NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 161.1901
Vrijdag 2 Augustus.
15e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Buitenlandsch Overzicht.
Imps EorprsÉolei in Zealand.
VERSCHIJNT
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Ommekeer in de Politiek.
ni.
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
Gemengde Berichten.
/S
elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Prijs per drie maanden franco p. p0|£)Er-
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Onder dit opschrift, en het motto Ge
rechtigheid verhoogt een volk" vinden wij
in De Telegraaf een artikelenreeks van den
heer Bosch Bruist. Wij ontleenen er 't
onderstaande aan.
Als verkiezingsleuze is door de rechter
zijde mede aangeheven de oprichting eener
pensioens-verzekeringwet voor den ouden
dag. Het tot stand komen daarvan is ten
hoogste toe te juichen, edoch, laat het een
Wet worden in het algemeen belang en
niet in het belang alleen van een enkele
klasse, dan toch zou ook het nu op te
treden ministerie zich schuldig maken aan
eene sociale onrechtvaardigheid, evenals
ook deze Regeering dit heeft gedaan bij
de tot stand brenging der Ongevallen Wet.
Laat het eene Wet worden, waarbij alle
Nederlanders gebaat worden, zoowel
arm als rijk dat wil zeggen, dat eon
ieder, hetzij man of ongehuwde vrouw of
weduwe op een zekeren leeftijd, zegge 65
jaar, uit 's Rijks schatkist een lijfrente
worde uitgekeerd van bijv. f300.
Acht men dit in den aanvang te hoog,
laat men dan beginnen met f200, om na
zeker tijdsverloop dit te verhoogen tot f 300.
Daarvoor wil ik geen bijzondere premies
betaald hebben, doch de uitgaven daarvan
zouden moeten worden gedekt door de be
lasting. Men zou b.v. de opbrengst der in
voerrechten daarvoor kunnen aanwijzen en
ondertusschen van het surplus een fonds
stichten, waaruit later het meerdere
werd betaald. Men zegge niet, dan zullen
ook onwaardigen daarvan genietenlaat
dit zoo zijn, ontvangen thans juist de
waardigen alleen loon naar werken?
Vergeet niet, dat ook God het laat
regenen over rechtvaardigen en onrecht-
vaardigen. En daarenboven, wordt niet
ongeveer 25 millioen gulden jaarlijks op
gebracht aan accijnsen van gedistilleerd,
waar zeker ook de zoogenaamde onwaar
digen een groot deel van betalen? Ook
afgescheiden van den Christenplicht is het
een dringende eisch der humaniteit, dat
zoodanig fonds worde tot stand gebracht,
zoowel in het belang der bevolking in de
steden als ten platte lande; zoolang er
nog één oude mannen- of vrouwenhuis ge
vonden wordt, waar de afgesloofde tobber
om het aardsch bestaan, wegens armoede
zijn toevlucht moet nemen, is dit een me
mento van het schreeuwend onrecht der
bezittende tegenover de niet-bezittende
klasse.
Wist men, of liever gaf men zich er beter
rekenschap van, hoe menig burger in de
steden en hoe menig landbouwer ten platte
lande, ongerekend de arbeiders, er gevon
den worden, die niet in staat zijn geld
voor den ouden dag bij te leggen en op
hun ouden dag van de genade hunner kin
deren afhangen, die het zelf ook al niet
te breed hebben, dan zou men niet
zulke groote bezwaren hebben, wat betreft
de geldelijke uitgaven dezer Wet. Is men
ook zoo bang voor militaire uitgaven, die
dan toch op slot van zaken ons niet hel
pen kunnen om onze onafhankelijkheid te
behouden, wanneer ons eene groote mo
gendheid zoude willen annexeeren.
Meerder heil is er ten deze te vinden,
dat Nederland zich doet kennen als een
onafhankelijk en vrijheidslievend volk, dat
geen onrecht duldt en desnoods evenals
onze Transvaalsche stambroeders goed en
bloed veil heeft om zij no onafhankelijkheid
te behouden.
