NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 47.1901. Vrijdag 20 December 16e Jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISCH Ruwe en opgeloste Peru-Guano, VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JOte-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Engeland en Transvaal. FEUILLETON. GROOTHEID EN VAE. TWEEDE KAMER. Schoolnieuws. LANDBOUW. !\$lken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,025. UITGAyE DER FIRMA EN VAN van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Zij, die zich met X Jan op ons blad abonneeren, ont vangen de tot dien datum ver schijnende nummers grat is. 19 December 1901. Het jaar 1901 heeft zich gekenmerkt door moord en moordaanslag op dragers van het Gezag. De moord op Mc Kinley ligt nog versch in 't geheugen. Thans komt bericht van twee moordaan slagen op gekroonde hoofden. Er is op den Keizer van Japan geschoten, doch ge lukkig niet raak. En een pomplot is ont dekt om den Keizer van Rusland en zijn gezin door vergif om te brengen. Men had namelijk de waterleiding van het paleis vergiftigd. Alleen bij de algemeene beraadslaging over de begrooting zijn 241 kolommen van de Handelingen vol gepraat. Daarvan leverden Schaper er 25Hel- chers 22; Goeman Borgesius 19: v. d. Zwaag 15Drucker 15 Mees 12de ove rigen 10 en minder, terwijl minister Kuy- per die deze 241 kolommen had te be handelen, er 33 leverde. Dit geldt nog slechts een zeer gering onderdeel der al deze donkere weken ge houden discussiën. Met Paard en de Leerdwang. De paperassen noodig voor de uitvoering der leerplichtwet in 1902 zijn weer ver zonden. Zij wegen te zamen 25 duizend kilo aan papier. Dus ongeveer acht karrevrachten. Acht paarden noodig om de leerplicht papieren te trekken. De heer Lobman noemde de leerplicht wet een door de liberalen van stal gehaald oud paard. En dat roepen om leerplicht een stok paardje. Door de grilligheid van een paard dat te Amersfoort zijn ruiter afwierp kwam de leerplichtwet tot stand. Er blijven vage berichten inkomen die doen vreezen dat de oorlog zijn einde nadert, tengevolge van overgave der Boeren. Wjj zullen zien of 't waar is; doch de 36 I Schetsen uit het leven van Napoleon I.J Een vorige maal zegen wij dat Napoleon zich met de aangelegenheden van Spanje en deszelfs Koningshuis ging bemoeien. Maar datzelfde Spanje zou bem weldra een wespennest worden. Het Spaansehe volk zou voor hem zijn als Dan, de zoon van Jakob, omtrent wien deze in zijn sterven profeteerde, dat hij een slang zou zijn op den weg, die het paard in de verzenen zou bijten en den ruiter achterover doen vallen. Het lot van dien »ruiter" zou ook Napo leons lot zijn, niettegenstaande het in den aanvang scheen, dat hij zelf de rol van de slang vervulde. Want met leugen en bedrog trachtte hij zijn doel te bereiken. Inmiddels had prins Ferdinand van Spanje hem een brief' geschreven, waarin hij hem den wenseh te kennen gaf zich door een huwelijk met het geslacht des keizers te verbinden. Tegelijk onthulde hij hem aller lei schandelijkheden die zijn moeder en de vredevorst in zijn vaderland pleegden. Napoleon had wel ooren naar dit voorstel, ofschoon zijn leger gereed stond om op het eerste sein het beste naar Spanje op te rukken. Van een en ander had Godoy de lucht gekregen. Van den koning en lie koningin vergezeld begaf hij zich naar de vertrekken yvan prins Ferdinand, onderwijl dezo afwezig Engelsehe correspondent te Heidelberg (Transvaal) schreef weer dat over twee