Engeland en Transvaal.
Kerknieuws.
ISeclitszaken.
Gemengde Berichten.
Dat de Kaapkolonie van Boeren zou
gezuiverd zijn, is belachelijk. Eén enkel
bericht reeds weerspreekt het. Er is na
melijk op negen mijl van Constable, een
plaats in het district Worcester en onge
veer 200 K. M. ton oosten van Kaapstad
gelegen, een patrouille bereden troepen
door de Boeren gevangen genomenzoodat
de Boeren, die, zooals vroeger werd gemeld,
zich, wat het midden der kolonie betreft,
alleen nog in de districten Richmond en
Oudtshoorn ophielden, thans ook in het
meer westelijk gelegen Worcester zich
vertoonen.
Ook zijn den 31 October nog twee En-
gelscbe officieren gesneuveld in 't, noord
westen der kolonie in 't district Clanwil-
liam.
Dat is wat anders!
Feit is dan ook dat de Boeren nog
door de geheele Kaapkolonie rondzwerven.
En dat dit niet zonder doel geschiedt, zal
binnenkort wel uitkomen, is te denKen.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Groede, door ds. J. J.
Homburg te Biervliet.
Bedankt voor Veenendaal, door F. F. J.
v. d. Plassche te Hasselt.
Scherpenisse. Voor een lid van het
kiescollege is bij herstemming tusschen de
boeren J. Muller en 0. Geluk eerstgenoemde
gekozen.
Geref. Kerken.
Bedankt voor Surhuisterveen, door G.
Doekes to Heemse.
Arrondissements- Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens:
strooperj; Th. T., 50 j., leurder, Axel,
tot f 5 b. s. d. h.
het een kind beneden den leeftijd van 16
jaren dronken maken: L. V., 32 j., arbeider,
Axel, tot 1 m. gev. straf;
miehandelingF. K. M. D., 20 j., com
missionair, Hoek, tot 8 m., D. v. W., 21
j., timmerman, Terneuzen, tot 6 w., en C.
S., 17 j., veldarbeider, Axel, en A. d. K.,
Pz., 28 j., landbouwer, Heinkenszand, bei
den tot 14 d. gev. straf, en K. v. P., 28
j., bootwerkers, Terneuzen, tot f 10 b, s.
10 d. h., en
eenvoudige beleediging van een ambtenaar:
C. d. K., Jz., bijgenaamd «Boet", 02 j.,
landbouwer, Wissenkerke, tot f40 b. s. 14
d. h.
vrijgesproken: L. D., 16 j., veldarbeider,
Axel, beklaagd van mishandeling, en E.
D., 15 j., koewachter, Aardenburg, beklaagd
van scheinis der eerbaarheid.
Ter griffie van bovengenoemde Recht
bank is door den verdediger van T. H. R.,
oud 35 jaar, smidsknecht en bierhuishou
der te Biervliet, hooger beroep aangeteekend
tegen het vonnis dier Rechtbank van den
25 October 1901, waarbij voornoemde R
ter zake van poging tot doodslag werd ver
oordeeld tot een jaar gevangenisstraf.
Door den heer Officier van Justitie, die
vijf maanden gevangenisstraf had gevorderd,
is mede hooger beroep aangeteekend.
Provinciale Staten van Zeeland.
Zitting van 8 Nov. 1901.
Afwezig de heeren Hombach, Van der
Have, Fokker, De Smidt, Vader van 's-Gra-
venpolder en Van der Lek do Clerq.
De notulen der vorige zitting worden
gelezen en gearresteerd.
Aan de orde is het voorstel van de heeren
Dieleman, De Veer en Hammaeher tot het
pensioenneeren van de weduwen en weezen
van provinale ambtenaren.
De heer Dieleman licht het voorstel nader
toe. Hij doet uitkomen dat het eeue ver
plichting is, die op de Provincie rust en
uit een oogpunt van billijkheid wordt ge
daan. Veel ellende zal door aanneming
van het voorstel worden voorkomen. Waar
het Rijk is voorgegaan, mogen wij niet
achterblijven.
De heer De Casembroot zegt namens Ged.
St. dat zij tegen het voorstel geen beden
king hebben.