Men vergete bovendien niet, dat zooda
nige verzekeringswet de bedeelingsnitgaven
zal doen verminderen, die langzamerhand
al reeds eene nachtmerrie voor de groote
steden zijn geworden. Ook zal de totstand
brenging dezer Wet er mede toe bijdragen,
dat het steeds meer veldwinnend socialisme
gestuit, ja overwonnen wordt.
En ten slotte, wat niet het minst is, zal
ook de kleine man met meer gerustheid
den ouden dag tegemoet gaan en zich niet
te zeer behoeven te bekommeren om de
aardsche goederen ten koste van zijn geest-
lijk leven.
1 Augustus 1901.
H.M. Adelheid Emma Wilhelmina The-
resia, moeder der Koningin, geboren 2
Augustus 1858, viert thans haar 43sten
geboortedag.
Wij hopen dat zij nog vele jaren, ge
dragen in Godes gunst, voor Land en Volk,
voor Kinderen enKleinkinderen
moge leven en werken en ten voorbeeld
zijn.
Lang leve de Koningin Moeder!
Oranje boven!
Wie van onze Hervormde kamerleden
zal zoo koen zijn de rechten en vrijheden
onzer Hervormde Kerken terug te eischen
Die rechten en vrijheden zijn in 1861
ergerlijk geschonden door hetopleggen eener
organisatie geheel in strijd met het karak
ter en de belijdenis onzer Hervormde Kerken.
Die synodale organisatie was volgens
Mensinga onnederlmdsch en onprotestantseh en
had tot doel »dat de Gereformeerde Kerk
»als zoodanig zou verdwijnen en in een
»algemeene Protestantsche zou worden op-
»gelost." (Baron Mackay in de Tweede
Kamer 5 Dec. 1853.)
Die organisatie was tot groote blijdschap
der vrijzinnigen, die er (volgens de juiste
opmerking van Dr. Bronsveld) naar streef
den «om ons land weer tot een heidensch
land te maken."
De Hervormde Kerken hebben in die on
onwettige regeeringsdaad nooit toegestemd.
Er werd haar niets gevraagd, zij moesten
onder het revolutionaire juk en' daarmee
uit.
Telkens was er dan ook van Hervormde
rechtzinnige zijde sterke reactie tegen de
synodale organisatie.
Zoo spraken de Christelijke Vrienden den
17en Mei 1848 te 's Gravenhage eenpariguit
«Dat de Kerk geen heerschappij erkent
«nevens die van haar eenigen en eeuwigen
«Koning, Christus, die door zijn Woord en
«Geest over Zijne Gemeente gebied voert.
«Dat de Gemeente op zelfbestuur, in
«overeenstemming met Gods Woord en
«onder de leiding van Zijn Geest, een on
svervreemdbaar recht heeft.
«Dat dit recht, bij de bestaande organisatie
«geheel terzijde gesteld zijnde, het meer dan
«tijd is de handhaving daarvan niet langer
«te verzuimen, maar veeleer alle gepaste
«middelen aan te wenden tot een volledig
«herstel."
Zoo spraken de rechtzinnige Hervormden
in 1848.
Dat was geheel overeenkomstig Groens
leuze
Tegen de Revolutie het Evangelie
Wie van onze Hervormde Kamerleden
behoort tot het geslacht dezer in waarheid
Christelijke Vrienden? Prov. Fnesche Crt.
Bij de verkiezing van een lid patroon
der Kamer van Arbeid voor de bouwbe
drijven te Den Helder leverden van de 36
stemgerechtigden slechts 4 hun biljet in.
Gekozen bleek met 4 stemmen een
vrouw, een algemeen bekend type: zekere
Neeltje Kraan; zoodat blijkbaar met deze
zaak een loopje genomen is.
Neen, deze Kamers zijn nog niet popu
lair. Maar de manier om dit aan 't ver
stand te brengen is niet helderzij is vuil.
(Slot).
België.
De toekomstige landsregeerders de
socialistische Kamerleden hebben in een
der jongste vergaderingen der Kamer weer
eens echt revolutionair huis gehouden.
De legerwetten der regeering zijn niet
gunstig ontvangen. Men was 't echter eens
geworden, dat 's morgens geen stemmingen
zouden plaats hebben.
