NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND No. 70.1902 Zaterdag 1 Februari. 16e jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISGH VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes F. P. D'HUIJ, Middelburg. PRUS DER ADVERTENTIËN 51 GROOTHEID Kil VAL. RECLAMES, Door vragen wordt men wijs. LANDBOUW, Kalibemesting op zand-, veen- en kleigronden. elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE DER FIRMA EN V.vN van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Het verwerpen van begrootingen, om redenen buiten die begrootingen gelegen, keurt de antirevolutionaire partij, tenzij in zeer buitengewone omstandigheden, als niachts-over- schrijding af. Abt. IX van het Antirev. Program. 31 Januari 1902. Plaatsgebrek dwong ons van de schrif telijke en mondelinge debatten tusschen het Kabinet en de Eerste Kamer te zwijgen. Wat 't mondeling debat aanbelangt, wa ren er, gelijk te verwachten was, velo be strijders van dit Kabinet, in soorten vlij mend, welwillend, beurtelings een van beide, over 't geheel nogal meevallend. Forseh was de aanval van de zijde dor heeren Rutgers en Fransen v. d. Putto. Krachtig de steun van de zijde der Zeouw- sche afgevaardigen Godin do Beaufort en Hovy. En het verweer van den premier meer nog dan in de tweede kamer afdoend op bijna alle punten. Wij schrijven hierom trent het oordeel over van een liboraal blad De Nieuwo Courant «De minister Kuyper heeft hedenmiddag met zijn antwoord op do algemeene be schouwingen der Eorste Kamer als redenaar een onbetwistbaren triomf gevierd. Zeker is in de laatste tien jaren zondert men den minister Van Houten uit geen be windsman aan het woord geweest, die de tegen hem te velde getrokken parlemen taire krachten zoo slagvaardig en vastbe raden wist te staan." En de Telegraaf die in de redevoeringen van sommige liberalen den hartstochtelijken toon van den wilden partijstrijd van 1848 en '66 meende te beluisteren, merkt naar aanleiding van dr. Kuypers verdediging van het Christelijk reageeren tegen de re volutie in 't leven en in de staatswetten op «Ook van onpartijdig standpunt, kan men bezwaarlijk ontkennen, dat zij, die aan zie- kelijk-moderne openbaringen van velerlei aard den vrijen teugel lieten, jarenlang en met al te zwakke hand, het hunne er toe hebben bijgedragen om den indruk van FEUILLETON. (Schetsen uit het leven van Napoleon I) Inmiddels maakte Oudinot zich meester van Brabant onder voorwendsel dat 't noodig was in den strijd tegen Engeland. Voor Bergen op Zoom gekomen, hield men hem terug met den lastbrief van Koning Lode wijk, op grond waarvan zij hem den toegang moesten weigeren. Inmiddels ver nam hij zoo iets omtrent de geduchte ver sterkingen van Amsterdam, zoodat hij het raadzaam achtte eerst den Keizer kennis te geven. Deze was hevig vertoornd. Hij gelastte zijn broeder die nog altijd door soldaten bewaakt werd, onmiddellijk zijn ministers Kraayenhof en Mollerus te ontslaan en de poorten van Amsterdam voor zijne krijgs macht te openen. De arme Lodewijk kon niet anders doen dan toegeven. Ja zelfs moest hij een verdrag onderteekenen, waarbij «Hol- land op nieuw van eiken handel moest afzien18,000 man onder welke 6000 Franschen zouden op kosten van Halland, met Fransche douaniers tegen dien handel waken en onder bevel van een fransch generaal staan." Voorts moesten Brabant, Zeeland, de Betuwe en hot land van Nijme gen aan Frankrijk worden afgestaan. En negen linieschepen en zes fregatton met 100 kanonneerbooten moesten 1 Juli gereed