Met algemeene stemmen wordt her voor
stel aangenomen.
Ged. St. stellen voor den termijn voor
het in exploitatie brengen van den tram
HulstWalzoorden te verlengen tot 1 Ja
nuari 1903.
Het algemeen verslag wordt uitgebracht
door den raporteur Moerdijk, waaruit blijkt
dat het voorstel in de afdeelingen nogal
bezwaar vond. Opgemerkt werd, dat de aan
gehaalde redenen voor uitstel niet genoeg
zaam afdoende zijn, terwijl werd getwijfeld
of wel zoodanig met kracht wordt doorge
werkt als in het verzoek wordt gezegd.
De heer Pompe van Moerdervoort zegt
dat het adressant aan den noodigen ernst
schijnt te ontbreken. Dat voortdurend
uitstel is daarvoor het bewijs. Hij zou
daarom aan de vergunning de voorwaarden
willen verbinden »mits de aanbesteding
heeft plaats gebad vóór den 1 April 1902".
De heer Van Rompu beweert namens
Ged. St. dat adressant een ernstig man is
en zou hem voor dezen keer de vergun-
nog willen veiieenen.
De heer Pompe van Meerdervoort is er
zonder de door hem gestelde voorwaarden
beslist tegen.
Met 22 tegen 14 stemmen wordt het voor
stel Pompe aangenomen.
Ged. St. stellen voor eene subsidie te
verleenen van f300 voor één jaar aan den
wagendienst TholenSt. Maartensdijk.
Het algemeen verslag der afdeelingen
wordt uitgebracht door den heer Bolier.
Zonder discussies of stemming wordt
het voorstel aangenomen.
Dit was mede het geval:
a. met een voorstel van Ged. St. om af
te wijzen een verzoek van den Raad van
Veere om subsidie in de kosten van de
huishouding der gemeente (rapportour de
heer Usebaart)
b. met een voorstel van Ged. St. om af
te wijzen een dergelijk verzoek van den
Raad der gemeente St. Philipsland (rap
porteur de hoer Van Deinse);
c. met een voorstel van Ged. St. om wij
ziging te brengen in de voorwaarden van
het subsidie aan de Zeeuwsche Spoorboot-
maatschappij (rapporteur de heer Bolle);
d. met een voorstel van Ged. St. om
wijziging te brengen in de voorwaarden
voor het renteloos voorschot voor den aan
leg van eene haven aan de Wielingen
(rapporteur de lieer De Bats).
Van Ged. St. kwam in een voorstel van
Ged. St. tot wijziging van het reglement
op de tramwegen.
Nadat het algemeen verslag was uitge
bracht door den rappsrteur Moerdijk wordt
het voorstel zonder stemming aangenomen,
evenals een voorstel van den heer De Veer,
waarbij Ged. St. worden uitgenoodigd om
in het reglement een nieuw artikel op te
nemen, waarin wordt voorgeschreven dat
steeds 2 personen op de locomotief moeten
aanwezig zijn.
Nog worden zonder discussie of stem
ming aangenomen de volgende voorstellen
van Ged. St.
a. tot afwijzing van een verzoek van
inwoners van het kanton Oostburg om be
palingen vast te stellen voor het rijden
met motorrijtuigen (rapporteur de heer De
Voer);
b. tot het aangaan eener geldleening van
ten hoogste f130000 (rapporteur de heer
Wisboom Verstegen);
c. tot wijziging der begrootingen voor
1901 en 1902 (rapporteur de heer Van
Teylingen)
d. tot het verleenen van een subsidie
van f 500 aan het landbouwkundig congres,
in 1902 te Zierikzee te houden.
Hierna sluit de Voorzitter de vergade
ring in naam der Koningin.
Goes. Dinsdag teger. middernacht, heb
ben twee indringers een raam opgeschoven
en de blinden geopend in een perceel op
den Oostsingel, sedert kort bewoond door
den opzichter v. d. waterstaat den heer
v. d. K. Dit geschiedde aan de tuinzijde
waar twee dochters des huizes wel te bed
waren, maar nog niet sliepen.