Nu kwam er een met een motie van
orde, welke echter de voorzitter, overeen
komstig het genomen besluit, niet wilde
in stemming brengen.
„Dan zult gij ook geen woord meer zeg
gen!" riepen de socialisten. Vande velde
legde daarop de verklaring af, dat, werd
de motie niet in stemming gebracht, het
leven een begin zou nemen.
„Ik weiger haar in stemming te brengen",
antwoordde kalmpjes de voorzitter. „Het
woord is aan minister Liebaert."
Het laatste woord van den voorzitter was
er amper uit, of een vreeselijk leven barstte
los. Liebaert begint echter toch zijne rede
voering.
Gestommel van hakken tegen de planken
van de lessenaars, deksel-heen-en-weer-
slaan als reuzen-castagnetten, boeken tegen
elkander als donderslagen, en boven alles
uit geschreeuw en gebrul. De schel en
de hamer van den voorzitter maken onder
het leven den indruk van een speeldoosje
dat in een woud te midden van een on
weer een polka speelt. Dat duurt zoo
eerst tien minuten, een beetje eentonig.
Dan gaat Furnemont uit zijn bank, onder
het roepen: Ik heb mijn lessenaar ge
broken! en hij gaat vlak achter Liebaert
zitten, die onverstoorbaar kalm een nota
voorleest over een buurtspoorweg.
Intusschen is Troclet, die eerst met zijn
wetboek op zijn lessenaar heeft gebeukt,
nu ertoe overgegaan zijn lederen vloeiboek
daarvoor te gebruiken. De linkerzijde zingt
een liedje over het algemeen stemrecht.
Plotseling breekt de Marseillaise los. Van-
develde roffelt met zijn vuisten op den
deksel van zijn lessenaar.
BoemBoemklinkt als kanonschoten
de schrijfmap van Troclet. Berloz is dood
moe, en veegt zijn gezicht af. Anseele
zit machinaal de deksel van zijn lessenaar
op en neer te slaan, met een gezicht alsof
hij het wel een beetje een warm werk
vindt.
Boem! Boeml dreunt de schrijfmap van
Troclet weer.
Pang! Pang! Joe! Joe! Hi! Hi! schreeuwen
de partijgenooten.
Furnemont, die geen lessenaar meer heeft,
maakt muziek met een lepel in de glazen.
En Liebaert leest maar altijd door, uiterst
correct, geen spier van zijn gelaat, geen
haar van zijn snor is uit den plooi.
Daar klinkt een schelle fluit, en de so
cialistische afgevaardigden zelf schrikken
er zoo van op, dat een oogenblik het leven
gestaakt wordt.
Boem! Boem! klinkt onmiddellijk het
kanon van Troclet, en het geschreeuw wordt
weer met frisschen moed hervat.
Liebaert leest maar altijd door.
Troclet doet nu een nieuwe uitvinding:
Hij schopt onder tegen zijn lessenaar aan,
en dat geeft een hol, en machtig geluid.
Het zweet druppelt de socialistische
Kamerleden tappelings langs het gelaat;
ten einde het werk wat te vergemakkelijken,
wordt er een zeker rythmus gegeven aan
het leven. Het groote effect van den dag
wordt voorbereidde aanvalDe troepen
wakkeren elkaar aaD, Hubin blaast de
trompet, en met de lessenaars wordt de
roffel gerommeld
Het is intusschen tien minuten over elf
geworden, en de heeren worden wat moe.
De socialisten beginnen beurt om beurt,
zoodat zij bij groepjes wat kunnen uit
rusten. Twee nieuwe fiuiten en een soort
van sirene komen op het tooneel.
En Liebaert leest maar altijd door.
Het leven van de lessenaars heeft nu
veel van het gerommel van een snelvuur,
waartusschen het verre geluid van het
kanon de schrijfmap van Troclet zich
hooren laat. Plotseling wordt op nieuw
de Marseillaise ingezet, geweldig, dezen
keer. Vervolgens de Carmagnoledaarmee
schijnt het repertoire te zijn uitgeput.
