NIEUWSBLAD
OOR ZEELAND
No. 174.1901.
Zaterdag 24 Augustus.
15e Jaargarij
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN
Kapitalisme en Socialisme.
Gevolgen der maagziekten.
Bekendmaking.
Gemengde Berichten.
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0,95.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
III. (Slot).
Wij willen nu dien klassenstrijd zelf
bespreken.
En dan beweren wij, dat deze klassen
strijd kunstmatig in het leven wordt ge
roepen door de socialisten; dat hij steunt
op een geheel valsehe leer; dat hij vol
gens hun eigen standpunt volkomen on-
noodig is; dat hij in strijd is met Gods
gebod en derhalve zondig is; dat hij in
strijd is met het werkelijk belang der
maatschappijen dat deze permanente re
volutie in de samenleving de menschen
rijp zou maken voor de permanente revo
lutie in de sociale maatschappij, wanneer
deze maatschappij ooit zou komen.
De klassenstrijd wordt in het leven ge
roepen door de socialisten, die de onwet
tigheid prediken van den eigendom op
den bodem en productie-middelen en be
weren, dat de kapitalisten zich onwettig
verrijken met de vruchten van den arbeid
der proletariërs. Wanneer men deze leer
predikt, brengt men van zelf den haat
tegen de kapitalisten in de harten der
proletariërs, die deze leer geloof geven
en doet men van zelf den klassenstrijd
ontbranden.
Maar ik beweer, dat zelfs volgens het
standpunt der socialisten die gdn-sche klas
senstrijd onnoodig is. Want de arbeiders
zouden immers productieve, coöperatieve
vennootschappen kunnen oprichten, en de
meerwaarde in hun eigen zakken doen
vloeien. Die productieve, coöperatieve
vennootschappen zouden dan wel goede
zaken moeten maken; en de arbeiders*1
zouden zich dan mede in de zegenrijke
werking van het instituut van den eigen
dom mogen verheugen.
Heel deze klassenstrijd is echter niet
alleen onnoodig, hij is bovendien in strijd
met de wet van God, en daarom zondig.
De klassenstrijd is een strijd tegen het
instituut van den eigendom; en daarmede
tegen een ordinantie, die God als een
grondzuil der samenleving heeft ingesteld.
Hij is een strijd, met slechts tegen men
schen, maar ook een strijd tegen God.
En heel deze permanente revolutie
houdt de maatschappij in bestendige be
roering, zou haar rijp maken voor de per
manente revolutie in de socialistische
maatschappij, wanneer deze ooit zou ko
men. Heel deze klassenstrijd zet den
eenen stand tegen den anderen op. Als
twee legers komen de menschen tegen
over elkander te staan. De bezitter ver
vloekt het volk. Het volk moppert bij
zijn werk. Er is niemand, die zingend
zijn arbeid verricht. Om den klassenstrijd
gaande te houden zijn de socialisten ge
noodzaakt iedere verhooging van loon als
onbeduidend voor te stellen; de wonden
en ellenden voortdurend open te laten, en
deze breed uit te meten; en alzoo met
kwistige hand het zaad der begeerigheid,
der ontevredenheid in de harten uit te
strooien. Wee ons, wanneer dit zaad ont
kiemt en vruchten voortbrengt; de vruch
ten daarvan zullen wrang en bitter zijn.
En ik ben er zeker van, niet te donker
stel ik mij de toekomst voor, wanneer
hier of daar in een land het socialisme
voor een tijd mocht triomfeeren.
En deze socialistische leer en praktijk
nu acht men niet onvereenigbaar met een
diepe opvatting van religie.
Ik zou haast zeggen, aan deze laatste
bewering kan men dadelijk als in een
spiegel zien. welke waarde wij aan de be
wering der socialisten moeten hechten.
Hoe? De socialistische leer en praktijk
zouden niet onvereenigbaar zijn met eene
diepe opvatting van religie.
Wij behoeven weinig woorden te ge
bruiken om te bewijzen, dat zij daarmede
in flagranten strijd zijn.