De oudste riep de indringers toe, waar
op deze zich verwijderdenzij meenen aan
de voorzijde van het huis naderhand, ook
nog gestommel aan de ramen gehoord te
hebben.
Heinkenszand. Ingevolge de zaak van
Dinsdagavond ten huize van Koosje v. L.
zijn Donderdagmiddag eenige personen in
verhoor geweestde bewoonster en ook een
zekere J. H. die getuigde denzelfden aovnd
ook aangevallen te zijn. Een en ander
bracht evenwel geen nader licht.
Vlissingen. Het adres van de heeren
Kamermans, van de Putte c. s. waarin aan
den Raad der Gemeente alhier verzocht
wordt de aanvraag tot oprichting eener
H. B. School, zooals bedoeld in het adres
van den heer Florchutz c. s., van de hand
te wijzen, is heden verzonden voorzien
met niet minder dan 1004 handteekeningen
van ingezetenen der gemeente.
Vlissingen. Hr. Ms. gouvernementschip
Fazant in aanbouw aan de koninklijke
Maatschij. «de Schelde" te Vlissingen zal
nog dit jaar zijne bestemming naar Indië
opvolgen. Het commando over het schip
zal gevoerd worden door don koopvaardij
kapitein Visser, die met de overbrenging
van genoemden bodem is belast, terwijl do
bediening der machine is opgedragen aan
den hoofdmachinist 2e klasse A. J. Crucq
gedetacheerd bij de kon. Maatschij." de
«Schelde".
Vlissingen. Gisterenavond zijn vele
reizigers die van de «Koningin Regentes"
op het Engolsche oorlogsschipProsperine"
waren overgegaan en door de mainosleep-
booten aan wal zijn gebracht, por dagmail
boot alhier aangokomeD.
Betreffende den brand in de meel
fabriek van de firma Vorschaffel en Meche-
liuck, te Sas van Gent, kan nog gemeld
worden, dat de geheele fabriek is afgebrand.
Het geheele gebouw is voor ongeveer 2'h
ton verzekerd.
Ierseke. Heden morgen schrokken een
span paarden van den landbouwer J.
Vermue, welke voor een wagen waren ge
spannen, van een passeerenden sneltrein en
gingen op hol. De voerman J. de Waard
werd zoodanig gewond, dat een zijner
beenen geheel werd verbrijzeld. Genees
kundige hulp was spoedig aanwezig.
Zierikzee. De liberale kiesvereeniging
alhier heet vooruitstrevend, doch achter-
uitstrovend ware passonder naam. Artikel
1 van haar reglement, zoo vernamen wij,
eischt 't candidaat stellen van een liberaal,
nota bene voor een gemeontoraad, en dan
nog wel een waarvan al de leden, ten ge
tale van 13, met den burgemeester incluis
liberaal zijn. Toch steldo mr. Fokker voor
dun opengevallen dertienden zetel open te
laten, en geen candidaat te stellen, ten
einde den Roomsch Katholieken candidaat
De Crane gelegenheid te geven
verkozen te worden. Van den antirevolu
tionairen candidaat, niettegenstaande de
antirev. partij hier stellig driemaal zoo
sterk is als de R. K., werd door den libe
ralen heer Fokker niet gesproken. Nu,
dezen heeren zit dan ook de Kamerver
kiezing nog wel wat dwars in de maag. Het
begin is er evenwel. De liberale kiesver
eeniging zal een plaats open laten voor
den R. C. candidaat. Den Roomsche
rechtstreeks candideeren, dit verbood nu
eenmaal het reglement En vele leden
konden zelfs daar nog niet over. Een zei:
wij moeten een liberaal hebben; want an
ders zijn wij geboyeott. Een ander zei:
wij moeten er geen hebben die wroeten
zal tegen het openbaar onderwijs. Een
derde wilde blijkbaar niet gerust zijn voor
hij wist dat er ook liberale Roomschen
zijn, een vraag die, gelukkig! door den
voorzitter bevestigend beantwoord werd.