maanden de oorlog uit zal zijn, en dat De la Rey zich overgeven wil, en Botha en Steyn uitstel gevraagd hebben tot den 22 December om te heslissen. Zou 't ook kunnen zijn dat hier door den censor met het publiek gesold wordt, gelijk de Londensche rechtbank 't met doctor Krause doet? Dr. Krause's zaak is tenminste weer een week uitgesteld en hij zelf onder borgstelling vrij gelaten. Hoe lang ook dat gesol nog duren zal! „Reynold's Newspaper" publiceert eene lange correspondentie uit Pretoria van den 13en Nov., waarin de toestand zeer pessimistisch voor de Engelschen wordt ingezien. Kitchener, zoo wordt daarin o. a. gezegd, is niet voor zijn taak berekend zijn wijze van oorlogvoeren is even be lachelijk als onvruchtbaar. De Boeren blijken inderdaad onoverwinnelijk. Hen teD onder te brengen zou tien jaren kos ten en een half millioen soldaten eischen. Het beste zou zijn de Boeren met rust te laten en de aandacht te wij don aan het tot rust brengen van het gebied binnen do door de spoorwegen gevormde sfeer van invloed. Het ware belachelijk, te gelooven, dat de veldtocht goede resulta ten zal hebben, en dat de kracht der Boeren iedere week minder wordt. Hunne strijdkrachten zijn juist gedurende de laatste zes maanden tengevolge van den opstand in de Kaapkolonie aanmerkelijk toegenomen. Den llen Juni 11. verklaarde minister Brodriek in het Britsche Lagerhuis, in antwoord op een vraag van den heer John Ellis, dat er geen hoeven in Zuid-Afrika meer zouden verbrand worden, tenzij in gevallen van verraad of wegens andere militaire overtredingen en dat bevelen hier omtrent den 7en" December van het vorige jaar aan Kitchener waren gezonden. Toch werden nog vele plaatsen verbrand en verwoest door de Britsche troepen ge durende September en een deel van Octo ber 1901. De gezinnen zijn van deze plaatsen naar het Irenekamp overgebracht. De lijst, daarvan met groote nauwkenrig lieid samengesteld, bewijst hoe weinig waarde kan worden gehecht aan de ofïieieele ver klaringen van Britsche ministers. Het zou zeker van het uiterste belang zijn, dat nogmaals een Witboek over het verbranden der hoeven werd openbaar ge was en doorsnuffelde al zijn kasten om te onderzoeken of dergelijke brieven ook aan wezig waren. Hij vond wat hij hoopte. Een brief door Ferdinand eigenhandig ge schreven, waarin hij voorstelde door een staatsgreep den koning tot afstand van den troon te bewegen, en den regent onschade lijk te maken. Inmiddels was de prins thuis gekomen; en nu werd hem door zijn vader op snij denden toon aangezegd dat hij van nu af aan zijn gevangene was, en het paleis niet weder mocht verlaten. Zijn moeder over laadde hem met scheldwoorden. Hierover hevig ontsteld, en bevreesd dat men hem misschien in 't geheim om het leven brengen zou, gelijk een zijner voor ouders, Filips II dit ook met diens zoon Don Carlos had gedaan, besloot hij zijne vrienden en handlangers te verraden, en tot dien duren prijs zijne vrijheid terug te koopen. Hij viel zijne moeder geveinsdelijk om den hals, beleed schuld en noemde zijne aanhangers, onder belofte van beterschap. Met deze vernedering kreeg de laffe zoon op wien gansch Spaüje hoopte, zijne vrijheid weer. De personen die in den voorgenomen aanslag betrokken waren, werden gevangen genomen en ondervraagd; doch wisten elke poging om hen van landverraad te beschuldi gen, met fierheid af te weren. Zij hadden niets anders bedoeld dan den gehaten regent te verwijderen, den koning op zijne verplich tingen