Want wat is ware religie in historischen
zin
Alle ware religie berust allereerst op de
erkenning, dat God den mensch naar Zijn
beeld heeft geschapen, en dat in de ver-
eeniging met God het waar geluk van den
menseh is gelegen. Gelijk Augustmus dit
zoo schoon heeft uitgedrukt.: Quia fecisti
nos ad te, cor meum intuietum est in me,
donee requiesoat in te, o Domine. D. w. z.
Omdat Gij ons tot U geschapen hebt, o
God, daarom is ons hart onrustig in ons,
totdat het ruste in U. Alle ware religie
berust in de tweede plaats op de erken
ning, dat de menseh als beelddrager Gods
een persoon is, en de roeping heeft zijn
persoonlijkheid, zijn individualiteit te ont
wikkelen. God is de Jehova, de Ik zal zijn,
die Ik zijn zal. Als een beelddrager Gods
moet ook de mensch zeggen: ik zal zijn,
die ik zijn zal. Alle ware religie berust
in de derde plaats op de erkenning, dat
de mensch als beelddrager Gods niet alleen
een individu, maar ook een sociaal wezen
is, een politikon zoön, er op aangelegd om
zijn evenmensch te dienen. En alle ware
religie culmineert in deze grondwet der
religieGod lief te hebben, zichzelven
waarlijk lief te hebben, den naaste waarlijk:
lief te hebben, God lief te hebben boven
alles en zijn naaste lief te hebben als zich
zelven.
En is nu het socialisme veroenigbaar met
deze diepe opvatting van religie
Het loochent de schepping en leert de
evolutie. Het stelt het hoogst geluk niet
in de vereeniging met God, maar in het
genot van de dingen der aarde.
Het onderdrukt de individualiteit.
Het predikt den klassenstrijd in plaats
van het ware socialisme.
Het strijdt met alle ware religie ais wa
ter en vuur.
Door de voornaamste leiders der socia
listen is dit ten allen tijde dan ook uit
nemend gevoeld.
De voornaamste leiders hebben zich dan
ook steeds als de meest verbitterde vijan
den van alle religie uitgesproken.
Marx zegt in zijn Glossen op het pro
gram van Gotha, die de partij bij die ge
legenheid »het geweten van het religieuse
spook had moeten bevrijden." Bebel zei 4
Juni 1872 in den Rijksdag: »Die ziele der
Partei sind auf polit. Gebiete die Republ.
Staatsform, auf oeconomischen der soeia-
lismus und auf dem Gebiete, das wir jetzt
das Religiose nennen der Atheïsmus." Lieb-
knecht verklaarde de godslastering nood
zakelijk >um der Sache den Garaus zu
machen." Een officieel partijblad schreef,
dat Christendom en socialisme elkander
uitsluiten als vuur en water. Most noemde
in 1878 tegenover Stocker den bijbel het
infaamste aller schandboeken, en noemde
het geloof aan God een uitvinding, die
voor duizenden jaren was gedaan om de
orde recht te houden ten gunste van de
heerschende klasse. Algemeen werd het
woord van Heine overgenomen»Den Him-
mel aber lassen wir den Engeln und den
Spatzen." Ten onzent schreef Troelstra in
no. 281 van de Soo. Dem.: »Ja zij huldigt
ook eene bepaalde levensbeschouwing en
wel die van het historisch materialisme."
In no. 286»God en Duivel zouden, indien
zij bestonden, in beide legerkampen, hunne
gading vinden." Geen wonder dan ook,
dat de onderwijzer-socialist Gerhard tot de
arbeiders kon zeggen»Sluit u bij ons aan,
en ge zult spoedig dingen vernemen, die
voor eiken geopenbaarden godsdienst erger
zijn dan rattekruid."
In Duitschland heeft het socialisme in
gezien, dat het voor de propaganda beter
is, dien godsdiensthaat wat te verbergen.