Het bestuur der kiesvereeniging bleek al
even dapper als de heer Fokker. Het
erkende dat het reglement permitteert een
niet-liberaal candidaat te stellen, maar het
vond 't beter zich in deze geen partij te
stellen, geen verantwoordelijkheid op zich
te nemen maar de leden vrij te laten. Nog
een ander lid vreesde dat dan de antire
volutionair kans zou krijgen. Ten slotte
echter werden de bezwaarden gerustgesteld
door aanneming met 30 tegen 25 stem
men van het voorstel om geen candidaat
te stellen.
Te wenschen ware dat een van die ge
hate „clericalen" dezen „liberalen" eens
aan 't verstand bracht dat zij met hun
„anticlericale" strevingen juist vijfentwin
tig jaren ten achteren zijn: en zij de
echte liberaliteit nog moeten leeren.
Te Zandvoort bestaat nog het
gebruik, op St. Maarten vuurtjes te stoken
van oude manden, die de jeugd bemach
tigt of aan haar worden afgestaan.
Een oud liedje herinnert aan dit gebruik.
Menschen pas op je manden,
We zullen ze gaan verbranden,
In Pikken Zendel
(Een plaats in 't duin)
Versta je me wel,
En je zul er eens zien hoe het
branden zei.
Tegenwoordig worden de manden op het
strand verbrand en de jeugd danst om het
vuur. Dit jaar zijn de jongelui te ver gegaan
en hebben nieuwe manden weggenomen,
waarover klachten bij de politie waren
ingekomen. Uit een onderzoek is gebleken,
dat er verschillende ploegen van manden -
kapende jongelui bestonden, die ieder een
bergplaats hadden. In een dier bergplaatsen
werden ruim 50 manden gevonden, gedeel
telijk stukgetrapt en gedeeltelijk in goeden
staat. Het vuurtje stoken zal dus dit jaar
minder zijn dan in vorige jaren.
Benoemd tot betaalmeester te Gro
ningen H. A. Sijpkens, thans te Middelburg.
Ds. Fijnebuik die gisteren 60 jaren
herv. predikant was in éénzelfde gemeente
Zevenaar werd bij kon. besluit be
noemd tot ridder in de orde van Oranje
Nassau.
Te Hulsberg (L.) reed een wielrijder
in zoo dolle vaart tegen een boom aan,
dat zijn borst werd ingedrukt en hij op de
plaats dood bleef. Te Onstwedde is
bij een vechtpartij een der twistenden zoo
zwaar verwond dat zijn toestand levensge
vaarlijk is. Een jongen en een meisje
te Beets reden op een hondenkar huis
waarts, toen door een zijwaartsche bewe
ging het span in sloot de raakte, het
meisje onder de kar te water viel en
verdronk.
Om een vergissing Voor het kanton
gerecht te Bergum in Friesland, stond
een man terecht wegens ovortreding der
leerplichtwet. Op de vraag van den kan
tonrechter of hij ook iets had in te brengen
antwoorddo hij, dat hot kind, in 't proces
verbaal genoemd, reeds voor eenige jaren
overleden was. Wel had hij een kind, dat
denzelfdon naam droog, maar de geboorte
datum, in 't proces-verbaal genoemd, wees
aan, dat het overleden kind bedoeld was.
De ambtenaar van het O.M. vroeg vrijspraak.
Een oudje. Te Richmond in het
graafschap Surrey is op den respectabelen
leeftijd van 108 jaar en 144 dagen ovor-
lodon de vrouwelijke kwaker Elisabeth
Hanbury.
Mevrouw Hanbury is te Londen geboren,
en vond er gonoegen in van hare herin
neringen uit hare jeugd te vertellen; zij
herinnerde zich den tijd nog heel goed,
toen koning George III de over-groot-
vadar van den tegenwoordigen koning
met zijn gevolg door de City reed. Toen
haar vader een woning huurde in de Old
Jewry waren er nog open stukken land
in Moorfields, waar nu hot Fisbury Circus
staat en als kind zag mevrouw Hanbury
daar de koeien melken. Het glanspunt
van haar leven was het oogenblik, toen zij
na haar huwelijk met Cornelius Hanbury
zich bij de beroemde Elisabeth Frij aansloot
en met haar de vrouwelijke gevangenen in
de Newgate-gevangenis bezocht en door haar
invloed verbetering bracht in den afschu-
welijkon toestand op do schepen, die ver
oordeelden naar Botany Bay in Nieuw-
Zuid-Wales en naar Van Diemensland
(TasmaniS) vervoerden. Ook aan de be
vrijding van de slaven hoeft zij als lid van
de Anti-slavernij-society meegewerkt. Haar
echtgenoot was mee-eigenaar van eon apot
heek, welke nog heden door haar zoon be
stuurd wordt. Voor een goed doel heeft zjj
tol in hoogen ouderdom steeds .een warm
hart en een milde hand gehad. Tot haar
107de jaar was zij vrij van elke ziekte.
