en
Dagschool te Tomohon staat dit jaar voor
een buitengewone uitgave. Twee onder
wijzeressen verlieten de school en de heer
A. Limburg, directeur der school heeft een
oproeping gedaan. In Juni moeten de be
noemden te Tomohon zijn. De penning
meester de heer J. W. Roskes, Rechter
Rottekade 59 te Rotterdam, dringt zeer aan
op geldelijken steun. De school telt 58
internen, zonder onderwijzeressen zou ze
niet kunnen gehouden worden.
Het jongste Maandbericht van het Neder-
landsche Zendingsgenootschap bevat ook
een belangrijk epistel van den director
„Onze reis over de Karo-Hoogvlakte op
Sumatra".
Wij steunen dringend de bede om hulp
van ds. Drijver c. s. in dit no. (zie Adver
tentie) opdat een arme balling uit
Zuid Afrika zijn moederlooze kleinen uit
de concentratiekampen kunne terugkrijgen
en deze weezen aan hun vader hier te
lande kunnen worden teruggeven.
Maandag besloot de gemeenteraad van
Borssele in beginsel tot het verleenen van
eene bijdrage in de kosten van een stoom
tram Borssele—Wolfaartsdijk. De verga
dering benoemde tevens eene nieuwe com
missie tot wering van schoolverzuim,
bestaande uit vijf leden. Ter bevordering
van de vestiging van een veearts te Ovezand
werd daarna besloten eene jaarlijksehe bij
drage van f 25 te leenen.
Maandagavond sloegen in de nabijheid
van het Café Tol, onder Kloetinge de voor
een boerenwagen gespannen paarden op hol
wijl zij schrikten van het licht van een
aankomende fiets. Een dogcart, waarin
een slager uit Goes en een commissionair
in sigaren van daar waren gezeten, werd
door den boerenwagen van achteren aange
reden waardoor het vehikel kantelde. Beide
passagiers vielen uit don wagen, de sigaren-
koopman kwam eerst tegen een telegraafpaal
aan en kreeg daarna een der wielen van
de dogcart over zijn arm, waarna hij nog
in een sloot viel. De man, die bewuste
loos was werd naar huis gebracht, waar
bloek dat de arm zwaar gekneusd en hot
gelaat gekwetst was, terwijl bovendien twee
ribben gebroken waren, 's Mans toestand
baart zorg. De slager bleef ongedeerd.
(M. C.J
De afdeeling van Volksweerbaarheid
die een paar weken geleden te Wemeldinge
werd opgericht, koos in eene vergadering,
bijgewoond door 60 personen, tot leden
van het definitief bestuur de heeren: A.
Dominicus, J. H. J. Bartelse, L. Mieras,
Meynard, S. v. d. Hamer, M. Anthonisse
en Johs. Hoogesteger. Voor de schietver-
eeniging gaven zich 52 leden aan.
Goes. Tegen twee personen die in den
nacht van 9 op 10 Maart opzettelijk de
winkelpui en de stoep van een ingezetene
alhier bevuilden en tegen een derde, die
een glasruit insloeg en de zinken afvoerbuis
aan een woning moedwillig afrukte is door
de politie proces verbaal opgemaakt.
Voor de rechtbank te Arnhem heeft
terecht gestaan de tapijtfabrikant Prins
wegens mishandeling van den burgemeester
Hattink, te Dinxperio. De burgemeester
stelt de zaak zóó voor, dat de heer Prins
op het Stadhuis hem kwam inlichtingen
vragen omtrent het toltarief op den weg
naar Dinxperio. De heer Hattink zei, dit
niet te weten, maar dat de heer Prins zich
moest wenden tot commissarissen van den
weg. De heer Prins was toen woedend
geworden, had hem aangegrepen en hem
een pak slaag gegeven.
De heer Prins zegt, dat het tegenover
gestelde is gebeurd. Daar de vechtpartij
in den corridor is afgespeeld en niemand
die gezien heeft, omdat ondanks het hulp
geroep van den burgemeester de secretaris
niet kwam, waren er geen getuigen. Het
O. M. gaat echter af op de ambtseedige
verklaring van den burgemeester als hulp
officier en op verdere aanwijzingen, zooais
bloedende wonden en een vaneengereten
vest en eischt tegen Prins 21 dagen ge
vangenisstraf.
De advocaat van beklaagde, mr. De Wilde,
vroeg vijspraak. Hij schetste den burge
meester als een vechtersbaas, die de ge-
meentenaren, als het hem begint te vervelen,
de deur uitgooit en geacht wordt ontoe
rekenbaar te zijn. Pleiter wijst er op, dat
hij al meer geslagen en mishandeld heeft,
als hij driftig wordt en dat Dinxperio
sedert het optreden van dit hoofd der
politie steeds minder veilig is geworden.
Boven het gemeentehuis zou men moeten
hangen die spreuk van Dante: Laat varen
alle hoop, gij die hier binnentreedt.
Tot lid van het Historisch Genoot
schap te Utrecht is o. a. benoemd de heer
J. A. de Bruijne te Zierikzee.
In de Hofstraat te Kampen wonen
twee oude dames, moeder en dochter samen.
De dochter is 76 jaar en de moeder werd
gister 103 jaar. Zij is nagenoeg blind en
doof, doch overigens goed van geestver
mogens.