zijn om met Frankrijk samen te werken. Toen Lodewijk dit offer gebracht had, mocht hij naar Holland terugkeeren. Doch eerst moest hij met een verbrijzeld gemoed nog de schitterendo feesten bijwonen ter eere hetgeen de minister Kuyper thans verkon digt, te verhoogon Aan deze uiteenzetting hebben wij niets toe te voegen. Ook zij getuigt van een nieuwen koers, ook door den pnncipiëelon tegenstander ingeslagen en dien wij met belangstelling volgen. De heer Fransen v. d. Putte kwam op tegen de wijzigingen in het Reglement van den Ministerraad. Doch hier was verschil van principieele opvatting waarin het recht aan de zijde der Ministers is. Hiervan zegt boven aangehaald liberaal blad dan ook: «Constitutioneel stond de premier in zijn verweer tegenovèr den aanval van den heer Fransen van de Putte sterk. Met buitengewoon talent en een overvloed van doorslaande argumenten heeft, hij principi eel de wijzigiug van het Reglement van Orde voor don Ministerraad tegenover dien parlementairen veteraan- verdedigd. Do Ministerraad is geen staatscollege; hij is een vereeniging, een georganiseerde bijeen komst van de ministers ter vergemakkelij king van het verkeer met. de Kroon. Art. 38 dei- "Grondwet bevat de instelling van een Ministerraad niet; wij gelooven het met den minister, die bovendien een pakkend argument ontleende aan de Belgische con stitutie, welke in het analoog artikel van »>ministresreunis en conseilspreekt, in tegenstelling van andere artikelen, die van een nconseil des ministresgewagen. Ook aan andere constituties werden door den minister voorbeelden ter versterking zijner stelling ontleend, terwijl de heeren Sassen en Godin de Beaufort reeds tevoren in het krijt waren getreden, laatstgenoemde met het betoog, dat juist vóór de erkenning der ministrieele verantwoordelijkheid de Raad een staatscollege mocht genoemd wor- deD, waarin immers verschillende personen, ook niet-ministers, door den Koning werden geroepen. Een machtige bondgenoot werd overigens gevonden in (wijlen den liberalen prof.) Buys, wiens beschouwingen met de hier geschetste, heden van de regeerings- tafel vernomen theorie, volkomen overeen stemmen." van 't huwelijk zijns tirannieken broeders met de ijdele Maria Louiseen dat op 's Keizers wil vergezeld van zijne naar hij meende ontrouwe echtgenoote Hortenso. Het publiek moest den indruk krijgen dat beiden verzoend waren. Verwijderden zij zich later weder van elkaar, wat noodza kelijk was, dan zou men dit op rekening harer zwakke gezondheid kunnen stellen. Met haar in zijn vaderland teruggekeerd, troffen hem de verwijtende blikken zijner onderdanen. Fn toch had hij ze niet ver diend. Hij meende het zoo goed met hen. Doch wat vermag de muis in het hol van den leeuw? Toch ging hij voort zijn broeder te weer staan. Hij was heel vriendelijk jegens zijn ministers Mollerus en Kraayenhof, die hij had moeten ontslaan, en zette den burge meester van Amsterdam, v. d. Poll, af, de wijl hij niet had medegewerkt om de stad te verdedigen. Den franschen gezant la Rochefoucault, dien Napoleon te Amsterdam geplaatst had om den Koning te bespieden, behandelde hij op in 'toog vallende wijze met de diepste minachting. Natuurlijk moesten dergelijke feiten Napoleon ter oore komen. Wij schreven boven dit hoofdstuk het woord «Inzinking". Wat toch was het anders, waardoor Napoleon de toevlucht tot geweld moest nemen om Engelands macht te fnuiken, om Hollands trouw af te dwingen, zijn broeder onderdanigheid te leeren. En ook van de andere zijde getuigden