Eerst in het laatste jaar kwamen de ge
breken van den ouderdomtoen nam haar
geheugen af en zij stierf uit gebrek aan
levenskrachten.
Do steeds dikker wordende mist heeft
in Engeland reeds verschillende ongelukken
teweeg gebracht. De trein van Manchester
naar Cork is nabij Todworden met een
anderen trein in botsing gekomen, zeven
personen werden gewond, waarbij twee zeer
ernstig De Midland-express van Blackburn,
naar Marple liep te Salford op een Lan-
cashiie en Yorkshiretrein. Twee reizigers
werden gewond, het verkeer was zes uur
gestremd. Een der reizigers, een dokter,
sliep zoo vast, dat hij van de geheele
botsing niets bemerkte. Toen hij gewekt
werd vroeg hij, waarom men het licht had
uitgedaan en naar boven kijkende, bemerkte
hij, dat het dak van zijn coupé verdwenen
was. Verschillende persoonlijke ongelukken,
voornamelijk dat menschen in het water
liepen, vallen nog te vermelden.
De steden in het Noorden van Engeland
zijn in een dikken mist gehuld. De Iersche
schepen hebben zes uur vertraging. De
visschersbooten van Grimsby kunnen de
haven niet verlaten. Op het kanaal tusschen
Manchester en Liverpool is rlle verkeer
gestremd. Aan de kusten van Yorkshire
en Lancashire kunnen de booten niet landen.
Op het Bristolkanaal is de scheepvaart
eveneens gestaaktde Merey is vol schepen,
die niet in staat zijn, hun reis voort te
zetten.
Wat de mist aan Londen op één avond
gekost heeft, blijkt uit het volgende lijstje:
Omnibussen 4,000 pond sterling, spoor
wegen 3,500 p. st., den handel door ver
traging of verhindering 5,000 p. st., rijtuigen
1000 p. st., meer gasverbruik 1500 p. st.,
electrisch licht 1700 p. st., schouwburgen,
die niet konden spelen 2500 p. st., ge
staakte tramdienst 500 p. st., ongevallen
en vertragingen met de post 1200 p. st.,
totaal 20,000 pond sterling.
De justitie te Parijs houdt zich op
het oogenblik met eenige industriëelen bezig,
die zoo goed «antiquiteiten" kunnen maken
dat zelfs beëedigde deskundigen daardoor
misleid worden.
In een aanklacht wegens het verkoopen
van valsche tapisserieën hebben alle des
kundigen met uitzondering van een enkele,
de tapisserieën voor echt verklaard, maar
de officier van justitie sloot zich bij dien
eenen deskundige aan, die dan ook de ge
heele zwendelarij kon onthullen. Twee
antiquiteitenhandelaars zijn reeds in hech
tenis genomen Misschien, zegt het bericht
drijft de justitie haar indiscretie zoover,
dat zij zich ook gaat bemoeien met zekere
groote huizen, die de oude tapisserieën wel
niet direct namaken, maar die uit verschil
lende echte stukken groote gobelings fabri-
ceeren.
Een breuke.
De Christelijk historische Kiezersbond
ligt op zijn
Dit was onze eerste gedachte bij 't
doorlezen van 't verslag der gisteren door
afgevaardigden en bestuur van den Bond,
26 in getal, te Utrecht, met vele belang
stellenden gehouden vergadering.
Het is te prijzen dat deze Bond, alvorens
uiteen te vallen, een openbare bespreking
hield, doch of 't verstandig is geweest zijn
vuile linnen op de straat te wasschen,
laten wij gaarne in het midden.