te wijzen en hun zinkend vaderland maakt. Betwijfeld mag niet worden of deze kwestie zal in de komende zitting van het Britsche Parlement ter sprake worden gebracht. In de zitting van gisteren bij de behan deling van Waterstaat heeft de afgevaardigde voor Zierikzee jhr. mr. Pompe v. M. aangedrongen op opruiming der vele wrak ken in Haringvliet, Yolkerak en andere waterenen de afgevaardigde voor Oostburg mr. Hennequin inlichtingen gevraagd omtrent het bij den minister ingekomen rapport over de havenwerken te Teineuzen. De minister zeide een persoonlijk onderzoek toe. Kerknieuws. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Herkingen en te eil. Mar ken,N J. J. H. Klomp, cand. te 's-Graven- hage te Vlieland, G. J. Offerhans, cand, te Noordwolde. Aangenomen naar Benthuizen (toez.) door G. H. Beekenkamp, cand. te Gouda. Bedankt voor Araeide, Eist, Kockengen, Ter Aa door G. E. Beekenkamp, cand. te Goudavoor Made door B. C. Kool haas, cand. te Waardenburg voor Oos- terwierum door M. Wiersum, cand. te Pie- terburenvoor Makkinga door G. J. Offerhaus, cand. te Noordwolde. De St.-Crt. van Zaterdag bevat Ko ninklijke besluiten tot nadere uitvoering der wet van dit jaar, waarin o. a. de bij dragen uit de Rijksschatkist ten behoeve van het openbaar en bijzonder lager onder wijs zijn veihoofd. Een dezer besluiten heeft betrekking op de bijzondere scholen voor lager onderwijs en wel wat betreft de nieuwe bijdragen aan deze door genoemde wet toegekend voor de schoollokalen, naar gelang van de school bevolking. Omtrent die lokalen wordt be paald dat zij, behalve aan de wettelijke voorschriften, nog moeten voldoen aan de volgende regeling: Art. 2, De lichtramen der schoolvertrek- ken behooren zoo geplaatst en ingericht te zijn, dat ieder vertrek voldoende en doel matig verlicht wordt en dat te sterk invallend licht kan worden getemperd. Het boven gedeelte der lichtramen moet ten allen tijde gemakkelijk kunnen worden geopend. Art. van den rand des ondergangs te redden. De koning verzoende zich weldra met hen en zijn zoon Ferdinand. Onderwijl het Spaansehe hof door zijn onderling gekrakeel onbewust den weg effende voor Napoleons ruiters, begaf deze zich, als ging hem de geheele zaak niet aan, naar Italië, waar hjj tal van noodza kelijke verbeteringen in betrekking tot de wegen aanwees, en invoerde. Zooals de lezers weten bad hij een nieu wen weg over den Mont-Cenis aangelegd. Die weg werd door hem bezichtigd; doch het beviel hem maar half dat er onderweg geen rustplekken waren ingericht. Daarin werd door hem voorzien. Hij liet overal buurten aanleggen, en droeg zijn lastheb bers op door voordeelige aanbiedingen de landbouwers daarheen te lokken. Ook Venetië werd door hem bezocht en bewon derd oelc daar wees hij tal van verbeterin gen aan die geschieden moesten. Hij stichtte een fonds voor het uitdiepen der lagunen en het onderhoud der kanalengaf orders tot den aanleg van een vaart om de schepen uit het arsenaal naar het zeegat te brengen; van eeD zeehaven en dokken enz. Ook wees hij een plek aan buiten de stad die als algemeene begraafplaats moest dienen; verbood het begraven in de kerken: en wist op allerlei wijzen handel en zeevaart aan te moedigen. Nog iets wenschen wij van zijn bezoek 3. Het getal privaten moet ten minste overeenstemmen met het getal schoolver- trekken. Hetzelfde geldt voor de water plaatsen, dj.e aanwezig moeten zijn waar jongens ter school gaan. De privaten moeten zoodanig geplaatst zijn dat toezicht