zoovele feiten, dat wat tegen Napoleon ondernomen werd, slechts strekken moest om zichzelven af te breken. Inzinking was het ook dat Napoleon de lliool-realisme. Een onzer lezers zei ons ik ben gewoon alle couranten en afleveringen waarin iets over Transvaal staat, aan mijn jongens te laten lezen. ï'k verblijdde mij hen weer eens met een feuilleton over den oorlog uit Bet Vol\ te kunnen verrassen. Doch ik heb het niet kunnen doen. Veel erger nog dan Van Mauriks vertelsels, die yik ook niet gaarne mijn kinderen in han den zou geven, is dit feuilleton «Zuid Afrikaansche Schetsen" aan realisme lij dende. Welk een cynisme en Godslastering spreekt er uit. Het wemelt van de afgrij selijkste vloeken. Het is ongenietbaar, verderfeiij k riool-realisme. Bet Volk zal op dit stuk zichzelf hebben te herzien, wil zij zelfs niet bij fatsoen lijke sociaal democraten haar crediet ver liezen. En dat te meer, wijl zij reeds op een desbetreffend verzoek geantwoord heeft, die stootende uitdrukkingen niet te kunnen wegnemen, dewijl het «prachtig" stuk rea lisme in het verhaal er door zou worden «bedorven". En dat zeggen f;tri„olijke, beschaafde mannen die een klassieke opvoeding heb ben genoten, mannen als Troelstra. Dit is ook bederf, het bedenkelijkste van alle. Corructio optimis pessima. Als hst beste bederft, is 't het slechtste. Dit spreekwoord heeft onze verslaggever dezen zomer verwezenlijkt gezien op zijn rondreis door Nederland. Hij begaf zich nl. naar Sneek en al vragende vernam hij dat de heer K. de Vry, Meubelmaker, Joure, provincie Friesland het geluk, had gehad zich van een hevige reumathiek te bevrijden. Uit den mond van den heer K. de Vry die na eenige uitleggingen het bezoek van onzen verslaggever begreep, mocht hij het volgende vernemen. Ik was zoodanig door rheumatiek ge durende meer dan 13 weken aangetast, dat ik niet meer kon loopen bovendien had ik pijnen in de lendenen tot aan de maag toe. pers zoodanig moest breidelen, dat wie iets kwaads van hom zei in de gevangenis ge worpen werd, en in do bladen niets dan loftuitingen zij het ook met onwaarheden gemengd, omtrent hom mochten verbreid worden. Een vorst, die tot dor gelijke hulp middelen de toevlucht noemt, profeteert zijn zedolijken ondergang. Inmiddels werd het nieuw verworven grondgebied in ons vaderland door de gene raals Molitor en Oudinot bezet. XLI. EEN HUWELIJKSREIS EN ZIJNE GEVOLGEN. In April 1810 aanvaardden de keizer en de nieuwe keizerin hunne huwelijksreis, ge volgd door tal van oude en nieuwe beken den. Onder de eersten telde men den koning en de koningin van Westfalen, de koningin van Napels en prins Eugenius; onder de laat- sten den groothertog van Wurzburg(oomder keizerin) en de Oostenrijksche staatslieden Schwarzenberg en Metternich. De eerste stad in ons land, die bezocht werd, was Breda. Daar werd hij ontvan gen door de burgerlijke en militaire over heden, de protestantsche predikanten en de R. C. geestelijkheid. De protestantsche predi kant was in groot kostuum gekomen en hield een aanspraak die door den Keizer aller hartelijkst beantwoord werd. Doch daarna trad de apostolische vicaris voor; die slechts op gewone wijze gekleed was. Napoleon veinsde hem niet te kennen. «Wie zijt gij? Wie heeft u benoemd?" zoo klonk het. «De paus", was het antwoord. «De paus Die heeft hier niets te zeggen. De slaap was hierdoor onrustig en had ook dikwijls scheele hoofdpijn, oorsuizingen die ondragelijk werden. Door aanbeveling van een mijner vrienden te Sneek die U mijn adres gegeven