De vergadering dan werd geopend door
dr. v. Leeuwen met laten zingen van Ps.
25 4 en gebed, en een openingswoord
waarin hij de hoop uitsprak dat door de
te voeren beraadslaging de bond uit den
schemerdonker zou uit raken; en de vrees
dat de toestanden in ons land zouden gaan
lijken op die in Spanje, nu wij onder meer
gezegend waren met drie Roomsche ministers
en een nuntius]! Spr. wekte allen op te
blijven strijden voor de „volkskerk", en
tegen alles wat niet Christelijk en niet
historisch is.
Na dit «bemoedigend" openingswoord
kwamen de klaagliederen aan do beurt.
De secretaris rapporteerde dat do Bond
een afdeeling verloren en niets gewonnen
had. De penningmeester constateerde een
tekort van ruim f200.
En de discussies
Prof. Domela Nieuwenhuis dio den storm
zag aankomen, gaf den raad om toch vooral
over geen enkel voorstel te stemmen. Do
bond mocht niet in tweeën vallen; al wilde
blijkbaar de eene helft de liberalen, en de
andore helft de antirevolutionairen steunen.
Maar de heer Harmsen, het Amsterdam-
sche gemeenteraadslid drong op klaarheid
aan, namens de afdeeliDg Amsterdam, YII
uitgezonderd.
Amsterdam, zei hij, had slechts noode
in 1897 het advies van het hoofdbestuur
gevolgd, om bij herstemming de liberalen
te steunen. Hij stelde eene motie voor,
eischende van de afdeelingen dat zij een
beslist christelijke staatkunde zullen voeren
door eigen candidaten te stellen en samen
werking te zoeken bij de Friesche chris-
telijk-historischen, vrij-antirevolutionairen
en antirevolutionairen en alleen godsdiens
tige liberalen te steunen.
Toen kwam dr. Bronsveld, dc vader van
den bond, aan het woord. Hij betoogde
dat de oorsprong van den bond samen
werking zelfs met vrij-antirevolutionairen
verbiedt; en kourde 'taf dat één afdeeling
zelfs dr. Kuyper had helpen verheerlijken,
dien «gevaarlijken" manen ook dat eenige
leden van het hoofdbestuur zich bij een
chr. nationale partij hebben aangesloten,
die menschen moesten den bond uit gaan.
Dr. de Visser openbaarde toen het ge
heim dat dezer dagen een commissie uit
de aandeelhouders van het Nederl. Dagblad
te weten de heeren Bastert, Doude v.
Troostwijk (eigenlijk liberalen, Red. Zen
hij eenparig geadviseerd had 't blad in
De Nederl. te doen opgaan. Hij heeft altijd
liberalen, zelfs die een weinig links waren
gesteunddoch nu de liberale partij al
meer radicaal wordt en de ordinantiën
Gods, met name in zake de verhouding
van den arbeider tot den patroon verbreekt,
steunt hij dr. Kuyper, van wien hij te
dezer zake iets beters mag verwrcliton.
En het Roomsche spook! Wel, van daag
helpen de R. C. de antirevolutionairen en
morgen de liberalen. Trouwens de brief van
minister de Beaufort aan den Paus was
niets anders dan Rome in 't gevlei komen,
Rome 's macht over zich inroepen.
Mr. Verkouteren kwam een en ander
nog eens aandikken. Hij had, zei hij, in
1897 al gezien dat er in den Bond waren
wier leus„Tegen Rome en voor de Herv.
kerk.", niets anders was of bedoelde dan:
„Leve het liberalisme!"
En toen kwamen de protesten los.
Niet waar! zei Doude.
Rome! zuchtte Schriecke.
Trek de motie in! riep Roëll.
Er uit! schreeuwde Bronsveld.
Een commissie! vleide sussend zokere
heer Bom.
Stemmenschreeuwden anderen.
En onderwijl verweet er een mr. Ver
kouteren dat hij in Gouda Heemskerk boven
den liberalen Van Bijlandt had aanbevolen.
Het slot van de zaak was dat de motie
Harmsen slechts Chr. liberalen en anti
revolutionairen stemmen met 14 tegen 9
stemmen werd aangenomen.