Liebaert leest nog altijd door.
HarderHarderwordt hem van links
toegeroepen. Daar verspreidt zich het ge
rucht, dat de voorzitter een verklaring zal
afleggen. Harder Harder 1 schreeuwen de
socialisten. Weg met het bureauWeg
met den voorzitter!
Defnet doet alsof hij op de guitaar zit
te spelen. Berloz beoefent de piston, An
seele de piano en Vandevelde de dikke trom.
En Liebaert, hoe langer hoe onverschilli
ger en kalmer, naar mate het leven toe
neemt, heeft het nog altijd over zijn buurt
spoorweg. Harder Harder gilt het koor.
Het is twaalf uur. Verscheidene les
senaars zijn reeds buiten gevecht gesteld,
waarvoor in de plaats de lessenaars van
de afwezige leden worden gerequireerd,
en het leven begint weer van voren af
aan. Tegen half een plotselinge stilte:
Marville zingt een solo, een liedje over
het algemeen stemrecht. En Liebaert
spreekt maar aldoor, zoodat men in de
rusten van het lied Liebaert kan hooren
spreken. „Laat hem toch zingen!" wordt
Liebaert toegeroepen. Aan het eind van
de solo wordt hartstochtelijk bravo geroe
pen. Hubin, in de houding van den eer
sten tenor van een opera, begint de In
ternationale, staande aangehoord door de
socialisten. Vervolgens weer gerammel
met de lessenaars, nog harder dan te vo
ren. Om half een heeft Liebaert einde
lijk uitgesproken.
Een onbeschrijfelijk tooneel volgt. De
voorzitter wil de vergadering sluiten, maar
Furnemont stormt naar de tribune en
tracht den voorzitter diens schel, uit han
den te rukken. De leden van het bureau
verdedigden de bel; een glas met water
gaat omver, en het water loopt over den
lessenaar van den voorzitter
Tot zoover het verslag uit de N. R. C.
En wij voegen er niets aan toe.
De lezer zal wel onwillekeurig zeggen
wat 'n troep. Neen maar dan zijn de
Nederlandsche socialisten fatsoenlijker.
Maar wacht maar, wat niet is, kan komen.
De Belgische socialisten zijn niets beter
dan de Oostenrijksche, en de Nederlandsche
niets beter dan de Belgische, als het er op
aankomt.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Eindhoven dr. A. L. Th.
v. de Ven te Den Helder; te Sluis ds.
A. J. Roozemeijer te Valburg.
Aangenomen naar Serooskerke (S) door
B. T. Mossel, emer. pred. te Groningen.
Aan de hoogeschool te Gent is bevor
derd tot doctor in de genees-, heel- en
verloskunde, cum laude, de heer A. H. C.
v. Engelen, arts te Graauw.
Eindexamen. Geslaagd:
Van de Hoogere Burgerschool te Mid
delburg:
L. M. W. Caljouw, H. Gravestein, H.J.
van Poelvoorde, J. W. Sprenger, W. L. A.
van der Veen, J. W. Butner, Mej. C. J.
Bannet, C. J. Beenhakker, J. M. Kakebeeke,
J. van Wingaarde, H. J. Karei, A. J. de
Weerd, M. G. Verheij, J. J. Wisse, en
W. Pelle.
Van de Hoogere Burgerschool te Goes:
J. H. Kromhout, A. J. W. Sitsen, P. Nieu-
wenhuijse, H. A. Kuypers, Mej. L. H. Prins,
A. W. Mulock Houwer, Mej. M. Isebree
Moens, G. M. Leignes Bakhoven, W. A.
Ochtman en W. B. Fopma.
Van de Hoogere Burgerschool te Zierik-
see: N. C. van den Bout en A. Moolenburgh.
Vlissingen. Gisterenavond werd door
den commandant van H. M. ss. Utrecht
aan de officieren der landmacht en eenige
genoodigden in het Grand-Hotel een diner
aangeboden.
