NIEU WSBLAD VOOR ZEELAND. No. 9.1901, Dinsdag 15 October, 16e Jaargang, GHRISTELIJK- HISTORISCH 1899—11 Octokr 1901. Buitenlandseh Overzicht. VERSCHIJNT Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN II elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Prijs per drie maanden franco p. p0,95. Enkele nummers0,025. UITGAVE DER FIRMA en van van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Wat is het Anarchisme Men maakt ons er attent op dat boven genoemd artikel, door ons uit Gideon ont leend, oorspronkelijk heeft gestaan in de Bruinisser Courant, het flink geredigeerde anti-revolutionaire blad voor het kiesdistrict Zieriksee. 11 October 1899! Gedenkwaardige dag voor hem, die dezen in Zuid-Afrika heeft beleefd! Gedenkwaardig voor de geheele ■wereld al meer en meer met iedere ure, die de vreeselijke -worsteling verlengt van macht tegen recht, van de sterkste blanke natie tegen de zwakste, van de stofvergoding tegen de heiligste aspiratiën, die hare plaats vinden in de zielen der menschen! 11 October 1899! Onvergetelijke dag voor allen, wier lot in de onmiddellijke toe komst zou afhangen van den loop en de gevolgen van den strijd, die toen moest worden aangevangen! Neen, niet onver wacht uitgebroken is die strijd, honderden in de Hollandsche Republieken van Zuid- Afrika hadden dien reeds sinds jaren zien aankomen. Shepstone, die in 1877 in vollen vrede in den naam van Engelands koningin de vrijheid stal van een vreedzaam herders volk Jameson, die in vollen vrede, zonder vlag of nationaliteit maar met gewapende benden, onder aanvoering van officieren van het leger van Groot-Brittannië, den roof trachtte te herhalen, hadden voldoende aan getoond, dat de Eeuw van Onrecht van Engeland jegens de Hollandsche Afrikaan- ders nog niet was geëindigd. Vele Repu blikeinen wisten het, dat eengroote vree selijke botsing van het Engelscbe ras met het Hollandsche onvermijdelijk moest komen, maar verwachtten dat daaruit dan ook ein delijk de beslissing zou voortkomen, welke dier beide rassen in Zuid-Afrika zou domi- neeren. In de laatste dagen van September 1899 was dit de overtuiging geworden van de duizenden Boeren, ver uiteen verspreid wonende in de Republieken, die, om het gevaar, dat beiden met ondergang bedreigde, met gezamenlijke krachten het hoofd te bieden, zich reeds te voren ten allernauwst hadden aaneengesloten. Engelscbe troepen waren saamgetrokken aan de grenzen en de houding van Engeland's Hoogen Com missaris, Sir Alfred Milner, was op elke Boerenplaats ten volle bekend geworden. Het volk, door zijn vertegenwoordigers daartoe opgeroepen, gaf op de bijeenkomsten door het gansche land eenparig te kennen, dat het niet zou instemmen met het doen van grooter concessies aan Engeland, dan te Bloemfontein door President Kruger reeds waren gedaan en waarin velen de aantasting van het volksbestaan meenden te zien. De eenparige volksmeening was, dat het oogen- blik van de laatste worsteling, die over het wel en wee van Zuid-Afrika zou beslissen, nu was gekomen- Geleerd door de ondervinding, riep de Regeering het volk onder de wapenen in de laatste dagen van September, om voor alle mogelijkheden gereed te wezen. Ge willig werd daaraan gehoor gegeven en in de eers'e dagen van October stonden onge veer 30,000 Boeren en getrouwe uitianders met Mausers of Martin Henry-geweer in de hand, vastbesloten voor dedingen, die komen zouden. Deze raS3cke handeling heeft on getwijfeld den «coup" voorkomen, die reeds tweemalen door de geschiedenis van de Zuid-Afrikaansche Republiek werd geboek staafd: een overrompeling in vollen