Ook m ons land is men min of meer tot
dat inzicht gekomen. En het socialisme
heeft zich verlaagd tot hetzelfde, wat het
libéralisme pleegt te doenen het heeft
bij den rooden muts den witten das aan
gedaan.
Het zegt nu: Godsdienst is een private
zaak. Dat is eigenlijk iets, dat ieder voor
zichzelven moet weten. Dat is bijzaak.
Maar ook in deze leuze vertoont het socia
lisme zijn ware gedaante. Voor het socia
lisme is echter de godsdiensthaat partijzaak.
En dat moet het zijn!
Het geloof aan de hemelsche autoriteit
staat aan het afbreken der aardsche autori
teit in den weg. Het geloof in de Schrift
staat in den weg aan de ondermijning van
den privaateigendom, aan de prediking van
het historisch materialisme en van den
klassenstrijd. De godsdiensthaat moet voor
het socialisme partijzaak zijn. En zij, die
het anders zeggen, verleiden zichzelven en
anderen.
Met recht heeft dan ook Quack Marx
geteekend als de tegenhanger van Mozes,
die de tafelen der wet verbreekt, maar niet
uit ijver voor de wet, maar uit haat tegen
de wet.
Marx verwerpt de eerste tafel der wet,
de liefde tot God boven alles, als hoogste
eisch des menschelijken levens.
Hij verwerpt het vijfde gebod, dat predikt
de onderwerping aan het van God ingesteld
Hij verwerpt in de prediking van den
klassenstrijd het zesde gebod, dat ons de
volkomen naastenliefde gebiedt.
Hij verwerpt het zevende gebod; want
ter ondermijning van den eigendom ver
werpt hij ook de orde des huwelijks.
Hij verwerpt het achtste gebod, in de
verwerping van den eigendom.
Hij verwerpt het negende en tiende ge
bod; hij maakt van de begeerlijkheid een
deugd en predikt: „zalig zijn de ontevre
denen!"
Marx verbreekt aizoo ook de tweede tafel
der wet.
En deze Marx, de Duitscher en oeconoom,
de geweldige, de tegenhanger van Mozes,
de bestrijder van Hem, die gekomen is om
de wet en de profeten te vervullen, hij is
de profeet der sociaal-democraten.
Onze hoogste Profeet daarentegen is de
Heere Jezus Christus, die gekomen is om
de wet en de profeten te vervullen. Strij
dend onder Zijn banier stellen wij ons zoo
scherp mogelijk tegenover het anti-religieus
socialisme, en stellen wij ons ten leuze:
Kerstening van het kapitalisme,
Bestrijding van het socialisme.
Rl-CLAMi-S.
De maag is voor het menschelijk lichaam
wat de citadel is voor eene versterkte stad.
Als ten gevolge van vorschillende onge
vallen, dit orgaan verzwakt is in de voor
naamste gedeelten, ondervindt het geheele
lichaam den terugstoot dier aandoeningen.
De spijsvertering is zoo moeielijk dat in
de meeste gevallen de maag het voedsel
weder uitwerpt. Men ondervindt hevige
pijnen en krampen, de onthouding van
voedsel wordt alsdan de natuurlijke oor
zaak der algemeene verzwakking die de
bloedarmoede veroorzaakt.
De Heer B. van Roozendaal te Made,
N.-Brabant schrijft ons: »Tot mijn groot
genoegen kan ik U mede deelen, dat ik
gedurende ruim een jaar aan een maagkwaal
De heer. B.v. Rozendaal, volgens portret.
heb geleden, waardoor ik verschrikkelijk
leed, zoo erg dat ik 's nachts niet kon
slapen, doch na 't gebruik van drie doosjes
Uwer beroemde PiBk Pillen ben ik vol
komen genezen. Ik gevoel geen pijn meer
en het slapen gaat ook goed. Maakt mijn
schrijven gerust bekend, opdat er geen
menschen meer gevonden zullen worden,
die lijden zooals ik leed, want zij moeten
zich tot U wenden.