heeft, ging ik tot het gebruik der Pink Pillen over en zoo als thans zelf ziet, is de uitwerking boven verwachting geweest alles wat ik U hier boven opnoemde is verdwenen ik gevoel mij uiterst wel, en ik veroorloof U het be kend te maken. De Pinkpillen handelen in dergelijke gevallen op krachtige wijze als versterker der zenuwen eu te gelijkertijdalshernieuwer van het bloed, het geen maakt dat zij er toe komen de krachten terug te geven die door de pijn en het lijden verloren zijn. Het is door dezelfde werking dat deze pillen de bloedarmoede, bleekzucht, neuras thenie en algemeene zwakte bij man en vrouw zullen bestrijden. Aarzelt dus niet langer gij die thans met dit gure en vochtige jaargetijde door kna gende rheumatische pijnen lijdende zijt, thans is het middel voor u aangewezen, hoevele voorbeelden als hierboven hebben wij niet reeds in deze zelfde kolommen vermeld en hoevele die door het lezen der bekomen resultaten, ook hunne gezondheid thans te danken hebben. De attesten der genezene personen zijn oprecht, met alle vertrouwen kunnen de twijfelaars zich tot hen wenden en zij zullen de bevestiging vernemen van hetgeen in onze verslag gevingen vermeld wordt. Prijs f 1,75 de doos f 9 per 6 doozen. Verkrijgbaar bij Skabilié, Steiger 27, Rot terdam, hoofddepothouder voor Nederland en apotheken. Franco toezending tegen postwissel. Ook echt verkrijgbaar voor Middelburg en omstreken bij Joh. de Roos, K 157 Vlasmarkt te Middelburg. Ook echt verkrijgbaar voor Goes en omstreken bij Gebr. Mulder, drogerijen en Verfwaren. Wanneer een landbouwer zich afvraagt, welke meststof hij voor het een of andere gewas zal gebruiken, dan moet hij, behalve Ik stel hier in mijn rijk de bisschoppen aan. Gij katholieken moest mij veel moer eer bewijzen dan de protestanten; wijl mijn brooder u uit uwen lagen staat heeft ver hoogd, en uwon godsdienst met don prote- stantschen gelijkgesteld heeft. En ziehier nu eens. Daar verschijnt gij mij zonder ambts gewaad hier terwijl gij weigert voor mij te bidden. Neem een voorbeeld aan uwe protestantsche colloga's; die bidden nog voor mij." De man vergat er bij te zeggen dat zij dit in ieder geval niet uit liefde deden, maar uit dwang. Nog meer voegde hij er aan toe. Zijne woorden werden al schamperder; zijn toon al meer tergend; een geloofsbelijdenis ople zend die getuigde van eerbied en haat jegens dezelfde instelling; van eerbied ook voor Kalvijn en Luther, met wie hij overigens weigerde iets op te hebben. Dreigend ten slotte de Nederlandsch Katholieken gelijk de Joden, over de gansche aarde te zullen verspreiden. Napoleon bezocht ook Bergen op Zoom, Breda, Geertruidenberg en 's Hertogenbosch en gaf bevelen omtrent de vestingwerken, die getuigden van zijn uitstekend krijgs- talent. Toen hij zag dat deze streken zich geschikt leenden voor vlas- en hennep teelt, stelde hij een miljoen beschikbaar voor den uitvinder der machine om het vlas te spinnen. Hij vond ook fabrieken, waar tot lagen prijs gemeen laken vervaar digd werd. Terstond bepaalde hij dat er een ruim gebruik van gemaakt zou kunnen wordeD voor de troepen. Ook de eilanden Tolen, Schouwen, Zuid- en NoordBeveland werden bezocht. Ook Vlissingen, waar hij met andere omstandigheden in de eerste plaats ook rekening houden met den aard van den bodem. De drie voornaamste soorten van grond zijn sand, veen en klei. In 't algemeen kunnen we zeggen, dat de klei gronden, zoowol die, welke uit zeeklei be staan, in de noordelijke en westelijke pro vincies van ons land, als