te allen tijde op gemakkelijke wijze kan worden uitgeoefend. Van een of meer der eischen in art. 3 bepaald kan de districts-schoolop- ziener, bij lokalen waarin voor 1 Jan. 1902 bijzonder lager onderwijs wordt gegeven, ontheffing verleenen, mits het schoolbestuur vóór 1 Febr. 1902 bij hem daartoe een aanvrage indient, waarop binnen een maand wordt beschikt. Bij weigering, heeft het bestuur binnen 14 dagen beroep op den minister, die binnen een maand besluit, na den inspecteur te hebben gehoord. De ver leende ontheffing houdt op van kracht te zijn, zoodra de vóór 1 Jan. 1902 in het gebouw gevestigde school de lokalen niet meer in gebruik heeft. Yolledige bemesting. Wanneer wij de opbreDgst van den een of anderen oogst, hetzij van tarwe, rogge of gerst, hetzij van suikerbieten, karwij enz. naar haar samenstelling bestudeeren en na het water en de organische deelen afgezonderd te bs'oben de aschbestanddeelen ontleden vinden wij bij alle planten een twaalftal enkelvoudige stoffen in de aseh dier planten onder welke phosphorus en kali altijd een eerste plaats innemen. Wan neer wjj verder in aanmerking nemen, dat de opbreDgst van een oogst zich niet schikt naar de grootste hoeveelheid van een der stoffen, die de plant noodig heeft, maar naar de hoeveelheid van die stof, die het minst in den bodem aanwezig is, zoodat als van stikstof, kali of phosphorus er een in zeer geringe, in te geringe hoeveelheid aanwezig is, ook al zijn de andere over vloedig in den grond, de oogst in opbrengst tegenvalt, dan is het niet te verbazen, dat er telkens en telkens weer aangedrongen wordt op een volledige bemesting. Hoe vaak gebeurt het, dat bij een eenzijdige bemes ting de uitslag niet beantwoord aan de gemaakte onkosten. Wij zien dat o. a. bij bet gebruik van .Chilisalpeter. Alhoewel het gebruik van dit zout altijd loonend is, zou de opbrengst van den oogst nog grooter zijn, indien elke gebruiker van chilisalpeter zich vergewiste dat de bodem ook genoeg phosphorus en kali bevatte en zoo hij hier aan mocht twijfelen hij den in Italië meê te deelen, dewijl het verband heeft met de aanbieding van prins Ferdi nand die wij hierboven lazen. Napoleon sprak daar namelijk zijn broeder LucieD, wien hij om een zijner dochters vroeg, met hel doel haar op te voeden en haar te be stemmen voor den prins van Asturië. Hij stelde Lucien voor koning van Portugal te worden; hij zou dan immers dicht bij zijn dochter wonen, ingeval deze koningin van Spanje werd. Napoleon verbond echter nog eene voorwaarde aan de aanneming van dit aanbod. Lucien moest namelijk zijn vrouw wegzenden, dewijl Napoleon haar ver beneden den stand der Bonapartesachtte. Maar Lucien wees dien eiseli met veront waardiging af, en de beide broeders scheidden voor immer van elkander, ofschoon zonder wrok of bitterheid. Toch schijnt Napoleon er nog aan gedacht te hebben zijn nicht, Luciens dochter, voor den Spaanschen troon te bestemmen. Althans hij nam haar mee naar Parijs om haar de manieren van het hof te leeren. Al spoedig echter trad hare linksehheid aan het licht. Bovendien klaagde zij in de brieven die zij naar huis schreef, over de gestrengheid van haar oom. Dit was in 's keizers oog zulk een grove misdaad dat hij zijne nicht op staanden voet wegzpnd. Inmiddels begonnen de zaken in Spanje een al dreigender aanzien te krijgen. De weerzin des volks tegen Godoy nam steeds toe en de koning werd al zwakker. Napo leon gaf hierop bevel Spanje binnen te grond behalve met