Prijs f 1,75 de doos f 9 per 6 doozen.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger 27, Rot
terdam, hoofddepothouder voor Nederland
en apotheken. Franco toezending tegen
postwissel.
Ook echt verkrijgbaar voor Middelburg
en omstreken bij Joh. de Roos, K 157
Vlasmarkt te Middelburg.
Wacht TJ evenwel voor de namaaksels, ver
schaft u de echte Pink Pillen alleen hij den
Heer Snahilié te Rotterdam of hij de depot
houders die onder de attesten in de couranten
zijn aangegeven. Alle andere personen verkoo-
pen qoedkoopere zoogenaamde Pink Pillen, zulks
is slechts om het publiek te bedriegen. Onze
verslaggever vernam op verschillende plaatsen
in Nederland hoe de personen er ingeloopen zijn,
en hoegenaamd niet de minste uitwerking dezer
nagemaakte Pink Pillen ondervonden hadden,
onnoodig te zeggen dat deze personen spoedig
met het gebruik der echte Pink Pillen weder
Ret namaaksel der Pink Pillen heeft nog
nooit iemand
Avondschool voor Handwerkslieden.
(Gereorganiseerde Burger Avondschool).
Goes. De inschrijving van leerlingen voor
de Burger Avondschool, Cursus igoi/igoazal
plaats hebben, wanneer men zich bij den
Directeur der school aanmeldt, op Zaterdag
31 Augustus a. s. tusschen 24 uur, des
namiddags in de Directeurskamer der Am
bachtsschool.
Goes. Het Harmoniegezelschap „Ho
sanna" hield gisterenavond zijne jaarver
gadering, onder leiding van den heer L.
de Beste Wz. Uit de verslagen van den
loco-secr. en den penningmeester bleek
dat dit gezelschap zich in eene gunstige
conditie mag verheugen en thans 36 wer
kende leden telt en de finantiëele positie
eveneens gunstig is.
De directeur werd met algemeene stem
men als zoodanig herbenoemd, op voorstel
van 't bestuur. Bij monde van den vice-
pres. dhr. H. Janse Bz. en dhr. J. Mulder
gelukgewenseht, werd tevens ten blijke
van waardeering zijner belangelooze diens
ten een klein souvenir aangeboden.
Tot lid van de comm. v. advies werd
gekozen in de vacature van dhr. A. Mulder,
die als zoodanig wegens vertrek bedankte
en tot eerelid der vereen, benoemd, is dhr.
J. A. Steketee, oud-lid dier commissie;
terwijl in de bestuursvacatures werd voor
zien door de benoeming van dhrn. P. Steutel
en J. Bruggeman.
De vergadering werd door den heer J.
Mulder met dankzegging gesloten.
Oostburg. De vacantie nuttig besteed
De kinderen der Chr. School te Oostburg
hebben f 110,00 bijeen verzameld voor de
vrouwen en kinderen in de kampen.
Vlissingen. De serg. maj., schrijver
bij de administratie van 't hospitaal te
Breda, P. de Voogd, geboren te Koudekerke,
is met ingang van 24 Aug. bevorderd tot
adj.-schrijver, met overplaatsing naar den
Haag.
Een inwoner van Oostburg, zekere
W. V., die Zondag j.l. met het muziekge
zelschap een bezoek aan Blankenberghe
bracht, is bij het afschieten van saluut
schoten uit een donderbus door een stuk
lont aan een zijner oogen gekwetst. Thuis
gekomen heeft hij zich dadelijk onder ge
neeskundige behandeling moeten stellen.
(V. Crt.J
De helmen van de politie-agenten te
Middelburg zijn vervangen door een veel
lichter hoofddeksel, n.l. een eenvoudige pet.
In de St. Crt. zijn opgenomen de
statuten van de Schietvereeniging
de Wet, gevestigd te Kruiningen.
Die vereenigirjg stelt zich ten doel 's lands
weerbaarheid te verhoogen en tracht dit
doel te bereiken door het houden van oefe
ning in den wapenhandel en in het schieten,
waardoor zij goede schutters zal trachten
te vormen.