de rivierklei langs de groote rivieren, rijk zijn aan kali. Volgens onderzoekingen in den Jaatsten tijd gedaan, bevatten deze gronden tusschen 1 en 2 kali, waarvan echter slechts hoog stens '/.i deel, soms slechts '/6 deel oplos baar is in zoutzuur. Het feit, dat slechts een gering gedeelte van deze in kleigrond aanwozige kali oplosbaar is, in verband met de eigenaardige behoeften van de ver schillende gewassen, maakt dan ook, dat zelfs op genoemde kleigronden een bemes ting met kali, de opbrengst aanmerkelijk doet stijgen. Zoo is reeds bij verschillende proeven gebleken, dat gezuiverde of gecon centreerde kalizouten, zooals chloorkalium, met een gehalte van ongeveer 50 kali en zwavelzure kali ook met ongeveer een gehalte van 50 kali, den: oogst zeer be langrijk vergrootte. De veengronden, zoowol de Eooge venen, als de laagveengrpnd, zoowel de dalgronden, als die, welke nog niet afgeturfd zijn, be vatten alle zeer weinig kali. Die hoeveel heid kali, die eenig landbouwgewas uit den bodem haalt, is in den regel zoo groot, dat we gerust kunnen aannemen, dat op veengrond kalibemestiDg moet plaats hebben, wil de oogst gelukken. Dat dit inderdaad gevoeld wordt, blijkt wel uit de statistiek van het kaliverbruik in Nederland, die ons leert, dat het kali- verbruik in de veenstreken het hoogst is. Wanneer veengronden pas in cultuur ge bracht worden, is het in het algemeen om verschillende redenen beter groote hoeveel heden ruwe kalizouten, b. v. kainiet te ge bruiken. Op veengrond, die reeds laDg in cnltuur is, en waar men zeer groote oog sten (aardappellen b. v.) tracht te verkrijgen, wordt ook gezuiverde kali (b.v. patent-kali magnesia) gebruikt. Het oostelijk gedeelte van ons land, en het zuidelijke deel, daar, waar zich de zandstreken bevinden (ook de duiügronden en de daarachter gelegen geestgronden, evenals de zandverstuivingen) zijn alle zeer kaliarm. Deze gronden bevatten gemid- groote verdedigingswerken liet aanleggen. Zes weken later keerde hij naar Parijs terug. Hij had zijn reis wel wat verhaast, doch hij achtte dit noodzakelijk teneinde eens voor goed af te rekenen met zijn minis ter van politie, Fouché, die op eigen hand vredesonderhandelingen met Engeland had aangeknoopt; zulks gedurende Napoleons afwezigheid. Dit noemde hij een misbruik maken van zijn ambt en verweet hem dit in de heftigste bewoordingen. Nu was Fouché ontegenzeggelijk Napoleons rechterhand. Iu moeielijke omstandigheden had hij hem menigmaal uitstekende diensten bewezen. Aangesteld door Napoleon, niet tegenstaande deze wist, dat Fouché een schurk was; maar opzettelijk door hem aangesteld, omdat hij terecht meende hem te kunnen gebruiken, had hij dit vertrouwen nooit beschaamd, doch af en toe ook wel eens eenige blijken van zelfstandigheid aan den dag gelegd, wat Napoleon minder aan genaam was. Het eigendunkelijk optreden van Fouché, van wien hij denk aan den brief van Josephine reeds menige vrijpostige daad had door de vingers gezien, in zake den vrede was de droppel die de njaat deed overioopen; en in een kalm schrijven gaf hij dezen minister zijn afscheid. Uit den inhoud van den brief blijkt duidelijk dat hij zijn vertrouwden vriend met weerzin zag heengaan. Om hem eenigermate schadeloos te stellen, benoemde hij hem tot gouverneur der Romeinsehe staten en beloofde hem later, als hij hem hoopte noodig te hebben, spoedig te zullen terugroepen. Savary, hertog van Regio, werd nu mi nister van politie. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1902 | | pagina 1