chilisalpeter, ook met die stoffen bemestte. Nogmaals, wie de hoogst mogelijke op brengst wil hebben geve een volledige be mesting. Hij geve stikstof, phosphorus en kali. Dan komt het chilisalpeter tot zijn recht, mits men het natuurlijk in de juiste hoeveelheid, in* den juisten tijd en op de juiste wijze geeft. Be juiste hoeveelheid. Er zijn in den zomer van 1901 zeer belangrijke proeven gedaan, omtrent de bemesting van groen ten in den moestuin de hoeveelheden chi lisalpeter aan de verschillende groenten gegeven varieeren tussohen 0,6 en 0,2 KG. per 10 M2. Dat wil dus zeggen dat men op eiken M- tusschen 60 en 20 gram chi lisalpeter gaf. Zoo gaf men aan uien, kool, sla, andijvie, spinazie, selderie, prei, peetjes 60 gram, aan radijzen, schorseneeren, wit loof en tomaten 40 gram en aan erwten, boonen 20 gram per M2. Daar de proeven alle uitstekend geslaagd zijn, ik deel over de wijze waarop ze genomen zijn en de resultaten een ander maal eenige interessante bij zonderheden mede kan men deze cijfers gerust tot model nemen. De juiste tijd. Bij bovengenoemde proe ven, die ik als model wil houden, is het chilisalpeter twee dagen voor het zaaien of planten in den bodem gebracht. Wanneer men salpeter als overbemesting gehruikt, zorge men er voor dat men het doet in een tijd, dat de plantjes droog zijn bij nat weder blijft het salpeter op de planten hangen, komt niet alleen aanstonds in den grond, maar doet soms schade aan stengels en bladeren. De juiste ioij%e. De inlichtingen aan de proefnemers gegeven luidden: Vermeng het chilisalpeter gsed met de bovenste laag vari den grond door middel van een hark." Wat ruwe en wat opgeloste Peru-Guano is, beginnen we, dank zij de juistere in lichtingen, die we in den laatsten tijd ont- vaDgen, weder te weten Ruwe of gemalen Peru-Guano is de guano, zooals zij uit Peru wordt aangevoerd, nadat zij van stee- nen gezuiverd is en de grovere stukken fijngemalen zijn. Opgeloste Peru-Guano is de ruwe Peru-Guano, nadat deze met zwa velzuur is behandeld. Is de ruwe guano te nat bij de ontlading, dan wordt zij eerst op daartoe ingerichte droogovens uitge- rukken; een brutale schending van het volkenrecht voorwaardoch voor dergelijke kleine geruchtjes was Napoleon nooit ver vaard geweest; en bovendien noch Godoy, noch de koning had zich tegen dat binnen rukken van het Fransche leger onder Murat ook maar een oogenblik verzet. Er was dus vrij spel naar het scheen! Maar het Spaansehe volk dacht er anders over. Murat veroverde Pamplona en Barcelona en trok voort naar Madrid. De koning stond verlegen. Het volk vroeg zich af, of Napoleon eigerdijk wel een bondgenoot was; of hij zich niet meer als vijand dan als vriend gedroeg. Een gezant, die daar omtrent te Pir'js inlichtingen kwam in winnen, kreeg de boodschap mede dat het om Godoy te doen was, wijl deze het Spaansehe rijk naar den afgrond voerde en de Fransche broeders dit wilden voorkomen. Godoy gaf nn den koning den raad, het voorbeeld van het Portugeesche hof te volgen en de wijk te nemen naar Amerika. In alle stilte werden de toebereidselen hiertoe gemaakt. Doch het volk kreeg er de lucht van en liep te hoop, eischende het ontslag van 's konings gunsteling. Teneinde de gemoederen eenigszins te doen bedaren, nam de koning bedrog te baat; en eerst toen hij hun had wijs gemaakt, dat hij Spanje niet zou verlaten, keerde het volk gerustgesteld huiswaarts. (Wordt vervolgd,/

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1901 | | pagina 1