In Zuid-Beveland wordt tegenwoordig
jacht gemaakt op reigers. Het schieten
heeft een tweeledig doel. In de eerste
plaats dient het dooden tot bescherming
van de paling, jonge eenden en jonge
ganzen, en ten andere om de geschoten
roovers in landbouwschuren op te hangen
tot het verdrijven van ratten. De onder
vinding, elders opgedaan, heeft geleerd dat
deze knaagdieren het gezicht of de reuk
van levenlooze reigers niet kunnen ver
dragen en daarom spoedig hunne matten
oprollen.
Te Philippine kantelde Dinsdagavond
een wagen, geladen met haver, waarbij
eenige schade aan een houten schutting
werd toegebracht. De wagen werd opnieuw
geladen en reed verder. Maar hij was het
dorp nog niet uit, of de heele vracht lag
weer op straat. Dat op die wijze heel
wat haver verloren ging, spreekt van zelf.
De haver was bestemd voor Ertvelde
(België).
Een eigenaardige voorganger.
Ter aanvulling van hetgeen men ons
meldde omtrent een begin van brand Maan
dag avond in het Evangelisatiegebouw van
den heer Arie Weltevreden te Zierikzee,
ontleenen wij aan de Zier. Nbde de volgende
bijzonderheden
De man, die omstreeks negen uur den
brand ontdekte, wendde onmiddelijk pogin
gen aan om dien te blusschen. De deur
van de woning werd geforceerd en bij het
binnentreden zag men terstond dat hier de
toeleg bestond om kerk en woning aan de
vlammen prijs te geven. Gelukkig dat die
toeleg intijds verijdeld is geworden, en dat
de brand in zijn geboorte gesmoord is. De
gevolgen waren anders bij de feilen wind,
die er woei, niet te overzien geweest. Het
plan van den brand was slim bedacht. Dat
de berekening faalde, is vermoedelijk te
wijten aan eene onopzettelijke vergissing.
Men had in verschillende vertrekken wek
kers geplaatst, en deze door middel van
draden verbonden met brandende petroleum
lampen. De lampen waren zoodanig ge
steld, dat zij, wanneer de wekkers afgingen,
subiet moesten kantelen en op den grond
vallen. Bovendien was, indien tengevolge
van den val de lamp mocht uitgaan, aan
de lamp door middel van een draad een
ander licht bevestigd, waardoor de petro
leum, die zich door den val op den grond
zou verspreiden, moest vlam vatten. Nu
stonden van de zeven wekkers zes op elf
uur, terwijl de zevende, die in de kerk was
geplaatst, op kwart voor negen was gesteld.
Zeer waarschijnlijk is dit een vergissing ge
weest. Vermoedelijk heeft de dader bedoeld
den wekker te plaatsen op kwart voor elf.
Aan die dwaling is het dan ook waarschijn
lijk te danken, dat de brand verijdeld is
en mogelijke groote rampen zijn afgewend
geworden.
De voorganger van de kerkelijke richting,
die in het kerkgebouw oefent, de heer Arie
Weltevreden, is voortvluchtig en is ondanks
de ijverige nasporingen van justitie en po
litie nog niet kunnen gevat worden. Wel
wachtte hem telkens als de tram moest
aankomen een hem allesbehalve welgezinde
menigte ?p, maar wie niet kwam, het was
Arie Weltevreden. Vooral Dinsdag avond
was het op den weg nabij het station zwart
van de menschen, die toen zij bespeurden,
dat de door hen verbeide niet was meege
komen, van het station de stad introkken,
en onder het zingen van Heilsliederen en
het aanheffen van vijandige kreten een be
zoek brachten aan de woningen van hen, die
tot dezelfde kerkelijke richting behooren,
als waartoe hun geestelijke voorganger, de
heer Arie Weltevreden behoort.
M. C.
In de laatste dagen zijn bij den amb-