Te Tilburg is eene 51-jarige weduwe
begraven, die de laatste jaren haars levens
in behoeftige omstandigheden had doorge
bracht, ten laste van weldadige vereenigin-
gen. Na haren dood vond men in hare
woning ongeveer vierduizend gulden.
Een influenza-lijder deelt mede, dat
hij reeds een paar weken, door de griep
aangetast, hevig hoestte en geneeskundige
behandeling daarentegen niets scheen te
vermogen. Toevallig las hij in een blad
het volgende Middel tegen verkoudheid.
Men deelt een ui in vieren, kookt die met
kandij en neemt van dit sap om de twee
uren een kleinen lepel. In behoorlijk dicht
gemaakte flesschen kan men het langen tijd
goed houden. Vooral bij hoestbuien, die
's avonds erger worden en in de binnen
kamers heviger zijn dan in de vrije lucht,
werkt dit middel zeer goed. Onze influenza-
lijder liet direct een Bambay-ui in vieren
dqelen, die met klontjes suiker voor een
waarde van één dubbeltje in twee glazen
water koken, en van dat kooksel nam hij
elk uur een eetlepel in. En dat middel
bleek probatum te zijn, want dien nacht,
na veertien dagen lang tengevolge van den
hoest, bijna geen oog geloken te hebben,
sliep hij rustig tot den volgenden morgen
en de hoest was verdwenen.
Tot groote verbazing en niet minder
misnoegen van de geheele Duitsche politieke
wereld, heeft de Groothertog van Hessen
voor eenigen tijd zich in zoover vergeten,
dat hij een gesprek heett aangeknoopt met
een socialistischen afgevaardigde. Ondanks
alle wenken om voortaan zijn hooge roe
ping niet meer dermate door het slijk te
halen, en de tradities van de afstammelin
gen der oude roofridders hoog te houden,
heeft hij thans wederom zijn blauw groot
hertogelijk bloed verzaakt, door den vorigen
Donderdag andermaal zich met socialisten
op te houden. De groothertog verscheen
in de avondzitting van de Tweede hamer
van Hessen, en na eenigen tijd met de mi
nisters gesproken te hebben, begaf hij zich
van de ééne Kamergroep naar de aüdere,
en wisselde met vele afgevaardigden eenige
woorden. Ten slotte kwam hij ook bij de
groep der socialisten, en o schrik een
rilliDg voer door den geheelen Duitschen
adel de groothertog zette zich aan tafel,
en sprak een korte poos met den bekenden
Hessiscben socialistischen afgevaardigde
Ulrich. Er wordt druk over het geval ge
sproken.
Fanatisme.
Tot welke bedenkelijke hoogte bij de
socialisten het fanatisme van den klassen
strijd is gestegen, bleek zegt de Stichtsehe
Ct. onlangs weer te Haarlem.
De heer Bijkerk zou daar spreken over
de vrije school.
Hij gaf toen van onzen schoolstrijd de
volgende merkwaardige omschrijving
De kerkelijken hebben den strijd om sub
sidies gestreden. Dat was niet alleen een
strijd om ideëele dingen, maar daarachter zat
het belang van een klasse. Na '48 kwam er
verzet van kleine burgerij en jonkerdom tegen
de heerschende geldklasse. De schoolstrijd
is van dat verzet een uiting. De school was
een wapen, kon de ekonomische macht be
vestigen of verzwakken. De liberale partij
nam de openbare school tot haar wapen,
kleine burgerij en jonkerdom de bizondere
school.
Het is verkeerd te zeggen, dat de kerke
lijke partijen den schoolstrijd gewonnen heb
ben, ze hebben den ekonomischen strijd ge
wonnen.
De Stichtsche Ct. teekent hierbij aan:
Onze schoolstrijd was dus feitelijk een soort
klassenstrijd! Inderdaad een mooi staaltje
van materialistische geschiedbeschouwing!
Bij zulke uitingen ziet men eerst recht, hoe
hopeloos het is met socialisten te willen de-
batteeren.
Zij zien en d e n k e n anders dan wij.
De zucht om achter alles materieele be
weegredenen te zoeken heeft hun waarne
mingsvermogen bedorven en de idee van den
klassenstrijd dermate bezit genomen van hun
brein, dat blijkbaar voor opneming van nog
andere begrippen geen plaats meer overschiet.
Alles is klassenstrijd, tot zelfs de cons-
ciëntiekreet om een school met den Bijbel
Inderdaad een merkwaardig symptoom,
tot welk fanatisme materialistische dogma
tiek kan voeren.
Een ander staaltje daarvan zagen wij
dezer dagen in de kantteekeningen, die het
Volk gaf bij een Kamer-rede van den heer
Lohman.
De Goesche afgevaardigde had onlangs,
bij de militaire ontwerpen, op de schaduw
zijden van het appèl, ook in ons gewoon
strafproces, gewezen. Hij achtte het appèl
echter noodig, omdat „het onmogelijk is de
massa zaken, die in het gewone leven voor
komen, altijd zoo te behandelen, dat alle
waarborgen voor een juiste behandeling bij
eerste instantie aanwezig zijn."
Hij zeide verder o. a.
Nu erken ik volkomen dat men zich in het
gewone strafproces niet onvoorwaardelijk kan
verlaten op de rechtspraak van de gewone
rechtbanken daarom is er appèl op een college
van grooter ervaring.
Zou een gewoon mensch nu niet met zijn
handen in het haar zitten, wanneer hem het
probleem werd opgegeven, uit deze regelen