Van het onder Vlissingen gezonken
Duitsche stoomschip Caesar zijn reeds on
geveer 200 dwarsliggers gered. Indien een
in te stellen onderzoek de moeite loont,
zal men de lading graan met zuigers zoo
veel mogelijk zien te redden.
Eenige ingezetenen van Goes ontvin
gen dezer dagen tot hunne verwondering
een aanslagbiljet voor Dijkgeschot van het
Waterschap «De Breede watering bewesten
Ierseke."
Niet alleen eigenaars van landerijen of
tuinen, maar ook zij, die geen duimonbe-
bouwden grond bezitten, moeten wegens
vroonen en vrijlanden voor den grond,
waarop hun gebouw staat, enkele centen
betalen.
Het is niet te verwonderen, dat sommigen
vreemd opzagen, toen zij hun aanslagbiljet
ontvingen. Maar de zaak is heel eenvou
dig. Art. 102 van het algem. polder-regle
ment voor Zeeland staat toe dat ter bestrijding
van buitengewone uitgaven ook van vroonen
en vrijlanden een verhoogd dijkgeschot kan
geheven worden en daartoe is in de ver
gadering van 29 Augs. 1900 door het wa
terschap de Breede Watering besloten. En
wijl nu een gedeelte van Goes binnen dat
waterschap ligt, deelt dit gedeelte natuur
lijk ook in die verhooging, welke thans van
alle vroonen en vrijlanden in dien polder
geheven wordt.
De belasting bedraagt f 4 per H.A.
Goesche Crt.
Borsele. In de Maandag gehouden ver
gadering van den Dijkraad voor de water-
keering van het calamiteuze waterschap
Ellewoudsdijk-Borsele werd de rekening
over 1900—1901 vastgesteld, sluitende met
een voordeelig saldo van f 9275,40 behou
dens een bedrag van f 1306 wegens onaf-
onhaalde renten.
Met 12 van de 23 stemmen besloot de
Dijkraad uit de onvoorziene uitgaven van
den loopenden dienst het vereischte bedrag
beschikbaar te stellen voor de betaling van
laatstgenoemde renten. De tegenstemmers
vonden het zeer afkeuringswaardig dat de
betrokken schuldeischers telken jare nalaten
tijdig hunne renten, op vertoon der obli-
gatiën, aftehalen of optevragen.
Naar aanleiding van een verzoek om
kwijtschelding van boete wegens te late
oplevering van een werk werd met alge-
meene stemmen in het belang der water-
keering besloten goedkeuring te vragen op
eene gunstige beschikking. G. Ct.
Kolijnsplaat. Voor de vacature van lid
van den gemeenteraad, in plaats van wijlen
den heer Ph. de Back, zijn twee candidaten
gesteld: de heeren J. de Looff Lz. en J.
Tazelaar Jz. De stemming zal Woensdag
a. s. plaats hebben.
Men schrijft ons van de Belgische
grenzen
Behalve vee- en botersmokkelen, dat
tegenwoordig aan de orde van den dag is,
wordt hier ook het geheele jaar door voor
duizenden guldens sigaren gesmokkeld. De
meeste Belgische herbergen, welke niet
meer dan 4 èt 5 uren van de grens ver
wijderd zijn, worden door de smokkelaars
geregeld van sigaren voorzien. Veel handel
wordt in de grensdorpen in sigaren gedreven
en alle winkeliers en herbergiers hebben
steeds een groote hoeveelheid voorradig.
De sigaren, welke frauduleus over
de grens gaan, zijn meest van inferieure
kwaliteit. Die van f 1 a f 1,20 per honderd,
daarbij lang en zwaar, hebben den meesten
aftrek. Personen, die met het sigaren-
smokkelen hun brood verdienen, komen
geregeld twee- A driemaal per week naar
een Nederlandsch grensdorp, koopen er een
500 stuks en trekken daarmee naar België.
Langs zij- en binnenpaden bereiken zij het
doel hunner bestemming. Zelden hoort
men, dat een sigarensmokkelaar aange
houden is. Ontmoet hij een paar ambte
naren, welnu dan laat hij zijn vrachtje
vallen en vlucht als een haas over veld en
akker.
Behalve docr vaste personen, worden