Hierop werd nog een andere, een klin
kende motie ingediend door de afd. Amers
foort, en ondanks verzet van dr. de Visser
en mr. Verkouteren die er een terugkomen
op de zoo even gevallen beslissing en her
opening der discussies in zagen, door den
voorzitter toch nog in stemming gebracht.
Die motie luidde:
«De algemeene vergadering van den Chri-
stelijk-Historischen Keizersbond, op 7 Novem-
1901 bijeengekomen, overwegende dat met de
oprichting van den Bond in 't bijzonder is
bedoeld om in ons staatsbestuur het geloovig
protestantsch karakter der natie te handhaven,
betreurt dat bij de jongste algemeene verkie
zingen enkele leden de coalitie der roomsche
en antirevolutionaire partij hebben gesteund,
besluit dat ook in den vervolge het optreden
van den Bond gericht zal zijn zoowel tegen
de radicale elementen in de liberale partij als
tegen het streven naar roomsche suprematie
in ons staatsbestuur, verklaart dat dientenge
volge, zoolang het verbond der antirevolutio
naire en roomsche partijen blijft voortbestaan,
de bond geen steun verleenen kan aan de
antirevolutionaire partij en gaat over tot de orde
van den dag."
Deze motie rechtstreeks tegen dr. De
Visser gericht, en niet voor tweeërlei uit
legging vatbaar, zou de eindbeslissing
brengenwie er uit zou moeten.
De vergadering bleef in haar meerderheid
den Chr. nationalen zakendoener (De Visser)
tegenover den Chr. liberalen praatjesmaker
(Bronsveld) gelijk geven, en verwierp de
motie met 17 tegen 9 stemmen.
Na deze zegepraal van den nieuwen koers
legden de heeren dr. E. H. van Leeuwen,
dr. A. W. Bronsveld en dr. C. D. Cramer
hun mandaat ais hoofdbestuurder neer,
terwijl enkele afdeelingen bij monde hunner
afgevaardigden hun lidmaatschap van den
Bond opzegden.
De vergadering zegt de N. R. C.
was op 't laatst zeer opgewonden en
verward.
Nu, dit zal niemand haar kwalijk nemen.
Scheuren doet pijnbanden verbreken
stemt onaangenaam; ongelijk verwijten
wekt verbittering; een harde woord roept
de grimmigheid opverandering van grond
toon en boventoon en toonaangevers sticht
allicht in den beginne eenige verwarring.
Van Bronsveldv. Leeuwen tot De
VisserVerkouteren is een overgang die
uitteraard met eenig geruisch moest geschieden.
Vooral voor Dr. Bronsveld zal het een
smartelijke ure geweest zijn. Zijn eigen
kind zoo te moeten zien verhavenen; zijn
eigen dierbare stichting op de vernietiging
zijner oude broeders gericht, te zien ineen
storten na eon korstondig, slechts vierjarig
bestaan.
Wij hadden een oogenblik inet hem te
doen, als wij gedachten zijn machtig ta
lent, waarmee hij twintig jaar terug in
Standaard en Stemmen het liberalisme be
streed en de rechten der viije school be
pleitte.
Thans door zijn eigen vrienden verslagen,
met enkele heel- of driekwart liberalen in
een hoek gedrongen, aan kant gezet, uit
den Bond zijn Bond geworpen, ziet
hij op eenmaal al zijn schoone verwachtingen
in rook opgaan. Weg het ideaal der Kuy-
pervernietiging, der afbreking van de vrije
school, der vernedering van de antirevo
lutionaire partijen; der bestendiging van
de liberale oppermacht.
Dat moet hem hard vallen, al zijn wij
er hartelijk blij om, toch voelen wij er iets
van met hem; dewijl wij nooit getwijfeld
hebben aan zijne eerlijkheid en aan de op
rechtheid van zijn bedoelen door de volks
kerk en het behoudend liberalisme den
Troon te schragen en de Natie te behouden.
Maar hij heeft daartoe, naar onze
innige overtuiging, een averechtsch, gansch
verkeerd middel willen bezigen.
En het blijft Dr. de Vissers onvergan-