vrede Een afdeehng onder Schalk Willem Burger bezette de grenzen van Swazieland, waarvan, volgens ingekomen berichten, de krijgshaf tige zwarte bevolking reeds voorlang door groote invoeren van drank en belofte van buit door Engelsche agenten was opgezet, om, als Boeren naar de grenzen waren getrokken, sen aanval te voeren op de on beschermd op (le eenzame plaatsen achter gebleven. vrouwen en kinderen. De hoofd macht der Boeren trok onder Piet Joubert als Commandant-Generaal en Generaal Lucas Meijer naar de Natal-grenzen, terwijl een andere Boerenmacht zich naar de Kaap kolonie en naar de Westergrenzen begaf. Eene samenkomst met den Zoeloekoning Boenoe en ziju grooten Raad van Indunas of hoofden gehouden door Generaal Burger te Bremerdorp, bewees, dat van de zijde der Swaziekafïers voor de Boeren geen gevaar was te duchten. Integendeel, de Swazie- natie verzocht aan Generaal Burger, dat haar zou worden toegestaan als oude bond- genooten met de Boeren tegen de Engel- schen te strijden. Door Generaal Burger werd dit van de hand gewezen met de woorden«Dit is een oorlog wit tegen wit, die tussehen witten moet worden uitgevoch ten, Geen andere naties moeten zich daarin mengen. Alleen wanneer vreemde troepen de grenzen van Swazieland overschrijden, kunnen de Swazies hun land verdedigen." De groote hoeveelheden drank in de Engel scbe winkels van Swazieland opgeslagen, werden, op sommige plaatsen tot 3000 kisten 'Scotch Whiskey", met goedvinding der Kafferhoofden, door de Boeren in brand gestoken en vernietigd. Het was een treffend oogenblik, toen op den elfden October 1899 Generaal Burger de tent binnentrad, waar al zijne officieren waren verzameld. De Generaal bad een geopend telegram in de liand. Hij liet dit voorlezen door den secretaris van den Officiersraad. Het was een telegram van de Regeering te Pretoria, van ongeveer den volgenden inhoud: De oorlog is uiige- broken. Gij zult uwen officieren dit mede- deelen. Gij wordt biermede geïnstrueerd den vijand op te zoeken en waar gij hem zult vinden, hem aan te vallen en met Gods hulp te verslaan. God behoede ons arm volk. Na den krijgsraad met een plechtig gebed te hebben geopend, sprak de Generaal ongeveer de volgende woorden: Broeders Officieren, Gij hebt het gehoord. De teer ling is geworpen. God Almachtig weet, dat wij dezen strijd niet hebben gezocht, maar dat wij, om dien te vermijden, zoover zijn gegaan dat wij bijkans ons zelf hadden weggegeven! 't Was nog niet genoeg. De oorlog is ons opgedrongen, wij moeten dien aanvaarden. Het zal een strijd wezen, waaruit wij niets anders kunnen komen dan dood of vrij. Laat ons zeggen met onzen grooten Luther: Hier staan wij, God helpe ons, wij kunnen niet anders! Een paar dagen daarna trok Generaal Burger met honderd en vijftig paarderuiters en vier kanonnen met geforceerde nacht en dagmarschen zestien dagen lang naar Natal, waar hij zich aansloot bij de hoofd macht van Commandant-Generaal Joubert en onder dezen deelnam aan den slag bij Modderspuit. Het slagveld van Elands laagte, waar dr. Coster en de Jonge en zooveel andere dappere zonen van Nederland zijn gevallen, en het slagveld van Dundee, waar de Engelsche Generaal Penn Sijmons sneuvelde en van waar de Engelsche Generaal Yule in Ladysmith werd gejaagd, vertelden toen reeds de ijselijkheden van den oorlog en ook van het gebruik van Dum-dum-kogels no. IV, waarvan een groot aantal kistjes door de Engelschen daar was achtergelaten. De vreeselijke worsteling was begonnen en een breede streep van Engelsch bloed heeft de slagvelden van Natal en Kaap kolonie en het terugtrekken der Boeren- machten door de beide Republieken getee- kend. En nu heeft de bloedige strijd twee lange jaren geduurd. Vier en twintig maanden ouder is de wereld inmiddels geworden. De negentiende eeuw is ondergegaan in bloed en de twintigste eeuw is in bloed geboren. Helaas ook in stroomen van vrouwentranen en hoopen van kinderlijkjes! 't Is geen worsteling geweest van mannen tegen mannen volgens Engelsch „fairplay". 't Is geweest als een losgebarsten hel Demonisch is huisgehouden door de blanke barbaren, uit het „beschaafd" Europa los gelaten in het „donkere Afrika. Engelsche beschaving, gesteund door de producten der wetenschap en de middelen ter verdelging uit alle landen van Europa en Amerika hebben het door de Boeren voor Christendom en ware beschaving geopende deel van Afrika misvormd in een huilende woestenij Zij hebben de sporen er van zelfs uitge- wiscbt en de ontgonnen landstreken weer teruggegeven aan de barbaarschheid. Zij hebben twee heerlijke landen verwoest, ze zijn bezig twee kleine vreedzame volken uit te roeien,- door hunne mannen te ver strooien over de wereld, te verbannen uit het land hunner Vaderen, door de vrouwen dood te martelen en de kinderen te ver moorden En toch, in weerwil van dat alles, de strijd duurt na twee jaren nog onverflauwd voort. Honderden Boeren zijn gevallen, duizenden kinderen liggen daar vermoord, alles is verwoest. Maar nog is Afrika niet gewonnen door den Engelsohman. Nog strijden de mannen vol moed en nog is hun leuze: dood of vrij! Geen zucht naar verovering van grond gebied, hoewel gansch Zuid-Afrika hun toebehoort van rechtswege en van Godswege, geen zucht om de Engelschen in zee te drijven heeft den Boeren de wapenen doen opvatten en al wat hun lief en dierbaar was, op het spel te zetten. Verdelging van het Holland sch Afiikaan- derdom van de aarde en een geheel Zuid- Afrika onder Engelands bloedvlag is de openlijk uitgesproken leus geweest van de Engelschen Maar door diepe diepten heeu, door stroo men van tranen en over hoopen van lijken heeft de Almachtige God tot verbazing dei- wereld het zóó gestuurd, dat het ongeloof is verstomd en de mogelijkheid van de vernietiging van Engeland's macht in geheel Zuid-Afrika thans algemeen wordt aange nomen Niet de Boeren, Engeland zelf heeft daar toe het meest bijgedragen. De wereld heeft Engeland's machtig leger zien versmelten in Zuid-Afrika's velden, zoodat het overschot zich thans moet beveiligen door de Boeren vrouwen en kinderen te zijner bescherming te gebruiken als levende bolwerken. Het verblinde Engelsche volk heeft duizenden zijner zonen, milliarden sohats geofferd, terwijl zijn wereldhandel is gebroken, zijn nationale eer is te gronde gegaanAls in den tachtigjarigen strijd van het oude Holland tégen Spanje, als in zijn eigen strijd tegen Amerikaanscbe koloniën, dwingt Engeland zijn eigen kinderen in Zuid-Afrika afvallig te worden om der wille van hun zelfbehoud En dat alles, die plassen mannenbloed, die stroomen vrouwentranen, de bergen van kinderlijkjes, die verwoeste landen, opdat de groote schatten, door den Schepper gelegd in den bodem der Boeren landen, zouden worden gedeeld niet door het En gelsche volk, dat zoo zwaar heeft geleden, maar door de wereld- firma Rhodes, Cham berlain, Wernher Beit Co., door een Engelsch Parlementslid genoemd een bende van schurken en dieven! Wonderlijk schouwspel, dat de wereld heeft zien af spelen in de twee verloopen jarenDe kleinste blanke natie door de grootere gerekend te staan op den laagsten trap der blanke beschaving, geworden de kampioen voor de hoogste menschelijke idealenDe wereld voerend tot hoogere trap van ware beschaving door haar te dwingen, den rotten toestand der tegenwoordige wereldorde te zien! Die wereld gevoelt dat en juicht de klei ne heldenschaar toe van ganscher harte. Maar tegelijk blijft zij den moordenaar voorzien van de middelen ter harer verdel ging. Tegelijk blijft zij aanzien de slach terij van de onschuldige vrouwen en on- noozele kinderen dier dapperen't Is wel gemakkelijk van uit de verte te bewonderen die een wereldideaal tot heil dier wereld tot zijn recht trachten te brengen met op offering van letterlijk alles en ze maar als offers te. laten vallen. Maar... 't is niet nobel Toch, en in weerwil van dat alles Zuid-Afrika zal vrij worden als Noord-Ame rika, als eenmaal de Zeven Vereenigde Provinciën! En het zal vrij worden door eigen kracht en de kracht Gods, die aan voerders en strijders zal sterken tot de overwinning, ook waar de wereld hen ver laat! Moge het, als wij schrijven 11 October 1902, zijn een vrij Zuid-Afrika, onder het rood, wit, blauw vereenigd door de kleur vau het geliefde Oranje! (Teleqraafl. J. H. JANSON Jr. 14 October 1901. »Men" is ten slotte tot de ontdekking gekomen, dat inzake de bekwaamheden van mr. v. Swinderen toch wat al te eenzijdig geoordeeld was en dat dezelfde heer van Swinderen later een werk geschreven heeft, dat door .heel Europa zeer gunstig ont vangen is. In het Handelsblad komt dan ook niemand minder dan prof. mr. J. Domela Nieuwen- huis, hoogleeraar in het strafrecht te Gro ningen, tegen bet gemaakt rumoer op. «Met leedwezen en verontwaardiging hebben velen, in het bijzonder uit de rechtsgeleerde kringen alhier", van die eenzijdige aan vallen kennis genomen. De schrijver be toogt, dat «schier elke, ook de verdienste lijkste arbeid ruimte laat voor afkeurende eritiek ep dat zelfs de scherpste bestrijding niet in staat is als bewijs te dienen, dat de aangevallen arbeid zonder wetenschap pelijke verdienste is". «Bovendien zal daar door op zichzelf niet bewezen zijn, dat de aangevallen schrijver ongeschikt moet wor den geacht voor de hoogste rechterlijke betrekking in aanmerking te komen". Maar wat de deur dicht doet het door prof. Pols gecritiseerde werk is met het hoofdwerk van mr. v. Swinderen. Zijn hoofdwerk is de later verschenen «Esquisse du droit pénal actuel dans les Pays-Bas et a l'étranger''. Over dit boek nu haalt prof. Domela Nieuwenhuis zeer waardee- rende beoordeelingen aan van mr. T. M. C. Asser in de «Revue de droit interna tional et de legislation comparée" van den Brusselschen hoogleeraar in het strafrecht Adolphe Prins in het «Rechtsgeleerd Ma gazijn"; van het Fransche tijdschriftJour nal des Tribunaus"; van de «Pasierisie Beige''; van den hoogleeraar E. Ullman te Munchen in het «Centralblatt für Reehts- wissenschaft"; van prof. E. Meili te Ziirich in het «Archiv für Strafrecht"; van mr. A. A. de Pinto, lid van den Hoogen Raad, in het «Weekblad van het Recht." Blijkens «het Paleis van Justitie" had de schrijver er nog kunnen bijvoegen het Noorsehe «Tidsskrift for Retvidenskap" het Italiaansehe «Giornale di Erudizione"; het Fransehe «Journal des Parquets"; de «Revue Bibliographique Beige"en de Duitsehe «Gerichtssaal". Ook al deze tijd schriften zijn eenstemmig in hun lof. Het eerstgenoemde betreurt slechts, dat de heer v. Swinderen zijn werk niet in het Duitsch in plaats van in het Fransch geschreven heeft, daar het dan in de Noorsehe landen nog meer lezers zou hebben kunnen vinden. Men ziet uit een en ander wel, zegt de Nederlander, hoezeer door partijürift ver blind sommige aanvallers zijn te werk ge gaan. Het Weekblad van het Recht herinnert er aan dat het juist een halve eeuw geleden is dat de meerderheid in de tweede kamer maar toen was die liberaal buiten de aanbeveling van den Hoogen Raad om, haar candidaat no. 1 plaatste, en wel mr. Olivier, later minister in 't kabinet-Thor- becke. Maar zij plaatste no. 2 een der aanbevolenen van den Hoogen Raad mr. v. IJsselstein en dezen benoemde Z. M. Dit is ook het eenige voorbeeld dat de Koning den eersten candidaat der Kamer voorbijging. De Bond tegen vaccinedwang houdt zijn Algemeene Vergadering op Woensdag 30 October, a. s. des voormiddags 11 ure, in «Caledonia", Haringvliet te Rotterdam. De navolgende voorstellen komen aan de orde a. De Bond roepe een algemeen volks- petitionement aan Regeering of Tweede Kamer in het leven ter verkrijging van af sehaffing van vaccinatiodwang. (Ds. Pier son, Mr. P. Dieleman, Afd. Dordrecht.) fè b. Het bondsbestuur richte zich met een adres ter verkrijging van vaccinatievrijheid aan H. M. de Koningin of aan de Regee ring. (J. van As, Ds. Pierson.) e. Vanwege den Bond worde uitgegeven een goedkoop, populair geschrift ter ver spreiding zijner beginselen. (Pierson, Bey- levelt.) d. De Bond/stelle beschikbaar geschikte propagandablaadjes ter verspreiding. (Afd. Dordrecht, Beylevelt.) e. De bond verzamele gegevens omtrent de gevolgen der vaccinatie. (Pierson.) f. Plaatselijke vereenigingen, die 3—5 gulden per jaar bijdragen, kunnen bij den Bond aansluiten en brengen op de verga dering zoovele stemmen uit als zij guldens per jaar betalen. (H. Houtékamer, J. de Koning.) g. De vergadering regele de wijze waarop de onkosten der Afdeelingen zullen worden bestreden. (Afd. Dordrecht.) Terwijl de heeren Houtekamer en De Koning, van Krabbendijke nog de navol gende vraagpunten inzonden: a. Verdient bet aanbeveling, allen die bezwaar hebben tegen de vaccinatie, aan te raden hunne kinderen in geen geval te la ten inenten b. Kan de bond ook iets doen voor hen die hunne kinderen niet laten vaccineereu en niet in staat zjjn huisonderwijs te be kostigen. N.B. Des middags te 2 uur zal eene openbare vergadering plaats hebbén waarin als sprekers zullen optreden de heeren Prof. Lindeboom, J. H. de Waal Malefyt en Dr. Schouten. Het Handelsblad en andere bladen hadden jbr. mr. O. Q. v. Swinderen voor een stom merik versletenen breed uitgemeten een vernietigende ook billijke eritiek van prof. Pols op een werk van dezen rechtsgeleerde. Thans meldt Het Handelsblad eerlijkheids halve dat een ander werk van mr. v. S. in drie deelen bij Noordhof te Groningen verschenen is, en door Prof. Pols en vele buitenlandscbe rechtskenners gunstig ont vangen of uitbundig geprezen is. Ook de Noderl. (toch ook geen opper vlakkig en warhoofdig blad) had dit wisten wij veel goeds van deze in 't Fransch geschreven studie gezegd. Wij gaan dus al een beetje vooruit. Als straks de kwaadheid heelemaal over is, wordt de benoemde nog wel een groot geleerde. Het wordt tijd dat ook deze quaestie tot hare vaderen verzameld worde. Nn bekend is dat én mr. v. Swinderen, én mr. Sassen een benoeming in den Hoo gen Raad afwijzen, schijnt mr. J. C. Baud de aangewezene. Tenzij de Minister van Justitie oordeelt dat H. M. nu geen «keuze" meer heeft, en de Kroon adviseert een nieuwe voordracht te vorderen. Hier geldt, natuurlijk met groote wijzi ging, het bekende versje dat :twee (eandi- daten) niet krijgen, waar de derde ras moe heen loopt. ENGELAND. Bijna tegelijk met den Open Brief van Charles Boissevain aan president Roosevelt,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1901 | | pagina 1